گامی در قدمگاه میرزای شیرازی، بوجود آورنده مکتب سامراء
هادی انصاری

بخش سوم🔹🔹🔹

روایتی از زیارت #سامراء وگام زدن در قدمگاه میرزای شیرازی ودیگر ستارگان برجسته مکتب سامراء

نکته مهم این بود که حضور بیست ودوساله میرزای #شیرازی در سامراء، و تشکیل حوزه قدرتمند در آن ونیز ساخت مدرسه ای برای طلاب ، که اخیرا بصورت بسیار زیبایی از سوی حضرت آیة الله #سیستانی تجدید بنا گردید ، شرایط بافت این شهر را تغییر داد.  میرزای شیرازی مدرسه علمیه‌ای به نام مدرسه میرزا تاسیس کرد که دویست طلبه در آن ساکن بودند. همچنین کاروانسراهایی برای #زائران و مسافران، یک #حسینیه و دو #حمام برای مردان و زنان بنا کرد. به دستور او بر روی #دجله پلی نصب، و #بازار بزرگ و خانه‌های بسیاری ساخته شد. در نتیجه فعالیت‌های عمرانی میرزای شیرازی، سامراء که تا آن زمان روستای کوچکی با خانه‌های گِلی بود، به شهری آباد تبدیل شد.
بعد از #وفات میرزای شیرازی ، مرجعیت و زعامت دینی به آیة الله  سید اسماعیل صدر انتقال یافت. آیة الله #صدر ، در سال ۱۳۱۴ق ، یعنی حدود دو سال پس از درگذشت میرزای شیرازی، بنا به عللی که هرگز با وضوح و جزئیات شرح داده نشد ، ولی توسط برخی بزرگان «اجباری»، «تکلیف شرعی»، «جهات تقوایی» یا «گریز از ریاست و زعامت» ارزیابی شد، سامرا را به قصد نجف ترک کرد.
سید اسماعیل صدر وقتی به #کربلا رسید، درباره عزیمت به نجف استخاره کرد و چون پاسخ استخاره ، وی را از استقرار در نجف نهی کرد، در همان شهر مقیم شد. اگرچه به هنگام ترک سامرا از بزرگان آن حوزه تقاضا کرده بود تا برای جلوگیری از رکود آن، در همان‌جا باقی بمانند، اما بسیاری از علما از جمله میرزا حسین #نوری، سید حسن #صدر، ملا فتحعلی #سلطان‌آبادی، سید ابراهیم #خراسانی، میرزا حسین #نائینی، شیخ حسن #کربلایی وسید علی #سیستانی جدً (آیت الله سید علی سیستانی) در پی وی ، عازم #کربلا شدند.
البته آیة الله میرزا محمد تقی شیرازی  تا صفر ۱۳۳۶ق در سامرا حضور داشت. او پس از اشغال سامراء از سوی #انگلیسیان ، به کاظمین رفت و تا پایان عمر در کربلا اقامت گزید. عمر حوزه علمیه سامراء کوتاه بود و از آغاز تا پایان، بیش از ۲۰ سال نشد. وجود میرزای شیرازی در بقاء و دوام حوزه علمیه سامراء ،  نقش اصلی را ایفا می‌کرد ،  از این رو با فوت او اکثریت قاطع علما و شیعیان به سوی کربلا و نجف عزیمت کردند.
گفته می‌شود عامل کوچ شیعیان از سامرا انگلیسی ها بودند.برخی نیز معتقدند که عثمانی‌ها مایل نبودند شیعیان در سامراء حضور داشته باشند.اختلاف‌نظرهای موجود در میان شاگردان میرزای شیرازی هم از عللی بود که نگذاشت این حوزه به حیات خود ادامه بدهد.
به هر تقدیر متاسفانه با بی توجهی بزرگان حوزه ، پس از درگذشت میرزا ، وهجرت وبازگشت شاگردان به حوزه نجف أشرف ، آن شکوفایی شیعه رو به افول نهاد بطوری که در نیم قرن پیش هنگامی که به این شهر مشرف می شدیم ، تعداد اندکی کمتر از انگشتان دو دست  ، در آن خانواده #شیعه دیده می شد.
اما حرکت میرزای شیرازی با مردم سامراء به گونه ای تاثیر گزار گردید که پس از یک قرن ، هنگامی که ایرانیان در دهه هفتاد میلادی ، از سوی بعثیان وادار به اخراج وترک عراق گردیدند این مردم سامراء بودند که در برابر بعثیان ، قد علم کرده وشیعیان را در پناه خود گرفتند ومانع از اخراج آنان گردیدند ، در حالی که در دیگر شهرهای شیعه نشین #عراق ، چنین رخدادی صورت نگرفت وگاه عکس این رویداد را مردم برای معرفی ایرانیان به خرج دادند.


…………………………………
@drhadiansarii