دكتر هادى انصارى
1.29K subscribers
9.3K photos
2.16K videos
47 files
1.88K links
از نقطه نظرات و انتقادات شما با كمال خوشرويى استقبال مى گردد.
@drhadiansari
Download Telegram
نمایی زیبا از سقف گنبد مسجد جامع #یزد

مسجد جامع کبیر یزد، یکی از شاهکارهای تاریخی ایران بوده که در هر گوشه و کنار آن، یادگارهایی از دوران گوناگون برجای مانده‌است. تاریخچه و ساخت #مسجد جامع از دوران پیش از #اسلام آغاز شده و پایان کار آن به دهه اخیر برمیگردد.این مسجد یکی از زیباترین مساجد دورهٔ #تیموری است که از نظر کاشی‌کاری، سَردَر رفیع، مناره ها و کتیبهٔ آن در عداد زیباترین شاهکارهای معماری قرن نهم هجری قمری می‌باشد. ارتفاع مناره‌های ۴۸متراست و گرچه ساختمان اصلی مسجد را به قبل از دورة تیموری نسبت می‌دهند ولی ساختمان فعلی بر طبق کتیبه‌های موجود نشان می‌دهد که در دورهٔ تیموری بنا گردیده‌است. کتیبه‌های مسجد یکی به خطّ #کوفی آجری و دیگری به خطّ ثلث سفید بر روی کاشی لاجوردی است. در متن کتیبه سَردَرْ، نام شاهرخ تیموری و سلطان #جهانشاه و تاریخ ۸۶۱ هجری قمری خوانده می‌شود. دردوران پیش از اسلام درمکان کنونی مسجد جامع، احتمالاً آتشکده #ساسانی برپابوده که تا دوران پس از اسلام نیز دوام داشته‌است.بنای کنونی مسجد با وسعتی حدود ۱۰٬۰۰۰ مترمربّع مشتمل بر سَردَر ورودی و جلوخان، صحن وسیع، رواقهای جانبی صحن، ایوان، گنبدخانه و شبستانهای طرفین آن، شبستان بزرگ ستون‌دار، کتابخانه، تزیینات غنیّ و زیبا و کتیبه‌ها و سنگ نوشته‌های تاریخی و غیر تاریخی است.خاورشناسی به نام ماکسیم سیرو اعتقاد دارد نخستین مسجدی که به جای آتشکده، به نام مسجد #عتیق شکل گرفته، مربوط به سده‌های اولیه اسلام است. قدیمی‌ترین تاریخی که برای انجام فعالیت‌های مذهبی-اسلامی، در بخشی از فضای کنونی مسجدجامع یزد ذکر می‌شود، متعلق به نیمه دوم قمری است. احداث مسجدجامع را نیز مربوط به نیمه دوم سده سوم قمری، درزمان حکومت «#عمرولیث» و در عصر #صفاریان یا قبل از سلاجقه می‌دانند، مسجدی که در ترسیم ماکسیم سیرو دارای انحراف #قبله بود. درسده چهارم قمری، #مسجدجامع یزد در حومه #شهر قرار داشته، که در واقع در کنار آتشکده #زرتشتی بنا شده بود.

………………………
@drhadiansarii
ایوان #مدائن یا طاق #کسری 🔹

#ایوان کسری، ایوان خسرو یا ایوان #مدائن، تمام نام‌هایی است که بزرگ‌ترین اثر معماری عصر ساسانی را با آن می‌شناسند. #طاق کسری در #تیسفون، #عراق امروزی قرار دارد و عرضی برابر با ۲۵ متر دارد. ایوان کسری پس از #پل گاومیشان، عریض‌ترین طاق معماری باستان ایران است. این #کاخ زیبا و باشکوه در ۳۷ کیلومتری جنوب بغداد، در ساحل شرقی رود دجله قرار دارد. طاق کسری بعد از تقسیمات و جنگ‌های پی‌درپی، در خاک عراق جا خوش کرد و متأسفانه بی‌توجهی به این بنای باشکوه باعث تخریب و آسیب آن شده است.
بلندی ایوان حدود ۳۷ متر بوده و طولی نزدیک به ۵۰ متر دارد. در گذشته، بالای این طاق دیواری به بلندی ۷ متر وجود داشت که در زمان حمله مسلمانان به ایران، این کاخ در سده هفتم میلادی غارت شد. سپس مدتی از آن به‌عنوان #مسجد استفاده شد و بعد از آن کم‌کم متروکه شد.
این کاخ زیبا به دستور #شاپور اول ساخته شد، اما بسیاری از محققان بر این باور هستند که این کاخ در دوره انوشیروان، شاه مقتدر #ساسانی بناشده است. 
این کاخ زیبا در طول تاریخ بارها مورد حمله قرار گرفت و در پی حمله #مسلمانان به ایران ، درصد زیادی از بنا تخریب شد و امروزه تنها یک طاق از این بنای عظیم باقی مانده است.
در نزدیکی طاق، چهار ویرانه دیده می‌شود که جالب‌ترین آن‌ها تپه‌ای است معروف به «#حرم خسرو». این ویرانه‌ها درواقع جزئی از کاخ کسری بوده است. در فاصله ۴۶۰ متری جنوب غربی طاق، بقایای ساختمان‌هایی مشاهده می‌شود که تا گوشه دیوار معروف به بستان کسری، ادامه دارد.

بر اساس برخی روایات، باغ کسری یکی از شهرهای مدائن بوده که #انطاکیه جدید نام داشته است. نام رسمی این شهر «ویه انتیوخ خسرو» بود، ولی در بسیاری از منابع از آن با نام رومگان «شهر رومیان» یاد شده است.
در فاصله حدود ۹۱۰ متری جنوب غربی بستان تپه‌ای به ارتفاع ۶ الی ۵٫۷ متر قرار دارد که قاعده‌ای مربع دارد به و تل‌الذهب (#تل طلا) یا خزانه کسری، معروف است. این بخش درواقع به‌عنوان خزانه استفاده می‌شده است.

دلیل اصلی ساختن کاخ بزرگ کسری، نمایش علم مهندسی نبوده، بلکه به‌منظور نمایش عظمت، قدرت و ثروت این کاخ عظیم بنا شده است.
ابن خرداد، جغرافی‌دان در رابطه با زیبایی طاق و کاخ کسری بارها زبان تعریف گشوده است و ذکر کرده که این بنای زیبا از آجر و گچ ساخته شده است. عظمت بنا به اندازه‌ای بود که مردم تصور می‌کردند این بنا به دست‌پریان ساخته‌شده و بشر نمی‌تواند بنایی به این زیبایی و عظمت بسازد.

. مشخص‌ترین نمای کاخ درگذشته، طاق عظیم کسری بوده که در آن از عناصر یونانی و رومی استفاده شده است. نمای معماری شامل ستون‌های توکار، پیشانی‌ها و طاقچه‌ها تاثیری از معماری #تدمر دارند.

وجوه اشتراک زیادی میان قصر #اشکانی و کاخ کسری دیده می‌شود تا جایی که بسیاری از نقش‌مایه‌های این دو بنا و معماری این دو عصر مشترک بوده است.

«ابوایوب الموریانی» در سال ۱۴۶ قمری، به خلیفه #منصور عباسی پیشنهاد کرد طاق کسری را ویران کند و مصالح آن را برای ساخت #بغداد استفاده کنند. منصور با خالد #برمکی (وزیر ایرانی‌اش) مشورت کرد. #خالد، خلیفه را از این کار منع کرد و گفت این کار مخارج زیادی خواهد داشت. خلیفه از مخالفت او خشمگین شد و خالد را به جانب‌داری #ایرانیان متهم کرد. خلیفه به #تخریب طاق کسری فرمان داد. در میانه روند تخریب، خلیفه از پس #هزینه‌های آن برنیامد و از ادامه تخریب صرف‌نظر کرد و دوباره نظر خالد را جویا شد. خالد خلیفه را به ادامه تخریب دعوت کرد، ولی خلیفه دست از تخریب بنا برداشت.
در عصر #صفویه تصمیم‌هایی برای تخریب #طاق‌بستان و استفاده از مصالح آن در بناهای مذهبی گرفته شد، ولی با کشف منبعی از سنگ‌های تراشیده، این تصمیم عملی نشد.


………………………………
@drhadiansarii