دکتر سرگلزایی drsargolzaei
38.3K subscribers
1.89K photos
112 videos
174 files
3.38K links
Download Telegram
#چشم_تاریخ

تمبر چاپ شده توسط جمهوری سوسیالیستی #میرزا_کوچک_خان با نقش کاوه‌ی آهنگر

جمهوری شوروی ایران یک جمهوری سوسیالیستی با عمر کوتاه بود که به رهبری میرزا کوچک خان جنگلی که از رهبران نهضت #مشروطه گیلان بود با استفاده از نیروهای چریکی مشهور به جنگلی و با کمک ارتش سرخ شوروی در ۱۸ رمضان ۱۳۳۸ قمری/ ۱۵ خرداد ۱۲۹۹ شمسی در گیلان اعلام موجودیت کرد. در حالیکه انقلاب سرخ در شوروی پایه‌های خود را استوار می‌کرد. نیروهای ارتش سرخ برای تعقیب روس های سفید که در انزلی اردو کرده بودند وارد انزلی شده و آن ها را به همراه نیروهای انگلیسی تحت حمایت شان مجبور به عقب نشینی کردند. از طرفی نیروهای میرزا نیز از فرصت به وجود آمده استفاده و رشت را تصرف کردند. پس از تصرف رشت و به کنترل درآوردن منطقه گیلان رهبران جنبش جنگل در نامه‌ای به تروتسکی فرمانده وقت ارتش سرخ شوروی پیروزی ارتش سرخ ایران در استقرار جمهوری شورایی ایران را اعلام کردند که تروتسکی شخصاً به ایشان تبریک گفت.  با توافق رهبران نهضت جنگل و بلشویکها، یک هیئت با اعضای ایرانی و روس به نام روکم (مخفف واژه روسی رولوسیونی کمیتت: کمیته انقلاب) رهبری جنبش را در رشت به دست گرفت. هیئت دولتی انقلابی شکل گرفت که در آن میرزا کوچک خان مقام‌های سرکمیسر و کمیسر جنگ را بر عهده داشت. میرزا کوچک خان با تبلیغات کمونیستی موافق نبود و مدتی بعد کمیتهٔ مرکزی حزب کمونیست ایران که در انزلی تشکیل شده بود، به این دلیل او را برکنار کرد. میرزا به نشانهٔ قهر رشت را به قصد فومن ترک کرد. سپس کمیته‌ای از سران حزب کمونیست، خالو قربان و احسان الله خان تشکیل شد که با کمک ماموران شوروی علیه میرزا و طرفدارانش در ۶ مرداد ۱۲۹۹ کودتا کردند. دو روز بعد هیئت با حمایت ارتش سرخ دولت جدیدی را به ریاست احسان الله خان شکل داد. این دولت اقداماتی افراطی نظیر مصادرهٔ اموال ملاکین و دولتی کردن زمین‌های وقفی را انجام داد که موجب نارضایتی مردم شد. نتیجتاً دولت مرکزی با کمک انگلیسی‌ها رشت را تصرف کرد. در پی برگزاری کنگره ملل شرق در باکو و بروز اختلاف در حزب کمونیست، کمیته مرکزی جدیدی به رهبری حیدرخان عمو اوغلی تشکیل شد و خواهان همکاری با میرزا و جنگلی‌ها شد. دولت کودتا مجدداً رشت را تصرف کرد و احسان الله خان دولت جدیدی بدون شرکت اعضای حزب کمونیست تشکیل داد و خواهان همکاری با میرزا شد. حیدرخان در اوایل سال ۱۳۰۰ شمسی وارد گیلان شد و با سران نهضت توافق کرد که دولت جدیدی به ریاست میرزا تشکیل شود و کشورهای خارجی در امور داخلی ایران دخالت نکنند، و بلشویک‌ها برای جلوگیری از سقوط گیلان به دست قوای دولت مرکزی به نهضت یاری برسانند. سران نهضت جنگل دولت جمهوری شورایی گیلان، جمهوری گیلان یا جمهوری شورائی گیلان را در ۱۳ مرداد ۱۳۰۰ تشکیل دادند که در آن میرزا سر کمیسر و کمیسر مالی، حیدرخان کمیسر خارجی، و خالو قربان کمیسر جنگ را بر عهده داشتند. وظیفه این دولت سازمان دادن انقلابیان و استفاده از گیلان برای حمله به تهران و تضعیف دولت مرکزی برای سرکوبی نهضت جنگل بود. این دولت با دول روسیه و انگلستان مخالف بود. این دولت دچار اختلاف بود و دارای چهار دستهٔ مختلف بود که با هم رقابت می‌کردند. در ۶ مهر ۱۳۰۰ تنی چند از هواداران میرزا بدون اطلاع او به جلسه اعضای دولت در ملاسرا حمله کرده و عده‌ای از جمله حیدرخان را به قتل رساندند. این رخداد باعث بروز نزاع مسلحانه بین گروه‌های مختلف نهضت شد و منجر شد قوای دولت مرکزی به رهبری رضاخان میرپنج با حمایت تسلیحاتی و حضور افسران انگلیسی گیلان را به سادگی تصرف کنند. رشت در ۲۲ مهر ۱۳۰۰ به تصرف نیروهای دولتی در آمد و میرزا و یارانش به تعقیب و گریز در جنگل‌ها ادامه دادند تا این که میرزا در ۱۱ آذر ۱۳۰۰ کشته شد.

@drsargolzaei
#چشم_تاریخ

درباره خط مشی #نهضت_جنگل و در رأس آن #میرزا_کوچک_خان_جنگلی هیچ سخنی صریح تر و روشن تر از متن #مرامنامه_نهضت_جنگل نیست. اصولی چون انتخاب حاکم توسط رأی مستقیم مردم، تساوی حقوق مدنی زن و مرد، عدم به کارگیری کودکان زیر 14 سال و اجبار به شرایط بهداشتی کار برای کارگران، انفکاک روحانیون از امور سیاسی ، آزادی بیان و تساهل مذهبی نشان می دهد که نهضت جنگل در پی ایجاد یک نظام «سوسیال دموکراسی» بوده است که برای ابتدای قرن بیستم به شکل غریبی مترقّی و کم نظیر بوده است.

مرامنامه ياران جنگل برای تشکيل حکومت، به شرح زیر است:

آسايش عمومی و نجات طبقات زحمتکش ممکن نيست مگر به تحصيل آزادی حقيقی و تساوی افراد انسانی بدون فرق نژاد و مذهب در طول زندگانی و حاکميت اکثريت به واسطه منتخبين ملت؛ پيشرفت اين مقاصد را فرقهٔ «اجتماعيون» به موارد ذيل تعقيب می‌نمايند:

ماده اول:

1- حکومت عامّه و قوای عاليه در دست نمايندگان ملت جمع خواهد شد.
2- قوا در مقابل منتخبين مسؤول بوده و تعيين آنها از مختصات نمايندگان متناوب ملت می‌باشد.
3- کليه افراد بدون فرق نژاد و مذهب از حقوق مدنيّه به طور مساوی بهره مند خواهند بود.
4- آزادی تامه افراد انسان در استفاده کامل از قوای طبيعی خود.
5- الغاي کليه شئون و امتيازات.

ماده دوم - حقوق مدنيّه:

6- مصونيت شخص و مسکن از هر نوع تعرّض و حريّت اقامت و مسافرت.
7- آزادی فکر، عقيده، اجتماعات، مطبوعات، کار، کلام، تعطيل.
8- هريک از افراد ملّت که به سن شصت‌سالگی برسد از طرف حکومت حقوق تقاعد خواهد گرفت و در مقابل آن ترويج ادبيات و اصلاح اخلاق جماعت را عهده‌دار خواهد بود.
9- تساوی زن و مرد در حقوق مدنی و اجتماعی.

ماده سوم - انتخابات:

10- انتخابات بايد عمومی و متناسب و مساوی و مستقيم باشد.
11- هريک از افراد 18ساله حق انتخاب کردن و 24 ساله حق انتخاب کردن و انتخاب شدن را دارا هستند. 

ماده چهارم - اقتصاد:

12- منابع ثروت از قبيل خالصجات، رودخانه‌ها، مراتع، جنگل‌ها ، درياها، معادن، طرق و شوارع و کارخانجات جزء علاقه عمومی است.
13- مالکيت اراضی با ملاحظه تامين معيشت عمومی تا حدی تصديق می شود که حاصل آن عايد توليد کننده شود.
14- ممنوع بودن انحصار و احتکار ارزاق و سرمايه.
15- تبديل ماليات‌های غير مستقيم به مستقيم تدريجاً. 

ماده پنجم - معارف، روحانيّت، اوقاف:

16 - تعليمات ابتدايي برای کليه اطفال مجانی و اجباری است.
17- تحصيلات متوسطه و عاليه برای اطفالي که استعداد داشته باشند مجانی و حتمی است .
تبصره - محصلين در انتخاب هر فنی از فنون آزادند.
18- انفکاک روحانيت از امور سياسی و معاشی.
19- ديانت چون از عواطف قلبيّه است بايد مصون از تعرض باشد.
20- ضبط و اداره کل اوقاف در دست عامه و تخصيص عوايد آن‌ها به مصارف عمومی و امور خيريه و صحيّه و تاسيس کتابخانه‌های عمومی. 

ماده ششم - قضاوت:

21- قضاوت بايد سريع، ساده و مجانی باشد.
22- تبديل تنبيهات به اصول تکديری.
23- حبس مقصرين به اعمال شاقه بايد به مدرسه و دار التربيه اخلاقی تبديل شود. 

ماده هفتم - دفاع:

24- ورزش و مشق نظامی برای مدارس ابتدايي و متوسطه اجباری است.
25- برای تحصيل فنون نظام، مدارس عاليه تاسيس خواهد شد.
26- در مقابل تهاجمات ضداصولی اجتماعی و تجاوزات کشورسِتانی، دفاع از وظايف عمومی و اجباری است. 

ماده هشتم - کار:

27 - ممنوع بودن کار و مزدوری برای اطفالی که سن شان به 14 نرسيده‌است.
28- برانداختن اصول بيکاری و مفتخواری به وسيله ايجاد موسسات و تشکيلاتی که توليد کار و شغل مي‌نمايند.
29- ايجاد و تکثير کارخانجات با رعايت حفظ‌الصّحة کارگران.
30- تحديد ساعات کار در شبانه روز تنها به هشت ساعت - استراحت عمومی و اجباری در هفته يک‌روز. 

ماده نهم - حفظ‌الصّحة:

31 - تاسيس دارالعجز و مريض‌خانه‌های عمومی و مجانی.
32- رعايت نظافت و حفظ‌الصحة در مجامع و منازل و مطبخ‌ها و کارخانجات وغيره.
33- انتشار قوانين صحّی در بين عامه.
34- جلوگيری از امراض مسريه و مسکرات-منع استعمال افيون و ساير مواد مخدره.

منبع: کتاب سردار جنگل، ابراهيم فخرايی، ص 56

@drsargolzaei

http://www.drsargolzaei.com/images/PublicCategory/MirzaKuchikKhan.jpg
#چشم_تاریخ
#میرزا_کوچک_خان

یونس استادسرایی مشهور به میرزا کوچک خان، انقلابی ایرانی و  از اهالی رشت بود. او جزئی از نیروهای انقلابی بود که در جریان نهضت مشروطیت موفق به فتح تهران شدند. سپس او به گیلان بازگشت و رهبری گروهی را بر عهده گرفت که قصدشان آزادسازی این ایالت ایران از اشغال روسیه بود، نهضتی که به نهضت جنگل مشهور شد. کوچک خان گروه‌های مختلفی از نیروهای سیاسی و طبقات ناراضی را گرد خود جمع کرد. او موفق شد انقلاب را از مشروطه‌خواهی ضداجنبی به جمهوریخواهی سوسیالیستی سوق دهد و در ۱۹۲۰ یک جمهوری شورایی در گیلان به پا کرد. کمبود منابع مالی، اختلافات درونی و حمله نظامی نیروهای دولت به رهبری رضاخان سردار سپه و انگلستان منجر به سقوط این حکومت شد، کوچک خان در ۱۱ آذر ۱۳۰۰ (۴۳ سالگی) ‌‌در حال عقب‌نشینی بر اثر یخ‌زدگی در کوه‌های تالش درگذشت.

#دکتر_سرگلزایی
#drsargolzaei

@drsargolzaei