#مراسم نخل برداری #یزد
شهر تاریخی یزد ، در قدیم دو نخل بسیار بزرگ داشته که یکی از آنها، در میدان #امیرچخماق و دیگری در میدان شهید #بهشتی( مجاهدین سابق) نگهداری می شده است و هر ساله #آذین بندی نخل را با همکاری مردم و حتی زرتشتیان از روز پنجم ماه #محرم، شروع و تا ظهر عاشورا ادامه می دادند.
اصولا، مراسم تزیین و آماده سازی نخلها برای ایام محرم توسط فراخوان اهل محل یا آبادی صورت می گرفت و رسم داشتند که چند روز پیش از آغاز محرم، آیین هایی را برای گردآوری این کمکهای مردمی انجام دهند. مردم نیز از یک تکه طناب گرفته تا پارچه های گران قیمت، #خنجر، #دشنه، #چراغ، #آیینه، #زنگوله، #سپر و سایر #زیورآلات، برای آذین بندی هرچه باشکوه تر نخل کمک کرده و به میدان های محل تحویل می دادند. حتی #درخت هم وقف می کردند تا در زمان کهنسالی درخت از چوب آن برای #مرمت نخل استفاده شود.
در شهر جهانی یزد از ظهر روز #عاشورا ، عزاداران دسته دسته به قصد عزاداری و همکاری در نخل گردانی به میدان های یزد می‌روند. انبوه مردم نیز از کوچک و بزرگ، تمام فضای میدان ها و پشت بام های اطراف را پُر کرده تا حدی که رفت و آمد از میان آنها بسیار دشوار می باشد.
در روز عاشورا ، شور و غوغایی وصف ناپذیر به وجود می‌آید. #امام _حسین(ع) کشته شده و باید پیکرش را بر دوش گرفت. مردم؛ آشفته حال، پا برهنه و گریه کنان، به سمت نخل می‌دوند. مردان جوان و تنومند به زیر نخل رفته و سر دستگیره ها را بر بالشتک های پارچه‌ای روی شانه های خود قرار می دهند. تعداد نخل گردانان هم، به بزرگی و وزن نخل بستگی دارد. بچه ها نیز خود را از بین چوب بست وسط به بالا رسانده و با کشیدن طنابها، زنگ های بزرگ و پرطنین را به صدا در می آورند.
رسم جالب دیگری که این اواخر در برخی مناطق رواج پیدا کرده است؛ تهیه نخل کوچکی برای نوجوانان می باشد تا آن را پیشاپیش نخل بزرگ به حرکت درآورند و به عظمت و شکوه نخل برداری بیفزایند. البته این امر، آنها را برای رفتن به زیر نخل بزرگ در سالهای آینده نیز آماده می کند و تمرین خوبی برایشان می شود.
سپس سردسته نخل کشان با صدای بلند،« #خبردار» می گوید و زمان شروع حرکت نخل را اعلام می کند. جوانان نخل بردار نیز با دومین هشدار سردسته خود، نخل را از زمین بلند می‌کنند و آن لحظه است که اشک از چشمان هزاران عزادار جاری و #آه و #ناله از دلشان بر می خیزد. این نخل عظیم و باشکوه، همراه با فریاد« یا حسین» بر روی شانه جوانان همچون کشتی بر روی دریای موّاج به حرکت در می آید و می چرخد و می چرخد و می چرخد...
این بزرگ هیکل عرفانی، توسط یک مرد سیاهپوش که بر روی چوب بست جبهه پیشین نخل نشسته یا چند قدم جلوتر از نخل می رود، هدایت می شود و یک یا دو نفر سیاهپوش دیگر، در تمام مسیر حرکت #نخل، #قرآن و #چاووشی خوانده و سنج می‌زنند. گروه اصلی #سنج‌زن نیز با عَلم‌کشان و بیرق‌داران، جلوتر از نخل گردانان حرکت کرده و به همراه آن دو سیاه پوش، سنج می‌زنند.
یکی از روضه خوان ها هم در حالی که دستار از سر برداشته و صورتش برافروخته است، رو به نخل، عقب عقب می رود و ذکر مصیبت می خواند. نخل، آرام آرام حرکت می‌کند. برق #آفتاب سوزان بر آیینه ها، شمشیرها و پولک ها می‌تابد و آنها را در این داغ شریک می کند. با حرکت نخل ، #پارچه ها و #دستمال های رنگارنگ و منگله های آویخته بر آن، به لرزه و جنبش در می آیند.
پس از گرداندن نخل ، در غروب عاشورا به برگزاری مراسم #شام غریبان پرداخته و در پایان مراسم، نخل را به جایگاه خود در میدان یا #حسینیه برمی‌گردانند. سپس، بابای نخل یا نخل بند و متولی نخل ، زیورهای #نفیس و ارزشمند نخل را باز کرده و به خانه برده و تا محرم سال بعد از آنها نگهداری می‌کند. البته پوشش سیاه نخل ها، تا آخر محرم یا صفر همچنان باقی می ماند و باز نمی شود.
___________
@drhadiansarii
شهر تاریخی یزد ، در قدیم دو نخل بسیار بزرگ داشته که یکی از آنها، در میدان #امیرچخماق و دیگری در میدان شهید #بهشتی( مجاهدین سابق) نگهداری می شده است و هر ساله #آذین بندی نخل را با همکاری مردم و حتی زرتشتیان از روز پنجم ماه #محرم، شروع و تا ظهر عاشورا ادامه می دادند.
اصولا، مراسم تزیین و آماده سازی نخلها برای ایام محرم توسط فراخوان اهل محل یا آبادی صورت می گرفت و رسم داشتند که چند روز پیش از آغاز محرم، آیین هایی را برای گردآوری این کمکهای مردمی انجام دهند. مردم نیز از یک تکه طناب گرفته تا پارچه های گران قیمت، #خنجر، #دشنه، #چراغ، #آیینه، #زنگوله، #سپر و سایر #زیورآلات، برای آذین بندی هرچه باشکوه تر نخل کمک کرده و به میدان های محل تحویل می دادند. حتی #درخت هم وقف می کردند تا در زمان کهنسالی درخت از چوب آن برای #مرمت نخل استفاده شود.
در شهر جهانی یزد از ظهر روز #عاشورا ، عزاداران دسته دسته به قصد عزاداری و همکاری در نخل گردانی به میدان های یزد می‌روند. انبوه مردم نیز از کوچک و بزرگ، تمام فضای میدان ها و پشت بام های اطراف را پُر کرده تا حدی که رفت و آمد از میان آنها بسیار دشوار می باشد.
در روز عاشورا ، شور و غوغایی وصف ناپذیر به وجود می‌آید. #امام _حسین(ع) کشته شده و باید پیکرش را بر دوش گرفت. مردم؛ آشفته حال، پا برهنه و گریه کنان، به سمت نخل می‌دوند. مردان جوان و تنومند به زیر نخل رفته و سر دستگیره ها را بر بالشتک های پارچه‌ای روی شانه های خود قرار می دهند. تعداد نخل گردانان هم، به بزرگی و وزن نخل بستگی دارد. بچه ها نیز خود را از بین چوب بست وسط به بالا رسانده و با کشیدن طنابها، زنگ های بزرگ و پرطنین را به صدا در می آورند.
رسم جالب دیگری که این اواخر در برخی مناطق رواج پیدا کرده است؛ تهیه نخل کوچکی برای نوجوانان می باشد تا آن را پیشاپیش نخل بزرگ به حرکت درآورند و به عظمت و شکوه نخل برداری بیفزایند. البته این امر، آنها را برای رفتن به زیر نخل بزرگ در سالهای آینده نیز آماده می کند و تمرین خوبی برایشان می شود.
سپس سردسته نخل کشان با صدای بلند،« #خبردار» می گوید و زمان شروع حرکت نخل را اعلام می کند. جوانان نخل بردار نیز با دومین هشدار سردسته خود، نخل را از زمین بلند می‌کنند و آن لحظه است که اشک از چشمان هزاران عزادار جاری و #آه و #ناله از دلشان بر می خیزد. این نخل عظیم و باشکوه، همراه با فریاد« یا حسین» بر روی شانه جوانان همچون کشتی بر روی دریای موّاج به حرکت در می آید و می چرخد و می چرخد و می چرخد...
این بزرگ هیکل عرفانی، توسط یک مرد سیاهپوش که بر روی چوب بست جبهه پیشین نخل نشسته یا چند قدم جلوتر از نخل می رود، هدایت می شود و یک یا دو نفر سیاهپوش دیگر، در تمام مسیر حرکت #نخل، #قرآن و #چاووشی خوانده و سنج می‌زنند. گروه اصلی #سنج‌زن نیز با عَلم‌کشان و بیرق‌داران، جلوتر از نخل گردانان حرکت کرده و به همراه آن دو سیاه پوش، سنج می‌زنند.
یکی از روضه خوان ها هم در حالی که دستار از سر برداشته و صورتش برافروخته است، رو به نخل، عقب عقب می رود و ذکر مصیبت می خواند. نخل، آرام آرام حرکت می‌کند. برق #آفتاب سوزان بر آیینه ها، شمشیرها و پولک ها می‌تابد و آنها را در این داغ شریک می کند. با حرکت نخل ، #پارچه ها و #دستمال های رنگارنگ و منگله های آویخته بر آن، به لرزه و جنبش در می آیند.
پس از گرداندن نخل ، در غروب عاشورا به برگزاری مراسم #شام غریبان پرداخته و در پایان مراسم، نخل را به جایگاه خود در میدان یا #حسینیه برمی‌گردانند. سپس، بابای نخل یا نخل بند و متولی نخل ، زیورهای #نفیس و ارزشمند نخل را باز کرده و به خانه برده و تا محرم سال بعد از آنها نگهداری می‌کند. البته پوشش سیاه نخل ها، تا آخر محرم یا صفر همچنان باقی می ماند و باز نمی شود.
___________
@drhadiansarii
مسجد امیرچخماق {یزد؛ دومین #مسجد مهم یزد
این مسجد که امروزه در ضلع جنوبی میدان #امیرچخماق واقع شده، در دوره قاجاریه خارج از حصار شهر قرار داشته است و سال اتمام آن هم در کتیبه مسجد که به خط «محمد حکیم» از برجسته‌ترین ثلث نویسان قرن ۹ هـ.ش نوشته شده، سال ۸۴۱ هـ.ق (۸۱۶ هـ.ش) ثبت گردیده است.
مسجد امیرچخماق یزد ازنظر زیبایی، وسعت و اهمیت؛ دومین مسجد پس از مسجد جامع یزد به شمار می‌رود.
داستان ساخت مسجد امیرچخماق، چنین ذكر شده است: «امیر جلال‌الدین چخماق» حاكم #یزد در دوره تیموری، در دومین سفر خود به یزد با همت همسرش «ستی فاطمه خاتون» بنای این مسجد را پایه‌ریزی کرده و ساخت آن را استادان، کاشی‌سازان و ثلث‌نویسان در طول ۲۰ سال با رنج و مشقت زیاد تمام کرده‌اند. جالب است بدانید که بخشی از مخارج مسجد و دیگر بناهای مجموعه امیرچخماق، از موقوفات رشیدی _قدیمی‌ترین موقوفه ثبت‌شده استان یزد_ تأمین شده است.
مسجد امیرچخماق یزد (مسجدجامع نو) دارای دو #شبستان زمستانی و تابستانی است که در قسمت تابستانی آن (بالای #محراب)، یک بادگیر بسیار زیبا قرار دارد. شبستان زمستانی مسجد هم در سوی دالان ورودی ساخته شده که نور آن، با سنگ مرمر تأمین می‌شود. مسجد، همچنین یک مأذنه مستطیل شکل آجری نیز دارد که بر ورودی ضلع شرقی مسجد مشرف می‌باشد.
یکی از ویژگی‌های مهم معماری مسجد، فقدان #مناره می‌باشد که درباره علت آن، دو نوع روایت بیان شده است: به نظر برخی، مساجدی که در قدیم توسط #بانوان ساخته می‌شده، مناره نداشته و بعضی دیگر، آن را نشانه وحدت دانسته‌اند تا دو مذهب شیعه و سنی بتوانند از این مسجد استفاده کنند؛ چراکه مساجد اهل سنت تک مناره و مساجد شیعیان دو مناره می‌باشد.
اين مسجد هفتاد سال پيش از زوران #صفويان و در دوران امير شاهرخ تيمورى بنا گرديده است.
بخشی از سردر ایوان مسجد، مزین به کاشی معرق است و کتیبه‌هایی در کاشی‌های معرق از سمت راست و چپ آن وجود دارد.
محراب مسجد، پوشیده از نقوش معرق و مقرنس است و در وسط آن، یک سنگ #مرمر بسیار زیبا وجود دارد كه شکوه هنر کاشی‌کاری اسلامى _ ایرانى را به نمایش گذاشته است؛ این شکوه، در گنبد مسجد امیرچخماق که با کاشی‌های سبز مزین به خط زیبای كوفى پوشیده شده، بیشتر نمایان می‌شود.
ويژگى هاى بسيارى در اين مسجد گرد آمده است كه همه نشان از قدرت و هنرنمايى هنرمندان ايرانى در قرن هستم هجرى است.
شما را به بازديد از اين گنجينه هنر دعوت مى نمايم.
___________
@drhadiansarii
این مسجد که امروزه در ضلع جنوبی میدان #امیرچخماق واقع شده، در دوره قاجاریه خارج از حصار شهر قرار داشته است و سال اتمام آن هم در کتیبه مسجد که به خط «محمد حکیم» از برجسته‌ترین ثلث نویسان قرن ۹ هـ.ش نوشته شده، سال ۸۴۱ هـ.ق (۸۱۶ هـ.ش) ثبت گردیده است.
مسجد امیرچخماق یزد ازنظر زیبایی، وسعت و اهمیت؛ دومین مسجد پس از مسجد جامع یزد به شمار می‌رود.
داستان ساخت مسجد امیرچخماق، چنین ذكر شده است: «امیر جلال‌الدین چخماق» حاكم #یزد در دوره تیموری، در دومین سفر خود به یزد با همت همسرش «ستی فاطمه خاتون» بنای این مسجد را پایه‌ریزی کرده و ساخت آن را استادان، کاشی‌سازان و ثلث‌نویسان در طول ۲۰ سال با رنج و مشقت زیاد تمام کرده‌اند. جالب است بدانید که بخشی از مخارج مسجد و دیگر بناهای مجموعه امیرچخماق، از موقوفات رشیدی _قدیمی‌ترین موقوفه ثبت‌شده استان یزد_ تأمین شده است.
مسجد امیرچخماق یزد (مسجدجامع نو) دارای دو #شبستان زمستانی و تابستانی است که در قسمت تابستانی آن (بالای #محراب)، یک بادگیر بسیار زیبا قرار دارد. شبستان زمستانی مسجد هم در سوی دالان ورودی ساخته شده که نور آن، با سنگ مرمر تأمین می‌شود. مسجد، همچنین یک مأذنه مستطیل شکل آجری نیز دارد که بر ورودی ضلع شرقی مسجد مشرف می‌باشد.
یکی از ویژگی‌های مهم معماری مسجد، فقدان #مناره می‌باشد که درباره علت آن، دو نوع روایت بیان شده است: به نظر برخی، مساجدی که در قدیم توسط #بانوان ساخته می‌شده، مناره نداشته و بعضی دیگر، آن را نشانه وحدت دانسته‌اند تا دو مذهب شیعه و سنی بتوانند از این مسجد استفاده کنند؛ چراکه مساجد اهل سنت تک مناره و مساجد شیعیان دو مناره می‌باشد.
اين مسجد هفتاد سال پيش از زوران #صفويان و در دوران امير شاهرخ تيمورى بنا گرديده است.
بخشی از سردر ایوان مسجد، مزین به کاشی معرق است و کتیبه‌هایی در کاشی‌های معرق از سمت راست و چپ آن وجود دارد.
محراب مسجد، پوشیده از نقوش معرق و مقرنس است و در وسط آن، یک سنگ #مرمر بسیار زیبا وجود دارد كه شکوه هنر کاشی‌کاری اسلامى _ ایرانى را به نمایش گذاشته است؛ این شکوه، در گنبد مسجد امیرچخماق که با کاشی‌های سبز مزین به خط زیبای كوفى پوشیده شده، بیشتر نمایان می‌شود.
ويژگى هاى بسيارى در اين مسجد گرد آمده است كه همه نشان از قدرت و هنرنمايى هنرمندان ايرانى در قرن هستم هجرى است.
شما را به بازديد از اين گنجينه هنر دعوت مى نمايم.
___________
@drhadiansarii