FactNameh | فکت‌نامه
97K subscribers
2.54K photos
626 videos
3.1K links
فکت‌نامه اولین سایت درستی‌سنجی (فکت‌چکینگ) سیاسی درباره‌ی ایران است.
وبسایت: factnameh.com
بات تلگرامی فکت‌نامه:‌ @FactnamehBot
ارتباط مستقیم: @FactNamehAdmin
twitter.com/factnameh
fb.com/factnameh
instagram.com/factnameh
Download Telegram
سران کشورهای اروپایی در سفرشان به سمت اوکراین کوکایین مصرف نکردند

🔹ویدئویی در شبکه‌‌های اجتماعی منتشر شده که ادعا می‌کند امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه و فریدریش مرتس، صدراعظم جدید آلمان را در حال پنهان کردن یک بسته کوکائین در دیدارشان در قطاری به مقصد کیف نشان می‌دهد.

🔹رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی موسوم به ارزشی در ایران و الکس جونز، نظریه‌پرداز توطئه اهل ایالات متحده، این ادعا را بازنشر کرده‌ا‌ند.

🔹به نظر می‌رسد منبع اولیه ادعا، کاربران شبکه‌های اجتماعی نزدیک به روسیه باشند. سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم آن را در تلگرام خود منتشر و سران کشورهای اروپایی را به مصرف مواد مخدر متهم کرده است.

🔹بررسی دقیق‌تر ویدیوها و عکس‌های متعدد و باکیفیتی که از دیدار سران فرانسه، آلمان و انگلستان در قطاری به سمت کی‌یف در روز جمعه ۹ می ۲۰۲۵ منتشر شد، نشان می‌دهد که این ادعا بی‌اساس و شاخ‌دار است.

🔹جسم سفیدرنگِ مورد اشاره، یک دستمال کاغذی مچاله شده است که مکرون در زمان عکس‌برداری آن را از روی میز برمی‌دارد.

🔹کاخ الیزه هم این ادعا را رد کرد و آن را اطلاعات نادرستی خواند که از سوی دشمنان فرانسه منتشر شده است.

🔹از این رو فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ویدیوی ساختگی از «آناکوندای غول‌پیکر خزنده در برزیل»

🔹این روزها ویدیویی با عنوان «آناکوندای عظیم‌الجثه در برزیل» به طور گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود و به نظر می‌رسد یک مار آبی بسیار بزرگ را در حال حرکت روی آب می‌بینیم.

🔹این ادعا بی‌اساس و ویدیوی آن نیز به‌نظر ساختگی است.

🔹با وجود اینکه خبرهای زیادی مربوط به پیدا شدن مارهای عظیم‌الجثه و آناکونداها (بوآهای آبی) در رسانه‌های معتبر منتشر شده، اما در هیچکدام گزارشی مبنی بر واقعی‌بودن این ویدیو به چشم نمی‌خورد.

🔹همچنین، با کمی دقت می‌توان نشانه‌های ساختگی بودن ویدیو را مشاهده کرد. مثلا در بخشی از ویدیو، در سمت راست نزدیک به سر مار، ناگهان یک سر دیگر ظاهر می‌شود.

🔹مورد دیگر، حرکت و موقعیت مار است. آناکونداها می‌توانند زیر آب شنا کنند و هم در کف آب و هم روی زمین، بخزند، اما مشخص نیست آنها چگونه می‌توانند «روی» آب بخزند.

🔹با توجه به این ابهام‌ها و اینکه هیچ منبع معتبری، دیده شدن چنین ماری را گزارش نکرده، فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🎥 ماجرای مسابقه اسپرم‌ها چه بود؟

🔹چندی قبل، بسیاری از سایت‌های خبری اعلام کردند که «مسابقه زنده اسپرم‌ها» در لس‌آنجلس برگزار شده است. درباره این مسابقه و جزئیات آن، بزرگنمایی‌های زیادی شد.

🔹ماجرا چه بود؟ استارت‌آپ آمریکایی «اسپرم‌ریسینگ» این رویداد را برگزار کرده بود، اما این مسابقه زنده نبوده و تصاویری که تماشاگران می‌دیدند نیز تصویرسازی کامپیوتری بوده و واقعا در حال مسابقه اسپرم‌ها نبودند.

🔹نمونه‌های اسپرم‌ها از قبل جمع‌آوری و غربال شده بودند و در یک محیط کنترل‌شده قرار گرفتند و حتی برنده این مسابقه هم قبل از شروع مسابقه مشخص شده بود.

🔹ظاهرا انگیزه اصلی برگزاری این رویداد، تلاش برای افزایش آگاهی درباره کاهش نرخ باروری مردان بوده است.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 مقاله مرتبط را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعای شاخ‌دار مکارم‌شیرازی درباره استقلال حوزه‌های علمیه و مراجع

🔹آیت‌الله ناصر مکارم‌شیرازی مدعی شده «حوزه و مراجع هیچ‌گاه وابسته به دولت نبوده‌اند و کمک دولتی را نمی‌پذیرند».

🔹در قوانین بودجه سالانه هزاران میلیارد تومان از منابع عمومی در اختیار حوزه‌های علمیه و روحانیون قرار می‌گیرد.

🔹در بودجه امسال، تنها در بخش ردیف‌های اصلی، بیش از ۲۶ هزار میلیارد تومان به شش ردیف وابسته به شورای عالی حوزه‌های علمیه اختصاص پیدا کرده است.

🔹این رقم که صرفا بخشی از ردیف‌های نهادهای مذهبی در بودجه سال ۱۴۰۴ است، بیش از چهار برابر بودجه وزارت خارجه، سه برابر بودجه نهاد ریاست‌جمهوری است.

🔹به جز این، گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد موسسات وابسته به حوزه‌های علمیه و دفتر برخی مراجع، از جمله آیت‌الله مکارم شیرازی در فعالیت‌های اقتصادی مشکوک به رانت و فساد حضور داشته‌اند.

🔹از نظر تشکیلاتی نیز، حوزه‌های علمیه تحت نفوذ و کنترل کامل حکومت اداره می‌شوند. رهبر جمهوری اسلامی در نصب مدیران حوزه‌ها و تعیین مراجع ارشد (عظام) نقش مستقیم و تعیین‌کننده دارد.

🔹با این اوصاف فکت‌نامه به این ادعای مکارم‌شیرازی نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعای نادرست درباره کتاب‌های دینی و میزان محبوبیت آن در میان مردم ایران

🔹خبرگزاری تسنیم می‌گوید «طبق آمار نشر، تمایل مخاطبان در سال‌های اخیر بیشتر معطوف به خرید کتاب‌های ادعیه و دینی است که با زبانی ساده به مسائل روز بپردازد.»

🔹این ادعا با آمارهای رسمی نشر در ایران همخوانی ندارد.

🔹بر اساس آمارهای رسمی، هم تعداد عناوین و هم شمارگان کتاب‌ در حوزه‌های «کودک»، «ادبیات»، «کمک‌درسی» و «علوم اجتماعی» بیشتر از کتاب‌های دینی است.

🔹طبق آمار وزارت ارشاد در سال ۱۴۰۲ تعداد عناوین کتاب کودک دو برابر و شمارگان آنها چهار برابر کتاب‌های دینی بوده است.

🔹برخی نظرسنجی‌های سال‌های اخیر در داخل ایران، از تمایل بالای مردم به مطالعه کتاب‌های مذهبی حکایت دارند. حتی اگر نتیجه این پیمایش‌ها را معتبر بدانیم، مشخص است که این تمایل، نمودی در آمار نشر نداشته است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای خبرگزاری تسنیم نشان «نادرست» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🎥 ادعای عجیب درباره موی دانشجوها در کانادا

🔹محمدصالح هاشمی گلپایگانی، دبیر پیشین ستاد امر به معروف، به‌تازگی در مناظره‌ای ادعا کرده که در دانشکده اقتصاد کانادا، زن‌ها باید موهای خود را ببندند.

🔹معلوم نیست اشاره او به کدام دانشکده اقتصاد در کاناداست، اما به هر حال هیچ دانشگاه یا دانشکده اقتصادی در کانادا وجود ندارد که چنین قانونی داشته باشد.

🔹در کانادا و کشورهای دیگر، اگر کسی در رشته‌های مرتبط با سلامت یا در آزمایشگاه‌ها کار کند یا درس بخواند و موهای بلندی داشته باشد، باید موهای خود را ببندد.

🔹این مساله به رعایت بهداشت و ایمنی مربوط است و تفاوتی بین زن و مرد نیز وجود ندارد؛ ضمن اینکه هیچ ربطی هم به مساله موسوم به حجاب و عفاف ندارد.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 مقاله مرتبط را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🎙 مکرون و مکارم

🔹در ابتدای قسمت ۲۱۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ادعای شاخ‌دار ناصر مکارم شیرازی درباره استقلال حوزه‌های علمیه و مراجع را مرور کردیم.

🔹دبیر پیشین ستاد امر به معروف، در یک مناظره ادعاهای مختلفی را درباره حجاب مطرح کرد. چند مورد آن را در این قسمت درستی‌سنجی کرده‌ایم.

🔹اشاره یک مجری صداوسیما به تصویری منتسب به بی‌برقی در اروپا، حاشیه‌ساز شد. درباره این تصویر و واکنش‌ها در برابر آن، توضیح داده‌ایم.

🔹همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، ادعا شد که بیشترین تمایل مردم، به خرید کتاب‌های مذهبی و دینی است؛ اما آمارها در این رابطه چه می‌گویند؟

🔹توضیحاتی درباره یک قطعه ساخت شرکت هپکو به شکلی اغراق‌آمیز و نادرست بیان شده بود که درباره آن نیز توضیحاتی داده‌ایم.

🔹آیا مردم رامسر مناسب‌ترین گزینه برای زندگی در مریخ هستند؟ در این اپیزود توضیح دادیم که چنین مقایسه‌ای از کجا شروع شد.

🔹رسانه‌های ایران به نقل از المیادین ادعا کردند که وزیر دفاع پیشین اسرائیل گفته اکثر موشک‌های ایران به خاک اسرائیل برخورد کردند. این خبر بی‌اساس است و درباره آن توضیح داده‌ایم.

🔹تصویری از امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه و رهبران آلمان و بریتانیا، در دنیا پربازدید شد اما ادعایی که درباره آن شد، بی‌اساس و شاخ‌دار بود. فکت‌چک این ادعا را در این اپیزود خواهید شنید.

🔹ویدیوی نحوه تولید برنج خارجی (که درستی‌سنجی آن با همکاری مخاطبان فکت‌نامه انجام شد)، صحبت‌های منتسب به علی خامنه‌ای و ویدیوی منتسب به یک مار غول‌پیکر، سوژه‌های دیگر این قسمت پادکست هستند.

🔹در پایان این قسمت نیز سوژه دیگری را به مخاطبان پیشنهاد دادیم تا در فکت‌چک آن به ما کمک کنند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
مقایسه وضعیت مصرف برق ایران با اروپا

🔹مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در نشستی با فعالان اقتصادی کرمانشاه اعلام کرد «ما الان شش‌ برابر اروپا برق مصرف می‌کنیم».

🔹پزشکیان شش ماه پیش هم مدعی شد «حدود سه برابر کشورهای اروپایی در کشور ما برق مصرف می‌شود» و در جای دیگری نیز گفته بود «مصرف برق ایران چند برابر انگلستان، کانادا و آلمان است».

🔹همه این ادعاها بی‌اساس هستند و با هیچ‌کدام از آمارهای بین‌المللی و آمارهای داخلی اتحادیه اروپا همخوانی ندارند.

🔹مصرف برق ایران، چه از نظر مقدار کل مصرف برق، چه از نظر سرانه مصرف برق، چه مقدار کل مصرف بخش خانگی و چه سرانه مصرف بخش خانگی، نه با کل اتحادیه اروپا قابل مقایسه است و نه در ردیف ۲۰ کشور اول اروپا قرار می‌گیرد.

🔹مصرف برق اروپا بیش از ۲۵۰۰ تراوات ساعت و مصرف برق ایران ۳۱۶ تراوات ساعت است. همچنین سرانه مصرف برق در سراسر قاره اروپا بیش از ۵۵۰۰ کیلووات ساعت و در ایران، حدود ۳۵۰۰ کیلووات ساعت است.

🔹سرانه مصرف برق در کشورهای صنعتی مانند فرانسه و آلمان و بریتانیا بسیار بیشتر از ایران است.

🔹بنابراین ادعای مسعود پزشکیان به دلیل اختلاف زیاد آن با واقعیت، از فکت‌نامه نشان «شاخ‌دار» می‌گیرد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ادعای گمراه‌کننده افزایش ۱۵ درصدی پوشش جنگلی ایران در دو دهه اخیر

🔹در واکنش به سخنان اخیر دونالد ترامپ که گفته بود عربستان بیابان را به زمین حاصلخیز تبدیل کرد و ایران زمین سبز را به بیابان، به‌تازگی در شبکه‌های اجتماعی فارسی ادعا شده که «ایران در دو دهه اخیر پوشش جنگلی خود را ۱۵ درصد افزایش داده است.»

🔹هرچند این ادعا بر اساس گزارش بانک جهانی و آمارهای فائو مطرح شده، اما گمراه‌کننده است.

🔹بعد از انتشار گزارش بانک جهانی و انعکاس آن در رسانه‌ها در خرداد ۱۴۰۳، نبی شعبانیان، معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها، در گفتگو با روزنامه همشهری توضیح داد که این افزایش آماری به دلیل تغییر «تعریف جنگل» در ایران در سال ۱۳۹۵ است.

🔹بر اساس تعریف جدید، مناطقی با پوشش تاجی کمتر نیز، جنگل محسوب می‌شوند. این تغییر تعریف، باعث افزایش ظاهری مساحت جنگل‌ها در آمارها شده، در حالی که به گفته معاون سازمان جنگل‌ها، «جنگل‌های ایران بزرگ نشده‌اند».

🔹در تعریف جدید جنگل در ایران، پوشش تاجی از ۱۰ درصد به ۵ درصد کاهش یافت.

🔹داشتن پوشش تاجی ۱۰ درصدی به این معناست که ۱۰ درصد از سطح زمین مورد نظر، در نمای عمودی از بالا با شاخ و برگ درختان پوشیده شده باشد. در تعریف جهانی جنگل نیز این پوشش ۱۰ درصد است.

🔹از این رو فکت‌نامه به این ادعا که «ایران در دو دهه اخیر پوشش جنگلی خود را ۱۵ درصد افزایش داده»، نشان «گمراه‌کننده» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
Audio
🎙 مکرون و مکارم

🔹در ابتدای قسمت ۲۱۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ادعای شاخ‌دار ناصر مکارم شیرازی درباره استقلال حوزه‌های علمیه و مراجع را مرور کردیم.

🔹دبیر پیشین ستاد امر به معروف، در یک مناظره ادعاهای مختلفی را درباره حجاب مطرح کرد. چند مورد آن را در این قسمت درستی‌سنجی کرده‌ایم.

🔹اشاره یک مجری صداوسیما به تصویری منتسب به بی‌برقی در اروپا، حاشیه‌ساز شد. درباره این تصویر و واکنش‌ها در برابر آن، توضیح داده‌ایم.

🔹همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، ادعا شد که بیشترین تمایل مردم، به خرید کتاب‌های مذهبی و دینی است؛ اما آمارها در این رابطه چه می‌گویند؟

🔹توضیحاتی درباره یک قطعه ساخت شرکت هپکو به شکلی اغراق‌آمیز و نادرست بیان شده بود که درباره آن نیز توضیحاتی داده‌ایم.

🔹آیا مردم رامسر مناسب‌ترین گزینه برای زندگی در مریخ هستند؟ در این اپیزود توضیح دادیم که چنین مقایسه‌ای از کجا شروع شد.

🔹رسانه‌های ایران به نقل از المیادین ادعا کردند که وزیر دفاع پیشین اسرائیل گفته اکثر موشک‌های ایران به خاک اسرائیل برخورد کردند. این خبر بی‌اساس است و درباره آن توضیح داده‌ایم.

🔹تصویری از امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه و رهبران آلمان و بریتانیا، در دنیا پربازدید شد اما ادعایی که درباره آن شد، بی‌اساس و شاخ‌دار بود. فکت‌چک این ادعا را در این اپیزود خواهید شنید.

🔹ویدیوی نحوه تولید برنج خارجی (که درستی‌سنجی آن با همکاری مخاطبان فکت‌نامه انجام شد)، صحبت‌های منتسب به علی خامنه‌ای و ویدیوی منتسب به یک مار غول‌پیکر، سوژه‌های دیگر این قسمت پادکست هستند.

🔹در پایان این قسمت نیز سوژه دیگری را به مخاطبان پیشنهاد دادیم تا در فکت‌چک آن به ما کمک کنند.

🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید.

📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.

👈 در کست‌باکس بشنوید

👈 در اپل پادکست بشنوید

👈 در اسپاتیفای بشنوید

00:01:31 مقدمه
00:03:18 ادعای شاخ‌دار مکارم‌شیرازی درباره استقلال حوزه‌های علمیه و مراجع
00:12:41 ادعای شاخ‌دار ممنوعیت باز گذاشتن مو در دانشکده اقتصاد کانادا
00:28:48 نمایش تصویر جعلی از خاموشی اسپانیا در تلویزیون ایران
00:36:42 ادعای نادرست درباره محبوبیت کتاب‌های دینی در بین مردم ایران
00:43:34 از مشارکت هپکو در شتابگر بزرگ هادرونی در سرن چه می‌دانیم؟
00:51:44 از تابش زمینه طبیعی در شهر رامسر چه می‌‌دانیم؟
00:57:46 نقل‌قول نادرست از گالانت درباره خسارت‌های حمله موشکی ایران
01:03:55 اثر سیگارهای الکترونیک بر بیماری ریه پاپ‌کورنی
01:08:02 سران کشورهای اروپایی در قطار کوکایین مصرف نکردن
01:11:54 ویدئوی جعلی درباره تولید برنج خارجی
01:14:07 ویدئوی تقطیع‌شده سخنرانی خامنه‌ای علیه ملت ایران
01:15:23 ویدیوی ساختگی از «آناکوندای غول‌پیکر خزنده در برزیل»
01:17:24 کامنت‌ها

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
مقایسه شاخ‌دار سطح توسعه‌یافتگی ایران و عربستان سعودی

🔹سایت تبیان به‌تازگی اینفوگرافیکی منتشر کرده و با استناد به ۱۱ شاخص، نتیجه گرفته که ایران پیشرفته‌تر از عربستان است.

🔹این شاخص‌ها گزینشی و گاه بی‌ربط هستند و هیچ‌کدام جزو شاخص‌های کلان و اصلی مرتبط با توسعه محسوب نمی‌شوند.

🔹اطلاعات درج‌شده برای این شاخص‌های گزینشی نیز درست نیستند و بر خلاف منظور تهیه‌کنندگان، نشان می‌دهند که اوضاع عربستان سعودی حتی در این موارد هم بهتر از ایران است.

🔹به همین دلیل و دلایلی که شرح بیشتر آنها در مقاله فکت‌نامه آمده است، ما به این اینفوگرافیک نشان «شاخ‌دار» می‌دهیم.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
ویدیوی «تانک یاسر ساخت ایران و خطرناک‌ترین تانک روی زمین»، نادرست است و تانک آبرامز آمریکا است

🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیویی از یک تانک منتشر و دست‌به‌دست می‌شود که مدعیست «تانک یاسر ساخت ایران و خطرناک‌ترین تانک روی زمین» است.

🔹ویدیویی که منتشر شده، ربطی به نیروهای مسلح ایران ندارد. این تانک، یک M1A2 آبرامز است که مهم‌ترین تانک عملیاتی فعلی در نیروی زمینی آمریکا است.

🔹این مدل خاص که در ویدیو دیده می‌شود، SEPv2 است که در سال ۲۰۱۳ ارتقا پیدا کرده و ویدیو، درباره تست استارت موتور GTA-1500 ساخت کمپانی هانیول است.

🔹در هیچ رسانه رسمی وابسته به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، نه در بخش‌های تحقیقاتی و نه در بخش‌های دفاعی، ادعایی از وجود تانک یا طرح توسعه تانکی به‌نام «یاسر»، نه وجود دارد و نه اشاره‌ای به آن شده‌است.

🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد.

👈 در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🎥 ویپ کشیدن و بیماری تنفسی ریه پاپ‌کورنی

🔹یک دختر ۱۷ ساله آمریکایی، سه سال به صورت پنهانی ویپ می‌کشید و به یک بیماری ریوی به نام «ریه پاپ‌کورنی» مبتلا شد.

🔹این بیماری بخاطر تنفس برخی گازهای خطرناک مثل «Diacetyl» به وجود می‌آید که در ساخت برخی ویپ‌ها نیز استفاده می‌شود.

🔹با این حال، این گاز در بیشتر ویپ‌ها وجود ندارد و در نتیجه باعث بروز این بیماری نمی‌شوند.

🔹استفاده از این گاز در سیگارهای الکترونیکی اروپایی ممنوع است و بسیاری از سیگارهای الکترونیکی آمریکایی نیز از آن استفاده نمی‌کنند.

🔹سیگارهای الکترونیکی ضرر دارند و اعتیادآور هستند، اما خطرشان از سیگار معمولی کمتر است.

🔹 ویدیوهای کوتاه درستی‌سنجی را در کانال یوتیوب فکت‌نامه ببینید:
https://www.youtube.com/@FactNameh/shorts

👈 مقاله مرتبط را در فکت‌نامه بخوانید

🌐 @Factnameh
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM