مەسرور بارزانی لە واشنتۆن:
🔹 ئێمە هاوپەیمانێكی راستەقینەی ئەمریكا بووین، دوپاتمانكردووەو كە هاوپەیمانی جێی متمانەی ئەمریكا بین
🔹 ئەو گرێبەستانەی لە ئەمریكا كردومانە لەبەرژەوەندی هەموو عێراق و هەرێمی كوردستانە، بۆیە پێویست ناكات كەس نیگەران بێت.
🔹 گوێمان لە ئیدارەی سەرۆك ترامپ بوو ئەوان ئامادەبوون پشتیوانی لەم گرێبەستانەو درێژە پێدانی پەیوەندییەكانمان بدەن.
🔹 ئێمە وەكو هاوپەیمانێكی ستراتیژی لەگەڵ ئەمریكا رێزمان لێدەگیرێت.

وەزیری وزەی ئەمریكا:
🔻دەمانەوێ لە رێگای هەرێمی كوردستانەوە، كارەبا بگەیەنینە هەرێمی كوردستان و بەشەكانی دیكە.
درەو:
کریس ڕایت، وەزیری وزەی ئەمەریکا لە چوارچێوەی کۆنفرانسی وزە لە واشنتۆنی پایتەخی ئەمەریکا وتی:
🔹 ناتوانێت ژیانێكی خۆشت هەبێت ئەگەر كارەبایەكی بەردەوامت نەبێت، بۆیە كارەبا و ووزە زۆر گرنگە.
🔹 وا دەكەین لە رێگەی هەرێمی كوردستانەوە كارەبا بگەیەنینە شوێنەكانی ترو دراوسێكان.
🔹 ئەمە ئەجێندای سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستانەو ئەجێندای ئێمەیە وەكو ئەمریكا.

ئاسۆ فەرەیدون:
واژۆ کــــردنی گرێبەستی نێوان هــــەرێم و ئەمـــــریکا
ناکۆکیەکانی نێوان هەرێم و بەغدا بەرەو کوێ دەبات؟
درەو:

چەند رۆژێک لەمەوبەر ، وەفدێکی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستان بەسەرپەرشتی بەرێز سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیرانی حکومەتی هەرێم گەیشتنە ویلایەتە یەکگرتوەکانی ئەمریکاو هەر لەوێش بڵاویان کردوە کە گرێبەستێکیان واژۆ کردوە بۆ وەبەرهێنان و دەرهێنانی غاز لە هەردوو کێڵگەی میران و تۆپخانە (گردەمێر) کە هەردوو کێڵگەکە دەکەونە سنوری پارێزگای سلێمانیەوە .
دیارە کە کێڵگەی غازی میران درێژکراوەی کێڵگەی کۆرمۆرە کە دەکەوێتە ناوچەی پارێزگای کەرکوکەوەو لەدەرەوەی سنوری دەسەڵاتی حکومەتی هەرێمی کوردستانە ، بەڵام لە ڕووی کرداریەوە لە ژێر دەسەڵاتی هێزی یەکێتی نیشتمانی کوردستانە .
لەم کێڵگەیە غازی وشک بەرهەم ئەهێنریت کەبۆ بەرهەم هێنانی وزەی کارەبای هەرێم بەکاردەبرێ ، لەگەڵ بەرهەم هێنانی غازی شل (LPG) و نەفتا ، وە داهاتەکەشی بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان و کۆمپانیای (دانە غازە) .
توانای بەرهەم هێنانی ئەو غازە بەپێی لێکدانەوەکانی شارەزا بەرێز (فواد قاسم الأمير) کەلە کتێبەکەیدا بە ناونیشانی ( الجديد في عقود النفط والغاز، الموقعة من قبل حكومة إقليم كردستان ، والسياسة النفطية للإقليم ) ئاماژەی پێکردوە : غازی ئەم کێڵگەیە تەنها بەشی پڕکردنەوەی پێداویستیەکانی هەرێم خۆی دەکات ، بەڵام دەکرا ئەو گرێبەستە کێڵگەی غازی میرانیشی تێدابێت کە ئێستا واژۆ کراوە کە ئەوکاتە تواناکەی دوو هێندەی بەرهەمهێنانی غازی ئێستای دەبوو لە کێڵگەی کۆرمۆر ، بەو واتایەی نەک تەنها بەتەواوی پێداویستی غازی هەرێمی کوردستان لە غازی وشکدا دابین ئەکات ، بەڵکو توانای هەناردەکردنی غازی وشکی بۆ دەرەوەی هەرێمیش ئەبێت .
لەپاش ڕاگەیاندنی ئەو گرێبەستە لەلایەن حکومەتی هەرێمەوە کە لەگەڵ ویلایەتە یەکگرتوەکانی ئەمریکا واژۆی کرد ، دەست بەجێ حکومەتی ناوەند لە بەغدا لەسەر زاری وەزارەتی نەوت بەیاننامەیەکی ناڕەزایی بڵاوکردەوە کە : ئەو گرێبەستەی بە ناشەرعی و نایاسایی ناوهێنا لەسەر بنەمای دستور و بڕیارەکانی دادگای فیدراڵی عێراقەوە ، پاشان هەریەک لە حکومەتی هەرێم و ویلایەتە یەکگرتوەکانی ئەمریکا وەڵامی بەغدایان دایەوە .
بەرهەم هێنانی غاز لە کێڵگەی میران و تۆپخانە کە دەکەوێتە ناو سنوری پارێزگای سلێمانی نەک تەنها کاریگەری ئابووری هەیە بەڵکو مانای سیاسی زۆری هەیە .
هیچ گومانێکیش نیە کە بەرهەم هێنانی غاز لەو سنورەوە بەبێ رەزامەندی یەکێتی نیشتمانی کوردستان جێبەجێ ناکرێت ،
دەبێت پرسیارێک بکرێت ، کە ئایا بڕیاری ئەم گرێبەستە کۆڕانکاری جیۆپۆلەتیکی سیاسی و هەژموونی کاریگەرە لەم ناوچەیە کە ئەمرێکی واقعی نوێیە ، یان بەرێکەوتنە لەگەڵ وڵاتی دراوسێ ؟
پرسیارێکی تریش لە ئێستادا ئەوەیە کە ئایا حکومەتی ناوەندی عێراق تەنها بە بەیاننامەیەک ڕادەوستێت ، یان واژۆکردنی ئەم کرێبەستە دەبێتە گرژیی و ناکۆکیەکی تر لە نێوان حکومەتی هەرێم و ناوەنددا ؟
یان ئەوەتا حکومەتی ناوەند دەکەوێتە ژێر کاریگەریی و گۆرانکاری ناوچەیی و رەزامەند دەبێت بەم گرێبەستە ؟
دەکرێت لە چەند مانگی داهاتوو وەڵامەکانمان دەست بکەوێت .
ئاسۆ فەرەیدوون علی ئەمین
ئەندامی لیژنەی نەوت و غاز
لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق

سەنتەری میترۆ: عەلی خەیال رادەستی بەغدا نەكەن
درەو:

سەنتەری میترۆ داوا لە دەزگا ئەمنییەكانی شاری هەولێر دەكات، پێشكەشكاری كەناڵی ئەلبەغدادیە رادەستی دەزگا ئەمنییەكانی بەغدا نەكات و بە پێی شوێنی دانیشتنی كەیسەكەی بگوزرێتنەوە بۆ هەرێمی كوردستان و بە پێی یاسای ژمارە 35ی ساڵی 2007 یاسای رۆژنامەگەری هەرێمی كوردستان مامەڵە لەگەڵ كەیسەكەیدا بكرێت نەك یاسای سزادانی عێراقی.

ئەمڕۆ پێنج شەممە 22ی ئایاری 2025 ، كەناڵی ئەلبەغدادییە راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوە تیایدا هاتووە كە پێشكەشكارێكیان بەناوی (عەلی ئەلخەیال) لە هۆڵێكی وەرزشی شاری هەولێر ڕفێندراوەو تاكو ئێستا بێسەروشوێنە، سەلامەتی گیانی ئەو میدیاكارەش دەخەنە ئەستۆی محەمەد تەمیم، وەزیری پلاندانانی عێراق.

بەپێی ڕاگەیەنراوەكە، پێشتر لەڕێی پەیوەندی تەلەفۆنییەوە ئەو وەزیرە هەڕەشەی لە پێشكەشكارەكە كردوە، هەروەها سكاڵای یاساییشی لەدژی تۆماركردبوو.

عەلی ئەلخەیال، بڕوانامەی بەكالۆریۆس لە ڕۆژنامەگەری، زانكۆی بەغداو بڕوانامەی ماستەر لە ڕۆژنامەگەری لێكۆڵینەوە لە زانكۆی بەغدا بەدەستهێناوە، ساڵانێك لە كۆمەڵگەی مەدەنیدا كاری كردووە، ئێستا بەرنامەی "ئێمە دەسەڵاتین" لەو كەناڵەدا پێشكەش دەكات، كە بەرنامەیەكی سیاسی رەخنەگرە.

سەنتەری میترۆ داوا لە حكەمەتی عێراق دەكات دەكات یاسا نەكەنە ئامرازێك بۆ تۆڵەسەندنەوە لە رەخنەگران و رۆژنامەنووسان و رێز لە ئازادی رادەربڕین و رۆژنامەگەری بگرن.

سەنتەری میترۆ نیگەرانە لە هەواڵی رادەستكردنی بە هێزە ئەمنییەكانی بەغدا، داوا لە دەزگا ئەمنییەكانی شاری هەولێر دەكات، وەك دۆسیەیەكی هەستیار تەماشای ئەو داوا یاساییە بكات كە رووبەڕووی پێشكەشكاری كەناڵی ئەلبەغدادیە (عەلی ئەلخەیال)كراوە، بە پێی شوێنی دانیشتنی رۆژنامەنووسەكە كە شاری هەولێرە كەیسەكەی بگوازرێتەوە بۆ هەرێمی كوردستان و بە پێی یاسای ژمارە 35ی ساڵی 2007 یاسای رۆژنامەگەری هەرێمی كوردستان مامەڵە لەگەڵ كەیسەكەیدا بكرێت نەك یاسای سزادانی عێراقی.

🔻لە ساڵی داهاتوو بە دواوە بڕیاری ئەژمارکردنی ئارەزومەندانەی نمرەی وانەکانی (کوردی و عەرەبی) هەڵدەوەشێتەوە
(درەو):
وەزارەتی خوێندنی باڵای هەرێمی كوردستان:
لە ساڵی داهاتوو واتە ساڵی خوێندنی (٢٠٢٥-٢٠٢٦) بەدواوە بڕیاری ئەژمارکردنی ئارەزومەندانەی نمرەی وانەکانی (کوردی و عەرەبی) هەڵدەوەشێتەوە. واتە ئەو قوتابی و خوێندکارانەی لە ساڵی داهاتوو بە دواوە لە پۆلی دوازدەی ئامادەیی دەبن، وانەی زمانی کوردی و عەرەبی وەک سەرجەم وانەکانی دیکە لە سیستمی وەرگرتن ئەژمار دەکرێت.
لە نوسراوێکیشدا وەزارەتی خوێندنی باڵاو توێژینەوەی زانستی داوا لە وەزارەتی پەروەردە دەکات ئاگاداری سەرجەم خوێندکاران و قوتابیان بکرێت بەمەبەستی ئاگاداربون لەم بڕیارەی وەزارەتی خوێندنی باڵا.
جێگەی ئاماژەیە بڕیاری هەڵوەشانەوەی ئارەزومەندانەی وانەکانی (کوردی و عەرەبی) لە پۆلی دوانزەی ئامادەیی، لە کۆبونەوەی ژمارە (٧)ی ساڵی (٢٠٢٢)ی ئەنجومەنی وەزارەتی خوێندنی باڵاو توێژینەوەی زانستی دەرچوو.
لینکی هەواڵی کۆبونەووکە لە وێبساتی وەزارەت؛
https://gov.krd/.../%DA%A9%DB%86%D9%86%D9%81%D8%B1%D8.../...

🔻زیاتر لە (8) ملیۆن دەنگدەر لە عێراق هێشتا ناوی خۆیان تۆمارنەکردووەو داتاكانیان نوێ نەكردووەتەوە
🔻پێشبینی دەكرێت رێژەی بەشداری دەنگدەران لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوو بۆ خوار (20%) دابەزێت
درەو:
ناوەندی ستراتیجی مافی مرۆڤ لە عێراق دەڵێت: (٨) ملیۆن دەنگدەری عێراقی تا ئێستا داتای هەڵبژاردنەکانیان نوێ نەکردۆتەوە، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەگەری کەمبونەوەی رێژەی بەشداریکردن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق، کە بڕیارە (١١)ی تشرینی دووەمی داهاتوو ئەنجام بدرێت.
حازم ردەینی، جێگری سەرۆکی سەنتەرەکە، لە راگەیەندراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە: کۆی گشتی دەنگدەرانی عێراق گەیشتووەتە (29)ملیۆن دەنگدەر، دوای زیادکردنی لەدایکبوانی (2005 و 2006)، لەکاتێکدا ژمارەی دەنگدەرانی تۆمارکراوی بایۆمەتری تائێستا (21) ملیۆن دەنگدەرى تێنەپەڕاندووە، واتە زیاتر لە (8) ملیۆن دەنگدەر هێشتا ناوی خۆیان تۆمارنەکردووە.
بڕیاربوو نوێکردنەوەی داتاکان لە (٢٣)ی ئایار کۆتایی بێت، بەرلەوەی کۆمسیۆن بڕیاری درێژکردنەوەی بۆ (١٥)ی حوزەیران داهاتوو دەربکات.
چاودێرانی عێراق پێشبینیان کردووە، رێژەی بەشداری دەنگدەران لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوو بۆ خوار (20%) دابەزێت، ئەوەشیان بۆ بەردەوامیی هەژمونی هێز و لایەنە نەریتیەكان بەسەر دیمەنی سیاسی وڵاتدا گەڕاندووەتەوە.
نوێکردنەوەی داتای دەنگدەران، بە یەکێک لە گرنگترین نیشاندەرەکانی بەشداریکردن لە هەڵبژاردنەکان دادەنرێت، بەوپێیەی ئەگەر دەنگدەر پێشتر تۆمارەکەی نوێ نەکردبێتەوە، ناتوانێت بەشداری بکات و دەنگی خۆی بدات.

دوانگەی درەو:
"هۆكارەكانی خۆكوشتن"
پ.د. نزار محەمەد ئەمین، پزیشکی پسپۆڕی دەرونی
https://www.youtube.com/watch?v=W-ysiKI81xs

هەڤاڵ ئەبوبەكر داوای لە سەرۆككۆماری ئێرانكردووە هێڵی شەمەندەفەر بگەیەنێتە دەروازەی باشماخ
" دەرفەتدان بە كورد لە بەڕێوەبردنی دەوڵەتدا"
درەو:
بەپێی راگەیەندراوی پارێزگای سلێمانی: ئەمڕۆ چوارپارێزگارەكەی هەرێمی كوردستان لەگەڵ مەسعود پزیشکیان، سەرۆكکۆماری ئیسلامیی ئێران كۆبوونەتەوە،
لە كۆبوونەوەكەدا د. هەڤاڵ ئەبوبەكر پارێزگاری سلێمانی جەختی لەسەر چارەسەرکردنی کێشەی کەمئاویی و وشکەساڵیی و، گەیاندنی هێڵی شەمەندەفەری کوردستان بە دەروازەی نێودەوڵەتیی باشماخ و بەخشینی تایبەتمەندیی بە دەروازەکان کردەوەو، هیوای خواست پەیام و ئیرادەو بەرنامەی ئاشتیی لە پێناوی سەقامگیریی ئاسایش و ئابوریی هەموو ناوچەکەدا؛ جێی هەر شەڕێکی نەخوازراو بگرێتەوە، لە ڕۆڵی بەڕێزیان لە دروستکردنی هاوسەنگیی پڕۆژەو سەرمایەگوزاریی و خزمەتگوزارییەکان لە نێوان شارەکان بە شارەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان و، بەهێزکردنی پەیوەندیی نێوان شارە هاوسنورییەکان و، بایەخدان بە کرانەوەی کۆمەڵایەتیی و نەتەوەیی و کولتوریی و فەرهەنگیی و زانکۆیی، بەبایەخگرتنی بەشداریی و ڕۆڵی ژن و دانانی یەکەم ژن لە ئێراندا بە فەرمانداری فەرمانداریی دێگولانی سەر بە پارێزگای کوردستان؛ کە خاتونێکی کوردە و، دەرفەتدان بە کوردو نەتەوەکانی تر، بە ئایین و مەزهەبەکانی تر؛ لە بەڕێوەبردنی دەوڵەتداریی و پارێزگاو دامودەزگاکانی تردا؛ دوا.

كۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق:
🔻(٢٥) هاوپەیمانی و (118) حزب و (16) لیستی تاكەكسی خواستی خۆیان پیشانداوە بۆ بەشداریكردن لە هەڵبژاردن
درەو:
فەرمانگەی کاروباری حزب و رێکخراوە سیاسییەکان لە كۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق، دۆخی کۆتایی پڕۆسەی تۆمارکردنی حزب و هاوپەیمانییە سیاسییەكان و كاندیدە تاکەکەسیەكانی بۆ بەشداریكردن لە هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عێراق راگەیاند، كە داوایان پێشکەشکردبوو بۆ خۆ تۆمارکردن و ئەمڕۆ پێنج شەممە وادەكەی كۆتایهات.
کە بەم شێوەیە بووە:
🔹ژمارەی لایەنە مۆڵەتپێدراوەکان: ٣٤٣ حزب
🔹ژمارەی ئەو حزبانەی لە سەروبەندی دامەزراندان: ٦٠ حزب
🔹ژمارەی ئەو حزبانەی خواستی خۆیان بۆ بەشداریکردن لە هەڵبژاردنەکاندا دەربڕیوە: ١١٨ حزب
🔹ژمارەی هاوپەیمانییەکانی پێشوو: ٦٦ هاوپەیمانی
🔹ژمارەی ئەو هاوپەیمانیانەی کە بڕوانامەی پەسەندکردنیان لە دەستەی کۆمیسیارانەوە وەرگرتووە: ٥ هاوپەیمانی
🔹ژمارەی ئەو هاوپەیمانییانەی چاوەڕێی پەسەندکردنن لەلایەن دەستەی کۆمیسیارانەوە: ١١ هاوپەیمانی
🔹ژمارەی ئەو هاوپەیمانییانەی خواستی خۆیان بۆ بەشداریکردن لە هەڵبژاردنەکاندا دەربڕیوە: ٢٥ هاوپەیمانی
🔹ژمارەی ئەو لیستە تاکەکەسیانەی کە ئارەزوی بەشداریکردنیان پێشکەش کردووە: ١٦ لیست

د. ساماڵ مانی لە (خەرمانی درەو)
- چۆن زیلەکانی بەردەرکی سەرای سلێمانی سوتێنرا؟
- ساماڵ مانی چۆن پەیوەندی بە دڵشاد مەریوانی و جەمال تاهیرەوە کرد؟
- بۆچی ساماڵ مانی ئامادە نەبوو پارێزگاری سلێمانی بکوژێت؟
- بۆچی مام جەلال و نەوشیروان مستەفا داوایان لێکرد نەگەڕێتەوە بۆشار؟
- چیرۆکی یەکترناسینی لەگەڵ مامەڕیشە چۆن بوو؟

بەشی یەكەم
https://www.youtube.com/watch?v=DW1bKtZrz-s