یئنه دیلیمیز، ادبیاتیمیز

#همت_شهبازی

بئله نظره گلیر کی بو گونکو دیلیمیزی قورویوب ساخلاماق یاواش-یاواش چتین‌لشیر. دیلیمیزین الینده، قوروما جیهازلاری (مثلن: #مدرسه، #مئدیا، #تلویزیا و...) اولمادان یاری جان حیاتا داوام ائدیر. بئله اولدوقدا #دیل اؤز کؤکونو، اؤز اوریژینال‌لیغینی ایتیریر؛ بو دا ادبی یارادیجیلیقدا تاثیر قویور. دیلیمیزین کلمه احتیاطلاریندان (ذخیره) اوزاقلاشان اوخوجوموز، ادبیاتیمیزین دا دیلینی باشا دوشمه‌یه‌جکدیر. داها دوغروسو، بو گون #ادبیاتیمیز بیر دیل یاشاییر، کوتله آراسیندا یاشانان دیل ایسه، باشقا بیر دیل حساب اولونور. بو سؤز، ائله آلینماسین کی عمومیتله بو ایکی دیل حقیقتن ایکی فرقلی یابانجی دیل ساییلیرلار. بو سؤزدن مقصد دیلیمیزده اولان گئدیشاتا اولتیماتوم وئرمکدیر.
دانیشیق دیلیمیز صنعی و ساختالاشیر. اونا گؤره کی هم قراماتیکاسی (نحوی) یادلاشیر هم یئرلی و دوغما سؤزلریمیز باشقا دیل‌لردن گلن سؤزلرله قاریشیر. بعضی‌لری بونو آل-وئر حساب ائدیرلر. منجه بونو او زامان آل-وئر حساب ائتمک اولار کی آلیش-وئریشده اولان ایکی دیل آراسیندا بوتون واریانت‌لار آربا و برابر، یعنی منیم دیلیمی تبلیغ ائدن مئدیا، یازی، اوخوجولوق، مکتب و ... آلیش-وئریش‌ ائتدییم دیلین جیهازلار ایله باشا باش اولسون. بیز بونون ترسینی گؤروروک.
بیر طرفین خئیرینه سونا چاتان دیلده اولان سؤز آلیش-وئریشی‌نین آدی یالنیز #قوماردیر. بو قومارین بیر اوجوندا اودان، بیر اوجوندا ایسه اودوزان واردیر. چونکی جیهازلاردا برابرسیزلیک حاکیمدیر. بس دیلیمیزه داخیل اولان یاد بیر دیلین کیملییی برابر دورومدا آلیش-وئریشه کئچه بیلر. عکس حالدا ایسه زیان گؤرن کیمسه، بو مسئله‌یه یئترینجه قایغی گؤسترمه‌ین طرف اولاجاقدیر.
بوردا ایسه صحبت بیزیم #آنا_دیلیمیزدن گئدیر. مسئله‌نین هر طرفینه یاناشدیقدا ان آزیندان دانیشیق و یا کوتله دیلیمیزده اودوزان طرف ده ائله بیزیک. قالیر ادبیات دیلیمیز. بو دا هر ایکی طرفدن قیسقیدادیر. یعنی بیر طرفدن باشقا دیل‌لرین هجوم گتیرمه‌سی، بیر طرفدن ده یوخاریدا دئدییم او دانیشیق دیلینی باشقا دیل‌لرین خئیرینه اودوزان واریانت، ادبیاتیمیزین دیلینی باشا دوشمه‌مکده سوچلاندیریر؛ بونون آردیندا ایسه ادبیاتیمیز اوخوجوسوز قالیر. ادبیاتچیلاریمیز، یالنیز بیر خاص ادبیاتچیلارلا دانیشیغا و دیالوگا کئچه بیلیر.
بو دورومدا نه #ادبیاتچی و نه #اوخوجو اؤز توتدوغو یولدان گئری چکیله بیلمیر. ادبیاتچی گئری چکیلدیکده اونون تکجه سیلاحی اولان دیلی‌نین آرادان گئتمه‌سی‌نین شاهیدی اولور. بونا گؤره ده اوغراشدیغی دیل، دوشونو‌لمز اولسا دا قورویوب ساخلاماسینا فیکیرلشیر. داها دوغروسو او، بو گونکو یازدیغی اثره گله‌جکده، تاریخی #دیلچیلیکده، موزئی‌لره باش ووران آرخئولوقلار (باستان‌شناس) گؤزوندن یاناشیر. بئله کی ان آزیندان بو دوشونجه‌ده‌دیر کی، بو گون اونون دیلینی باشا دوشمه‌سه‌لر ده، گله‌جکده اونون بو گونکو یازیب یاراتدیغی دیلدن بیر دیل اؤزه‌یی کیمی استفاده ائده بیلرلر.
ديل چئشيدلي موضوعلارلا ياناشي چئشيدلي سجييه قازانير. سياست، شعر، ادبيات، فلسفه، بيليم و گونده‌ليك ديل‌لرين هر بيريسي‌نين اؤزونه مخصوصلوغو وار. بو قونولار، اؤزونه مخصوص ديل‌لري بيربيريندن سئچيلير و اؤزو اوچون سجييه قازانير.
مدرن دونياميزين دايم حركتده اولماسي طلب ائدير كي اونو عكس ائتديرن صنعت ده حركتده اولسون. صنعت ده بو حركتي گؤسترن شئي، ديل و اونون اوزرينده ياراديلان صنعتكارليقلاردير. ديل آنلاييشلاري‌نين گئنيشلنمه‌سي نتیجه‌سینده صنعتكارين دا گؤروش‌لري گئنيشله‌نير.

#یئنه بو مسئله‌یه قاییداجاغیق....

https://telegram.me/dusharge

#بارت
نوشته #جاناتان_کالر #کولیر

@dushsrge

#همت_شهبازی

آثار #جاناتان_کالر در زمینه تحلیل نظریه های ادبی معاصر خواندنی است. علاقه‌مندان به نظریه حتما آثارش را بخوانند. #کتاب " #بارت" وی که #حسین_شیخ‌الاسلامی آن را #ترجمه کرده جلوی چشمم است. آثار دیگرش را هم نگاه می‌کنم می‌بینم همه‌ی مترجمان اسم وی را جاناتان کالر نوشته‌اند اما روی جلد کتاب مذکور نام وی بصورت " #کولیر" قید گردیده است. می‌خواستم بگویم بنظر می‌آید قید نام و شیوه‌ی نوشتار اشخاص که عموما در بین مخاطبین شهرت یافته اند میتواند سلیقه ی یکسانی را ایجاد بکند. وقتی اسم #کالر را در این کتاب به شیوه ی مذکور دیدم در ترجمه اثر هم شک کردم که نکند ترجمه اثر هم ضعیف باشد، در حالیکه مترجم روی ترجمه خیلی زحمت کشیده است.

جمله ای از #رولان_بارت #نظریه_پرداز معاصر فرانسه:

هر گفتمانی، جمله ای بلند است دقیقا همان طور که یک جمله علاوه بر مشخصات ویژه، یک #گفتمان کوتاه است.
https://telegram.me/dusharge

ترجمه شعری از
#حميد_شهانقی

ترجمه از ترکی: #همت_شهبازی

✅كبوترهايم



گاه كوچك مي‌شوم
آن قدر كوچك
كه براي ديدنم
ميكروسكوب لازم است
گاه بزرگ مي‌شوم
آن قدر بزرگ
كه در دستان تو جاي نمي‌گيرم
گفتي:
-«ديگر بس است
مرد گریه نمی کند»
و سپس پشيمان شدي
-«مردها هم
گاه گریه می کنند»
كبوترهايم را كشتند
دسـتانم را از گردنم آويختند
و‌ چشمانم را آتش ‌زدند
و ‌گفتند:‌
كبوترهايت از تو ‌قهر ‌كرده‌اند.
‌قايقم را برداشتم
به طرف‌ آفتاب راندم
دستان شكسته در‌گردنم
و ‌چشمان سوخته در‌‌‌‌ دستانم

آي زن سيه‌چرده‌ي سياهپوش شب‌ها
فانوس چشمانت را
از كوچه‌ها بياويز
قايقي مي‌آيد


#متن_ترکی
✅گؤیرچینلریم


حميد شهانقي

هردن كيچيليرم
او قدر كيچيليرك
كي مني گؤرمه‌يه
ميكروسكوپ ايسته‌يير.

هردن بؤيويورم
او قدر بؤيوك كي
سنين اللرينه ده سيغماييرام.
دئدين:
- "داها بسدير
كيشي آغلاماز "
و سونرا پئشمان:
- "كيشي‌لر ده
هردن آغلايار"
گؤيرچينلريمي اؤلدوردولر
قوْللاريمي بوينومدان آسيب
گؤزلريمي يانديرديلار
و دئديلر:
ـ گؤيرچينلرين سندن كوسوبلر.
قاييقيمي گؤتوروب
سوردوم گونشه دوْغرو
سينيق اللريم بوينومدا
يانيق گؤزلريم اليمده.
***
آي گئجه ارين
قارا گئيينميش اسمر قاديني
گؤزلرينين فنريني
كوچه دن آس
بير قاييق گلیر.

ترجمه ازکتاب:
#زنجیرده_سئودا

ترجمه اولین بار در سال 89 در سایت #وازنا و سپس در کتاب زیر چاپ شد:
#روشنایی_در_بیات_ترک #انتشارات_فرهنگ_عامه 1395


https://telegram.me/dusharge

#تابو (TABU)
§ یازان: #عادل_بابایئو
§ کؤچورن: همت شهبازی


«#تابو پولینئزیا (جزایر پلینیزی) سؤزودور. بؤیوک اوکئان (اقیانوس کبیر) آدالاریندا یاشایان یئرلی اهالی نین دیلینده ایشلنمیش و اصلینده «قاداغان» دئمکدیر. بو قاداغانلار چئشیدلی اولا بیلر: معین حئیوان اوولاماق، معین بیتکینی یئمک، آغاجا توخونماق و سایره بئله قاداغان سؤزلره ده اویغونلاشدیریلیر. بو و یا باشقا سؤزون تلفظ ائدیلمه سی قاداغان ائدیلدیکده همین اولای دیلچیلیک ده تابو آدلانیر».
تابو– #قاداغان ائدیلمیش #سؤزلردیر. بعضا بونو سانسور اولونمایان سؤزلرله ده عینی لشدیریرلر. تابو اوسلوبی سوییه دن و ایشلنمه ساحه سیندن آسیلی دیر. دیلده ائله سوییه (دانیشانلارین آشاغی سوییه سی) واردیر کی اورادا هئچ بیر تابو یوخدور. یعنی هر جور سؤز ایشله دیلیر. بو، حتتا #وولقار سؤزلره ده عایددیر. تابو جمعیتده گئنیش یاییلمیش آنلاییش دیر. بونا حقوقی، اخلاقی، ائتنوقرافیک (قوم نگاری) و دیلچیلیک موقع لریندن یاناشماق اولار.
تابویا حقوقی موقعدن یاناشما هله دیلده و معیشتده تابو آنلاییشی مئیدانا گلمه میشدن جمعیت بو و یا باشقا حرکتی قاداغان حئساب ائتمیشدیر. هله قبیله دؤورونده باشقاسی نین ساحه سینه گیرمک، اونلار ایله علاقه ده اولماق، باشقا قبیله نین آدیندان یارارلانماق، املاکینا توخونماق تابو–قاداغان ایدی. سونرالار بو آنلاییش هم گئنیشلندی، هم ده عینی لشدی. چاغداش دؤورده #حقوقی_تابو آرتیق عینی معنا داشییر. حتتا حقوقی تابو حرکته دئییل، دانیشیغا عایددیر. مثلا دؤولت علیهینه، دؤولت باشچیسی علیهینه و معین سیرلری دانیشماق اولماز.
دؤولت کشفیات ایشلرینده هر سؤزو دانیشماق اولماز. اورادا چوخ شئی اوستو اؤرتولو شکیلده، چوخ واخ اختصارلا وئریلیر. کشفیاتچی اؤزو اونو باشا دوشمه لیدیر. یازاندا ایسه اختصاری، فاصیله نی اوچ نؤقطه عوض ائدیر. #موسی_قوجایئوین «مایع قیزیل» #رومانیندا ایکی کشفیاتچی بیربیریله محض بو اوسلوبدا دانیشیر:
جورج اونو بیر آز دا تعریفله دی، اؤزو ده اوستالیقلا، آستالیقلا:
-ناراحات لیغینیزی حیس ائدیرم، رئیس... آغیللی آداملار ناراحات اولورلار.
-دوغرودور جورج، دوغرودور. – بو تعریف بویلون جانینا یاغ کیمی یاییلدی. – همین دقیق معلوماتلاردا گؤستریلیر کی، رایسئخ ایشدن قوولموش بیر نفر چئکیستی گویا اله آلیب، اؤزو ده پول ایله ... بو، منی چوخ ناراحات ائدیر ... هله لیک اؤزو بیر شئی یازمیر ... آمما. .. چئکیست، پول ... نه ایسه ... اینانا بیلمیرم ... اولا بیلسین کی ... دیلیم ده توتمور ... اولا بیلسین کی، چئکیست لر اونو رایسئخ دسته سینه یئریتمیش لر».
حربی سیرلرده، حقوقی تابو ساییلیر. حربی بؤلمه لرین نؤمره سینی، یئرینی بیلدیرمک قاداغان دیر. بونا گؤره ده «ن» حرفی ایله حربی بؤلمه یه اشاره ائدیلیر.


#اخلاقی_تابو:

اخلاقی تابونون حرکت و اونسیت گئدیشینده (پروسئس) کی تظاهور فورمالاری واردیر. اخلاقی تابونون فورماسی اساسن حقوقی، #ائتنوقرافیک_تابولارلا باغلی دیر. اونسیت فورماسی ایسه داها چوخ دیلده اؤزونو گؤستریر. مثلا اخلاق قایدالارینا گؤره هئچ کیم اوزاق مسافه دن دوروب قادین آدینی اوجادان چاغیرمامالیدیر؛ و یاخود قادین تایفاسی نین آدینی کیشی لر آراسیندا چکمک دوزگون ساییلمیر. مثلا #ع.شایق–ین «مکتوب یئتیشمه دی» حئکایه سینه باخاق:

میرزه مکتوبو یازاندان سونرا قوربان دان سوروشدو:
- مکتوب کیمه چاتاجاق؟ - یاز کی، چاتاجاق قوربانین اوشاقلاری نین آناسینا.
کئچمیش اخلاق قایدالارینا گؤره کیشی اؤز اوشاقلاری نین آدلارینی دا بؤیوک لرین یانیندا دئیه بیلمزدی؛ نؤکرینیزدیر، آروادینی ایسه فیلان کسین قیزی دئیه آدلاندیراردی.
#بدیعی_ادبیاتدا دا بئله ایدی. مثلا: ع. #باکیخانوف « #کیتاب_عسگریه» آدلی اثرینده #قادین آدی ایشلتمه ییب کی، هانسی قیزین آدینی چکسه، آتاسی گلیب معرکه سالار کی، نییه منیم قیزیمین آدینی چکمیسن؟ بونا گؤره ده اثرین قهرمانی مرثیه خوان قیزی آدلانیر.
دئدیک لریمیزه ع. #حاقوئردیئوین «#خیالات» #پیئسینده کی بیر ائپیزودلا یئکون وورماق اولار. حتم خان آغامیرزه فتحعلی ایله دالاشیر کی:
«هله بونلار هامیسی بیر کنارا، سن منیم اؤزومو مسخره یه قویوبسان، بو هئچ، بو عؤرت–اوشاقلا نه ایشین وار؟ سن اؤزون هرچند مسلمانلیقدان کنار بیر آدامسان، آمما یئنه نه قدر اولسا، سنین قانین مسلمان قانی دیر. هئچ سنه مسلمانین عصمتینه توخونماق یاراشارمی؟ قارداش، نییه منیم عورتیمین قیزیمین آدینی جاماعات بیلسین؟ عاییب اولسون سنین چون، عاییب اولسون !»
شرق خلق لرینده بئله بیر عادت وار. جاوان گلین والدین لری نین یانیندا اری نین آدینی چکمه مه لیدیر بو، هم اخلاقی، هم ده ائتنوقرافیک تابودور.


قایناق: " #دیلچی_لییه_گیریش" کیتابی، باکی 1992

https://telegram.me/dusharge

#کیملیک_ائستئتیکاسی
(بایرام عادت‌لرینه کولتورل یاناشماق)
#همت_شهبازی


#گؤزللیک ذاتا اؤزونو هر بیر کیمسه‌نین گؤزونه سوخور. گؤزللییی سئومه‌یه بیلمزسن. بو کلمه‌نین چوخ دا درین #فلسفی معناسینی نظره آلمیرام. ائله آزاجیق ساده و آرالیقدا اولان تعریفینی نظره آلیرام. بو هر بیر کیمسه‌نین تصوورونده وار و اونا لذت وئریجی آنلاری یاشادیر. بو کیچیک ائپیزودیک آنلاییشی نظره آلدیقدا، خوشا گلن حرکت‌لر، داورانیشلار هر بیر کیمسه‌نین کیملیک ائستئتیکاسینی، اجتماعی ائستئتیکایا دا چئویره بیلر.
#سوسیال_شبکه‌لرده اؤز مدنیتیمیزی باشقالارینا گؤسترمک اوچون و یا خود اؤز داورانیشلاریمیزی سیناماق اوچون جذب ائدیجی و چکیجی فاکتورلارا اهمیت وئرمه‌لییک. مثلن: #بایرامدا_تاراققا پارتلادیب تخریبات تؤرتمک یئرینه بیر مئیدانا توپلاشیب #تونقال_قالاییب_ملی_رقص و اویونلاریمیزی، #یومورتا_بزه‌ییب_دؤیوشدوردوکلریمیزی و باشقا چکیجی کولتورل فاکتورلاری یئترینجه یاییب عمومی‌لشدیرمک. (بونون مثبت یؤن‌لرینی اؤتن_ایل #تبریزده بیر گروه خوش دوشونجه لی گنج لریمیزده گؤردوک. اونلار #تاراققا پارتلادیب مالی، فردی و اجتماعی تخریبات تؤرتمک یئرینه، مئیداندا ملی اویونلاریمیزی، رقص لریمیزی گؤستردیلر. بو کیمی استقامتلر گوجله‌نیب عمومی‌لشمه‌لیدیر).
مدنی گئرچک‌لیکلری پاسلاندیرماق یئرینه جیلالاندیرماق گره‌کیر. #جیلالانان_کولتور بیر امتعه کیمی بازارا دا اخراج (صادر) اولا بیلر. چونکی بازار، امتعه‌نین گؤزللیینی، ائستئتیک‌لشمیش و بزه‌نیکلی اوزونو گؤروب اؤز سلیقه‌سینه اویغون سئچیم ائده‌جکدیر.
بعضی کیملیک‌لر #معنوی_کیملیک‌لردیر. بونلار امتعه کیمی بازارا چیخا بیلمیر. آنجاق بیر کولتورل میراث کیمی باشقالاری طرفیندن سئچیلیب منیمسه‌نیله بیلر. انسانلارین چئشیدلی و بیر بیریندن فرقلی داورانیشلاری اولدوغو اوچون، اونون اوبیئکتیو نتیجه‌لری ده چئشیدلی اولور.
بو گون داورانیشلاری، کولتورل چالیشمالاری داها یئیین و تئز و آسانلیقلا عمومی‌لشدیرمک اولور. اونا گؤره کی کئچمیشده #مئدیاتیک_جیهازلار (ابزار رسانه‌ای) بیر خاص گروه –داها چوخ دولت- طرفیندن یوخلانیب نظارت آلتینا آلینیردی. مئدیاتیک جیهازلار مقصد، عمومیتله «#قزئت، #کیتاب، #تلویزیون، #رادیو» کیمی جیهازلاری نظره آلیرام. بونلار دولت‌لرین یوخلاما سوزگه‌جیندن کئچمکله یاناشی همی ده ایندیکیندن داها چوخ بئواخت توکه‌تیمچی‌لرین (مصرف کننده) الینه یئتیشیردی. بو دا مسئله‌یه تاثیر بوراخیردی. آنجاق ایندی مئدیاتیک جیهازلار هم دولتین نظارتینی آزالدیب هم ده سورعتی چوخالدیبدیر. بئله اولان حالدا هر شئی داها گئنیش سوییه‌ده و داها یئیین وضعیتده یاییلیب عمومی‌لشیر. بو عمومی‌لشمه گئدیشینده منفی-مثبت داورانیشلار دا یاییلماقدادیر. بیری آدامی اؤلدوروب یئییر و اونون فیلمینی یاییر. باشقاسی تاراققانی پارتلادیر و اونون تخریباتچی جهتینی عمومی‌لشدیریر. باشقاسی دا تاراققا یئرینه بیر یئره توپلاشیب هم قدیم عادت-عنعنعه‌سینی قورویوب ساخلاییر (و عینی حالدا عمومی‌لشدیریر) هم ده داورانیشینا گؤزللیک، #بدیعی‌لیک قازاندیریر. بو جهت یوخاریدا دئدییم او «#کیملیک_ائستئتیکاسی»دیر. بیزده یارانان مدنی و کولتورل داورانیشلار اؤز چکیجی‌لیینی قورویوب؛ و بونونلا دا عمومی‌لشدیریلمه‌لیدیر.
بونون کناریندا بعضی داورانیشلاریمیز دا واردیر کی باشقالارینی بیزیم کیملییمیزی اؤیمکدن اوزاقلاشدیریر. مثلن باشقا ملت‌لرین منیمسه‌دییی و اونلارا عزیز اولدوغو کیمسه‌لری، آنلاییشلاری، حرکت‌لری تحقیر ائتمک.

منجه کیملیین ائستئتیک‌لشمه‌سی اوچون اونون نتیجه‎‌سینی، سونوجونو نظره آلمالییق.

#موغان 1396.12.11

https://telegram.me/dusharge

#حميده_رئيس_زاده "#سحر "


نه مي‌خواهم كسي را صدا بزنم
و نه مي‌خواهم از پنجره‌هاي بسته فرياد بزنم.
در يك هواي دلگير
مثل برگي پژمرده
تشنه‌ام،
تشنه
به طراوت باران.
نه مي‌خواهم به آبي‌هاي حزن‌آلود سفر كنم
نه از ميان ابرها
پرواز كنم.
مثل يك كشتي بي‌بادبان
تشنه‌ام ،
تشنه
به طراوت دريا.



❎ #حميده_رئيس_زاده "سحر"


نه بيركسي چاغيرماق ايسته‌ييرم
نه باغلي باجالاردان باغيرماق.
سئويم‌سيز بير هاوادا
سوْلغون يارپاق كيمي
سوسوزام
ياغيش طراوتينه
سوسوز
نه توتقون ماوي‌ليكلره كؤچمك ايسته‌ييرم
نه بولودلار آرخاسيندان
اوچماق
يئلكن‌سيز بير گمي كيمي
سوسوزام
دنيز طراوتينه
سوسوز



سوسوزام؛ تشنه ام
شاعر: رئیس زاده، حمیده؛
مترجم: شهبازی، همت؛
مجله: #شعر » آذر 1393 - شماره 73 (1 صفحه - از 171 تا 171)

بوندان قاباق 1389 دا #وازنا سیته‌سینده یاییلمیشدی.

#وازنا 1389

https://telegram.me/dusharge

#صاف_شعر_یوخدور
یازان: #پابلو_نرودا


گوندوزون یا دا گئجه نین معین ساعاتلاریندا، یارارلی شئیلری سس سیزجه، دیققتله اینجه له مک عذابینا دیر: تاخیل یا دا معدن وسایطیندن ده زنگین، اوزون توزلو یوللاری کسمیش تکرلر، کؤمور چووال لاری، چللک لر، سبدلر، دولگر (نجار) وسایط لری. بو اشیانین انسان و یئر اوزونده تأثیرلری، گئرچکلییی پوزان #لیریک_شاعیر اوچون دیرلی درسلر وظیفه سینی داشییا بیلر. کؤهنه لمیش سوییه لر، انسان الی نین وئردییی اینجه لیک لر، بو اشیالاردان زامان زامان آجیناجاقلی، آنجاق بوتون آجیقلی دوغان هر شئی، گئرچکلییه کؤچورولمه مه سی گره ییندن بیر چالارلیق وئریر.

انساندا کی بولانیقلیق اونلاردا آییرد ائدیلیر: کومه لره یؤنلمه، وسایط لرین ایشلنمه سی و کؤهنلمه سی، ال یا دا آیاق ایزی هر سوییه یه نفوذ ائدن انسان وارلیغی نین داواملی لیغی. بودور سئودییمیز شعر. آسیدله، انسان الی نین امه یی ایله اینجه لنمیش، قانون و قانوندان قیراق هر جورا ایشین بسله دییی، تر و دومان، سودوک و زامباق قوخولاریلا جیهازلانان شعر.
بیر گئییم یا دا بیر وارلیق قدر کیرلی بیر شعر، یئمک و اوتانجلا لکه لنمیش بیر شعر؛ قیریشیقلیق لار، گؤزلم لر (چشم انداز= پرسپئکتیو )، یوخولار، اویانیشلار، غیب گؤرَن لیک، سئوگی و نیفرت اعلانلاری، حئیوانلار، ووروشلار، قصیده لر، بیلدیریشلر، انکارلار، شوبهه لر، تصدیقلمه لر، وئرگی لرله دولو بیر شعر.

سئودالانمیش قوتسال یاساسی، و توخونماق (لامسه)، اییله مک (بویایی)، دادماق (چشایی)، گؤرمک (بینایی ) و ائشیتمه یین بویروقلاری، عدالت دورومو و جنسی ایستک، اوکئانین سسی، هئچ بیر شئی قصداً اولاراق دیشاردا بوراخیلمادان، بیر سئودا اوغروندا اؤلچوسوز درینلیک لره دالماق و شعرسل یارادیجیلیق بارماق ایزلریله، دیش و بوز ایزلریله دامغالاناجاقدیر – ترین و ساواشین یاواش یاواش سویوددوغو بیر شعر. بیریسی، اوزون زامان چالینان بیر آهنگ قدر دوزگون سورتونمه ایله اینجه له نن سوییه نی، یونتولموش اودونون سرت یوموشاقلیغینی، مغرور دمیر گوجونو قازانینجاغا قدر. چیچک لر، بوغدا و سودا دا او اؤزل بوتونلوک واردیر، و او عینی سوییه ده گؤرکملی لیینی گؤستریر.

آنجاق قارا سودالیغی (مالیخولیا melankoli =)، بیر باشقا چاغین دویغوسال لیغینی، معجزه لری، لووغالیغی (خودخواهی و پزدادن = çalım satma)، دلی لییی ایله بیر طرفه آتیلمیش اولان او بوتونلوکله توخونمانین (لمس) کیرلتدییی یارادیجیلیغی گؤرمزلییی دئمیریک: آی ایشیغی، حوزونلو قو قوشو، «سئوگیلیم»، هئچ شوبهه سیز شعرین اصیل و اؤنملی عنصرلری دیر. دئمک: پیس ذؤوقدن اوز چئویرن، بلایا اوغرایار.

تورکجه دن اویغونلاشدیردی:
#همت_شهبازی


https://telegram.me/dusharge

#آذربایجان_زیبا

#همت_شهبازی


❎ مسافرت 7 روزه ما از مسیر #تپه_نادر_اصلاندوز که کاملا قرق شده و فقط نامی از آثار باستانی را یدک میکشد شروع و از کوههای سرسبز #قاراداغ و دامنه های #قلعه_بابک و مقبره شیخ #شهاب_الدین_اهری تا #تبریز زیبا و #بناب و #مراغه و دیدار با استاد #باریشماز و #رصدخانه_مراغه و بازگشت از مسیر اردبیل تمام شد.

❎ دخترم #آیلین از پشت نرده ها #تپه_نادر_اصلاندوز را تماشا کرد. چون تپه قرق شده و بازدید از آن ممنوع! می باشد. توی استان اردبیل تکیه برای جذب گردشگر فقط روی #سرعین و #اردبیل است.

❎ #قلعه_بابک مثل صاحب آن استوار و مغرور ایستاده است. دخترم #آیلین به هر کجا که می رسید می گفت داستانش را برایم بگو! به مقبره شهاب الدین اهری در #اهر و خانه #پروین_اعتصامی در تبریز هم که رفتیم گفت داستان شیخ و پروین اعتصامی را برایش بگویم. به قول خودش داستان #بابک را که برایش گفتم فوری گفت: #کتاب_بابک را برایم بگیر. من هم با یک تیر دو نشان زدم. کتاب #جنبش_خرمدینان_در_آذربایجان نوشته #ضیا_بنیاداوف را گرفتم. هم اون بخواند و هم من.
با این وصف آیلین هم به جمع #کتابخوانی ما پیوست.

❎ #تبریز شهر رویایی است. به هر کجایش که رفتیم از تمیزی اش، از آدمهای فهیمش، از جاذبه های تاریخی اش و ... خوشمان آمد. وقتی به اینها فکر می کنی در می یابی که تبریز 2018 را بیهوده به عنوان #پایتخت_گردشگری_جهان_اسلام انتخاب نکردند. انگار این شهر مسولین حکومتی ندارد. تک تک مردمانش خود را در این امر مسول و دخیل می دانند. شهر و آبروی شهر را از آن خود می دانند. (نمونه اش این بود که کارشناس موزه قاجار می گفت بسیاری از اشیای و نوشته های آن را خود مردمانش با رغبت و میل خود تقدیم موزه کرده اند تا غنی تر شود)
غریبه را که می بینند نزدیک می شوند تا در حد اعلا و وصف نشدنی راهنمایشان باشند.

من فقط به تغییراتی که در #باغ_گلسنان (#گولوستان_باغی) داده اند تاسف میخورم. این باغ جزو #تاریخ_تبریز است. باید یک جورایی #بافت_تاریخی اش را حفظ و یا بازسازی اش میکردند. یک زمانی این باغ در نغمه ها و #بایاتی های آذربایجان بر سر زبانها بود. یک زمانی در سال 1325 در این باغ از تندیس #ستارخان #سردار_ملی رونمایی کردند. . .

داشتم با خود فکر می کردم مگر دیگر شهرها هم نمیتوانند تبریز باشند. بی درنگ به خودم گفتم #تهران سالها از #تبریز ...

من به #فرهنگ_والای_تبریز افتخار می کنم.

به تبریز که رفتید حداقل اینجاها را ببینید،:

1.#موزه_قاجار_تبریز
2. #مقبره_الشعرای_تبریز
3.#موزه_ساعت (#عمارت_شهرداری_تبریز)
4. #بقعه_صاحب_الامر_تبریز
5. #ارک_علیشاه
6. #خانه_های_تاریخی_تبریز ...


❎ در #کتابخانه داخل #مقبره_الشعرای_تبریز دخترم #آیلین کتاب #نقد_شعر_معاصر_آذربایجان بنده را دیده بود و با شور و شوق تمام آن را برایم نشان داد.


❎ #آیلین همیشه توی خانه #تکم_خوانی می کرد. در انتشارات #کیرپی در تبریز #عروسک_تکم را برایش گرفتم. توی ماشین برایم تکم خوانی کرد.



❎ #موزه_صفویه و #موزه_مردمشناسی_بناب خیلی جالب بود. همه اشیا و فرهنگ موزه مردمشناسی برایم آشنا بود. چقدر برای جذب گردش راههای متفاوت و جذابی وجود دارد. مثلن وسایل #شخم_زنی و #خرمنکوبی که تا این اواخر وجود داشت و شاید هم دارد را برای بازدید داخل موزه قرار داده بودند. من برای پسرم #سهند کارایی تمام این ابزار را توضیح دادم. چون خودم با آنها یا کار کرده بودم و یا دیده بودم.
ای کاش مسولین منطقه #موغان هم به فکر این ابزار و فرهنگ از یاد رفته و برباد رفته اش بودند. و چه ابزاری که نمیتوان در این منطقه جمع آوری کرد تا بهانه ای باشد برای جذب گردشگر...


❎ به #مراغه که می روم دیدار با استاد #باریشماز در اولویت میباشد. در آذر ماه 96 کنگره سراسری اش برگزار شد. آن موقع پسرم سهند خیلی دوست داشت در کنگره شرکت کند. اما بنا به دلایلی نتوانستم او را با خود ببرم. این دفعه دو چیز خیلی برایش اهمیت داشت:
1. دیدار با استاد باریشماز
2. دیدن #رصدخانه_مراغه و جاهای دیگر.
3. به موزه مراغه که رفتیم مدام از #هولاکو و #ایلخانیان و #معماری آنها می پرسید. سوالهای پسرم #سهند گاه خیلی تیزهوشانه و سخت است. برای همین بهترین و راحت ترین پاسخ به او خریدن کتاب و توصیه به یافتن پاسخ هایش از طریق مطالعه است. با این کار خودم را از دستش خلاص میکنم.

#عکسها را از صفحه #انستاگرام #دوشرگه @dusharge ببینید.



https://telegram.me/dusharge

#شریف_مردی

نئچه گون اؤنجه #همت_شهبازی « #یئنه_دیلیمیز، #ادبیاتیمیز» باشلیقلی یازی تلگرام کانالیندا یایدی؛ اوخویاجاغینیز یازی همن یازی‌یا قاییداراق بیرپارا گؤروشلر و نوتلار اؤنه سوردورَرک، سایین همت شهبازی اؤتورن سؤزو چؤزمک ایسته‌ییر.
آقای شهبازی اؤز یازیسیندا «بوگونکو دیلیمیزی» آماجلایان بیرنئچه سورونو چؤزوب آچاراق، «ادبیات‌چی» و «اوخوجو» آراسیندا یارانان چات‌دان سؤز آچیب، دیلیمیزین «قورویوب ساخلاماق»ینین «یاواش-یاواش» چتین‌لشمه‌یینی اورتایا قویماق ایسته‌ییر.
یازارا گؤره بیر طرفدن «دیلیمیزین الینده، قوروما جیهازلاری (مثلن: مدرسه، مئدیا، تلویزیا و...) اولمادان یاری جان حیاتا داوام ائدیر» دیگر طرفدن ایسه هر دیلین گلیشمه‌سینده و باشقا دیللرله تعامل‌دا نورمال پروسه اولان «آل-وئر» بیزیم دیله گلدیکده ایکی طرفین یارارلانان بوتون جیهازلار «آربا و برابر» اولمادیغیندان بو «آل-وئر» دئوریلَرک بیر «قومار» اولور؛ و طبیعی کی قومارین بیر یانی اوتماق اوبیر یانی ایسه اوتوزماق‌دیر. جناب شهبازی «بوگونکو دیلیمیزی» انگل‌لَین ایکی عاملی وورغولایاندان سونرا «دانیشیق دیلیمیز صنعی و ساختالاشیر. اونا گؤره کی هم قراماتیکاسی (نحوی) یادلاشیر هم یئرلی و دوغما سؤزلریمیز باشقا دیل‌لردن گلن سؤزلرله قاریشیر» دئییر.
«ادبیات دیلیمیز»ـه گلدیکده ایسه، یازارا گؤره، «باشقا دیل‌لرین هجوم گتیرمه‌سی» و گئت‌گئده «ساختالاشان» دانیشیق دیلی «ادبیات‌چی» ایله «اوخوجو»نون آراسیندا «باشا دوشمه‌مه» سورونو یارادیر. ایکی دسته ایسه اؤز قونوملاریندان گئری چکیلمک ایسته‌میر (یوخسا ائده‌بیلمیر) یازارا گؤره. بئله‌لیک‌له سایین شهبازی‌نین اؤزت اولاراق ایلک باشدان اؤتوردویو «بئله نظره گلیر کی بو گونکو دیلیمیزی قورویوب ساخلاماق یاواش-یاواش چتین‌لشیر» سؤزو دوغرولور.

آردی اولاجاق یادداشت‌دا سایین همت شهبازی بعضی کلمه‌لردن یارارلاناراق آماجلادیغی قاورامی ائله‌بیل اوقدر ده دقیق نظرده توتماییب یوخسا اونلارا دقیق یاناشماییب‌دیر. «دیلیمیز»، «اوخوجوموز» و «ادبیاتیمیز» کیمی کلمه‌لره اوقدر گئنیش میدان وئرمک‌له یا آنلامدان سالیر یا دا کلی‌گویی اولور سونوندا. «دیلیمیز» دئدیییمیزده ایران اؤلکه‌سینده قوللانان آذربایجان و باشقا تورک شهرلرده دانیشیلان دیل اوقدر ده بیر یئره سیخیشان دیل دئییل‌دیر؛ بونا باخمایاراق هامیمیزین ذهنینده جانلانان تورک دیلینی نظرده توتساق دا، و داها دا قاپسام‌لی اونو بیر دیل و بیزیم اولاراق « #دیلیمیز» آدلاندیرساق دا، یئنه «بیر» دیلین اوقدر واریانتلاری اولابیلر کی چئشیت‌لی دسته‌لرین قوللاندیغینی باشقاسینین آنلاماماسینا دا گتیریب چیخاریر. یقین کی جناب شهبازی‌نین آماجی بئله بیر آنلاشمامالار دئییل‌دیر هرحالدا و چتین توتماییب دا داها چوخ ال‌اوستو قاورامی ایله دانیشیلان و یازیلان دیلین آراسیندا یارانان چات‌دان سؤز آچیر. سؤز ائتدیییم چئشیت‌لی دسته‌لرین بیربیرلرینین آنلاشیلمامازلیغی هئچ زامان سؤزقونوسو اولمور دا ترسینه داها اؤزللیک وئریر اونلارا؛ «بیزیم» بوردا ایسه بئله بیر شئی اولور! نه‌دن بئله بیر سونوجا واریرام؟ (حاقلاییرام؟) ائله بوردان باشقا ایکی «اوخوجوموز» و «ادبیاتیمیز» کلمه‌لرینه گلیب چاتیریق. «اوخوجوموز» کیم‌دیر؟ «ادبیاتیمیز» نه‌دیر؟ بو ایکینی بیر دسته‌ده تانیتدیرا دا بیلریک بیزده. سؤزگلیمی «بیزیم دیل»ین گئنیشله‌نمه و گلیشمه‌یه امکانی اولمایان و یوخ اولان «جیهازلار» نَدنیندن دولایی «اوخوجوموز» همن «ادبیات‌چی‌میز»دیر. بوردا «اوخوجو» هاردایسا بللی بیر گروه اولابیلر؛ تلاشا قاپیلیب اولمایان جیهازلاری اؤزونه یارادان، ایسته‌ییب اؤرگه‌شن و سونوندا اوخویا بیلن کیمسه. یانی سایین همت شهبازی‌نین آماجلادیغینین ترسینه بوتون اینسانلارین آنادیلی تورکجه اولان کیمسه «اوخوجو» دئییل‌دیر، نئجه‌کی باشقا دیللرده ده. «دیلیمیزین کلمه احتیاطلاریندان (ذخیره) اوزاقلاشان اوخوجوموز، ادبیاتیمیزین دا دیلینی باشا دوشمه‌یه‌جکدیر».

دیگر یاندان دیل دورغون بیر وارلیق دئییل ده گل‌گله جانلی جانلی قول‌قاناد آچیب گئنیشله‌شن وارلیق‌دیر؛ باشقا سؤزله زامان سوره‌جی اؤزونو یئنیله‌ییب گلیشدیرمه‌سه اؤلومه سورونن نعش اولور. بو گلیشمه و گئنیشله‌نمه‌نین بیر یانی سایین شهبازی‌نین سؤز ائتدییی «آل-وئر»دیر. آنجاق «دیل اؤز کؤکونو، اؤز اوریژینال‌لیغینی» ساخلاماقلا یئنی قاوراملاری، اوفق‌لاری یئنی سؤزجوک‌لر و تئرمین‌لرله اؤنه سوردورمه‌سه قورویوب یوخ اولماغا محکوم بیریسی‌دیر. دیلین گلیشمه‌سی یالنیز گئری‌یه دؤنوب آرخئلوق کیمی ایچینده دئشینمه دئییل‌دیر؛ بیر یؤنو گئری‌یه باخاراق قالان یؤن‌لر اؤنه دؤنوک‌دور گلیشن دیلین. بو اوزدن بیزیم دورومدا «اوخوجو» بوتون کوتله‌دن ایسترایسته‌مز آییریلیب ایره‌لیلَمه‌لی‌دیر (باشقا دیللر و میللت‌لر کیمی البته). سانمیرام #جیمز_جویسون یولیسس و Finnegan awakes رومانینی یوخسا #ویرجینیا_وولفون

@dusharge

رومانلارینی و بئله یؤنتم‌لرده اولان باشقا #رومانلار یوخسا #شعرلری بوتون اینگیلیس دیللی کوتله اوخویوب باشا توشه بیلسین؛ یوخسا #هاروارد یونیئورسیته‌سینده #فلسفه آنلاتان فیلسوفون سؤزلرینی وال‌ستریت‌ده‌کی دللال! (هر حالدا سایین شهبازی یازی‌سینین سونوندا بیرجور بو سؤزلری دئمک مجبوریتینده‌دیر ده!)
باشقا دیللره گؤره «بیزلر» دیل قونوسوندا ائش دورومدا اولمادیغیمیزدان بئله بیر چابا (اؤیره‌شیب یارارلانماق) داها چتین اولور و اوخوجو کوتله‌سی دارالیر، نه ایسه همن بو دارالان دسته‌دن داها کیمی‌لرینی «ادبیات‌چی» دئیه آییرا بیلریک. چونکو اؤیرنمه چتینلییینه قاتلاشیب دا «دیل»دن یارارلانماغی باجاران یارادابیلر یالنیز. هرحالدا «اوخوجو» دسته‌سینه گیره‌بیلمه‌ین تورک، نه‌قدر قولای دا توتساق، اؤز دیلینده ساوادسیزدیر بیرجور. بئله‌جه «بونون آردیندا ایسه ادبیاتیمیز اوخوجوسوز قالیر. ادبیاتچیلاریمیز، یالنیز بیر خاص ادبیاتچیلارلا دانیشیغا و دیالوگا کئچه بیلیر» سؤزو (یازینی و اؤزللیک‌له ادبیاتی هامی اوخویوب باشاتوشه گرک آلینیر بو سؤزدن، باشقا سؤزله اوخوجو همن تورک‌دور دئییر!) بیرجور لاخلاق نظره گلیر اؤز یئرینده.
البته کی آقای شهبازی‌نین پیغمبرانه سؤزو «داها دوغروسو، بو گون ادبیاتیمیز بیر دیل یاشاییر، کوتله آراسیندا یاشانان دیل ایسه، باشقا بیر دیل حساب اولونور» مضیقه‌ده اولان بیزیم دیل‌ده داها کوبودجا اؤزونو گؤستره‌بیلر، نه ایسه بئله بیر دوروم یوموشاق دا اولسا باشقا دیللرده ده وار. یئنی سؤزجوک‌لر بیر یاندان، قراماتیکا اوبیری یاندان، دونیایا و داها دوغروسو دوشونجه دونیاسینا یئنی‌جه آیاق باسان قاوراملار وس. باشقا یاندان آرادا یارانان چاتی (باشقا دیللره گؤره اولوشان چاتی دئمیرم هله!) آیدینجا گؤرستره‌بیلر. نه‌دنسه یازارین «اولتیماتوم» وئرمک ایسته‌یی کیمی توشلامیشی (بوراکیمی) بللی اولمور.

https://telegram.me/dusharge

✅ترجمه شعری از: #كامل_قهرمان_اوغلو

❎ترجمه از #همت_شهبازی


خنده‌ها
فريادهاي مه‌آلود را خوابيده بودند
و سايه‌هاي زرد
براي گورهاي جنوب هم‌قسم شدند
آدم‌هاي كوري را ديدم كه چشم داشتند
و دست به گردن آبي‌ها انداخته بودند
اي خواهري كه نگاه رعدآسا داري!
آبي هاي تو
هيچ به رباعي كاكلي‌ها زار زار گريه مي‌كند
سينه‌هاي كبودت چطور؟
تو را در خود
گور به گور كندم
و زبانم را مدام از سنگ‌هاي ديرينه‌سار خواستم ...

گيسوان طوفاني آفتاب
در وجود من مردگان پوسيده‌ي دشت‌هاي هراسناك
زنده مي‌شوند.
و لبخند دختري
سالهاست كه طلسمم كرده است
فرياد خواهم كرد از ميان بيخ‌و‌بن‌هايي كه پرنده هم در آن پرنمي‌زند
از ميان آرزوهاي پوسيده‌ات
فرياد خواهم كرد
بيوه‌زنان به دار آويخته را
و كوه‌وار طغيان خواهم كرد
بايد
قفل‌هاي خواب‌آلود را بيدار كنم
از خواب هزار ساله‌شان

اي....!
بگو اي ستاره‌ي فرياد
چگونه از درخت ابر
برگ برگِ شيطان را بچينم؟

آه...
نور اجاقي، مرا سردم مي‌كند
به كدامين گورها بميرم
اين را از طوفان تنيده بر گيسوان خارها آموختم


✅#متن_اصلی_شعر به #زبان_ترکی


دومانلی هیچقیریقلارا یوخلامیشدی
گولوش لر
و ساری کؤلگه لر
آندا دولموشدو قوزئی ده کی قبیرلره
گؤزلو گؤزسوزلری گؤردوم
قات قات ماوی لرله قول بویون
ایلدیریم باخیشلی باجی !
ماوی لرین ،
توراخای لارین روباعی سینه هؤنکورور؟!
گؤیرمیش دؤشلرین نئجه ؟!
سنی اؤزومده
قبیر قبیر قازدیم
و دیلیمی آهیل داشلاردان ایسته دیم هئی ...
گونشین فیرتینالی ساچی
منده قورخولو چؤللرین چوروموش اؤلولری دیریلیر
و بیر قیزین گولوشو
ایللر بویو منده طیلیسیم دیر
قیشقیراجاغام قوش قونماز کول لارین
چوروموش آرزولاریندان
قیشقیراجاغام
دار آغاجلاریندا کی دول آروادلاری
و دؤنه جه یم داغ بوغازلی هارایا
گره ک دیر
یوخولو قیفیل لاری اویادام اون مین ایللیک یوخوسوندان

ائی ... !
هارای اولدوزو سؤیله
نئجه سندن آسیلیم ؟
نئجه بولود آغاجیندان یارپاق یارپاق
شئیطانی دَریم؟
آخ ...
بیر اوجاغین ایشیغی منی اوشودور

هانسی قبیرلره اولوم
بونو تیکان لارین ساچیندا هؤرولن قاسیرغادان اؤیرندیم ...


📚#آثار_چاپ_شده_شاعر:

1⃣#دومانلی_ثانیه_لر_گلین_گئدیر

2⃣#سرحددن_چیغیریرام (ترجمه شعرهای #ثریا_کهریزی به #ترکی)


https://telegram.me/dusharge

#همت_شهبازی

#امیرعلیشیر_نوایی واقعا نابغه بوده. در همه موضوعات دست به قلم شده و کتاب دارد. بعضی کتابهایش هم در ردیف #کتابهای_تئوریک هستند. مثل #محاکمة_اللغتین (مقایسه زبانهای ترکی و فارسی). میتوان گفت بانی #زبانشناسی است با این کتابش. در موضوعات پیش روی خودش هم چه استدلالهای محکمی می‌آورد. یا کتاب #میزان_الاوزان‌اش.

همین کارش یک دنیا شاعر و نویسنده را هم به دنبال خودش کشانده. اینها یا از او تقلید کرده اند یا در باره او نوشته اند. مثل کتاب #مبانی_اللغة میرزا #مهدیخان_استرآبادی. که کتابی است در زمینه #دستور_زبان_ترکی با تکیه بر شعرهای ترکی شاعر اؤزبک علیشیر_نوایی و #محمد_فضولی شاعر_آذربایجان. یا کتاب #مجمع_الخواص (تصحیح و ترجمه همراه با متن ترکی آن توسط مرحوم دکتر #عبدالرسول_خیامپور استاد ممتاز دانشگاه_تبریز چاپ شده است) اثر #صادقی_بیک_افشار به تقلید از #تذکره_مجالس_النفائس نوشته. کتاب مجالس النفائس او که در قرن 11 از ترکی به فارسی برگردانده شده توسط #علی_اصغر_حکمت و به تصحیح ایشان در ایران چاپ شده است.

https://telegram.me/dusharge

" #مشکینلی لر ائله بیل کی همیشه ایشلری وار، آنجاق ائله بیکار_بیکار دولانیرلار. قهوه خانایا بیر جور گیریرلر کی دئیه سن ایش اداره سینه داخل اولورلار"

#اوستاد_صمد_رحمانی
#دؤردمونجوسو_یولدادیر کیتابی ص 192

خییوودا اولدوغوم زامان بو یازینی بوتون وارلیغیملا دویدوم. آنجاق ساده جه دیله گتیرمک باجاریغیم یوخ ایدی. داها دوغروسو او قدر یازی اوزرینه گتیریلمه یه اهمیت وئرمه دن ماراقلی دئییلدیم. آمما منجه بو سؤز دوغرودور. مثلن توتاق #میرزه_جلیلی. او #دنیز_کیتاب ائوینده حتتا بیلسئیدی ده بوللو بوللو کیتاب ساتیشیندان گلیری اولاجاق، یئنه ده #سیدین_قفه_خاناسینی الدن وئرمزدی. سانکی اورا باش وورماق واجیب بیر ایش ایدی.


#همت_شهبازی

https://telegram.me/dusharge

کتاب #فلسفه_روشنگری #لوسین_گلدمن به بررسی ویژگیهای #دوره_روشنگری می پردازد. در بخش اول #فاوست #گوته جزو اثر دوران روشنگری بررسی شده است. این موضوع در کتاب #تجربه_مدرنیته #مارشال_برمن نیز بررسی و آن را جزو آثار اولیه #مدرنیسم معرفی کرده است. آن طور که آثار دیگر نویسنده مثل #جامعه_شناسی_ادبیات و #نقد_تکوینی برایم جذاب بود این کتاب زیاد به دلم نچسبید. بعنی انتظار بهتر و باکیفیت تری از #گلدمن داشتم.

بخشی از #کتاب:

پیش از این( #روشنگری) بی اعتقادی حالت فردی، اما ایمان حالت جمعی داشت. به محض اینکه #شک_گرایی یک پدیده اجتماعی گردید ایمان متمایل به آن شد که مسئله ای فردی شود. دیگر مسئله عبارت از این نبود که "ما معتقدیم" بلکه موضوع مقوله ی "من معتقدم" شده بود.


https://telegram.me/dusharge

قانلی شرقی

شعر: #همت_شهبازی


دوزلاق دويغولاريني
دَ‌مير آياقلار تاپداياندا
سازاقلار يازاجاقدير
مين‌ايلليك كد‌ريني
يارپاقلارين ساچينا.
بو توْزلو مئشه‌نين آراسيندا
چوروموش آغاجلار
دنيزدن دانيشيرلار
دنيزين ووقاريندان،
دالغاسيندان،
گئنيشلييندن…

و يئل ،
قانلي بوْغازيلا
قانلي شرقي اوْخويور
آغاجلارين جسدينه.

گبه اللرين سنين
ياغمورسوز گوندوزلرده پؤهره‌ليردي ؛
و اوره‌ييمين وورغوسونو
دوشونولمز وورغويا چئويريردي.

دوزلاق دويغولاريملا آغلاياجاغام
گئجه اوْغروسو
ووقاريني آپارسادا،
رؤيالاري‌نين سومويونو
ابليسين گؤرونمز اللري
قويلاسادا ،
سازاقلار
سؤيله‌يه‌جك نجابتيني ؛
سازاقلار يازاجاقدير
مين‌ايلليك كد‌ريني
يارپاقلارين ساچينا


تبریز- 1373


Qanlı şərqi

#hümmət_şəhbazi


Duzlaq duyğularını
Dəmir ayaqlar tapdayanda
Sazaqlar yazacaqdır
Min illik kədərini
Yarpaqların saçına .
Bu tozlu meşənin arasında
Çürümüş ağaclar
Dənizdən danışırlar
Dənizin vuqarından
Dalğasından
Genişliyindən...

Və yel
Qanlı boğazıyla
Qanlı şərqı oxuyur
Ağacların cəsədinə.
Gəbə əllərin sənin
Yağmursuz gündüzlərdə pöhrəlirdi;
Və ürəyimin vürğüsünü
Düşünülməz vürğüya çevirirdi.
Duzlaq duyğularımla ağlayacağam
Gecə oğrusu vüqarını aparsada
Röyalarının sümüyünü
Iblisin görünməz əlləri
Quylasada
Sazaqlar
Söyləyəcək nəcabətini ;
Sazaqlar yazacaqdır
Min illik kədərini
Yarpaqların saçına.


https://telegram.me/dusharge

#پست_مدرنیزم: نیچه
#gençay_şaylan

ترجمه: #همت_شهبازی


سومین شماره هفته نامه #آوای_پراو_کرمانشاه

با تشکر از دوست عزیزم #دکتر_عبدالله_سلیمانی

@dusharge

#شعر_نئجه_یارانیر
یازان: #راینئر_ماريا_ريلکه

بعضيلري‌نين سانديغي کيمي مصراعلار دويغولارين يوخ، ياشانميش تجروبه‌لرين نتيجه‌سيدير. تک بير مصراع يازماق اوچون بير چوخ شهرلري، انسانلاري و نسنه‌لري (اوبيئکتلري) گؤرموش اولماق، حئيوانلاري تانيماق، قوشلارين نئجه اوچدوغونو دويماق و سحرلري چيچکلرين آچيلارکن "نئجه تيتره‌دييني اؤيرنمک لازيمدير. نامعلوم يئرلرده کي يوللاري، گؤزله‌نيلمه‌ين تصادوفلري و اوزون زاماندير ياخينلاشديغيني سئزدييمي آيريليشلاري، اسراري داها آيدينلاديلماميش اولان اوشاقليق گونلريني، سيزه سؤيله‌يه بيلمه‌دييميز سئوينديريجي بير خبر وئرديکلري زامان اورکلريني قيرديغينيز آتا آنالاري، درين و تهلوکه‌لي دييشيکليکلره غريبه بير شکيلده باشلايان اوشاقليق خسته‌ليکلري، قاپالي اوتاقلاردا کئچن سس‌سيز گونلري، دنيز ساحيللرينده کي صاباحلامالاري، دنيزين اؤزونو، دنيزلري، يوکسکلرده شيريلدايان و اولدوزلارلا اوچوشان يولچولوق (سفر) گئجه‌لريني يئنيدن، يئنيدن ياشاماق لازيمدير: - بونلاري بئله ياشاماق چاتماز. بيري او بيرينه بنزه‌مه‌ين سايسيز سئوگي گئجه‌لريني، دوغوم سانجيلارييلا قيورانان قادينلارين فريادلاريني، اوتاقلاريندان هئچ جور چيخامايان سوزولموش لوغوسالاري (دوغوم ساعاتلاري) خاطيرلاماق لازيمدير. آمما آيريجا اؤلنلرين يانيندا اولماق، پنجره لري، آچيلميش، ايچينه سس-کويلرين دالغا دالغا دولدوغو اوتاقلاردا بير اؤلونون ياني باشيندا اوتورماق لازيمدير. آنيلارين اولماسي دا چاتماز. خئيلي چوخسالار اونلاري اونودا بيلمک و گئري دؤنمه‌لريني گؤزتله‌يه بيلمک اوچون بؤيوک بير دؤزوم لازيمدير. چونکو مسئله آنيلاردا دا دئييلدير. آنيلار آنجاق بيزده قان حالينا گلديکلري، باخيش و داورانيش اولدوقلاري، آدلاريني ايتيرديکلري، اؤزوموزدن آييرد ائديلمه‌ديکلري زامان، ايندي يالنيز او زامان، چوخ سئيرک بير آندا، بير مصراعين ايلک سؤزو اونلارين آراسيندان يارانير.


#ترجومه: سووت کمال يئتکين
• آذربايجان تورکجه‌سينه اویغونلاشدیرران: #همت_شهبازی

https://telegram.me/dusharge

ترجمه شعری از #نسیم_جعفری


تنهايي‌ام را هذيان مي‌گويم
دامن شب‌هاي خوشبختي‌ام را بالا مي‌زنم
شب‌هايم شب‌هاي حجله
شبي كه پايان مي‌دهد به نازايي‌ام
لب‌هاي رژ ‌‌زده‌ام سرشار از بوسه
هجي‌ مي‌كنم هستي‌ات را به نيستي‌ات
و حك مي‌شوم بر پهنه‌ا‌ي بسيار تنگ
خنكاي شب مرا مي‌فهمد
و من احترام مي‌گذارم به قانون ‌روز
هر شب
هوس يك ستاره‌ي ناگهاني با من است!


❎❎

#متن_اصلی_شعر به زبان #ترکی


یالقیزلیغیمی سایاقلاییب
قوتسال گئجه‌لریمین تومانین قووزاییرام

گئجه‌لریم گردگ گئجه‌سی
سونسوزلوغوما سون قویان گئجه‌دير

ماتیکلی دوداق‌لاریم اؤپوجوکله دولو ،
یوخلوغونو وارلیغینا هؤججه‌له‌ییب
یازیلیرام ایکی قاریشلیق‌لارا

ایلیق گئجه منی آنلاییر

و من گوندوزون یاسالارینی آنیمساییب
هر گئجه
قفیل بیر اولدوزا یئریکله‌نیرم!


ترجمه: #همت_شهبازی

ترجمه در کتاب #روشنایی_در_بیات_ترک چاپ شده است.

https://telegram.me/dusharge