#پرسش_و_پاسخ

*پرسش:

سلام اقای دکتر.
وقتتون بخیر.
مرسی برای این همه مطالعه و مطلب مفید.

اقای دکتر من میدونم شما در مورد اعتیاد کتاب نوشتید.
من یک طرحی رو شروع کردم که مفصله توصیحش اما باید ۲ ۳ تا کتاب ساده در مورد اعتیاد با موضوع هایی مثل تعریف اعتیاد و انواعش و مواد و پیشگیری و اثرات مخرب اعتیاد رو بدیم به بچه های نوجوان مطالعه کنند.

خودتون چه کتاب هایی به من معرفی می کنید که روان و نسبتا کم حجم و مفید باشه؟ ممنون


*پاسخ #دکترسرگلزایی :

با سلام و احترام
اوّل- من سه کتاب در زمینهٔ اعتیاد نوشته ام که از بین آنها کتاب #راهی_برای_رهایی_از_اعتیاد ساده ترین ادبیات را دارد. دوست دانشمندم جناب دکتر جواد صالحی فدردی هم کتاب ارزشمندی دارند با عنوان «من یک معتاد را می شناسم» . هر دو کتاب فوق را مؤسسهٔ جوانان آستان قدس رضوی منتشر ساخته است.

دوّم- تحقیقات متعدد نشان داده اند که اطلاعات دادن به نوجوانان پیرامون اثرات و آسیب های مواد، میزان درگیری آنها با مواد را کاهش نمی دهند؛ حتی در بعضی پژوهش ها برنامه های پیشگیری با محوریت آشنایی با عوارض مواد، میزان درگیری نوجوانان با مواد را افزایش هم داده اند! بنابراین صاحبنظران عرصهٔ پیشگیری از اعتیاد توصیه می کنند برای پیشگیری از اعتیاد در نوجوانان به جای آگاه سازی آنها نسبت به خطرات مواد، بر ارتقای مهارت های زندگی در آنها تمرکز کنید. در این زمینه هم کتابی نوشته ام با عنوان #بفرمایید_نوبت_شماست. کتاب #یک_دو_سه_حرکت بنده هم با موضوع فلسفه و سبک زندگی برای نوجوانان قابل استفاده است. هر دو کتاب را انتشارات بهار سبز منتشر کرده است.

به امید فردایی سبز

Telegram.me/drsargolzaei

#مقاله 
#هرچیز_به_جای_خویش_نیکوست!

«شیخ محمود شبستری» در «گلشن راز» شعر زیبایی را آورده است:

جهان چون چشم و خط و خال و ابروست
که هر چیزی به‌جای خویش نیکوست
اگر یک ذره را برداری از جای 
همه عالم فرو‌ریزد سرا‌پای

مهم‌ترین هنر زندگی، این است که «جای درست هر‌چیز» را پیدا کنیم. برخی از افراد، احساسات و رفتارهای بشری را به «خوب و بد» تقسیم می‌کنند. برای نمونه محبت، ترحم، بخشش و انعطاف را خوب می‌دانند و خشم، حسابگری و سخت‌گیری را بد می‌دانند. چنین نیست! محبت اگر در جای درستِ خود اعمال شود، زیباست. اگر محبت را نابه‌جا به‌کار بریم، نه‌تنها زیبا نیست که زشت و زشتی‌آفرین است!
از #سعدی شیرازی شنیده‌اید که:

درشتی و نرمی به هم در به است
چو رگزن که جراح و مرهم‌نه ‌است

و نیز فرموده است که:

رَحم آوردن بر بَدان ستمست بر نیکان ، عفو کردن از ظالمان جورست بر درویشان

همه‌جای زندگی نباید انعطاف و گذشت داشته باشیم. هر‌کدام از ما باید اصول و ارزش‌هایی د‌اشته باشیم که به آن‌ها بسیار مقیدیم. یکی از مهم‌ترین قانون‌های زندگی خودم را  در کتاب #یک_دو_سه_حرکت با این تمثیل بیان کرده ام :

«فلفل نباشید، سیب‌زمینی نباشید، گیلاس باشید!»

برخی از افراد، هم‌چون «فلفل»، تند وتیزند. راجع‌به همه‌چیز، حساس و متعصب‌اند. هرچیز بر‌خلاف سلیقه‌‌شان باشد، آنان را برمی‌آشوبد و همواره آماده‌اند با دیگران بجنگند، بر سر هرچیز!
گروهی از افراد هم از آن‌طرف بام می‌افتند. آنان شبیه «سیب‌زمینی‌» ‌اند، راجع‌به هیچ‌چیز غیرت و تعصب ندارند. آنان با هرکس و هر‌چیزی کنار می‌آیند!
هیچ‌کدام از این افراد، انسان تمامیّت یافته ای نیستند! انسان تمامیّت یافته، هم‌چون «گیلاس» است که بخشی از آن، نرم و شیرین است و بخشی از آن، سفت و سخت می‌باشد ! مهم این است که تشخیص دهیم کجا جای محکم ایستادن است و کجا جای گذشتن و روان‌شد‌‌‌ن. جاهایی در زندگی پیش‌می‌آید که لازم است هم‌چون کوه، محکم و استوار باشیم و موقعیت‌هایی در زندگی پیش‌می‌آیند که لازم است هم‌چون جویبار، سیال و نرم باشیم. 
نه سفت و سخت بودن، فضیلت است، نه سیّال و نرم بودن؛ فضیلت این است که «به‌جا» سفت و سخت باشیم و «به‌جا» سیّال و نرم!

در دعای معروف آرامش  از Reinhold Niebuhr  پروفسور آمریکایی رشتهٔ الهیات می‌خوانیم:

«خداوندا! آرامشی عطا فرما که بپذیریم آن‌چه تغییر‌نیافتنی است‌ و شهامتی که تغییر‌دهیم آن‌چه تغییر‌یافتنی است و خِرَدی که تفاوت این‌دو را دریابیم!»

آرامش، تسلیم و سکوت، هنگامی فضیلت است که «به‌جا» باشد. برخی افراد هنگامی که باید بجنگند و مقاومت کنند، صحبت از «تسلیم و سرنوشت» می‌کنند! ترس و تنبلی خود را نباید به‌حساب قضا و قدر و سرنوشت بگذاریم. به قول «سِنِکا» فیلسوف روم باستان: «همیشه از دشواری امور نیست که جسارت نمی‌ورزیم، گاهی از جسارت نورزیدن ماست که امور، دشوار می‌شود!»

اگر در مقابل هر ظلم و انحراف و بدعتی، سر خم کنیم و آن‌ را به حساب «تسلیم و رضا» بگذاریم، چه بر سر ما خواهد آمد؟!
و از آن‌ سو اگر در مقابل هر تفاوت و دگراندیشی و ابتکاری، مقاومت و سرسختی نشان دهیم و تعصّب سلیقه‌ای خود را به‌ حساب «انجام وظیفه» بگذاریم، چگونه زندگی خواهیم داشت؟! این‌جاست که وظیفه‌ی دشوار آدمی رخ‌ می‌نماید. در هر لحظه، آگاه و هوشیار باشیم که کدام احساس و رفتار ما «به‌ جا» و کدام احساس و رفتار ما «نا‌به‌ جا» است.

زندگی چه‌قدر شبیه «بندبازی» است!


#دکترمحمدرضاسرگلزایی_روان‌پزشک‌
@drsargolzaei
Drsargolzaei.com

#نقد_کتاب

نام کتاب : #یک_دو_سه_حرکت (بیست و یک قانون کوچک برای یک زندگی بزرگ )

نویسنده : #دکتر_محمدرضا_سرگلزایی

ناشر : بهار سبز

کتاب " یک دو سه  حرکت " ، 21  قانون برای برخورداری از یک  زندگی صحیح و اصولی است . این کتاب با زبانی ساده و قلمی روان و دور از اصطلاحات تخصصی نگاشته شده است . قوانین ضروری و پیچیده زندگی را رمز گشایی کرده  و میانبرهای ارزشمندی را به منظور  زندگی کار آمدتر  ترسیم می کند. دکتر محمد رضا سرگلزایی ، نگارنده این اثر  می نویسد : " من به عنوان روان پزشکی که هزاران انسان ، دردها و رنج های شان را با او درمیان گذاشته اند ، در باب لذت و رنج بشر بسیار   فلسفیده ام  و در این کتاب تاملات خود را با شما در میان گذاشته ام  ."

بنابراین می توان نتیجه گرفت  بخش قابل توجهی از دیدگاه نویسنده در نگاشتن قوانین این کتاب محصول مشاهدات فلسفی و بالینی  قابل تامل ایشان ،  از جامعه بیماران و مراجعان است. علاوه بر ابعاد مفید و سازنده ای که مطالعه این کتاب در اختیار خواننده قرار می دهد ، محتوای اثر از زوایای دیگری که اغلب به  دیدگاه های موجود در تفکر نقاد در حوزه منطق باز می گردد مورد بازبینی قرار گرفته شده  که خود نیز  قابلیت و ظرفیت  نقد مجدد  را دارد .

بهره جویی از تفکر نقاد به این دلیل اهمیت دارد که  ما را از خطر فریبمند بودن زبان و افتادن در تله های تفکر مصون نگه می دارد . رویدادهای بیرونی توسط ابزاری به نام  زبان  ، به بازنمایی های درونی تبدیل می شوند ، اما زبان همیشه هم پیام رسان صادق و عاری از خطا نیست . زبان در تبدیل پدیده ها و حقیقت های بیرونی  به رویکرد های ذهنی ، میزان خطا پذیری انسان را در درک واقعیت افزایش می دهد . گاهی اوقات به واسطه زبان ،  معنا و ادراک پدیده ها دچار تحریف می شوند ،  تعمیم و حذف رویدادها نیز از طریق زبان اتفاق می افتد و برای همین است که ناچار می شویم از زبان فیلسوفانه و نقادانه برای موشکافی و غربال حقیقت از کذب کمک بگیریم .

اهمیت واژه ها

هر نویسنده ای هنگام نگارش اثر ،  بهتر است مولفه های تفکر انتقادی را در نظر بگیرد . برای نمونه این امکان را فراهم کند تا درباره تفکر خود بیندیشد ، مدارک ، شواهد کافی و معتبر برای استدلال خود بیان کند ، به شفاف سازی مساله پرداخته و ارزش داوری یا قضاوت صحیح درباره داده های خود ارائه دهد . خواننده نیز باید از تفکر نقاد که پایه هر تفکر علمی است بهره مند باشد ، از قدرت شک گرایی و بررسی دقیق افکار و عقاید برخوردار بوده  ، کنجکاوی معقولانه را در خود تقویت کند ، انواع مغالطه ها را تشخیص دهد و توانایی کافی برای پاسخ به سوالاتی از این دست را داشته باشد :

مسئله چیست و چه نتایجی مورد نظر است ؟

چه واژه هایی در متن به کار رفته است ؟

شواهد تا چه اندازه معتبر هستن ؟

آیا آماری که به کار رفته است از اعتبار کافی برخوردار هستند ؟

آیا امکان جایگزین کردن علت های دیگری به جز علت نامبرده برای معلول وجود دارد ؟

آیا امکان تشخیص اطلاعات حذف شده ، داده های تعمیم داده شده یا عبارت تحریف شده از یکدیگر وجود دارد و می توان نتایج و احتمالات دیگری برای حل این مسئله مطرح کرد ؟

یکی از مولفه های مهم در تفکر انتقادی ، ضرورت دقت به واژه های به کار رفته در متن است . واژگان ابهام آمیز در برخی موارد می تواند  نشان دهنده قصور نویسنده از به عهده گرفتن مسئولیت آنچه می گوید باشد . همچنین به کار بردن  واژگان تاکیدی و اغراق آمیز که از سبک تفکر جزم اندیش و قضاوت های قطعی نویسنده یا نظریه پرداز خبر می دهد در تضعیف استدلال ها نقش مهمی دارند  .

در برخی  قوانین این کتاب  نیز ، ما به کلمات تاکیدی برخورد می کنیم . عبارات تاکیدی و حکم دهنده ای  مانند :" هرگز ، قطعا ،  بی شک ، یا همین الان یا هیچ وقت ،هیچ چیز  ، هیچ گاه ، همه چیز یا هیچ چیز" ، " شک گرایی معقول و امکان اندیشیدن درباره فکر خود (meta-cognition) که از ابزارهای مهم در تفکر نقاد  محسوب می شوند ، را کاهش می دهد و این امکان که مدعی گزاره ها بتواند در صورت لزوم ناقض استدلال های خود باشد ،  کم می شود .  

قانون همه چیز یا هیچ چیز

"خوبی و بدی در هم تنیده اند " ، " همه چیز به همه چیز مربوط است " ، " در این دنیا عنصر خالص کمیاب است ". 

https://drsargolzaei.com/images/mbooks/11-larg.jpg

#کتاب
#معرفی_کتاب

انتشارات بهارسبز منتشر کرد:
یک، دو، سه حرکت
دکتر محمدرضا سرگلزایی
چاپ چهارم
۲۴ هزار تومان
خشتی کوچک

اپیکور (فیلسوف یونانی) وظیفه‌ی فلسفه را کمک به انسان‌ها برای لذت بردن از زندگی می‌دانست. خیلی‌ها می‌گفتند که لذت بردن از زندگی نیاز به امکانات دارد نه به فلسفه. ولی اپیکور عقیده داشت که لذت بردن ماندگار از زندگی بیش از امکانات نیاز به مهارت دارد. من به عنوان یک روانپزشک که هزاران انسان، دردها و رنج‌هایشان را با او در میان گذاشته‌اند در باب لذت و رنج بشر بسیار «فلسفیده‌ام» و در این کتاب تاملات خود را با شما درمیان گذاشته‌ام؛ بیست و یک قانون کوچک برای یک زندگی بزرگ.

#یک_دو_سه_حرکت #دکتر_سرگلزایی
#drsargolzaei

@drsargolzaei