#مقاله
#افیون_توده_ها_یا_روح_یک_جهان_بیروح؟

#کارل_مارکس گفته است : "مذهب افیون توده ها و روح یک جهان بیروح است!" 

نظریه پردازان حوزه روانشناسی درباره دین داری نظرات متفاوت و بلکه متضادی داشته اند. برخی دین را ساخته و پرداخته نهادهای قدرت قلمداد کرده اند، نهادهایی که با تعریف و ترویج سبک زندگی دینی سعی در اسیر کردن توده ها داشته اند. نمونه ای از چنین ماجرایی جامعه یونان باستان بود. در این جامعه دین اشراف با دین توده ها متفاوت بود! اشراف به خدایان المپ اعتقاد داشتند که گر چه آفریننده جهان هستند اما در اداره جهان نقشی ندارند و جهان بر اثر قواعد و علیت کاملا مادی می چرخد و زندگی بعد از مرگ نیز وجود ندارد. در همان جامعه، توده های فقیر (شهروندان درجه 2) دین دیونیزوسی - اورفئوسی داشتند که بر اساس آن انسان ها پس از مرگ مورد رسیدگی قرار می گیرند و بر اساس عملکردشان در چرخه تناسخ (زندگی های متوالی) جایگاه پیدا می کنند. در مذهب شهروندان درجه اول قدرت و خوش گذرانی فضیلت محسوب می شد در حالی که مذهب شهروندان درجه دوم ریاضت و شکیبایی و قناعت فضیلت محسوب می شد! 

جالب است که هم اکنون در جامعه ی ما نیز همین الگو جریان دارد. متدیّنینی که بر جایگاه قدرت و ثروت تکیه زده اند در عمل، آئینی دارند که هیچ شباهتی به آن چه به متدیّنین فرودست توصیه و موعظه می کنند ندارد!
به نظر می رسد این الگو در تاریخ ما هم جریان داشته، آن قدر که حافظ را به شکوه واداشته:

واعظان کاین جلوه بر محراب و منبر می کنند
چون به خلوت می روند آن کار دیگر می کنند
مشکلی دارم ز دانشمند مجلس باز پرس
توبه فرمایان چرا خود توبه کمتر می کنند؟!
گوئیا باور نمی دارند روز داوری
کاین همه قلب و دغل در کار داور می کنند

طبعاً این سبک دینداری مبتنی بر طبقه ی اقتصادی را  ثمره همکاری بین نیاز روانی طبقه ی فرودست به خیالبافی و فرار از واقعیت تلخ با منافع نهادهای قدرت (طبقه حاکم) دانست. اما نظریه پردازانی همچون ویلیام جیمز، کارل گوستاو یونگ و ویکتور فرانکل اعتقاد داشتند که نیاز دینی (به تعبیر ویکتور فرانکل غریزه دینی) عمیق تر و اصیل تر از آن است که آن را کاردستی نهادهای قدرت بدانیم. سوء استفاده های نهادهای قدرت از این غریزه نباید باعث این شود که این غریزه را انکار کنیم و اصل آن را نپذیریم.
من فکر می کنم پیش از آن که راجع به دین و دینداری نظر دهیم لازم است به این نکته توجه کنیم که ما یک نوع دین و یک نوع دینداری نداریم بلکه مذهب و تدین انواع و اقسامی دارند که هم از حیث ریشه (علت) و هم از حیث کارکرد (غایت) با یکدیگر متفاوتند.
به نظر من بین دین اندیشان ایرانی دکتر سروش طبقه بندی های جالبی راجع به دین داری دارد همچون دین داری مصلحت اندیش - دینداری معرفت اندیش - دینداری تجربت اندیش و نیز دین اکثری و دین اقلی. دین ورزی مصلحت اندیش تامین کننده ی مصالح اقتصادی یا روانی انسان هاست. دین ورزی معرفت اندیش به نقد دین می پردازد و نگاهی پژوهشگر و پرسشگر به حوزه ی دین دارد. طبعاً دین داران مصلحت اندیش دشمن جان دین داران معرفت اندیش هستند، چرا که نقد دین، کاسبی دین فروشان را کساد می کند و چرت از سر افیون زدگان می پراند. امّا دین داری تجربت اندیش چیزی جدا از این دو عرصه است. این دین ورزی مختصّ کسانی است که دچار تجربه ی دینی، تجربه ی وحیانی و به تعبیر دکتر سروش تجربه ی نبوی می شوند. #کارل_گوستاو_يونگ بخش اعظم پژوهش خود را صرف بررسی روان شناسانه ی این تجربیات دینی کرد که خلاصه ی نظرات او در این زمینه را می توانید در کتاب "روان شناسی دین" ترجمه ی فؤاد روحانی بخوانید. بنده هم در این زمینه کتابی نوشته ام با عنوان #انسان_فلسفه_عرفان که توسط انتشارات بهار سبز منتشر شده است.

همچنین در کتاب #شخصیت_سالم (نشر قطره) فصلی را راجع به دینداری سالم و ناسالم اختصاص داده ام که حداقل از حیث اختصار قابل پیشنهاد است. 

همیشه سبز باشید.

#دکترمحمدرضاسرگلزایی_روانپزشک

@drsargolzaei
drsargolzaei.com

#پرسش_و_پاسخ
#شخصیت_سالم

❓پرسش:

با درود فراوان استاد سرگلزایی!
مچکر از مطالب ارزنده و سودمندی که همرسانی می کنید.
استاد میخواستم بپرسم یک شخصیت سالم و معتدل که بر او ایرادی در حوزه ی روانشناسی وارد نباشه، چگونه شخصیتی است؟
باسپاس!


✅ پاسخ #دکترسرگلزایی:

با سلام و احترام

ممنونم که نوشته هایم را می خوانید.

بنده سعی کرده ام در کتاب «شخصیت سالم» (نشر قطره) به اختصار به پرسش تان پاسخ دهم.

در کتاب «روان شناسی کمال» دوآن شولتز (نشر پیکان) نیز مفصّل تر به پاسخ تان دست می یابید.

تندرست باشید

T.me/drsargolzaei

#پرسش_و_پاسخ
#شخصیت

❓پرسش:

با سلام و احترام خدمت دکتر سرگلزایی گرامی

می خواستم بدونم علم دیدگاه آرکه تایپال یونگ رو تایید می کنه یا دیدگاه اگزیستانسیال یالوم رو؟ یعنی بالاخره شخصیت انسان کشف کردنیه یا ساختنی؟
ممنون میشم راهنماییم کنید.


✅ پاسخ #دکترسرگلزایی:

با سلام و احترام
بخش هایی از هویت انسان غیرقابل تغییر و جبری هستند و بخش هایی از او تغییر یافتنی و مبتنی بر خلق.
برای مثال شما عاطفی بودن یا عاطفی نبودن خود را نمی توانید انتخاب کنید ولی مذهب تان را می توانید انتخاب کنید.
هرکدام از این دو ، بخشی از شخصیت شما هستند.
رابرت کلونینگر روانپزشک برجستۀ آمریکایی و استاد دانشگاه واشینگتون سنت لوئیس در کتاب زیر توضیح داده است که کدام اجزای شخصیت ذاتی و کشفی (ژنتیک) هستند و کدام اجزای آن اختراعی، اکتسابی و تربیتی:

Cloninger C.R., Przybeck T.R., Svrakic D.M., Wetzel R.D. (1994). The temperament and character inventory (TCI): A guide to its development and use. St. Louis: Washington University Center for Psychobiology of Personality.


T.me/drsargolzaei

مصاحبه

#مصاحبه

#شخصیت_و_ماه_تولد

متن مصاحبه دکتر محمدرضا سرگلزایی با موضوع: «شخصیت و ماه تولد» 

هفته‌نامه سلامت شماره هفتصدو پنجاه‌ و هفت – ۱۴ تیر ۱۳۹۹

تنظیم: مرجان یشایایی 

.
فال و طالع‌بینی خرافه است یا باوری که برمبنای اصولی ناشناخته پایه‌گذاری شده؟ هرچه هست، امروز بازار طالع‌بینان و فالگیرها حسابی داغ است و افرادی هستند که آینده‌ی خود یا حتی دیگران را براساس گفته‌های فلان پیشگو یا طالع‌بین می‌بینند و سایت‌های مختلف در فضای مجازی، پر از طالع‌بینی‌ها و پیشگویی‌های ماه تولد هستند که خوانندگان فراوانی هم دارند. گفت‌و‌گو با دکتر محمدرضا سرگلزایی، روان‌پزشک را درباره این پدیده می‌خوانید:

شما متولد چه ماهی هستید؟

آبان ماه

آبان‌ماهی‌ها چه ویژگی دارند؟

ویژگی خاص‌شان این است که در فاصلۀ مهر و آذر به‌دنیا آمده‌اند.

منظورم ویژگی‌های فردی مربوط به متولدین هر ماهی است.

بستگی به این دارد که شما چه نوع پاسخی بخواهید، پاسخ غیرعلمی بخواهید یا پاسخی از منظر روان‌پزشکی و روان‌شناسی. اگر به دنبال علم هستید، باید بگویم من هنوز هیچ پژوهش علمی که اثبات کند بین ماه تولد و ویژگی‌های شخصیتی پیوندی وجود دارد ندیده‌ام، نه در درسنامه‌های روان‌پزشکی و نه در آرای نظریه‌پردازان شخصیت، چیزی به نام ارتباط ماه تولد و شخصیت وجود ندارد.

اگر موضوع را این‌طور ببینیم که هورمون‌های مادر در زمان تشکیل نطفه به‌نوعی در شخصیت کودک آینده تاثیر خواهند داشت و این هورمون‌ها به‌درجاتی تحت‌تأثیر عوامل بیرونی قرار می‌گیرند، باز هم نمی‌توانیم بگوییم، ماهی که فرد در آن به دنیا آمده، می‌تواند تا حدودی ویژگی‌های خاصی را در او ایجاد کند؟ شاید بشود مسئله را این‌جور دید که شرایط اقلیمی روی هورمون‌ها و هورمون‌ها روی شخصیت اثر دارند، همین را می‌توان در قالب ماه‌های سرد و ماه‌های گرم یا فصل‌های پرنور یا فصل‌های کم‌نور سال مطرح کرد.

بله، وقتی دربارۀ نور صحبت می‌کنیم، می‌شود دربارۀ ارتباط نور یا طول روز یا سرما یا گرما یا تغذیه با بدن و بعد هم ارتباط بدن با شخصیت صحبت کرد، اما وقتی صحبت از ماه آبان می‌شود، بین متولد اول و دوم آبان با متولد ۲۹ و ۳۰ مهر، تفاوت محیطی در نور و حرارت و طول روز وجود ندارد، همین‌طور بین اول و دوم آذر با ۲۹ آبان و ۳۰ آبان هم تفاوت اقلیمی خاصی دیده نمی‌شود. بنابراین، چیزی که شما می‌گویید امری نسبی است، درحالی‌که وقتی صحبت از ارتباط شخصیت با ماه خاصی می‌شود، این مرزها قطعی می‌شوند یعنی آبان‌ماهی‌ها با آذرماهی‌ها متفاوتند؛ فارغ از وضعیت نور و آب و هوا؛ به ‌علاوه، اقلیم‌ هر کشوری با کشور دیگر متفاوت است، مثلاً اقلیم ایران با آلمان تفاوت دارد، درحالی‌که آنها که به طالع‌بینی ماه‌ها عقیده دارند، همۀ آبان‌ماهی‌ها را در هرجای کرۀ زمین متولد شده باشند، دارای خصوصیاتی مشترک می‌دانند؛ مثلا نمی‌گویند آبانی‌های کویری این‌طورند و آبانی‌های کوهستانی طور دیگر، یا آبانی های نیم‌کرۀ شمالی این‌طورند و آبانی‌های نیم‌کرۀ جنوبی طور دیگر.

#محمدرضاسرگلزایی_روانپزشک

برای مطالعه متن کامل‌ مقاله بالا لطفا به لینک زیر در وب‌سایت دکتر‌ سرگلزایی مراجعه بفرمایید: (لطفا برای ورود به وبسایت از فیلترشکن استفاده کنید.)

از اینجا بخوانید‌

#لایو_اینستاگرامی
#شخصیت_خودشیفته

دکتر‌ محمدرضا سرگلزایی
آذر ضیامنش

۳ اکتبر ساعت ۹:۳۰ صبح به وقت ونکوور
۱۲ مهر ساعت ۸ شب به وقت تهران

@drsargolzaei

📘 روان سالم در گرو ادبیات مناسب/ سن مناسب
🌼 اردیبهشت ....
ماه عاشقی
ماه شعر و ادب فارسی
ماه سلامت روان

🌷 ۱ اردیبهشت روز بزرگداشت سعدی
💐 ۹ اردیبهشت روز جهانی روانشناس و مشاور
🌹۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی


📚سلامت روان، در گروی بارگذاری نرم افزار مناسب (ادبیات مناسب) در سخت افزار مناسب(سن مناسب) است.
مطالعه گنجینه غنی ادبیات فارسی، در سنین مناسب، بیش از هر کتاب روانشناسی در شکل گیری شخصیت سالم و سلامت روان فردی و جامعه موثر خواهد بود.

🖌جوان باید گلستان و بوستان و غزلیات سعدی بخواند و شاهنامه فردوسی..

🔸تاثیر سعدی بر زبان فارسی بی نظیر است و شباهت قابل توجهی بین فارسی امروزی و زبان سعدی وجود دارد. لذا جوان ها میتوانند بسیار راحت سعدی بخوانند و از تجارب عمیق و عبرت آموز شیخ اجل در زندگی پیش رو بهره گیرند.
ضمن اینکه سعدی در کنار غزلیات پند آموز، غزل های عاشقانه ای نیز سروده که توصیف کننده عشق زمینی است و وصف حال ایام جوانی.
سعدی شوخ طبع، نکته دان و طناز بود و اهل بهره بردن از زندگی و سفر و کسب تجربه، و این ها نیازهای واقعی یک جوان برای زندگی در برهه ای از حیات است که "کارل گوستاو یونگ" آن را نیمه ی اجتماعی شدن یا "Socialized" زندگی نامیده است.

🔹از طرفی شاهنامه...
شاهنامه گنج زبان فارسی است و غنی از الگوهای تمام عیار برای شکل گیری هویت اخلاقی و شکل گیری اسلوب های اصلی شرافت و وطن دوستی برای دوران نوجوانی، که دوران ساختن چارچوب تندرستی (جان ) و کسب دانش (خرد) و اندیشه است.
به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه بر نگذرد

"اریک اریکسون" در نظریه "اپی ژنتیک" خود، رشد مناسب روانی در دوره نوجوانی را، منوط به کسب فضیلت هویت میداند و هویت خوب نیاز به الگوهای خوب دارد و شاهنامه از این حیث غنی است.

📓خواندن حافظ و مولانا، بعد از چهل سالگی مناسب تر است. یعنی سنی که بحران میانسالی در حال شکل گیری است و سوال اساسی عمده انسان ها در ذهن این دو سوال که..."خب که چی؟" و " پس‌ من چی؟"
حافظ و مولانا خوانی در این نیمه دوم زندگی که "یونگ" آن را فاز تفرد"individualized" میخواند و زمان مناسب اندیشیدن انسان به مفاهیم معنایی زندگی، شاید کمک مناسبی باشد برای پیداکردن رسالت و افسانه شخصی زندگی..

🖋 مقامات مردان به مردي شنو
       
     يكي آنكه در جمع بدبين مباش
دوم آنكه در نفس خود بين مباش


🌺بیست و پنج اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی، مبارک باد


😷رشت.دکترحمید اخوین.۱۴۰۰/۲/۲۵.ایام‌کرونایی😷



#اردیبهشت
#سعدی
#گلستان
#بوستان
#فردوسی
#شاهنامه
#شخصیت_سالم
#ادبیات_فارسی


Tel: @HypnoseChannel
Insta: Instagram.com/Hamid_akhavein

#پرسش_و_پاسخ

❓پرسش:

جناب دکتر سرگلزایی گرامی
سلام و عرض ادب
خواهشمندم این موردی که براتون میگم رو بشکل کیس نگاه نکنید و قصد گرفتن کمک روانشناسی بصورت رایگان رو هم ندارم، (جسارتم رو ببخشید چون می‌دونم خیلی ها این رفتار رو دارند) چون مرتب با روانشناس و روانپزشک در تماسم. این مسأله برای من یک سؤال فلسفی در مورد فلسفه وجود خودم و دخترم شده و کسیو نمی‌شناسم که بتونه جواب منو بده. برای همین با توجه به شناختی که از شما دارم گفتم وقت شما رو بگیرم شاید به جواب سؤالم برسم.
و اما مورد من: سال‌ها قبل با داشتن همسر و یک فرزند و زندگی متعادل صرفا برای این که یک بچه رو از بدبختی نجات بدم اونو به فرزندی گرفتم. مادرش پنهان از خانواده‌اش صیغه شده بود و حاملگی براش خطر جانی و آبرویی داشت برنامه‌اش این بود که اگه کسی بچه رو برنداره بگذارش سر راه. من هم تحمل نکردم و بعد از صحبت‌های فراوان با همسرم راضیش کردم که بخاطر انسانیت این کار رو بکنیم. بچه بسیار بدقلق و عصبی بود و حداقل بیست ساعت در روز گریه می‌کرد و جیغ می‌کشید. از چهار سالگیش مرتب در حال مراجعه به روانپزشک و دارو درمانی و... بودم حداقل شش بار مهدشو عوض کردم. مدرسش رو هر سال و حتا تا سه بار در سال عوض کردم. یک سال هم که کلا عذرشو خواستن و خونه موند. حال در ۱۷ سالگی تشخیص اختلال مرزی براش دادن که درست هم بنظر میاد. ولی غیر از مسایل مبتلابه این اختلال به معنی واقعی کلمه (با عرض معذرت) بیشعوره. بارها به همه ما فحاشی کرده. وسط خیابون توی مهمونی و هر کار که فکرشو بکنین از دستش میاد.

خوب الغرض
سه بار تا بحال تا نزدیک خودکشی رفتم چون تحملم تمام شده بود. ما یک خانواده اهل فرهنگ هستیم چنین رفتارهایی خارج از چارچوب‌های عادی ماست فکر می‌کنم که همه این‌ها بخاطر منه. شوهرم برای خودش کسیه و مرد بسیار با وقاریه. تحمل این که وایستم و ببینم یک نفر این جوری در جمع بهش فحاشی می کنه برام غیر ممکنه.

و اما سوالم
چرا کائنات جواب نیت خیر من و سال‌ها بی دریغ مادری کردنم رو این جوری داده؟ شما معنایی در این موضوع می‌بینید؟ فکر می‌کنید پشت این قضیه هدفی وجود داره؟ یا فقط رفتار من اشتباه بوده و دارم تاوان اشتباهمو پس می‌دم؟


✍ پاسخ #دکترسرگلزایی:

با سلام و احترام، از اعتمادی که به من دارید سپاسگزارم

اوَل- با شرح حالی که از مادر این نوجوان دادید احتمالاً مادرشان هم دچار اختلال شخصیت بوده‌اند و این اختلال به صورت ژنتیک به این دختر خانم به ارث رسیده است. بنابراین خشونت، تکانش‌گری و بی‌ثباتی علائم بیماری ایشان هستند نه بی‌شعوری، و امیدوارم با تجویز داروی مناسب و اقدامات درمانی از جمله درمان رفتاری تحلیلی DBT شدت علائم ایشان کاهش یابد.

دوَم - من چنین رویدادهایی را ناشی از پاسخ کائنات هوشمند به انتخاب‌های انسان نمی‌بینم، به عقیده‌ی من شما محاسبه‌ی دقیقی نداشته‌اید، هم مشکلات فرزندپذیری را کوچک‌تر از واقع دیده‌اید هم توان خودتان را بیشتر از واقع دیده‌اید، شاید همین نگاه معنوی-روحانی شما به جهان موجب این بوده که گمان کنید اگر نیَت خیر داشته باشید نیروهای فرا انسانی به مدد شما می‌آیند. متأسفانه طرحواره‌هایی نظیر "تو نیکی می‌کن و در دجله انداز - که ایزد در بیابانت دهد باز" باعث می‌شوند که ما امر واقع را با دقت نسنجیم و تفکری آکنده از امید و آرزومندی را جایگزین تفکر نقاد کنیم و دچار چنین مشکلاتی شویم. قبلا در یادداشتی با عنوان #انتظار_کشیدن_زیردرخت_کاج به تفکر آرزومندانه پرداخته‌ام.

شرایط دشوارتان را درک می‌کنم و برایتان بردباری و تدبیر آرزو می‌کنم. افزایش سن شدت علائم شخصیت‌های مرزی را کم می‌کند.

#اختلال_شخصیت #شخصیت_مرزی

#drsargolzaei

@drsargolzaei