دکتر سرگلزایی drsargolzaei
38.3K subscribers
1.9K photos
113 videos
176 files
3.38K links
Download Telegram
#معرفی_کتاب

#سخن_ور_زی
نویسنده: مارگارت ادسن
(Margaret Edson)
مترجم: فهیمه زاهدی
انتشارات: ایران بان - ۱۳۸۷
* * *
نمایش نامه "Wit" راجع به یک استاد ادبیات است که در بخش سرطان بیمارستان بستری شده و روزهای آخر زندگیش را می گذراند. Wit به معنای طنزی است که از بازی با کلمات ایجاد می شود، به کار بردن کلماتی که دو پهلو هستند (ایهام) ذهن ما را بین فهم های گوناگون از کلام سردرگم می کند و این سردرگمی فضایی بازیگوشانه ایجاد می کند.
فرض کنید که از کسی می پرسید: "ساعت چنده؟" و او در پاسخ می گوید: "فروشی نیست!" شما لحظه ای جا می خورید و سپس لبخندی بر لب شما می نشیند، این همان Wit است.
در نمایش نامه Wit مارگارت ادسن برخورد شاعران قرن هفدهم بریتانیا بخصوص "جان دان" با مسئله بحران وجودی را به چالش می کشد. این شاعران، مسائل بغرنج وجودی همچون مرگ (میرایی)، تنهایی، بی معنایی و مسئولیت بشری را چنان در هزار توی زبان چرخاندند که در نهایت زبان از نقش خود (دلالت) خارج شد و خود، تبدیل به موضوع خود شد. نکته جالب این است که #ژاک_لکان روانپزشک و روانکاو فرانسوی، موضوع روانکاوی را همین می داند:
رو کردن دست زبان، آنگاه که به جای این که دلالت گر (دال Signifier) باشد تبدیل به مدلول (Signified) شده است.
"لودویگ #ویتگنشتاین" (فیلسوف و ریاضی دان اتریشی) نیز وظیفه فلسفه را "افسون زدایی" از زبان می داند و "ژاک #دریدا" فیلسوف فرانسوی نیز زبان را به چالش می کشاند.
استاد ادبیاتی که در این نمایش نامه از مراحل پیشرفته سرطان رنج می کشد "ویویان بیرینگ" نام دارد. نویسنده در همین نامگذاری واژه ها را به استهزا می گیرد، چرا که Vivian به معنای "زنده" است و Bearing به معنای "بار و میوه دهنده" است در حالی که ویویان بیرینگ در حال مردن است و سرطان او در تخمدانش شکل گرفته است یعنی همان عضو بدن او که کار زایش را به عهده داشته و با تخمک هایش آغازگر زندگی بوده، حامل و باربر مرگ شده است!
"ویویان بیرینگ" در بیمارستان با پدیده جالبی مواجه می شود: زبان تخصصی پزشکان همان نقشی را به عهده می گیرد که زبان پیچیده و مغلق شاعران قرن هفدهم!
کادر پزشکی اصطلاحاتی فنی را به کار می گیرند که حامل بار احساسی نباشند، آن ها معادل هایی پیچیده را به جای درد و رنج و مرگ بیماران قرار می دهند، معادل هایی همچون "موربیدیتی و مورتالیتی". این چنین دیگر تبادل اطلاعات برای ما رنج ایجاد نمی کند و ما می توانیم راجع به چیزی گفتگو کنیم که با آن چه در عالم واقع رخ می دهد متفاوت است، ما به جای گفتگویی انسانی راجع به امری انسانی، به گفتگویی رایانه ای راجع به امری سلولی می پردازیم!
* * *
نمایش نامه Wit در سال ۱۳۸۳ نیز با نام "زیرکی" و با ترجمه رحیم قاسمیان توسط انتشارات نیلا منتشر شده است. این نمایش نامه نگاهی دوباره است به مسائل وجودی انسان و به کارکرد زبان.

#دکترمحمدرضاسرگلزایی_روانپزشک

@drsargolzaei

www.drsargolzaei.com/images/PublicCategory/speech4.jpg
#معرفی_کتاب

نام کتاب : #ویتگنشتاین_و_روانکاوی
نویسنده : #جان_هیتون
مترجم : محسن محمودی
ناشر : مهرگان خرد

کتاب " ویتگنشتاین و روان کاوی " درباره بازی های زبانی و نقش آن در فرآیند درمان روان کاوی صحبت می کند. ایده اصلی "جان هیتون " ، روان درمانگر و استاد دانشگاه دانشگاه ریجنت لندن ، در این اثر و تالیفات پیشین اش ، به چالش کشیدن فرایند ارتباطی میان درمانجو و درمانگر است . وی این کار را با کمک نظریه های ویتگنشتاینی انجام داده است .
کمتر کسی است که با نام زیگموند فروید و آثار او آشنا نباشد ، اما " لودیک ویتگنشتاین " به عنوان بزرگ ترین فیلسوف قرن بیستم و کسی که هم زمانه فروید بوده است ، برای بسیاری از افراد نامی غریب و ناشناخته است .
" لودیک ویتگنشتاین ، فیلسوف نامدار اتریشی است ، که بخشی از شهرت او به ابداع فرایند درمانی هم تراز با روان کاوی ، مربوط می شود . او در روش درمانی خود به زوایای ناپیدای معنای کلمات و نقش زبان در زندگی روزمره می پردازد . به باور ویتگنشتاین ، نقد زبان و رهایی از افسون آن ؛ رسالت اصلی فلسفه است . او اعتقاد دارد ، بخش مهمی از معنی حقیقی پدیده ها ، زمانی که وارد ساحت نمادین می شوند ، مستتر باقی خواهد ماند و در واقع ما با نام گذاری بر پدیده ها و اشیا ، امکان تجربه بلافصل با جهان را از دست می دهیم و تلاش مان برای دست یابی به حقیقیت بی نتیجه خواهد ماند.
این اثر در بسیاری از جستارهای خود به طور ضمنی رویکردی انتقادی به "روان کاوی" دارد و آن را به عنوان یک بازی زبانی دیگر ، معرفی می کند .
در فرایند درمان روان کاوانه ، درمانگر به بیمار کمک می کند تا به بازتولید خویشتن و تعریفی که از خود دارد ، بپردازد . که این مسئله بدون رهایی از افسون زدگی گفتمان های عرفی ، عادتی و عاطفی امکان پذیر نخواهد بود . از این رو "جان هیمن " در این کتاب قصد دارد تا به نقل از ویتگنشتاین به این سوال پاسخ دهد که :
"چگونه درمانگری که خود افسون زده جادوی زبان و گرفتار یک سیستم زبانی است ، می تواند به درمانجو کمک کند و او را به حقیقت برساند ؟
جان هیتون با این ایده ، نظریه های اصلی زیگموند فروید ، همچون تداعی کلمات و تعبیر رویا را مورد چالش و نقد قرار می دهد .
در واقع محور اصلی مقاله هیتون ، مقایسه پهلو به پهلوی مضامین روان کاوی با نظریه های فلسفی فرانظری ویتگنشتاینی است که به ما یاد آور می شود ، نقد و باز بینی گفتمان عادتی ، عرفی و عاطفی درمانجو توسط درمانگر و پرهیز از افتادن در تله زبانی دیگر باید در درمان مورد اهمیت قرار بگیرد .
ویتگنشتاین معتقد است دانش می تواند به طور جدا گانه ای از تجربه به تصویر کشیده شود و این موضوع در ابداع نظریه های درمانی ، احتمال ساخته شدن بت ها و اسطوره هایی که وابسته به یک ایدئولوژی خاص می شوند و معرفت ما را محدود می کنند ، بالا می برد .
زندگی علمی ویتگنشتاین شامل دو دوره بوده است که اگرچه او در هر دو دوره ، به محور زبان پرداخت ، اما در دوره دوم زندگی علم خود ، نظریه دوره اول را مورد نقد قرار داد . وی در دوره نخست معتقد بود ، زبان نمی تواند بازنمای درستی از واقعیت جهان باشد ، اما در دوره دوم به نقش زبان به عنوان ابزاری برای فهم و کسب دانش اشاره کرد . به نظر می رسد جان هیتون ، از فلسفه علمی دوره اول ویتگنشتاین برای نگارش این کتاب و نقد روان کاوی بهره گرفته است .
جان هیتون برای انتقال مفاهیم نظری خود از سبک نوشتاری فلسفی بهره گرفته و در حلاجی کردن مطلب و انتقال مفاهیم با زبانی که برای عامه مردم قابل فهم باشد ، موفق نبوده است .
همچنین استفاده گزینشی و سوگیرانه از مفاهیم و نظریه های روان کاوانه در کتاب از جمله انتقادهایی است که بر این اثر وارد است .

#مریم_بهریان
دانشجوی دکترای روان شناسی

https://drsargolzaei.com/images/mbooks/47858.jpg