‍ 👈خُجَند، نگینی از ایرانشهر که سایه تلخ لنین بر آن بوده است! 👉

#اختصاصی
《 بخش_۱ 》

من ایرانم
خجندم، از سمرقندم، من آن قلب بخارایم
من از شیراز و تبریزم، رهاورد سپاهانم
من ایرانم....

〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
@LoversofIRAN

⬅️ خُجَند کجاست:
خجند شهری ست در گوشه شمال باختری #تاجیکستان بر کرانه ی رود سیردریا و آغاز درهٔ #فرغانه، مرکز استان (ولایت) # سُغد و دومین شهر بزرگ تاجیکستان پس از دوشنبه (پایتخت).
نام آن در زمان شوروی، #لنین_‌آباد بود و امروز پس از فروپاشی #شوروی هم، تنها شهر تاجیکستان است که مجسمه‌ #لنین هنوز در آن قراردارد !
در تقسیم بندی های نخستین پس از شوروی، خجند را نیز چون دو نگین دیگر فرهنگ #ایرانشهری، به ازبکستان بخشیدند؛ حال آنکه ازبکستان قرار بود کشوری شود با فرهنگ غالب #ترک های #ازبک، پس نوردیدگان فرهنگ #فارسی در آن، جای نشو ونما نداشتند.
اما خوشبختانه، پس از مدتی خجند توانست از این بند رهایی یابد و به تاجیکستان بپیوندد که دستکم زبان #پارسی در آن سرکوب رسمی نمی شود و سرنوشت اش چون #سمرقند و #بخارا، دردناک نشد که هنوز دو پاره ی گرانبها و جدا مانده از انگشتری زبان فارسی اند.
زبانهایی که امروز در خجند استفاده می شوند، #فارسی لهجه تاجیکی، #روسی و #ازبکی است و بیشتر جمعیت شهر #تاجیک هستند.

⬅️ ریشه واژه "خجند":
در این باره دیدگاه قطعی وجود ندارد. این واژه از آغاز سده هفتم میلادی با همین نام در بنکده ها (منابع) و سرچشمه‌های #سغدی، #پهلوی، #چینی و عربی آمده‌است.
برخی معنی خجند را، "مردم سعادتمند و بالانشین" آورده‌اند.
برخی نیز می گویند که خجند در سده‌های گذشته دگرگون شده است، چنانکه زمانی "اسکندریه اقصی"، سپس "آنتی‌آخیه" و سرانجام "خجند" نام گرفته‌است.
برای نخستین بار در سال‌نامه چینی دودمان "تنشو" (۶۱۸-۶۲۶م)، از خجند با نام "گوی جنتی" یاد شده‌است و در منابع سغدی که از "کوه مغ" بدست آمده #کوچندی نامیده شده‌است.
به تازگی نیز گفته شده، خجند از واژه مرکب "خوره-کنته" در زبان‌های ایرانی باستان ریشه گرفته و معنایش "آفتاب‌شهر" یا "شهر آفتابی" است، بخش اول این واژه، "خور" است یعنی خورشید و بخش دوم، "کنده/کنته" به معنای شهر و دهکده ‌است.

⬅️ خجند در تاریخ فرارودان (ماوراءالنهر):
بیشتر منابع تاریخی و جغرافیایی خجند را در کنار رودخانه #سیر_دریا در #فرارودان ( #ماوراءالنهر) دانسته‌اند و آورده‌اند، #اسکندر_مقدونی شهر "اسخت اسکندریه" را در این ناحیه در پایان لشکر کشی خود به "سغد" بنا نهاده بود.
گفته شده است که این شهر به عنوان دژی برای دفاع در برابر حملات #سکاها ی ساکن در شمال سیردریا ساخته شده بود؛ اما کاوش‌های باستان‌شناسان و یافته های باستانی منطقه سغد، نشان می دهد که پیشینه شهر خجند به بیش از ۲۷۰۰ سال می‌رسد پس شهر خجند پیش از رفتن اسکندر مقدونی به آن دیار نیز وجود داشته‌است.
در داستانهای کهن، بنای خجند را به #کیخسرو نسبت داده‌اند و آن را عروس دنیا خوانده‌اند.
"ابن بلخی" می‌گوید #فیروز فرزند #یزدگرد این شهر را بنیاد نهاد و دیوار ۵۰ فرسنگی خجند مرز #ایران و #توران بوده‌است.
خجند تا دوره انقلاب "بولشویکی" در روزگار فرمانروایی شوروی به "لانه هنرمندان" مشهور بود.

■ بنکده (سرچشمه/منبع):
دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه. حسن انوشه (به سرپرستی). چاپ اول (ویراست دوم).تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۰
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰

ادامه را در پیام بعدی کانال بخوانید.

@LoversofIRAN

‍ 👈خُجَند نگینی از ایرانشهر که سایه سرد لنین بر آن است! 👉

#اختصاصی
《 بخش _ ۲ 》

من ایرانم
خجندم، از سمرقندم، من آن قلب بخارایم
من از شیراز و تبریزم، رهاورد سپاهانم
من ایرانم....

〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
@LoversofIRAN

⬅️ برخی از چهره های بنام خجند:
گزیده ی زندگی ۳ تن از بزرگانی که پهنه #ایرانشهر را از خجند در فرارودان (ماوراءالنهر) تا قلب پهنکوه (فلات) ایران پیموده اند و دلیلی بزرگ و روشن بر مفهوم #ایرانشهری و پیوستگی فرهنگی ایران زمین اهورایی هستند را در زیر می آوریم.

■ "کمال‌الدین مسعود خُجندی" معروف به "شیخ کمال"، یا  #کمال_خجندی،
از عارفان و شاعران #پارسی_‌گوی سده ی هشتم هجری است که در خجند زاده شد. وی هم دوره #حافظ بود و در
پایان دوران #ایلخانان زیست.
او پس از سفر حج، به #تبریز رفت و تا پایان عمر، آنجا روزگار گذراند. با اینکه  شاعری، پیشهٔ اصلی او نبود، اما دیوانش مشتمل بر حدود هشت‌هزار بیت است که بخش اصلی آن غزل‌ ست. شیخ کمال به خدمت "سلطان حسین جلایر" درآمد و در خانقاهی که  سلطان برای او ساخته بود به سربرد. دیوان او شامل غزل‌های زیبای فراوان با بنمایه عرفانی است.
آرمگاه وی در تبریز است و این بیت بر سنگ مزارش نوشته شده‌است:
"کمال"، از کعبه رفتی بر در یار
هزارت آفرین، مردانه رفتی./
● سروده زیبا و عاشقانه از کمال خجندی:
"عشق"، حالی ست که جبریل بر آن  نیست امین
صاحب حال شناسد سخن اهل یقین
جرعه‌ای بر سر خاک از می عشق افشاندند
عرش و کرسی همه بر خاک نهادند جبین
اهل فتوی که فرو رفته کلک و ورقند
مشرکانند که اقرار ندارند به دین
مفلس عشق ندارد هوس منصب و جاه
خاک این راه به از مملکت روی زمین
شب قرب است، مرو ای دل حق دیده به خواب
که سر زنده‌دلان حیف بود بر بالین
ای که روشن نشدت حال دل سوختگان
همچو شمع از سر جان خیز و بر آتش بنشین

■ "امیر بهاءالدین برندق" معروف به #برندق_خجندی فرزند امیر نصرت‌شاه خجندی در سال ۷۵۷ در خجند زاده شد و در دربارهای #تیمور_لنگ و شاهرخ‌میرزا به سرودن قصیده پرداخت.
اشعار او، شامل قصیده، غزل، قطعه و رباعی‌است.
او هم قصاید #خاقانی را جواب گفته و هم به استقبال برخی قصاید #انوری و #سعدی رفته است.
برندق خجندی از پیروان مذهب #حنفی بود. او سفرهایی به "شام"، #تبریز، #خراسان، #یزد و "بغداد" داشته است.
وی در سال ۸۳۵ در #سمرقند ( #ازبکستان امروزی) درگذشت.

■پیشوایان شافعی اصفهان معروف به آل خجند:
#خجندیان یا #آل_خجند دودمانی از دانشمندان و پاسداران ادب و فرهنگ ایرانی بودند در سده‌های ۵،  ۶ و ۷ هجری قمری.
آنها که پیشوای #شافعیان اصفهان ( #شافعی) بودند و بیشتر اداره #اصفهان/ #اسپهان را نیز در دست داشتند، در یکی از دو محله بزرگ اصفهان آن روزگار به نام #دردشت می‌زیستند.
چون از خجند برخاسته بودند، آل خجند  خوانده می‌شدند و گویا به سبب صدارت شافعیان اصفهان همگی نام‌دار به "صدر خجندی" بودند. گفته اند ریشه آنها به "مهلب ابن ابی صفره"، سردار پرآوازه عرب در روزگار امویان می‌رسد. نام‌داری این دودمان  بیشتر به خاطر پشتیبانی آنها از دانشمندان و سخنوران و رونق دادن به دانش، ادب و فرهنگ ایرانی بوده است.
آل خجند در آبادانی اصفهان سهم بزرگی داشتند که فهرست برخی از خدماتشان از این قراراست:
بنیاد مسجد جامع (سده ۵)
مناره چهل دختران (۵۰۰)
مسجد و مناره غار (۵۱۵)
سین (۵۲۶)
علی اصفهان گز، ساربان (۵۵۰-۵۲۵)
آنها در اصفهان کتابخانه بزرگی بنا کردند که به روی همگان گشوده بود اما شوربختانه در ۵۴۲ق به آتش کشیده شد.
● افراد برجسته این خاندان به این گونه‌اند:
ابوبکر محمد بن ثابت خجندی
صدرالدین ابوکر محمد
جمال الدین محمود بن عبدالطیف بن محمد
شرف‌الاسلام صدرالدین ابوقاسم عبداللطیف بن صدرالدین
ابوبکر
ابو ابراهیم عبیدالله خجندی
جمال‌الدین محمد خجندی
صدرالدین محمد خجندی
صدرالدین عمر خجندی
شهاب‌الدین خجندی
عضداالدین خجندی

/بنکده (منبع) :
●ذبیح‌الله صفا. تاریخ ادبیات ایران (جلد دوم). چاپ چهاردهم (انتشارات فردوس) و چاپ سوم (تهران. ابن سینا)
●انوشه، حسن (به سرپرستی). دانشنامه ادب فارسی: ادب فارسی در آسیای میانه. چاپ اول (ویراست دوم). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۰/
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰

@LoversofIRAN

🔴 بیتی از رودکی به #الفبای_سیریلیک (در تصویر):

دانش اندر دل چراغ روشن است
وز همه بد بر تن تو جوشن است

#رودکی #سیریلیک #زبان_پارسی #پارسی #تاجیک #تاجیکی #تاجیکستان

کانال اتحادیه
✅ @cuiic
✅ @CUIIC

💠 زبان #فارسی در فهرست ده زبان کهن جهان قرار گرفته است

مجله بین‌المللی « کالچر » در گزارش اخیر خود #زبان_فارسی را در فهرست 10 زبان قدیمی دنیا قرار دارد

به گزارش خبرگزاری فارس در دوشنبه، مجله بین‌المللی «کالچر» در گزارش اخیر خود عنوان کرد، زبان فارسی جز 10 زبان قدیمی دنیا قرار دارد که تاکنون علاوه بر حفظ شاکله خود در مناطق وسیعی از دنیا گسترش یافته است

♦️ نشانی مجله معروف کالچر 
https://theculturetrip.com/asia/india/articles/the-10-oldest-languages-still-spoken-in-the-world-today/

بر اساس نوشته این مجله، از میان این 10 زبان ، زبان فارسی بیشترین گسترش را به خود اختصاص داده است. بر اساس این مطلب، فارسی زبانان معاصر، متون 900 سال قبل را نیز بدون هیچ مشکلی می خوانند و معنی آن را می فهمند که چنین امکان در زبان انگلیس وجود ندارد. در گزارش مجله «کالچر» آمده است: ایرانی ها توانسته‌اند شیرینی و فصاحت فارسی را در تداوم قرن ها حفظ کنند. در حال حاضر زبان فارسی در منطقه آسیای میانه، قفقاز، افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان و دیگر کشورهای جنوب آسیا منتشر شده و طرفداران زیادی دارد.

♦️ یک زبان کلاسیک برطبق معیار #دانشگاه #برکلی، باید ویژگی هایی را داشته باشد که زبان فارسی به گفته پژوهشگران، فراتر از اینها را دارد.

♦️ زبان پارسی تنها زبان ِ مردمان فارسی زبان نبوده و نیست، بلکه زبان پیوند دهنده همه خویشاوندان ایرانی است. زبان باستانی، کاربردی و نیرومند #پارسی، را پاس می‌داریم: چراکه زبان پیوندگر #ایرانیان در سرتاسر گستره #ایران است‌. زبانی که نزدیک به ۳۰۰۰ سال، زبان سراسری و‌ ملی فلات ایران بوده است، حتی در حکومت های یونانی ، عرب ، ترک و ...

🔸 منابع:
www.farsnews.com/13951214000385

www.khabaronline.ir/detail/643139/culture/literature

languageindex.online.uni-marburg.de

t.me/khouzestan_iran1

کانال #اکوتا
✅ اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی
@cuiic
@CUIIC

🔷 آیا می‌دانستید که در ۲۹ کشورِ جهان به زبانِ #پارسی سخن گفته می‌شود و پارسی ششمین زبانِ پرگویشورِ جهان است؟
پارسی‌انجمن 🔻
@Parsi_anjoman

✅ #اکوتا
اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی
T.me/ekotaa
اینستاگرام:
instagram.com/ekvta/

کاندیدا شدن برنامه پارسی گویان و عوامل تهیه در چهاردهمین جشنواره رادیو
#پارسی_گویان
@janeparsi
@irtaj

✅ #اکوتا
اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی
@ekvta
T.me/ekotaa
اینستاگرام:
instagram.com/ekvta/

💠 📚 #تاریخی 📖 #فرهنگی


■"عراق" نامی ایرانی است از ریشه آریا

گفتاری ارزنده از میر جلال الدین کزازی


🔸 عراق، آن‌چنان که که بر پاره‌ای از پژوهندگان و واژه‌شناسان کهن نیز پوشیده نبوده است، نامی است ایرانی از بن "ایرا"

🔹 هم از آن روی است که در جغرافیای دیرین، بخشی از "سرزمین‌های ایرانی" نیز عراق خوانده می‌شده است و از آن روی که با "عراق عرب" درنیامیزد و یکی پنداشته نشود آن را "عراق عجم" می‌نامیدند.

🔸 عراق ریخت "تازی شده‌ (عربی شده)" اراگ یا اِراک است که از «ایر» + «اگ» پساوند (پسوند) بازخوانی، ساخته شده است. «ایر»، ستاکی (ریشه ای) است که در نام سپند ایران نیز به کار رفته است و با «آریا» در ریشه یکی است.


#ایران_زمین #ایران_بزرگ_فرهنگی #ایران_کهن #ایران #ایر #آریا #آریایی #زبان_پارسی #پارسی #پهلوی #پارسی_دری #دری #فارسی #ایرانشهر #فارسی_دری #عراق #بغداد #اراک #اراگ #میرجلال_الدین_کزازی #کزازی #ایرانی #عراق_عرب #عراق_عجم #تازی
@LoversofIRAN
✅ کانال
اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی
✓ تلگرام:
@ekotaa
✓ اینستاگرام:
instagram.com/ekvta

‍ ‍ 🔴🔴🔴 آقای حداد! فارسی را پاس بدار!

آقای حداد عادل در نامه‌ای به رئیس‌جمهور خواسته است که به دست اندرکاران بهداشت فرمان‌دهد که در گفتار خود واژه‌های بیگانه‌ای را که همسان‌ فارسی دارند، به کار نبرند. او در کنار نامه اش شماری از آن واژه‌های بیگانه و همسان فارسیشان را نیز فرستاده است.

من با آقای حداد عادل در این باره بسیار همدل و همسویم و پیشنهاد وی را سزاوار پافشاری می‌دانم. ولی از او انتظار است در پاسداشت دیگر زبان های بومی ایرانیان هم - که رو به سوی نابودی‌ دارند، برابر قانون اساسی تلاش کند. دوم آن‌که او اندکی هم نگرانِ‌ عربی شدن زبان فارسی باشد. نیک می‌دانم که زبان عربی، زبان قرآن ما است و این دو زبان خویشاوند یکدیگر شده است. اما فارسی آن‌ اندازه هم بی‌توشه وتنگدست نیست که آقای حداد در یک نامه نیم برگی، بیش از چهل واژه عربی بنویسد و همسان‌ها و جایگزین‌های ساده فارسی آنها را پیدا‌نکند.

در اینجا برخی از واژه‌های عربی آن نامه را با واژه های رسای فارسی (#جایگزین) می‌کنم تا‌روشن شود که آقای حداد خودش تا چه اندازه فارسی را پاس می‌دارد.

جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین روحانی

ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران

در دو ماه اخیر (#گذشته) که کشور ما، مثل (#مانند) همه کشورهای جهان، گرفتار بیماری ناشی (#برخاسته) از ویروس کرونا شده اهتمام (#تلاش) جنابعالی (#شما_بزرگوار) و مدیران (#گردانندگان) ارشد (#بلند_پایه) و مسئولان امر (#دست_اندر_کارانِ) سلامت (#بهداشت) در کشور به مقابله (#رویارویی) با این بیماری البته (#بی_گمان) درخور تقدیر (#ارج نهادن) و تشکر (#سپاسگزاری) است، لکن (#ولی) فراوانی و تنوع (#گوناگونیِ) برنامه‌های رسانه‌ای در باب (#باره) کرونا سبب‌شده (#چنین_پیامدی_دارد) که بسیاری از اصطلاحات (کاربردها) و لغات (#واژه‌های) تخصصی (#کارشناسی) که معادل (#همسان) فارسی (#پارسی) هم دارند به همان صورت (#گونه) فرنگی به کار گرفته شود که ممکن است (#شاید) در آینده به همین صورت (#گونه) در زبان فارسی رواج (#رونق) یابد و مهم‌تر از آن، جوازی برای استفاده (#بهره_گیری) از سایر (#دیگر) لغات و اصطلاحات خارجی (#بیگانه) محسوب شود (#به_‌شمار_آید.) به پیوست، فهرستی (#شماری) از این لغات (#واژه_ها) و اصطلاحات همراه با معادل (#همسان) فارسی آن‌ها تقدیم (#پیشکش) می‌شود تا با دستور جنابعالی (#شما_بزرگوار) به‌جای لغات (واژه_های) بیگانه در بیانات (#گفتارهای) مسئولان (#دست_اندر_کاران) و رسانه‌ها مورد توجه قرار گیرد (#به_کار_برده_شود).

۹۹/۲/۲۸

سید زین‌العابدین‌صفوی

#حداد_عادل #فارسی_را_پاس_بداریم
🇮🇷🇮🇷🇮🇷

کانال اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی
@ekotaa

🇦🇫 ‏حبیب الرحمن پدرام، نماینده ‎#هرات، این‌چنین در مجلس افغانستان از هویت ایرانی و زبان فارسی دفاع می کند

🔸 اگر دنیا توانست نام بلند فردوسی، مولانا، سعدی، کوروش، رستم دستان، آرش کمانگیر و ده‌ها شاعر و دانشمند ‎#پارسی را از یاد ببرد، شما هم‌ می‌توانید خواب حذف پارسی را به حقیقت تبدیل کنید.
خواب های شما را پریشان می سازیم.
فارسی فقط یک زبان نیست!
تاریخ ماست؛ تمدن ماست؛ هویت ماست.

✅ #اکوتا
#اتحادیه_کشورهای_وارث_تمدن_ایرانی
T.me/ekvta
✓ اینستاگرام:
instagram.com/ekvta/

✨ دختری اهل #سمرقند در مجموعه‌ تاریخی ریگستان (در ازبکستان، بخش مرکزی شهر سمرقند قدیم، پایتخت تیموریان)، شعر #نجیب_بارور شاعرِ زادهٔ کابل را می‌خواند:
‏«لهجه‌ام دُرّ دری اما زبانم پارسی‌ست؛
‏روح من شهنامه است و جسم و جانم پارسی‌ست
از تبار رستم و از زادگاهِ آرش‌ام،
‏تیرهایم واژگان است و کمانم پارسی‌ست.»

سمرقند و #بخارا که دو‌ شهر تاریخی برجسته و مهم جهانِ ایرانی‌، در سال‌ ۱۹۲۴ میلادی به‌وسیله اتحاد جماهیر شوروی و به نیت پارسی‌زدایی و جدایی از فرهنگ ایرانی از تاجیکستان جدا گشته و به ازبکستان پیوستند.

#ایران_فرهنگی #ریشه‌های_مشترک #پارسی_میراث_همه_ایرانیان
@Jaryaann
کانال
✅ #اکوتا
#اتحادیه_کشورهای_وارث_تمدن_ایرانی
@Ekotaa
+