📚 #معرفی_کتاب: تطورات کلام امامیه در #مدرسه_بغداد
🔻 نویسنده: دکتر سید علی #حسینی_زاده
🔻 ناشر: مؤسسه علمی فرهنگی #دارالحدیث
📌 کلام امامیه همانند همه گروه‌های فکری از معبر شماری از مدرسه‌های فکری گذر کرده که برای شناخت تاریخ امامیه باید این مدرسه‌ها را بازخوانی کرد. شیعیان با بهره‌گیری از معارف اهل بیت و در پرتو خردورزی، حرکت فکری و کلامی خود را از مدینه و بر محور اهل بیت آغاز کردند و اصلی‌ترین باورهای شیعه در این مدرسه مطرح شد و کلام شیعه شکل گرفت.
📌 با آغاز سده دوم، معارف اعتقادی در کوفه منتشر و در قالب نظریه‌های علمی تبیین شد. اصحاب امامیه در کوفه با دو رویکرد مختلف به تبیین معارف اعتقادی پرداختند و دو جریان مهم کلامی را پدید آوردند. یک جریان با رویکردی کلامی به‌دنبال تبیین عقلانی معارف اهل بیت و دفاع از آن در مقابل جریان‌های فکری رقیب بود؛ اما جریان دیگر با رویکردی حدیثی در پی فهم دقیق همان معارف و عرضه آن به جامعه مؤمنان بود.
📌 جریان کلامی که رویکرد عقلانی و نظریه‌پردازانه داشت با افولی زود هنگام روبه‌رو شد. همزمان جریان متن‌گرا که رویکردی حدیثی داشت، با انتقال به شهر قم، امتداد اندیشه کلامی امامیه را در مدرسه‌ای دیگر رقم زد. همزمان با غیبت صغرا و اندک زمانی پس از شکل‌گیری #مدرسه_قم با رویکردی حدیثی، در مرکز سیاسی جهان اسلام یعنی بغداد، جریان عقل‌گرا و نظریه‌پردازِ کلام امامیه با تطوّراتی نسبت به مدرسه کوفه به آرامی بالندگی خود را باز یافت.
📌 پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد این مدرسه با تلاش‌های متکلمانِ کمتر شناخته‌شده امامیه از جمله ابوسهل و ابومحمد نوبختی و همچنین ورود معتزلیان شیعه شده به عرصه کلام امامی، حدود یک قرن پیش از#شیخ_مفید فعالیت خود را به‌صورت مدرسه‌ای آغاز کرد. در ادامه با راهبری شیخ مفید، #سید_مرتضی و #شیخ_طوسی به اوج بالندگی خود رسید.
📌 کتاب تطورات کلام امامیه در مدرسه بغداد در تلاش برای برطرف کردن بخشی از غبار تاریخ کلام امامیه با بررسی جریان‌ها، شخصیت‌ها، تراث و اندیشه‌های مدرسه کلامی امامیه در بغداد، به تحلیل و تبیین تطوّرات کلام امامیه در فاصله آغاز غیبت صغرا تا برآمدن سلاجقه در محیط جغرافیایی بغداد پرداخته است.
📌 نوشتار حاضر در سه فصل تدوین شده است:
▫️فصل اول: کلیات و مقدمات
▫️فصل دوم: سیر تطوّر محتوای #کلام_امامیه در مدرسه کلامی بغداد
▫️فصل سوم: تحلیل و تبیین تطوّر کلام امامیه در بغداد
📌 کتاب تطورات کلام امامیه در مدرسه بغداد، تألیف حجت الاسلام دکتر سیدعلی حسینی زاده از سوی پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام، به زبان فارسی، در قطع رقعی، در ۳۴۴ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۳۹۶با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.
📌 مشاهده‌ی مطلب در سایت
👥 عضویت در کانال
📎 متن پنجاه صفحه‌ی ابتدایی این کتاب در پیوست این پست قابل مطالعه است.
#تاریخ_کلام
@ekalam
🔻 نویسنده: دکتر سید علی #حسینی_زاده
🔻 ناشر: مؤسسه علمی فرهنگی #دارالحدیث
📌 کلام امامیه همانند همه گروه‌های فکری از معبر شماری از مدرسه‌های فکری گذر کرده که برای شناخت تاریخ امامیه باید این مدرسه‌ها را بازخوانی کرد. شیعیان با بهره‌گیری از معارف اهل بیت و در پرتو خردورزی، حرکت فکری و کلامی خود را از مدینه و بر محور اهل بیت آغاز کردند و اصلی‌ترین باورهای شیعه در این مدرسه مطرح شد و کلام شیعه شکل گرفت.
📌 با آغاز سده دوم، معارف اعتقادی در کوفه منتشر و در قالب نظریه‌های علمی تبیین شد. اصحاب امامیه در کوفه با دو رویکرد مختلف به تبیین معارف اعتقادی پرداختند و دو جریان مهم کلامی را پدید آوردند. یک جریان با رویکردی کلامی به‌دنبال تبیین عقلانی معارف اهل بیت و دفاع از آن در مقابل جریان‌های فکری رقیب بود؛ اما جریان دیگر با رویکردی حدیثی در پی فهم دقیق همان معارف و عرضه آن به جامعه مؤمنان بود.
📌 جریان کلامی که رویکرد عقلانی و نظریه‌پردازانه داشت با افولی زود هنگام روبه‌رو شد. همزمان جریان متن‌گرا که رویکردی حدیثی داشت، با انتقال به شهر قم، امتداد اندیشه کلامی امامیه را در مدرسه‌ای دیگر رقم زد. همزمان با غیبت صغرا و اندک زمانی پس از شکل‌گیری #مدرسه_قم با رویکردی حدیثی، در مرکز سیاسی جهان اسلام یعنی بغداد، جریان عقل‌گرا و نظریه‌پردازِ کلام امامیه با تطوّراتی نسبت به مدرسه کوفه به آرامی بالندگی خود را باز یافت.
📌 پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد این مدرسه با تلاش‌های متکلمانِ کمتر شناخته‌شده امامیه از جمله ابوسهل و ابومحمد نوبختی و همچنین ورود معتزلیان شیعه شده به عرصه کلام امامی، حدود یک قرن پیش از#شیخ_مفید فعالیت خود را به‌صورت مدرسه‌ای آغاز کرد. در ادامه با راهبری شیخ مفید، #سید_مرتضی و #شیخ_طوسی به اوج بالندگی خود رسید.
📌 کتاب تطورات کلام امامیه در مدرسه بغداد در تلاش برای برطرف کردن بخشی از غبار تاریخ کلام امامیه با بررسی جریان‌ها، شخصیت‌ها، تراث و اندیشه‌های مدرسه کلامی امامیه در بغداد، به تحلیل و تبیین تطوّرات کلام امامیه در فاصله آغاز غیبت صغرا تا برآمدن سلاجقه در محیط جغرافیایی بغداد پرداخته است.
📌 نوشتار حاضر در سه فصل تدوین شده است:
▫️فصل اول: کلیات و مقدمات
▫️فصل دوم: سیر تطوّر محتوای #کلام_امامیه در مدرسه کلامی بغداد
▫️فصل سوم: تحلیل و تبیین تطوّر کلام امامیه در بغداد
📌 کتاب تطورات کلام امامیه در مدرسه بغداد، تألیف حجت الاسلام دکتر سیدعلی حسینی زاده از سوی پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام، به زبان فارسی، در قطع رقعی، در ۳۴۴ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۳۹۶با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.
📌 مشاهده‌ی مطلب در سایت
👥 عضویت در کانال
📎 متن پنجاه صفحه‌ی ابتدایی این کتاب در پیوست این پست قابل مطالعه است.
#تاریخ_کلام
@ekalam
💥 زیرساخت همه‌ی دانش‌های اسلامی کلام است. اگر امروز انحطاطی در دانش‌هایی مانند فقه دیدیم محصول انحطاط در کلام است و اگر می‌خواهیم این‌ها تحول پیدا کنند نقطه اساسی تحول باید از کلام شروع شود.
🔹دکتر محمدتقی #سبحانی در آیین معرفی و بررسی کلان طرح اندیشه نامه متکلمان امامیه: (2)
👈🏻 امروز تفکر شیعه مورد هجمه‌ی شدید مخالفان یا رقباست و پیش‌بینی ما این است که در دهه‌ی آینده این هجمه به بنیادهای کلامی شیعه عمیق‌تر و گسترده‌تر خواهد. از آن سو بزرگان ما گفته‌اند ما نیازمند #کلام_جدید هستیم. این کلام باید نوسازی و امروزی و اصلی بشود. کلام باید کاربردی و ناظر به نیازهای روز شود. رسیدن به کلام جدید، نوسازی دانش کلام و مقابله با این هجمه‌ها بدون شناخت هویت این مجموعه و این میراث ممکن نیست.
👈🏻 بازسازی همه‌ی دانش‌های اسلامی در دوره‌ی جدید با وضعیت امروز تشیع ضروری است. بازسازی دانش‌های اسلامی در گرو #تاریخ_کلام است.ما امروز از #فقه جدید یا تحول در فقه سخن می‌گوییم. فقه ما بازبسته‌ی کلام ماست. اگر امروز #فقه_سیاسی امروزی و پیشرفته می‌خواهیم، باید #کلام_سیاسی پیشرفته داشته باشیم و کلام سیاسی بدون بنیادهای معرفتی تاریخی ما ممکن نیست. ما هنوز نمی‌دانیم متکلمان ما در کدام باب‌ها و با چه زبانی از سیاست سخن گفته‌اند. چگونه ما امروز می گوییم فقه سیاسی و کلام سیاسی می‌خواهیم؟!
👈🏻 امروز ما در یادروز مرحوم #شیخ_مفید هستیم. شیخ مفید قبل از این‌که یک فقیه باشد، یک متکلم است. عزیزان آثار اصولی و فقهی بزرگان بغدادی ما را مرور کنند و ببیند در الذریعه‌ی #سید_مرتضی و در عدة الاصول #شیخ_طوسی تمام ریشه‌های کلامی معلوم است. از درون کلام رنجور تاریخی امروز ما، فقه نو در نمی‌آید؛ مگر فقه انحرافی. اگر فقه جدید می‌خواهیم، بنیاد جدید کلامی می‌خواهیم. نگره‌ی ما باید نسبت به انسان، نسبت به جهان، نسبت به خدا عوض شود. اگر فقه ما بر بنیاد تکلیف و حکم بنا شده، این تکلیف را متکلمان بغداد ما بنیاد گذاشته‌اند. مفهوم تکلیف در نسبت میان انسان و خدا ساخته و نظریه‌پردازی‌شده شیخ مفید و سید مرتضی است. بر بنیاد این کلام اساس فقه ما شکل گرفته است. امروز بعضی از عزیزان می‌گویند نسبت میان انسان و خدا باید از نسبت تکلیف تغییر کند؛ بسیار خوب، ما با شما همراهیم، اما در کجا قرار است تغییر دهیم؟ در فقه قرار است مفهوم تکلیف را تغییر دهیم؟! این کار یک بازگشت به #انسان_شناسی و یک بازگشت به #خداشناسی می‌خواهد تا در یک #جهان_شناسی جدید بگویید رابطه‌ی انسان و خدا فقط تکلیف نیست و در نتیجه فقهِ تکلیف‌مدار -به قول آقایان- بشود فقه حق‌مدار (من به مدعا کار ندارم) یا به تعبیر ما بشود فقه انسان‌ساز.
👈🏻 تحول در حوزه #معرفت، تکامل در حوزه‌ی معرفت اسلامی و شیعی و امامی در گرو تحول در بنیادهای علمی ماست و این در گرو یک شناخت تاریخی و بینش تاریخی درست از کلام است.
📌دریافت صوت نشست به همراه متن کامل سخنرانی
👥 عضویت در کانال
@ekalam
🔹دکتر محمدتقی #سبحانی در آیین معرفی و بررسی کلان طرح اندیشه نامه متکلمان امامیه: (2)
👈🏻 امروز تفکر شیعه مورد هجمه‌ی شدید مخالفان یا رقباست و پیش‌بینی ما این است که در دهه‌ی آینده این هجمه به بنیادهای کلامی شیعه عمیق‌تر و گسترده‌تر خواهد. از آن سو بزرگان ما گفته‌اند ما نیازمند #کلام_جدید هستیم. این کلام باید نوسازی و امروزی و اصلی بشود. کلام باید کاربردی و ناظر به نیازهای روز شود. رسیدن به کلام جدید، نوسازی دانش کلام و مقابله با این هجمه‌ها بدون شناخت هویت این مجموعه و این میراث ممکن نیست.
👈🏻 بازسازی همه‌ی دانش‌های اسلامی در دوره‌ی جدید با وضعیت امروز تشیع ضروری است. بازسازی دانش‌های اسلامی در گرو #تاریخ_کلام است.ما امروز از #فقه جدید یا تحول در فقه سخن می‌گوییم. فقه ما بازبسته‌ی کلام ماست. اگر امروز #فقه_سیاسی امروزی و پیشرفته می‌خواهیم، باید #کلام_سیاسی پیشرفته داشته باشیم و کلام سیاسی بدون بنیادهای معرفتی تاریخی ما ممکن نیست. ما هنوز نمی‌دانیم متکلمان ما در کدام باب‌ها و با چه زبانی از سیاست سخن گفته‌اند. چگونه ما امروز می گوییم فقه سیاسی و کلام سیاسی می‌خواهیم؟!
👈🏻 امروز ما در یادروز مرحوم #شیخ_مفید هستیم. شیخ مفید قبل از این‌که یک فقیه باشد، یک متکلم است. عزیزان آثار اصولی و فقهی بزرگان بغدادی ما را مرور کنند و ببیند در الذریعه‌ی #سید_مرتضی و در عدة الاصول #شیخ_طوسی تمام ریشه‌های کلامی معلوم است. از درون کلام رنجور تاریخی امروز ما، فقه نو در نمی‌آید؛ مگر فقه انحرافی. اگر فقه جدید می‌خواهیم، بنیاد جدید کلامی می‌خواهیم. نگره‌ی ما باید نسبت به انسان، نسبت به جهان، نسبت به خدا عوض شود. اگر فقه ما بر بنیاد تکلیف و حکم بنا شده، این تکلیف را متکلمان بغداد ما بنیاد گذاشته‌اند. مفهوم تکلیف در نسبت میان انسان و خدا ساخته و نظریه‌پردازی‌شده شیخ مفید و سید مرتضی است. بر بنیاد این کلام اساس فقه ما شکل گرفته است. امروز بعضی از عزیزان می‌گویند نسبت میان انسان و خدا باید از نسبت تکلیف تغییر کند؛ بسیار خوب، ما با شما همراهیم، اما در کجا قرار است تغییر دهیم؟ در فقه قرار است مفهوم تکلیف را تغییر دهیم؟! این کار یک بازگشت به #انسان_شناسی و یک بازگشت به #خداشناسی می‌خواهد تا در یک #جهان_شناسی جدید بگویید رابطه‌ی انسان و خدا فقط تکلیف نیست و در نتیجه فقهِ تکلیف‌مدار -به قول آقایان- بشود فقه حق‌مدار (من به مدعا کار ندارم) یا به تعبیر ما بشود فقه انسان‌ساز.
👈🏻 تحول در حوزه #معرفت، تکامل در حوزه‌ی معرفت اسلامی و شیعی و امامی در گرو تحول در بنیادهای علمی ماست و این در گرو یک شناخت تاریخی و بینش تاریخی درست از کلام است.
📌دریافت صوت نشست به همراه متن کامل سخنرانی
👥 عضویت در کانال
@ekalam
ekalam.ir
آیین معرفی و بررسی کلان طرح اندیشه نامه متکلمان امامیه :: پایگاه مطالعاتی کلام امامیه
سخنرانی دکتر محمدتقی سبحانی
در آیین معرفی و بررسی کلان طرح اندیشه نامه متکلمان امامیه
متاسفانه مرورگر شما، قابیلت پخش فایل های صوتی تصویری را در قالب HTML5 دارا نمی باشد. توصیه ما به ...
در آیین معرفی و بررسی کلان طرح اندیشه نامه متکلمان امامیه
متاسفانه مرورگر شما، قابیلت پخش فایل های صوتی تصویری را در قالب HTML5 دارا نمی باشد. توصیه ما به ...
💥 دیدار جمعی از دست‌اندرکاران همایش «واکاوی اصالت میراث حدیثی شیعه» با آیت الله العظمی #وحید_خراسانی
🔹 در این دیدار، معظم‌له با اشاره به ارزشمندی و در عین حال مشکل بودن کار حدیث و دفاع از میراث حدیثی امامیه، تأکید کردند: شیخ الطائفه، جناب #شیخ_طوسی، محیی مذهب شیعه است. ایشان به بغداد هجرت نمودند و کرسی تدریس در آن شهر برقرار کردند و بر اساس انظار چهار مذهب اهل سنت نیز نظر می‌دادند. زندگی شیخ طوسی عبرت انگیز است و همه‌ی آثار ایشان از فقه و اصول و رجال و ... و تسلط ایشان بر تمامی علوم بهت انگیز است. وی بعد از آتش سوزی کتابخانه‌اش در بغداد به شهر نجف هجرت کرد و حوزه ارزشمند نجف از یادگارهای ایشان است.
🔹 آیت الله العظمی وحید خراسانی احادیث را یادگار ائمه معصومین علیهم‌السلام و حشر با حدیث را اکسیر احمر خواندند و فرمودند: اثر انس با احادیث این است که وقتی بدن #شیخ_صدوق بعد از هزار سال از قبر پدیدار شد، پیکر ایشان تازه و سالم بود و وقتی آقا علی مدرس این واقعه را دید، نظرش در باب معاد برگشت.
🔹 معظم‌له در پایان با ارزشمند خواندن دفاع از احادیث فرمودند: علامه #مجلسی با بحارش دین و مذهب را زنده کرد. كوچک شمردن زحمات علامه مجلسی در تأليف بحارالأنوار، نشانه‌ی جهالت است!
🌐 منبع
👥 عضویت در کانال
@ekalam
🔹 در این دیدار، معظم‌له با اشاره به ارزشمندی و در عین حال مشکل بودن کار حدیث و دفاع از میراث حدیثی امامیه، تأکید کردند: شیخ الطائفه، جناب #شیخ_طوسی، محیی مذهب شیعه است. ایشان به بغداد هجرت نمودند و کرسی تدریس در آن شهر برقرار کردند و بر اساس انظار چهار مذهب اهل سنت نیز نظر می‌دادند. زندگی شیخ طوسی عبرت انگیز است و همه‌ی آثار ایشان از فقه و اصول و رجال و ... و تسلط ایشان بر تمامی علوم بهت انگیز است. وی بعد از آتش سوزی کتابخانه‌اش در بغداد به شهر نجف هجرت کرد و حوزه ارزشمند نجف از یادگارهای ایشان است.
🔹 آیت الله العظمی وحید خراسانی احادیث را یادگار ائمه معصومین علیهم‌السلام و حشر با حدیث را اکسیر احمر خواندند و فرمودند: اثر انس با احادیث این است که وقتی بدن #شیخ_صدوق بعد از هزار سال از قبر پدیدار شد، پیکر ایشان تازه و سالم بود و وقتی آقا علی مدرس این واقعه را دید، نظرش در باب معاد برگشت.
🔹 معظم‌له در پایان با ارزشمند خواندن دفاع از احادیث فرمودند: علامه #مجلسی با بحارش دین و مذهب را زنده کرد. كوچک شمردن زحمات علامه مجلسی در تأليف بحارالأنوار، نشانه‌ی جهالت است!
🌐 منبع
👥 عضویت در کانال
@ekalam
📄 #معرفی_مقاله
▫️نام: مدرسه کلامی ری
▫️نویسنده: سید جمال الدین #موسوی
▫️مجله: #نقد_و_نظر
▫️معرفی:
🔸 کلام امامیه به لحاظ تاریخی در مدرسه های مختلف قابل بررسی است. تا سده‌ی پنجم هجری دو مدرسه‌ی کلامی قم و بغداد در جامعه‌ی شیعی مطرح بودند که به مرور زمان #مدرسه_بغداد به قرائت رسمی تشیع در محافل علمی بدل شد.
🔸 پس از درگذشت #شیخ_طوسی، بسیاری از شاگردان وی و #سید_مرتضی به منطقه‌ی ری مهاجرت کردند و زمینه را برای پیدایش یک مدرسه کلامی جدید فراهم ساختند.
🔸 متکلمان ری را در سه طبقه می توان بررسی کرد که تفاوت آرای کلامی آنان با مدرسه‌ی بغداد در نسل اخیر آنان کاملاً محسوس است. تأكيد بر مسئله‌ی امامت همانند مدرسه‌ی بغداد و تعامل فکری با اندیشمندان متأخر معتزلی از شاخصه های این مدرسه‌ی کلامی است.
#تاریخ_کلام #مدرسه_ری
📌 لینک در سایت
👥 عضویت در کانال
@ekalam
▫️نام: مدرسه کلامی ری
▫️نویسنده: سید جمال الدین #موسوی
▫️مجله: #نقد_و_نظر
▫️معرفی:
🔸 کلام امامیه به لحاظ تاریخی در مدرسه های مختلف قابل بررسی است. تا سده‌ی پنجم هجری دو مدرسه‌ی کلامی قم و بغداد در جامعه‌ی شیعی مطرح بودند که به مرور زمان #مدرسه_بغداد به قرائت رسمی تشیع در محافل علمی بدل شد.
🔸 پس از درگذشت #شیخ_طوسی، بسیاری از شاگردان وی و #سید_مرتضی به منطقه‌ی ری مهاجرت کردند و زمینه را برای پیدایش یک مدرسه کلامی جدید فراهم ساختند.
🔸 متکلمان ری را در سه طبقه می توان بررسی کرد که تفاوت آرای کلامی آنان با مدرسه‌ی بغداد در نسل اخیر آنان کاملاً محسوس است. تأكيد بر مسئله‌ی امامت همانند مدرسه‌ی بغداد و تعامل فکری با اندیشمندان متأخر معتزلی از شاخصه های این مدرسه‌ی کلامی است.
#تاریخ_کلام #مدرسه_ری
📌 لینک در سایت
👥 عضویت در کانال
@ekalam