کودک و فرهنگ
1.21K subscribers
5.2K photos
729 videos
112 files
1.42K links
تجربه های مادری روزنامه نگار و تسهیلگر فرهنگی. ریحانه قاسم رشیدی هستم .

ارتباط

@rb1105
Download Telegram
دیدار غیرمنتظره با یادگاری «ملکه‌ی ایران»

🔺انیس‌الدوله همسر عقدی نبود اما عزیزترین و‌نزدیک‌ترین فرد به ناصرالدین شاه به حساب می‌آمد.

او احتمالاً نخستین زن ایرانیست که طی قرن‌های اخیر با عنوان رسمی «ملکه» به سفر خارجی رفته.

بماند که وقتی فهمیدند چه خبطی کرده‌اند، سفر نیمه‌کاره شد و او را از مسکو برگرداندند. اما شاه قدر قدرت، برای دلجویی، چندین و چند نامه از بلاد فرنگ برای او فرستاد و بعدتر، عالی‌ترین نشان‌های رسمی را به انیس‌الدوله داد.

🔶گفته‌شده که مدیریت اندرونی کاخ گلستان با این بانوی باتدبیر اهل روستای امامه بوده و همینطور پذیرایی از همسران سفرای خارجی و برگزاری جشن‌های بزرگ.

✳️امروز در حوالی امامزاده زید، خیلی تصادفی موقوفه‌ی «انیس‌الدوله» را دیدم.
عواید این دالان‌ها که ارزش زیادی دارد، هچنان صرف اموری می‌شود که بانی درنظر گرفته. کارهایی مثل کمک به نیازمندان، تهیه‌ی وسایل تحصیل طلاب و عزاداری امام حسین.

🔷بیش از صد و بیست سال از فوت این زن و شوهر نامدار می‌گذرد اما کاری که نخستین «ملکه‌ی ایران جدید» بانی‌اش شده، هنوز ادامه دارد.


🌱سرزمین ما پر از یادگاری‌های گذشتگان است. متن وقفنامه، تدبیر این زن را نشان می‌دهد.
ب منطقه‌ی کاشانک نیاوران هم موقوفه‌ی حضرت قدسیه است. راستی، یادگاری ما چه‌خواهد بود؟

▪️و اما نشانی : خیابان خیام، کمی بالاتر از میدان محمدیه، بازار امامزاده ‌زید.

#طهرانگردی
#انیس‌_الدوله
#ملکه
#نخستین
#وقف
#بازار
#بازارتهران #تهرانگردی_با_کودکان
#ریحانه_قاسم‌رشیدی #کاشانک

@farhangkoodak
کودک و فرهنگ
🔸همسرم؛ بهمن بیگی می‌گفت: موقعی که فارغ التحصیل شده بودم، کتاب بوف کور صادق هدایت را خواندم. همیشه دلم می‌خواست صادق هدایت را ببینم. شنیده بودم که روزهای جمعه با عده‌ای از دوستانش مثل بزرگ‌علوی، نیمایوشیج و چند نفر دیگر در کافه نادری شمیران جمع می شوند.…
البته که کافه‌ نادری در شمیران نبوده‌است و احتمالاً خانم بهمن‌بیگی در بیان مکان ملاقات دچار اشتباه شده‌اند.

کافه نادری در خیابان نادری سابق - بین چهارراه حافظ و استانبول خیابان جمهوری فعلی-قرار دارد و قنادی بسیار قدیمی‌اش هم مجدداً شروع به کار کرده.

شیرینی‌های اصیل طهران دوست‌داشتنی را در آنجا می‌توانید نوش‌جان کنید.

#کافه_نادری
#طهرانگردی_با_بچه‌ها

@farhangkoodak
به مناسبت روز معلم

تعظیم در برابر تمام معلم‌هایی که به کودکان عشق را می‌آموزند


🔸پنج سال و هشت ماه داشتم. نه کودکستان رفته‌بودم و نه آمادگی. آن سال‌ها شهر شلوغ بود و من هم عزیزدردانه‌.
چند روز مانده به مهر ۵۸ رفتم مدرسه. بخشنامه‌ای آمده‌بود که با امتحان هوش، بچه‌ها را یکسال زودتر ثبت‌نام می‌کردند.

🔹با مامان و خواهرم به دبستان مینا رفتیم که چقدر در نظرم بزرگ و عجیب آمد.
سوال‌ها یادم نیست اما محبت و زیبایی پرسشگر که معلم کلاس اولم شد یادم مانده؛ موهای مش سوزنی طلایی روی زمینه‌ی قهوه‌ای. لخت و رها. کت و شلوار سبز. ماتیک هم داشت معلم عزیزم. خانم صفویان. و چه صدای گرم و پرطنینی.❤️

🔸چقدر صبور بود در پذیرش بچه‌ای که حتی یکساعت را دور از مادر نگذرانده‌بود و روز اول مهر، باور نمی‌کرد باید تنها در مدرسه بماند😅.

🔹مادرم چند روزی پشت در کلاس نشست به همراه خواهر سه‌ساله‌ام و بعد، کم‌کم در راهرو دورتر شد و بعد هم من یاد گرفتم.

🔸هنوز روزی برای بزرگداشت معلم نداشتیم اما من، با ذوق از باغچه برای خانم صفویان گل می‌چیدم. بعدتر که خواهرم هم، مدرسه‌ای شد سر گل‌های صورتی و قرمز با هم بحث می‌کردیم. تا مامان چند تا رز هفت‌رنگ کاشت.

🔹بهترین حس دنیا را داشتم وقتی رز قرمز و صورتی با هم گل می‌دادند.

🔸معلم‌های مهربان و باسواد و دلسوز زیادی در زندگی‌ داشتم. معلم‌هایی که حرف و حضورشان دنیایم را گرم و وسیع می‌کرد. خوشحالم که دخترم هم چنین معلم‌هایی دارد و با وجود تمام تغییرات نظام آموزشی، هنوز انسان‌های شریفی هستند که قبای تربیت نسل بعد، برازنده‌ی وجود نازنین‌شان است:


❤️معلم‌هایی که می‌دانند هر کودکی، توانایی‌های منحصربه‌فردی دارد و کمکش می‌کنند تا خودش را بشناسد و بهترین خود شود.

❤️معلم‌هایی که صادقانه و مادرانه راهنمای بچه‌ها می‌شوند و امید و اشتیاق به ساختن آینده را در دلهای کوچک‌شان ایجاد می‌کنند.

🔹پدربزرگم که خود، دستی در تدریس داشت، پای کارنامه‌ی کلاس اولم نوشت:
«درس معلم ار بود، زمزمه‌‌ی محبتی

جمعه به مکتب آورد، طفل گریز پای را»


و من امروز که پس از بیست و چند سال نوشتن برای بچه‌ها، تسهیلگرشان هستم، سعی می‌کنم همین یک بیت را اجرا کنم. تا شاید من هم، تصویری بشوم در ذهن‌های درخشان و قشنگ بچه‌هایی که با هم کتاب می‌خوانیم، ریاضی یاد می‌گیریم و در شهر و موزه به دنبال دیدنی‌ها می‌گردیم.

باشد که عشق و صلح در وجود فرزندان‌مان جاری گردد برای ساختن دنیایی زیباتر و عادلانه‌تر.

#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#روز_معلم
#تجربه‌ی_زیسته
#باشگاه_کتابخوانی_مجازی_کودک_و_فرهنگ
#آموزش_ریاضی
#طهرانگردی_با_بچه‌ها


@farhangkoodak
🔸این، «ما» هستیم. و این تصاویر بخش بسیار کوچکی از خاطراتیست که طی شش سال اخیر با همراهی مادران عزیز «کودک و فرهنگ» ساخته‌شده.

🔸ما از هفت اردیبهشت ۱۳۹۶ نخستین گشت تخصصی کودکان در موزه را ترتیب دادیم و سعی کردیم تا به شیوه‌ای ایرانی برای اجرای فرانسوی آشنایی کودکان با میراث فرهنگی دست‌یابیم.

🔸تیم «کودک و فرهنگ» از تخصص درنا حمیدی، دانش‌آموخته‌ی هنرهای تجسمی و موزه‌داری از سوربن پاریس و اطلاعات ریحانه قاسم‌رشیدی، روزنامه‌نگار حوزه‌ی کودک و نوجوان بهره برد تا مادران و کودکان را به تجربه‌های فرهنگی منحصربه‌فرد در دل شهر تشویق کند.

🔸«عشق و صلح»
عنوان کلی پنج نمایشگاه نقاشی بچه‌هاست که ما در موزه‌ی ملی ایران، کاخ نیاوران و کاخ سعدآباد برگزار کرده‌ایم. ما در تلاشیم تا با ایجاد خاطراتی خوش، فرزندان‌مان را با هویت ایرانی شایسته‌ی شهروندی
جهانی، آشنا کنیم.

🔸گشت‌های تخصصی « کودک و فرهنگ»، شش تا چهارده‌سال را در گروه‌های جدا پوشش می‌دهد و آرزوی ما جلب توجه بچه‌ها به تاریخ و فرهنگ است.

#طهرانگردی_با_بچه‌ها
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#درنا_حمیدی
#عشق_و_صلح
#موزه‌گردی

پیش‌ثبت‌نام گشت تابستانی
@rb1105

@farhngkoodak
کی گفته نمی‌شه جبران کرد؟
خانه موزه‌ی مقدم: حکایت نوه‌ای که غرامت جنایت جدش را پرداخت


🔸اینجا خانه‌ی مقدم است. تکه‌ای از بهشت در قلب تهران. بر خیابان امام‌خمینی (سپه سابق)، کنار ملک عبدالحسین خان فرمانفرما که سردار سپه خرید و کاخ مرمرش را در آن ساخت.
البته که اگر درباره‌اش ندانید، امکان ندارد از سردر ساده‌اش بتوانید به ارزش و زیبایی‌اش پی‌ببرید.

🔸این خانه را گرانقیمت‌ترین خانه‌ی ایران نامیده‌اند. نمادیست از گذر سرزمین ما از دوران قدیم به تجدد و مدرنیته. هم حیاط اندرونی و بیرونی دارد، هم عمارتی شبیه قلعه‌های فرانسوی که مالک هنرمند برای همسر فرنگی خود ساخته و هم انواع گوناگون یادگارهای فرهنگی. از تکه‌های خانه‌هایی ارزشمند که خراب می‌شدند و دکتر مقدم ستون و حوض و کاشی‌شان و … را می‌آورد و نگه‌‌می‌داشت تا مجموعه‌هایی که حتی در بعضی موزه‌ها هم، مشابهش نیست.

🔸دیوار با ستون‌های فیروزه‌ای انتهای تصویر، دیوار تجدد است. مهندس سیحون معروف آن را ساخته. توضیح و توصیف بنا و زندگی فوق‌العاده‌ی مالکانش بماند برای وقتی که دیدم‌تان.

🔹اما همه‌ی این مقدمات را نوشتم تا نکته‌ای را که کمتر گفته‌می‌شود، برای‌تان شرح دهم. دکتر حسن مقدم، استاد برجسته‌ی دانشگاه تهران و طراح آرم آن، فقط پسر احتساب‌الملک، اولین شهردار طهران نبود. او نواده‌ی میرزا‌علی‌خان حاجب مراغی هم بود که فرمان قتل امیرکبیر را چاپاری به باغ‌فین برد و …..

🔸نام برادران مقدم؛ محسن و حسن با هنر و فرهنگ ایران آمیخته.«جعفرخان از فرنگ برگشته» یکی از اولین نمایشنامه‌های کمدی‌درام‌ ایران را حسن خان جوانمرگ در سوییس نوشته و برادر کوچکتر، علاوه بر تدریس و تحقیق در دانشگاه، مجموعه‌ای بی‌همتا را برای ایران به یادگار گذاشته.

🔹جای امیرکبیر هرگز پر نشد اما، آموزش، فرزندزادگان قاتل او را به گوهرهایی ناب تبدیل کرد. بماند که نوه‌ی امیر عزیز ما شد محمدعلی‌شاه قاجار که مجلس را به توپ بست و مشروطه‌خواهان را ….

🔸 آموزش بچه‌ها را دستکم نگیریم. آموزش و گشودن روزنه‌هایی به تفاوت‌ها و تجربه‌ی احترام به آنها، می‌تواند کینه‌ها و خشونت را بزداید و دنیایی بهتر بسازد.

🪴در طهرانگردی‌های «کودک و فرهنگ» منتظر همه‌ی مادران و فرزندانی هستم که به شناختن خود و ریشه‌های‌شان علاقه‌مندند.


♥️ما از منظری مادرانه با چشمانی تازه‌سال به تاریخ می‌نگریم و از ابتدای فعالیت‌مان، مادران را هم در برنامه‌ها همراه کرده‌ایم.



#خانه_موزه‌ی_مقدم
#امیرکبیر
#جعفر_خان_از_فرنگ_برگشته
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#طهرانگردی_با_بچه‌ها
#عشق_و_صلح
#مادر_و_کودک

@farhangkoodak

ارتباط برای پیش‌ثبت‌نام شش تا چهارده ساله‌ها:
@rb1105
🔸نام و تصویرش بر سکه‌ها و تمبرها بود. برایش دو کاخ کوچک هم ساختند و اسمش را گذاشتند کوشک احمدشاهی، در سعدآباد و نیاوران امروز.
🔹اجازه ندادند معلم خارجی داشته باشد تا دلش با ایران گره بخورد. اما شکلات فروشی در فرانسه را به پادشاهی در ایران ترجیح می‌داد. مدت زیادی از زمان پادشاهی‌اش را در فرنگستان گذراند. از همانجا تلگراف زد و به رأی مجلس برای عزلش اعتراض کرد؛ او احمدشاه قاجار بود. جوانترین شاه تاریخ معاصر ما.

🔸در گشت‌های شهری «کودک و فرهنگ» به آشنایی با شخصیت‌های تاریخی از منظری نزدیک به دنیای مادران و بچه‌ها می‌پردازیم.

🔹منتظرتان هستیم.

🔸راستی ما امروز فیلم «تعطیلات رمی» را تحلیل می‌کردیم. شاهزاده‌خانم اروپایی خسته از تشریفات و مسئولیت‌ها، روزی را خارج از قصر گذراند و عاشق زندگی مردم عادی شد اما برگشت و به همه گفت که به مسئولیت‌ خود در قبال مملکت واقف است. چرا سلطان‌احمد‌شاه چنین حسی نداشت؟

نکند ما در تربیت کودکان‌مان، به بیراهه افتاده‌بودیم؟

@farhangkoodak
#طهرانگردی_با_بچه‌ها
#گشت_شهری_مادر_و_کودک
#ریحانه_قاسم_رشیدی
#فرزندپروری
#کوشک_احمدشاهی
خیابان آبان و سال‌های زندگی من


🔸خیابان «آبان» خیلی کوتاهست. سر تا تهش را در سه دقیقه می‌توان طی کرد. عریض است و شیبدار و خلوت.

🔹از «کریم‌خان» که وارد می‌شوم، دهه‌های عمرم را پیش‌چشمم می‌بینم. فیلمی که نقش اولش منم.
اگر کارگردان بودم؛ فلاش‌بک می‌زدم به سال هفتاد. اعتراض برای رتبه در ساختمان سازمان سنجش که دیگر نیست، بعدتر، شور ضیافت‌های سالگرد مجله در «نایب»، قرارهای دوران نامزدی در باغ «رستوران سورن»، چشیدن طعم گس انتظار در «کلینیک ناباروری بیمارستان آبان» با دوست و دیدن رنج عزیزی دیگر در حال عبور از جهان در طبقات بالای همین ساختمان.

«قنادی هانس» و اولین جشن تولد دخترم و تمام دورهمی‌ها در «رستوران فرید» با دوستانی که مثل خانواده‌ام بودند و بعداً مهاجرت کردند.

🔸از «آبان» سرازیر می‌شوم. نم باران می‌زند و متعجبم که فقط دلتنگ هستم اما غم از دست‌رفته‌ها را ندارم.

🔹بالاخره، یادگرفته‌ام مسافر زندگی‌باشم. زنی معمولی که نه به دنبال تیتر دکترا و شهرت رفته و نه توانایی کسب ثروت داشته. یکی از میلیاردها. یکی که تنها دستاوردش شاید، دنبال کردن رویاهایش بوده و بس. سعی‌کرده، ساکن لحظه‌شود. در پنجاه‌ سالگی سبزی شگفت برگ‌ها را ببیند و قد کشیدن چنارهایی را که پنجره‌های قدی «رستوران لئون» را پوشانده‌اند. گل‌های رز رونده، توت‌های سیاه آبدار ، زنده‌شدن ساختمان‌های قدیمی را بفهمد و قدرت پاها برای پیاده‌روی را ارج‌نهد. از بارش بی‌هوای باران کلافه نشود و از بازی باد با مژه‌های کوتاه یکی‌در میانش بخندد .

🔹در حسرت آن جمع‌ها، آن‌ تجربه‌ها و آن روزها نیستم. من با عزیزانم و هرآنچه دوست‌داشتم، زندگی کرده‌ام. همانقدر که امکان داشت؛ کوتاه کوتاه کوتاه.
عطر یاد و عشق‌شان برای باقی زندگی من کفایت می‌کند، حتی اگر سالی یکبار هم صدای‌شان را نشنوم.

🔸حسرتی نیست. نمی‌شد جور دیگری بشود. اصلاً، شاید زندگی همین‌ باشد. کوتاه و به‌ظاهر ثابت اما پر از تغییر مثل خیابان «آبان»، نازنین و دوست‌داشتنی.


بیست و چهار اردیبهشت ۱۴۰۳، تهران عزیز من.

#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#تجربه‌ی_زیسته
#طهرانگردی
#فلسفه‌ی_رواقی
#مهاجرت
#میانسالی

@farhangkoodak
حکایت‌های میدان بهارستان
قسمت نخست


🔸تهران سبز شده. سبزتر از همیشه. می‌گویند ال‌نینو ابرها را به‌سمت شهر ما رانده. علت هر چه هست، شهر زیباتر شده و زنده‌تر. حتی بوته‌ها و درختچه‌های محوطه‌ی میدان بهارستان، وسط آنهمه دود و دم هم سبز درخشانی گرفته‌اند. انگار کسی، کاج‌‌های پیر مجلس را با دقت پاک‌ کرده از گرد و غبار.

البته که دوده‌ی وارونگی کجا و آن خاک خونین یوم‌التوپ کجا؟ وقتی قشون قزاق ملک سابق ملیجک عزیزالسلطان، داماد و پسرخوانده‌ی محبوب ناصرالدین‌شاه را بمباردمان کردند.

چند روزی قبل از حمله‌ی شاه به خانه‌ی ملت، شایعاتی زمزمه می‌شد اما هیچکس باور نمی‌کرد. حتی دخو در صوراسرافیل به طعنه نوشته بود جابه‌جایی ادوات جنگی برای رد‌گم‌کردن و حمله به اجانب است.

حتی امروز، که می‌دانیم چه بر سر مشروطه‌خواهان و مجلس اول آمد، وقتی نثر درخشان دهخدا را می‌خوانیم، نمی‌توانیم زهرخندی
نزنیم: «ای بابا! برو پی کارت، برو عقلت را عوض کن. مگر هرکسی هرچی گفت باید باور کرد؟ پس این عقل را برای چی توی کله‌ی آدم گذاشته‌اند؟ آدمیزاد گفته‌اند که چیز بفهمد. اگر نه، می‌گفتند حیوان…..

مردیکه یک من ریش توی روش است. ببین دیروز به من چه می‌گوید! می‌گوید: دولت می‌خواهد این قشون را جمع کند، مجلس را به توپ ببندد. خدا یک عقلی به تو بدهد یک پول زیاد به من. آدم برای یک عمارت پی و پاچین دررفته از پشت دروازه‌ی طهران تا آن سر دنیا اردو می‌زند؟ آدم برای خراب کردن یک خانه‌ی پوسیده‌ی عهد سپهسالاری آن‌قدر علی‌بلند، علی‌نیزه، لبویی، جگرکی، مشتی فعله و حمال خبر می‌کند؟ به‌به!
احمقی گفت و ابلهی باور کرد.»


🔹از طهران و بهارستان زیبا و پررمز و راز خواهم نوشت. با بچه‌ها و مادرهای عزیز به کشف شهر خواهیم رفت.
طهران ما، حکایت‌های ناگفته‌ی بسیاری دارد.


🔸حضور در گشت‌های شهری تخصصی مادر و کودک، حال خوب امروز را به ما می‌دهد و خاطراتی شاد فراهم می‌کند تا با شناخت خود، پذیرش هویت مشترک‌ را برای فرزندان‌مان فراهم می‌کنیم. باشد که در نوجوانی و جوانی مقابل فرهنگ پررنگ و لعاب بیگانه، «ایرانی‌بودن» را مایه‌ی غرور و سربلندی بدانند.


♥️اگر دوست‌داشتید با جمع ما در کشف طهران همراه‌شوید به آی‌دی
@rb1105
پیام دهید. این برنامه‌ها، برای هفتمین سال متوالی برای گروه سنی شش تا چهارده‌سال برگزار می‌شود.




#طهرانگردی
#طهرانگردی_با_بچه‌ها
#گشت_شهری_مادر_و_کودک
#ریحانه_قاسم‌رشیدی
#دهخدا
#مشروطه

@farhangkoodak
حکایت‌های میدان بهارستان
قسمت دوم

🔹متین و باابهت است. با اقتدار از فراز شش گلدسته‌ی خود به بهارستان و گذر دهه‌ها و ما انسان‌های فانی و اوهام و آرزوهای‌مان نگاه‌می‌کند.


🔹بناییست متفاوت با تمام مساجد کشور. لزومی ندارد از زندگی پیچیده و تجربیات متعدد بانی‌اش بدانیم تا متوجه ترکیب عناصر معماری عثمانی و ایران شویم. شباهتش به «مسجد ایاصوفیه»‌، مثل شباهت عموزاده‌هاییست که هرگز همدیگر را ندیده‌اند.
ساکن جنوبی بهارستان، هم‌نام بانی‌اش بوده: «مسجد سپهسالار».

🔹 «میرزا حسین‌خان سپهسالار» را اغلب با سمت صدراعظمی و وزارت جنگ می‌شناسند اما بیشتر از این مناصب، تجربه‌هایش طی سالها مأموریت در بمبئی و استانبول بوده و شاگردی امیرکبیر، که تفکر متفاوت او را شکل داده و با لزوم اصلاحات آشنا کرده.

می‌گویند کسی است که در سفر «ناصرالدین‌شاه» به عتبات با نشان‌دادن وضعیت به‌مراتب بهتر مردم عراق به «ظل‌الله»، «تنظیمات» حکومت عثمانی را به‌اطلاع «سلطان صاحبقران» و‌ مالک‌الرقاب کل «ممالک محروسه» رسانده و او را به تغییرات تشویق کرده اما درعین‌حال، ورود تریاک به ایران را هم به او نسبت می‌دهند.

🔹«سپهسالار» پیش از اتمام بنای مسجد، بیست و پنج‌سال قبل از انقلاب مشروطه، از دنیا‌رفت. اما نامش با همین بنای زیبا و ارزشمند و البته «باغ سپهسالار» -مرکز کفش زنانه‌ی تهران- زنده‌ماند.

🔸هدف ما از طهرانگردی با مادران و کودکان، خوب‌دیدن شهر و شناختن یادگارهاییست که شاید صدها مرتبه از کنارشان رد شده ولی اهمیت‌شان را در ایجاد ایران امروز و سرنوشت خودمان درک‌نکرده‌ایم. ما در تلاش برای علاقه‌مندکردن بچه‌ها به تاریخ و هویت مشترک‌مان هستیم.

#طهرانگردی_با_بچه‌ها
#مسجد_سپهسالار
#مشروطه
#اصلاحات
#ناصرالدین_شاه
#سپهسالار
#گشت_شهری_مادر_و_کودک
#ریحانه_قاسم‌رشیدی

🔹اگر حکایت‌های طهران را دوست دارید و به‌دنبال تجربه‌ی فرهنگی متفاوتی هستید، به آی‌دی
@rb1105
پیام‌دهید. برنامه‌ی ما برای کودکان شش تا چهارده‌سال در دو گروه مجزا در حال پیش‌ثبت‌نام‌است.

@farhangkoodak

_ظل‌الله و سلطان صاحبقران: القاب ناصرالدین شاه بوده

_ممالک محروسه: عنوان رسمی کشور ایران در دوران قاجار