دکتر سرگلزایی drsargolzaei
38.3K subscribers
1.89K photos
112 videos
175 files
3.38K links
Download Telegram
 #مقاله
#پدرم_مرا_کتک_می‌زد!: درباب سببشناسی روانی-اجتماعی

منبع: ستون در مطب روان‌پزشک -مجله موفقیت- نیمه دوم تیرماه ۹۵

مردی که روبه‌رویم نشسته بود، کمتر از چهل‌سال داشت، ولی حداقل بیست سال درگیر اعتیاد به موادمخدر بود. او بارها اقدام به ترک کرد‌ه‌بود، ولی هربار در درمان شکست خورده و باز به اعتیاد برگشته‌بود. در اولین جلسه ملاقات‌مان برای توضیح اینکه چرا دچار اعتیاد شده‌است، داستان کودکی‌اش را تعریف‌کرد و گفت که بارها از پدرش کتک خورده‌است. این مرد علت اعتیادش را تنبیه‌شدن توسط پدر بداخلاق و سرزنشگرش می‌دانست. در اینکه رفتار این پدر نادرست بوده است، جای هیچ تردیدی نیست. تنبیه فیزیکی کودکان به‌هر‌ دلیلی مساوی است با شکنجه و به همان‌اندازه که هیچ حقوقدان، جامعه‌شناس یا روان‌شناسی در هیچ شرایطی شکنجه را حتی برای متهم و مجرم تایید نمی‌کند، تنبیه فیزیکی کودکان را هم در هیچ شرایطی قابل توجیه نمی‌داند. ولی موضوع بحث من چیز دیگری است: آیا به‌راستی تنبیه‌شدن این آقا توسط پدرش علت اعتیاد او بوده است؟
فیلسوفان بزرگ که در حوزه «نظریه شناخت» کار می‌کنند (از سقراط گرفته تا دیوید هیوم) بحث مفصلی راجع به «علیّت» داشته‌اند و به این مسئله پرداخته‌اند که در چه شرایطی می‌توان‌گفت A دلیل B است.
ازنظر آن‌ها درصورتی می‌توان‌گفت که A دلیل B است که اولا هرگاه A وجود‌ دارد، B هم به وجود بیاید و دوم اینکه همیشه A ازنظر زمانی مقدّم بر B باشد و سوم هیچ‌گاه B بدون A و خودبه‌خود نیاید.
مثلا ما می‌توانیم «باسیل کُخ» را عامل بیماری «سِل» بدانیم؛ چون بیماری سل هیچ‌گاه بدون حضور باسیل کُخ یا «مایکوباکتریوم توبرکولوزیس» یا مقدّم بر آن ایجاد نمی‌شود؛ اما اخیرا معلوم شده است که باسیل کُخ به‌تنهایی نمی‌تواند باعث ایجاد سل شود، بلکه برای این منظور لازم است که عوامل دیگری همچون ضعف سیستم ایمنی هم وجود داشته باشد؛ بنابراین حتی گفتن اینکه باسیل کُخ «عامل و علت» سل است، غلط است و باید بگوییم که سل یک بیماری چندعلتی است که باسیل کُخ برای آن ضروری است، یعنی باسیل، «شرط لازم» بیماری است، اما «شرط کافی» نیست؛ بنابراین به‌جای مدل تفکر «دکتر رابرت کُخ» (۱۹۱۰-۱۸۴۳ ) کاشف این باسیل که به «علیت خطی» فکر می‌کرد، امروزه ما «علیت شبکه ای» را برای ابتلای به سل فرض می‌کنیم.
وقتی به‌جای «نگاه خطی»، «نگاه سیستمی و شبکه‌ای» داشته باشیم به واقعیت نزدیک‌تریم و امکانات بیشتری هم برای مداخله داریم...

#دکترمحمدرضاسرگلزایی_روان‌پزشک

برای مطالعه متن کامل مقاله بالا لطفا به لینک زیر در سایت دکتر سرگلزایی مراجعه فرمایید:

از اینجا بخوانید

#سبب_شناسی #روانشناسی #دکتر_سرگلزایی
#drsargolzaei

@drsargolzaei