🔹 #دوره_آموزشی #قواعد_کلامی #عدل الهی

▫️استاد: دکتر #برنجکار

▫️زمان: شنبه‌ها، ساعت 16:00 - انجمن های علمی حوزه

#خداشناسی

📌دریافت صوت و متن گزارش جلسات 1 و 2 و 3 :
https://goo.gl/8eSNxN

@ekalam

📚 گزارش جلسه سوم درس #قواعد_کلامی ( #عدل)

🖊 دکتر رضا #برنجکار

👈🏻 می‌توانیم بحث حسن و قبح را در تاریخ کلام اسلامی به دو مرحله‌ تقسیم کنیم: قبل و بعد از #اشاعره.

👈🏻 در مرحله‌ی نخست، متکلمان امامی و معتزلی، حسن و قبح ذاتی و عقلی را فرض می‌گرفتند و احکامی را درباره‌ی عقاید اسلامی -خصوصاً افعال خدا- بیان می‌کردند. در مرحله‌ی دوم، خودِ حسن و قبح، معنای آن و دلایل له و علیه آن مورد بحث قرار گرفت.

👈🏻 بحث حسن و قبح شرعی را در اشاعره به دو مرحله تقسیم می‌شود:
در مرحله‌ی اول (قرن چهارم) اشعری و باقلانی، حسن و قبح ذاتی و عقلی را انکار می‌کنند.
در مرحله‌ی دوم، اشاعره زیر فشار دلایل و اشکالات #امامیه و #معتزله، به تدریج حسن و قبح را به برخی معانی عقلی می‌دانند.

👈🏻 در نهایت سه معنای حسن و قبح، عقلی و یک معنای آن شرعی دانسته می‌شود:
▫️دیدگاه اشعری (م 324 ه) و باقلانی (م 403 ه): انکار مطلق حسن و قبح ذاتی و عقلی
▫️دیدگاه جوینی (م 478 ه) و شهرستانی (479-548 ه): عقلی دانستن ملایمت و منافرت با طبع
▫️دیدگاه آمدی (م 623 ه): عقلی دانستن موافقت و مخالفت با غرض

#خداشناسی

🔈 دریافت صوت جلسه

🌐 مشاهده‌ی متن کامل گزارش در سایت

📃مشاهده خلاصه جلسه اول
📃مشاهده خلاصه جلسه دوم

👥 عضویت در کانال

@ekalam

🔹 #دوره_آموزشی #قواعد_کلامی #عدل الهی

▫️استاد: دکتر #برنجکار

▫️زمان: شنبه‌ها، ساعت 16:00 - انجمن های علمی حوزه

#خداشناسی

📌دریافت صوت و متن گزارش جلسه 4 :
https://goo.gl/8eSNxN

@ekalam

📚 گزارش جلسه چهارم درس #قواعد_کلامی ( #عدل) / 1

🖊 دکتر رضا #برنجکار

👈🏻 #اشاعره حسن و قبح عقلی را به این معانی می‌پذیرند:

▫️1. حسن به معنای ملایم با طبع آدمی و قبیح به معنای منافر با آن؛ مثلاً طبیعت انسان از آرامش لذت می‌برد و از نبود آن رنج می‌کشد.

▫️2. حسن به معنای موافق با غرض‌های آدمی و قبیح به معنای مخالف با آن؛ مثلاً غنیمت شمردن فرصت‌ها، موافق غرض انسان و ازدست دادن آن‌ها مخالف آن است. به این مورد مصلحت و مفسده یا سود و زیان نیز می‌گویند.

▫️3. حسن به معنای صفت کمال و قبیح به معنای صفت نقص؛ مثلاً علم، حسن و جهل قبیح است.

▫️4. حسن به معنای استحقاق مدح و پاداش و قبیح به معنای استحقاق ذم و کیفر؛ البتّه به شرطی که در میان انسان‌ها و بر اساس موارد معانی قبلی حسن و قبح باشد و لازمه‌ی آن سرایت دادن آن به افعال الهی نباشد و نیز بدون ملازمه با حکم شرع.

👈🏻 اشاعره حسن و قبح را به این معنی نمی‌پذیرند:

▫️حسن و قبیح ذاتی افعال که عقل آن را بفهمد و درمورد افعال خدا و انسان جاری باشد و نتیجه‌اش استحقاق پاداش یا عقاب نزد خدا باشد.

#خداشناسی

🔈 دریافت صوت جلسه

🌐 مشاهده‌ی متن کامل گزارش در سایت

📃مشاهده خلاصه جلسه اول
📃مشاهده خلاصه جلسه دوم
📃مشاهده خلاصه جلسه سوم


👥 عضویت در کانال

@ekalam

📚 گزارش جلسه چهارم درس #قواعد_کلامی ( #عدل) / 2

🖊 دکتر رضا #برنجکار

ادله‌ی #اشاعره بر شرعی بودن حسن و قبح:

👈🏻 دلیل اول: خداوند مالک همه چیز است و مملوک کسی نیست؛ پس کسی نمی‌تواند برای او حدی تعیین کند و بگوید خدا این کار را نباید انجام دهد.

▫️پاسخ:
1. مالک بودن دلیل بر جواز انجام هر کاری در مورد مملوک نیست.
2. کیفر دادن بی‌گناه از سوی مالک یا غیر مالک در هر صورت قبیح است.
3. این استدلال مصادره به مطلوب است؛ زیرا با مفروض دانستن عقلی و ذاتی نبودن حسن و قبح، گفته شده مالک می‌تواند خوب و بد را اعتبار کند. هم‌چنین باید پرسید که همین باید و نباید استدلال خود را (این‌که چون خداوند مالک است باید بتواند هرکاری بکند) از کجا می‌گویند؟

👈🏻 دلیل دوم: گاه فعل با یک ماهیت هم حسن است و هم قبیح (مثل قتل به خاطر قصاص و قتل از روی ظلم)؛ در حالی که اگر ذاتی و عقلی باشد این گونه نخواهد بود.

▫️پاسخ: دراین موارد حسن و قبح را به ماهیت فعل نسبت نمی‌دهیم؛ بلکه به خاطر عنوانی است که روی فعل آمده است. قتل از آن رو که قصاص است، حسن و از آن رو که ظلم است، قبیح می‌باشد.

👈🏻 دلیل سوم: تصدیق به حسن یا قبح با تصدیق به بدیهیات، تفاوت وجود دارد.

▫️پاسخ: اگر حسن یا قبح را هم مانند دیگر بدیهیات درست درک کنیم، همان گونه آن‌ها را تصدیق می‌کنیم، حسن و قبح عدل و ظلم را هم تصدیق خواهیم کرد.

👈🏻 دلیل چهارم: حسن و قبح ذاتی تالی فاسد دارد: اگرفردی، به دروغ بگوید: «زید درخانه نیست»، قبیح بودن مستند به چیست؟ یا مستند به لفظ است یا مستند به نبودن زید (امر عدمی) یا مستند به لفظ و نبودن زید با هم. درهر سه مورد نمی‌توان گوینده را مستحق عقاب دانست.

▫️پاسخ: قبیح بودن کذب به این خاطر است که گوینده خلاف واقع حرف زده است.

👈🏻 دلیل پنجم: ادله نقلی مانند «ما کنا معذبین حتی نبعث رسولا» نشان می‌دهد تا زمانی که شارع از طریق رسول، استحقاق عقاب را مشخص نکند، با استحقاق عقابی که عقل می‌فهمد، خداوند کسی را عذاب نمی‌کند.

▫️پاسخ: این اشکال به مبنای معتزله که خلف وعید را هم مانند خلف وعده قبیح می‌دانند، وارد است؛ اما به امامیه وارد نیست.

#خداشناسی

🔈 دریافت صوت جلسه

🌐 مشاهده‌ی متن کامل گزارش در سایت

📃مشاهده خلاصه جلسه اول
📃مشاهده خلاصه جلسه دوم
📃مشاهده خلاصه جلسه سوم
📃مشاهده خلاصه جلسه چهارم / 1

👥 عضویت در کانال

@ekalam

🔹 #دوره_آموزشی #قواعد_کلامی #عدل الهی

▫️استاد: دکتر #برنجکار

▫️زمان: شنبه‌ها، ساعت 16:00 - انجمن های علمی حوزه

#خداشناسی

📌دریافت صوت جلسه 5 :
https://goo.gl/8eSNxN

@ekalam

📚 گزارش جلسه پنجم درس #قواعد_کلامی ( #عدل)

🖊 دکتر رضا #برنجکار

ادله‌ی #اشاعره بر شرعی بودن حسن و قبح:

👈🏻 دلیل ششم: حسن و قبح ذاتی و عقلی با اختیار خداوند در افعالش منافات دارد؛ زیرا در این صورت خداوند نمی‌تواند هر کاری انجام دهد.

▫️️پاسخ: اختیار یعنی فاعل هم می‌تواند فعل را انجام دهد، هم می‌تواند آن را ترک کند. ضرورت سابق بر خدا وجود ندارد که مرتکب قبیح نشود. هم‌چنین ضرورت لاحق با اختیار منافات ندارد.


👈🏻 دلیل هفتم: حسن و قبح ذاتی با جبر و نظریه‌ی کسب مغایر است.

▫️️پاسخ: مبنایی: امامیه و معتزله نظریه‌ی کسب و جبر را نمی‌پذیرند.
بنایی: اگر انسان در مقابل اوامر الهی اختیار نداشته باشد، حسن و قبح شرعی نیز نادرست خواهد بود.


👈🏻 دلیل هشتم: حسن و قبح ذاتی در مواردی باعث اجتماع دو امر متنافی می‌شود. برای مثال اگر شخصی وعده به قتل کسی دهد، اگر قتل را انجام دهد، به‌خاطر قتل مرتکب قبیح شده و به خاطر عمل به وعده، مرتکب حسن و برعکس.

▫️️پاسخ: 1) در اجتماع متنافیین وحدت موضوع شرط است که این‌جا رعایت نشده.
2) عمل به وعده وقتی حسن است که وعده قبیح نباشد. پس در این مثال حسنی وجود ندارد.


👈🏻 دلیل نهم: حسن و قبح ذاتی در مواردی موجب انقلاب در ذات می‌شود. برای مثال اگر کذب ذاتاً قبیح باشد و برای نجات جان یک پیامبر مجبور به دروغ گفتن باشیم، دروغی که ذاتاً قبیح بوده، حسن می‌شود.

▫️️پاسخ: انقلاب در ذات رخ نداده. این‌جا دو قبیح داریم که از هر دو باید دوری کرد: کذب و مشارکت در قتل پیامبر. حال اگر این دو با هم تزاحم پیدا کنند، باید اهم (نجات پیامبر) را بر مهم (دروغ نگفتن) مقدم کرد.


👈🏻 دلیل دهم: عقلی بودن حسن و قبح با منعم بودن خدا منافات دارد. خداوند در صورت نیاز بشر، به او نعمت می‌دهد و این نیاز را نیز خودش ایجاد کرده است. نیاز قبیح و نعمت حسن است. حسن و قبح هم در این‌جا برابرند. پس خدا منعم نیست.

▫️️پاسخ: ملازمه‌ای بین نیاز و نعمت دادن وجود ندارد؛ مثل اصل وجود انسان که نعمت است. اما در نعمت‌های بعد از وجود نیز این ملازمه همیشه وجود ندارد. گاه انسان نیاز ندارد؛ اما خدا نعمت می‌دهد. در نعمت‌هایی که خدا بعد از نیاز به انسان می‌دهد، سود و زیان برابر نیست، بلکه سودش بیش‌تر است.


👈🏻 دلیل یازدهم: حسن و قبح با نظام تکلیف تنافی دارد. خدا به معرفت، عبادت و شکر تکلیف کرده است. اگر حسن و قبح عقلی باشد، این تکالیف قبیح‌اند. تکلیف، مشقت دارد و در این موارد نفع چندانی نصیب انسان نمی‌شود.

▫️️پاسخ: 1) منفعت منحصر درلذت و دفع الم نیست. منافع معنوی به مراتب بالاتر هستند.
2) معرفت خدا منفعت دارد.
3) بالاترین منافع مربوط به جهان آخرت است.

👈🏻 دلیل دوازدهم: قیام عرض به عرض محال است. فعل عرضی است که بر انسان عارض می‌شود. با قیام حسن و قبح بر افعال انسان، قیام عرض به عرض لازم می‌آید.

▫️️پاسخ: مراد ما از ذاتی، ذاتی باب ایساغوجی نیست. مراد ما این است که قطع نظر از اعتبار شارع، این حسن و قبح در واقع وجود دارند.


👈🏻 دلیل سیزدهم: در صورت پذیرش حسن و قبح ذاتی، علت یک امر وجودی یک امر عدمی می‌شود.

▫️️پاسخ: می‌دانیم ظلم واقعیتی است که درخارج رخ داده است. حال چون این واقعیت در خارج همراه با یک امر عدمی شده، نمی‌توانیم منکر واقعی بودن آن شویم.


#خداشناسی

🔈 دریافت صوت جلسه

🌐 مشاهده‌ی متن کامل گزارش در سایت

📃مشاهده خلاصه جلسه اول
📃مشاهده خلاصه جلسه دوم
📃مشاهده خلاصه جلسه سوم
📃مشاهده خلاصه جلسه چهارم / 1
📃مشاهده خلاصه جلسه چهارم / 2

👥 عضویت در کانال

@ekalam

🔹 #دوره_آموزشی #قواعد_کلامی #عدل الهی

▫️استاد: دکتر #برنجکار

#خداشناسی

📌دریافت صوت جلسه 6:
goo.gl/8eSNxN

@ekalam

🔹 #دوره_آموزشی #قواعد_کلامی #عدل الهی

▫️استاد: دکتر #برنجکار

#خداشناسی

📌دریافت صوت جلسه 7
goo.gl/8eSNxN

@ekalam

🔹 #دوره_آموزشی #قواعد_کلامی #عدل الهی

▫️استاد: دکتر #برنجکار

#خداشناسی

🔈 دریافت صوت جلسه 8
goo.gl/8eSNxN

👥 عضویت در کانال

@ekalam

🔹 #دوره_آموزشی #قواعد_کلامی #عدل الهی (قاعده‌ی حسن و قبح)

▫️استاد: دکتر رضا #برنجکار

🔈 دریافت صوت جلسه 9

📌 goo.gl/8eSNxN

👥 عضویت در کانال

#خداشناسی

@ekalam

🔹 #دوره_آموزشی #قواعد_کلامی #عدل الهی (قاعده‌ی حسن و قبح)

▫️استاد: دکتر رضا #برنجکار

🔈 دریافت صوت جلسه 10

📌 goo.gl/8eSNxN

👥 عضویت در کانال

#خداشناسی

@ekalam

✨ کتاب «قاعده کلامی حُسن و قُبح عقلی» به قلم رضا #برنجکار و مهدی #نصرتیان_اهور از سوی پژوهشکده کلام اهل بیت، منتشر شد.

▫️کتاب قاعده کلامی حُسن و قُبح عقلی با هدف تبیین صحیح از قاعده حُسن و قُبح عقلی و با مضمون تبیین و اثبات دیدگاه امامیه ، در پنچ فصل تاریخچه، بررسی دیدگاه‌های مخالفان قاعده، بررسی دیدگاه موافقان قاعده ،تبیین دیدگاه برگزیده و آثار و لوازم قاعده در بحث عدل الهی در یک مجموعه تک جلدی در 206 صفحه به قلم تحریر درآمده است .

🔻 ادامه مطلب

🔅خرید آنلاین کتاب

👥 عضویت در کانال

#معرفی_کتاب #خداشناسی #عدل
@ekalam

✨ #درس_گفتار: سرشت جهان و سرنوشت انسان؛ از منظر وحی، فلسفه و عرفان

🎤 ارائه دهنده: دکتر محمدتقی #سبحانی

📅 تاریخ برگزاری: ماه مبارک رمضان سال 1440 - بهار 1398
📍 محل برگزاری: #دفتر_آیت_الله_سیستانی (مشهد)
▫️ مشخصات: 8 جلسه | صوت و تصویر
⭐️ سطح مهارت: #تخصصی

🌐 مشاهده درس‌گفتار
eklm.ir/KzYBM

🌀پشتیبانی کانال و سایت: @ekalam_ir

🔅راهنمای ثبت نام

👥 عضویت در کانال

#خداشناسی #توحید #عدل #افعال_الهی #فلسفه #عرفان
@ekalam

✨ #درس_گفتار: توحید در معارف اهل بیت

🎤 ارائه دهنده: دکتر محمدتقی #سبحانی

📅 تاریخ برگزاری: سال تحصیلی 1397-1398
📍 محل برگزاری: #بنیاد_امامت
▫️ مشخصات: 14 جلسه | صوت
⭐️ سطح مهارت: #تخصصی

🌐 مشاهده درس‌گفتار
eklm.ir/zv4uL

🌀پشتیبانی کانال و سایت: @ekalam_ir

🔅راهنمای ثبت نام

👥 عضویت در کانال

#خداشناسی #توحید #عدل #افعال_الهی #بداء #امر_بین_الامرین #اسماء_و_صفات
@ekalam