❇️ چرا مدیریت و نظام اقتصادی به این میزان شکننده است که یک تحریم بتواند اینگونه همه چیز را بهم بریزد
📰 گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی «دیدار» پیرامون زورگیری‌ها و سرقت‌های خُرد در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی
🗓 دوشنبه ۳۱ تیر ۱۳۹۸
#جامعه #اقتصاد #سرقت #آسیب‌های_اجتماعی #خشونت
👈 نمایش گزارش:
بخش‌هایی از این گفت‌وگو:
… زمانی این رفتارها عیان‌تر می‌شوند که رفتارهای نابهنجار به صورت «هنجار» تلقی شوند. یعنی حرمت ارتکاب انحرافات ریخته شده باشد و این بعد اجتماعی قضیه است. زورگیری‌ها نمونهای از رفتارهای خشونت‌باری است که در جامعه میبینیم. در بعضی موارد، افراد که برخی رفتارهای خشونت‌بار مانند رفتار مرد نسبت به زن از خودشان بروز میدهند از سوی جامعه دفع که نمی‌شود هیچ، بلکه نشان‌دهنده‌ی زرنگ بودن نیز هست و این داوری در نگاه فرهنگی ما ریشه دارد و در بستر اجتماع باز تولید می‌شود. همین زورگیری‌ها نوعی خشونت درونش است و به دنبال همان نگاه فرهنگی در نظام اجتماعی بازتولید می‌شود که با مسائل اقتصادی پیوند وثیق دارد …
… در جامعه شما می‌بینید این زورگیری خیلی رایج‌تر و عیان‌تر است چون براساس حساب هزینه ـ فایده انگار فرد هزینه‌ی کم‌تری میپردازد تا این کار را انجام دهد. یعنی جامعه از کنار این مسائل به راحتی می‌گذرد. زورگیر احساس می کند ممکن است دستگیر نشود و مواهبی در بعد مالی هم نصیبش بشود. فرد وقتی حساب هزینه ـ فایده می‌کند، میبیند فایده‌اش بیشتر از هزینهاش است و طبیعتاً انجام می‌دهد. حال آن هزینه چه در دام افتادن و چه نگاه دیگران باشد. آیا نگاه دیگران به این قضیه «تأدیبی» است یا یک نگاه عادی اتفاق می‌افتد، یعنی همان عادی شدن نابهنجاریها ؟…
:: خشونت در ایران سبقه تاریخی دارد
… همیشه عوامل، در هم تنیده هستند و شما نمیتوانید به یک پدیده، تک‌عاملی نگاه کنید. مثلاً شما خشونت در خانواده را در نظر بگیرید؛ مرد چرا به خودش اجازه می‌دهد خشونتورزی بکند؟ یکی از عواملش اقتصادی است. شخصی که پول دارد احساس قدرت می‌کند، چه در خانواده باشد و چه در کف خیابان. فرض کنید در یک کارخانه کسی که دارای پول است و به کارگر اجحاف می‌کند و خشونت میورزد که این عامل اقتصادی است. از این‌رو نابرابری اقتصادی است که زمینهساز خشونتورزی مرد علیه زن می‌شود. فرهنگ، این تقسیم‌بندی و نگاه از بالا به پایین را تأیید می‌کند و در نظام اجتماعی هم به نحوی این موضوعات باز تعریف می‌شوند؛ مثلاً نظام اجتماعی برای یک مرد جایگاه بهتری در اداره‌ی جامعه قائل می‌شود …
… اگر کار و اشتغال بود، به همین نسبت خفتگیریها کاهش پیدا می‌کرد. مجموع عوامل از سطح خرد تا کلان باعث اینگونه پدیده‌ها می‌شود. خودکشی و اعتیاد نیز یک نوعی از خشونت علیه «خود» است. در همه‌ی این پدیده‌ها عنصر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دخیل است و در همه، کمبود عقلانیت دیده می‌شود و بیش از حد، خشونتورزی نمایان است. این با بی تفاوتی، فاجعه میافریند. شما وقتی از کنار کودک کار رد میشوید؛ بار اول خیلی احساس ناراحتی میکنید، بار دوم کم‌تر و بار سوم «انشالله خدا کمکش بکند» میگویید و رد میشوید، بار چهارم فقط رد میشوید. در دنیا NGOها به صحنه می‌آیند ولی در جامعه‌ی ما حتی بسترسازی برای فعالیت NGOها هم صورت نمی‌پذیرد. حتی برای کسانی که داوطلب هستند مانع درست میکنند. یعنی نگاه اطلاعاتی ـ امنیتی به NGOها است … در ایران احساس ناتوانی، زیاد و «درماندگی» آموخته شده است …
:: راهکار چیست؟
… در یک جامعه همه‌ی عناصر به هم مرتبط هستند؛ چه مثبت چه منفی. وقتی صحبت از راهکار می‌شود معمولاً دو نوع راهکار ارائه می‌شود. یک راهکار جنبه‌ی ذهنی، اخلاقی و «توصیهای» دارد. از من جامعهشناس توقع دارند که راه‌کارهای علمی ارائه بدهم بنابراین راه‌کارهایی که ارائه میدهیم با راه‌کارهای دیگران که به صورت «توصیهای» است خیلی تفاوت دارد. مطمئن باشید از هر زاویهای که نگاه بکنید عامل اقتصادی، عامل بسیار تعیین کنندهای است. اگر من بیایم و بگویم که مثلاً صداوسیما آموزش بدهد و خانواده و آموزش و پرورش چه بکنند و چه نکنند عمدتاً راه‌کارهای ذهنی است …
… در داستان تحریمها نیز قبل از هر چیز باید این سؤال را بپرسیم که چرا اقتصاد ما اقتصاد تک‌محصولی و شکننده است به گونه ای که با یک بازی بینالمللی بخواهد به سقوط آزاد نزدیک شود و باید این سؤال را نیز بپرسیم که چرا مدیریت و نظام اقتصادی به این میزان شکننده است که یک تحریم بتواند اینگونه همه‌چیز را بهم بریزد ...
⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
📰 گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی «دیدار» پیرامون زورگیری‌ها و سرقت‌های خُرد در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی
🗓 دوشنبه ۳۱ تیر ۱۳۹۸
#جامعه #اقتصاد #سرقت #آسیب‌های_اجتماعی #خشونت
👈 نمایش گزارش:
بخش‌هایی از این گفت‌وگو:
… زمانی این رفتارها عیان‌تر می‌شوند که رفتارهای نابهنجار به صورت «هنجار» تلقی شوند. یعنی حرمت ارتکاب انحرافات ریخته شده باشد و این بعد اجتماعی قضیه است. زورگیری‌ها نمونهای از رفتارهای خشونت‌باری است که در جامعه میبینیم. در بعضی موارد، افراد که برخی رفتارهای خشونت‌بار مانند رفتار مرد نسبت به زن از خودشان بروز میدهند از سوی جامعه دفع که نمی‌شود هیچ، بلکه نشان‌دهنده‌ی زرنگ بودن نیز هست و این داوری در نگاه فرهنگی ما ریشه دارد و در بستر اجتماع باز تولید می‌شود. همین زورگیری‌ها نوعی خشونت درونش است و به دنبال همان نگاه فرهنگی در نظام اجتماعی بازتولید می‌شود که با مسائل اقتصادی پیوند وثیق دارد …
… در جامعه شما می‌بینید این زورگیری خیلی رایج‌تر و عیان‌تر است چون براساس حساب هزینه ـ فایده انگار فرد هزینه‌ی کم‌تری میپردازد تا این کار را انجام دهد. یعنی جامعه از کنار این مسائل به راحتی می‌گذرد. زورگیر احساس می کند ممکن است دستگیر نشود و مواهبی در بعد مالی هم نصیبش بشود. فرد وقتی حساب هزینه ـ فایده می‌کند، میبیند فایده‌اش بیشتر از هزینهاش است و طبیعتاً انجام می‌دهد. حال آن هزینه چه در دام افتادن و چه نگاه دیگران باشد. آیا نگاه دیگران به این قضیه «تأدیبی» است یا یک نگاه عادی اتفاق می‌افتد، یعنی همان عادی شدن نابهنجاریها ؟…
:: خشونت در ایران سبقه تاریخی دارد
… همیشه عوامل، در هم تنیده هستند و شما نمیتوانید به یک پدیده، تک‌عاملی نگاه کنید. مثلاً شما خشونت در خانواده را در نظر بگیرید؛ مرد چرا به خودش اجازه می‌دهد خشونتورزی بکند؟ یکی از عواملش اقتصادی است. شخصی که پول دارد احساس قدرت می‌کند، چه در خانواده باشد و چه در کف خیابان. فرض کنید در یک کارخانه کسی که دارای پول است و به کارگر اجحاف می‌کند و خشونت میورزد که این عامل اقتصادی است. از این‌رو نابرابری اقتصادی است که زمینهساز خشونتورزی مرد علیه زن می‌شود. فرهنگ، این تقسیم‌بندی و نگاه از بالا به پایین را تأیید می‌کند و در نظام اجتماعی هم به نحوی این موضوعات باز تعریف می‌شوند؛ مثلاً نظام اجتماعی برای یک مرد جایگاه بهتری در اداره‌ی جامعه قائل می‌شود …
… اگر کار و اشتغال بود، به همین نسبت خفتگیریها کاهش پیدا می‌کرد. مجموع عوامل از سطح خرد تا کلان باعث اینگونه پدیده‌ها می‌شود. خودکشی و اعتیاد نیز یک نوعی از خشونت علیه «خود» است. در همه‌ی این پدیده‌ها عنصر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دخیل است و در همه، کمبود عقلانیت دیده می‌شود و بیش از حد، خشونتورزی نمایان است. این با بی تفاوتی، فاجعه میافریند. شما وقتی از کنار کودک کار رد میشوید؛ بار اول خیلی احساس ناراحتی میکنید، بار دوم کم‌تر و بار سوم «انشالله خدا کمکش بکند» میگویید و رد میشوید، بار چهارم فقط رد میشوید. در دنیا NGOها به صحنه می‌آیند ولی در جامعه‌ی ما حتی بسترسازی برای فعالیت NGOها هم صورت نمی‌پذیرد. حتی برای کسانی که داوطلب هستند مانع درست میکنند. یعنی نگاه اطلاعاتی ـ امنیتی به NGOها است … در ایران احساس ناتوانی، زیاد و «درماندگی» آموخته شده است …
:: راهکار چیست؟
… در یک جامعه همه‌ی عناصر به هم مرتبط هستند؛ چه مثبت چه منفی. وقتی صحبت از راهکار می‌شود معمولاً دو نوع راهکار ارائه می‌شود. یک راهکار جنبه‌ی ذهنی، اخلاقی و «توصیهای» دارد. از من جامعهشناس توقع دارند که راه‌کارهای علمی ارائه بدهم بنابراین راه‌کارهایی که ارائه میدهیم با راه‌کارهای دیگران که به صورت «توصیهای» است خیلی تفاوت دارد. مطمئن باشید از هر زاویهای که نگاه بکنید عامل اقتصادی، عامل بسیار تعیین کنندهای است. اگر من بیایم و بگویم که مثلاً صداوسیما آموزش بدهد و خانواده و آموزش و پرورش چه بکنند و چه نکنند عمدتاً راه‌کارهای ذهنی است …
… در داستان تحریمها نیز قبل از هر چیز باید این سؤال را بپرسیم که چرا اقتصاد ما اقتصاد تک‌محصولی و شکننده است به گونه ای که با یک بازی بینالمللی بخواهد به سقوط آزاد نزدیک شود و باید این سؤال را نیز بپرسیم که چرا مدیریت و نظام اقتصادی به این میزان شکننده است که یک تحریم بتواند اینگونه همه‌چیز را بهم بریزد ...
⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
Telegram
جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei
www.dr-bokharaei.com
Ahmad Bokharaei, Sociologist
www.dr-bokharaei.com
Ahmad Bokharaei, Sociologist
❇️ سوق‌دادن افراد به جرم از آثار مخرب بحران اقتصادی کنونی
🗓 شنبه ۲۴ خرداد ۱۳۹۹
📰 گزارش روزنامه‌ی شرق از تغییر وضعیت زندگی مردم در پی افزایش اجاره‌بهای مسکن در دوره‌ی #کرونا در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی | منتشرشده در شنبه ۲۴ خرداد ۱۳۹۹، شماره‌ی ۳۷۴۱
👈 نمایش گزارش:
🔍 بخش‌هایی از سخنان من:
… توصیف وضعیت ناگوار کنونی نیازمند مقدمه‌ای کوتاه است. سه نیاز اساسی هر فرد در یک #جامعه #مسکن، #بهداشت و #تغذیه است که این موارد ضروری و غیرقابل چشم‌پوشی است. در سال‌های گذشته و با کاهش کم‌سابقه ارزش ریال و همچنین #تورم شدید توام با #گرانی، «تغذیه» به صورت غیراستاندارد و با مصرف کالری کم ادامه پیدا کرده بود و #«زندگی»جای خود را به «زنده‌بودن» داده بود …
… مورد دیگر مسئله‌ی بهداشت است که افراد زیادی به دلایل عمده از داشتن بهداشت استاندارد محروم بودند و افراد زیادی امکان استفاده از بیمارستان خصوصی و حتی مراکز درمانی دولتی را در این سال‌ها نداشتند یا این امکان را با وضعیت شدید تورم از دست دادند. «مسکن» امر سومی است که برخلاف دو مورد مذکور امکان پنهان‌شدن ندارد و به همین دلیل مسکن دغدغه‌ی جدی‌تری می‌شود چراکه فرد نمی‌تواند در خیابان بخوابد یا از محل ۱۰ ساله‌ی زندگی به‌راحتی جدا شود…
… کاهش استاندارد زندگی در این سه نیاز اساسی، البته قابل پیش‌بینی بود و همزمان با کاهش ارزش ریال بیشتر هم شد اما هرچه قمیت ملک بالاتر رفت شکاف طبقه‌ی فرودست و فرادست بسیار مشهود، عیان و بحران‌آفرین تر شد و الآن به صورتی است که برای همه این شرایط بغرنج آشکار است …
… الان یک خانواده مجبورند دست‌کم بیش از ۴۰درصد درآمد خود را در شهرهای بزرگ به مسکن اختصاص دهند و #بیکاری هم گریبان‌گیر بسیاری از افراد شده و طبیعتاً تعداد قابل توجهی از اعضای جامعه از عهده‌ی تأمین مسکن برنمی‌آیند. اما خروجی این وضعیت چه خواهد بود؟ یک فرد مجبور است یا از منطقه مسکونی درجه دو به درجه سه برود یا اینکه به حاشیه‌ی شهر برود که این تغییر شرایط به‌راحتی ممکن نیست و معضلات خود را دارد. برون‌داد این شرایط اقتصادی از اختلاف بین زوجین تا #اعتیاد و چندین معضل اجتماعی دیگر را شامل می‌شود …
… نکته‌ی مهم دیگر این است که این شرایط اقتصادی ممکن است افراد را به سمت جرائم سوق دهد؛ #سرقت از روی فشار با سرقت از روی اختیار بسیار متفاوت است اما #قانون هر دوی این افراد را با یک دستور #قضاوت خواهد کرد. این روند منجر به افزایش تراکم #زندان و … می‌شود؛ یعنی این روند و فشار اقتصادی، حلقه‌های یک زنجیره از شرایط نامساعد اجتماعی را می‌سازد و به این صورت نیست که تنها بر یک بخش جامعه اثر بگذارد …
⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
🗓 شنبه ۲۴ خرداد ۱۳۹۹
📰 گزارش روزنامه‌ی شرق از تغییر وضعیت زندگی مردم در پی افزایش اجاره‌بهای مسکن در دوره‌ی #کرونا در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی | منتشرشده در شنبه ۲۴ خرداد ۱۳۹۹، شماره‌ی ۳۷۴۱
👈 نمایش گزارش:
🔍 بخش‌هایی از سخنان من:
… توصیف وضعیت ناگوار کنونی نیازمند مقدمه‌ای کوتاه است. سه نیاز اساسی هر فرد در یک #جامعه #مسکن، #بهداشت و #تغذیه است که این موارد ضروری و غیرقابل چشم‌پوشی است. در سال‌های گذشته و با کاهش کم‌سابقه ارزش ریال و همچنین #تورم شدید توام با #گرانی، «تغذیه» به صورت غیراستاندارد و با مصرف کالری کم ادامه پیدا کرده بود و #«زندگی»جای خود را به «زنده‌بودن» داده بود …
… مورد دیگر مسئله‌ی بهداشت است که افراد زیادی به دلایل عمده از داشتن بهداشت استاندارد محروم بودند و افراد زیادی امکان استفاده از بیمارستان خصوصی و حتی مراکز درمانی دولتی را در این سال‌ها نداشتند یا این امکان را با وضعیت شدید تورم از دست دادند. «مسکن» امر سومی است که برخلاف دو مورد مذکور امکان پنهان‌شدن ندارد و به همین دلیل مسکن دغدغه‌ی جدی‌تری می‌شود چراکه فرد نمی‌تواند در خیابان بخوابد یا از محل ۱۰ ساله‌ی زندگی به‌راحتی جدا شود…
… کاهش استاندارد زندگی در این سه نیاز اساسی، البته قابل پیش‌بینی بود و همزمان با کاهش ارزش ریال بیشتر هم شد اما هرچه قمیت ملک بالاتر رفت شکاف طبقه‌ی فرودست و فرادست بسیار مشهود، عیان و بحران‌آفرین تر شد و الآن به صورتی است که برای همه این شرایط بغرنج آشکار است …
… الان یک خانواده مجبورند دست‌کم بیش از ۴۰درصد درآمد خود را در شهرهای بزرگ به مسکن اختصاص دهند و #بیکاری هم گریبان‌گیر بسیاری از افراد شده و طبیعتاً تعداد قابل توجهی از اعضای جامعه از عهده‌ی تأمین مسکن برنمی‌آیند. اما خروجی این وضعیت چه خواهد بود؟ یک فرد مجبور است یا از منطقه مسکونی درجه دو به درجه سه برود یا اینکه به حاشیه‌ی شهر برود که این تغییر شرایط به‌راحتی ممکن نیست و معضلات خود را دارد. برون‌داد این شرایط اقتصادی از اختلاف بین زوجین تا #اعتیاد و چندین معضل اجتماعی دیگر را شامل می‌شود …
… نکته‌ی مهم دیگر این است که این شرایط اقتصادی ممکن است افراد را به سمت جرائم سوق دهد؛ #سرقت از روی فشار با سرقت از روی اختیار بسیار متفاوت است اما #قانون هر دوی این افراد را با یک دستور #قضاوت خواهد کرد. این روند منجر به افزایش تراکم #زندان و … می‌شود؛ یعنی این روند و فشار اقتصادی، حلقه‌های یک زنجیره از شرایط نامساعد اجتماعی را می‌سازد و به این صورت نیست که تنها بر یک بخش جامعه اثر بگذارد …
⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
| جرم و سرقت در ایران ناشی از فقر و وجود تبعیض: ریشه در ناکارآمدی نظام حکم‌رانی در سامان‌بخشی به ساختار اقتصادی
| گفت‌وگوی تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی با احمد بخارایی درباره‌ی علل و پی‌آمدهای افزایش #جرم و سرقت در #جامعه | پخش‌شده در برنامه‌ی ۶۰دقیقه، یک‌شنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۲۲
| پخش فایل ویدئویی:👇
https://youtu.be/xIzhvdB-yAs?t=810
| پخش فایل شنیداری:👇
https://drive.google.com/file/d/1NVpR0TZH_kUkvjzQz-U-pR4WPPvvFQCV/view
| اشاره‌ی #احمد_بخارایی در این گفت‌وگوی کوتاه ۷ دقیقه‌ای به:
ـ مجرمین سهگانهی #یقه‌آبی، #یقه‌سپید و #یقه‌طلایی و وجود مجرمین اصلی یقه‌طلایی در #طبقه_نوکیسه و وابسته به #قدرت که دم به تله‌ی #قانون نمی‌دهند،
ـ نقش فشار اقتصادی در #سرقت و تأمین معیشت برای سارقان،
ـ ورود سالانه‌ی یک میلیون پرونده‌ی قضایی فقط در یک استان یعنی آذربایجان شرقی نشان از رشد جرائم در کشور،
ـ ابعاد چند‌گانه‌ی #امنیت_اجتماعی علاوه بر امنیت جانی شامل امنیت فکری و مالی،
ـ ریشه‌ی دو نوع جرائم مربوط به جسم و #معیشت و نیز جرائم مربوط به #روان و #خشونت در نابه‌سامانی اقتصادی.
| Instagram | YouTube | Site |
| گفت‌وگوی تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی با احمد بخارایی درباره‌ی علل و پی‌آمدهای افزایش #جرم و سرقت در #جامعه | پخش‌شده در برنامه‌ی ۶۰دقیقه، یک‌شنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۰، ساعت ۲۲
| پخش فایل ویدئویی:👇
https://youtu.be/xIzhvdB-yAs?t=810
| پخش فایل شنیداری:👇
https://drive.google.com/file/d/1NVpR0TZH_kUkvjzQz-U-pR4WPPvvFQCV/view
| اشاره‌ی #احمد_بخارایی در این گفت‌وگوی کوتاه ۷ دقیقه‌ای به:
ـ مجرمین سهگانهی #یقه‌آبی، #یقه‌سپید و #یقه‌طلایی و وجود مجرمین اصلی یقه‌طلایی در #طبقه_نوکیسه و وابسته به #قدرت که دم به تله‌ی #قانون نمی‌دهند،
ـ نقش فشار اقتصادی در #سرقت و تأمین معیشت برای سارقان،
ـ ورود سالانه‌ی یک میلیون پرونده‌ی قضایی فقط در یک استان یعنی آذربایجان شرقی نشان از رشد جرائم در کشور،
ـ ابعاد چند‌گانه‌ی #امنیت_اجتماعی علاوه بر امنیت جانی شامل امنیت فکری و مالی،
ـ ریشه‌ی دو نوع جرائم مربوط به جسم و #معیشت و نیز جرائم مربوط به #روان و #خشونت در نابه‌سامانی اقتصادی.
| Instagram | YouTube | Site |
| صعود آمار انحرافات و آسیب‌های اجتماعی در ایران: تشدید روند فروپاشی اجتماعی!
| دوشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۱
| گفت‌وگوی پایگاه خبری «تجارت‌نیوز» با احمد بخارایی درباره‌ی افزایش جرایم در دهه‌ی ۱۳۹۰ | منتشر شده در ۲۷ اسفند ۱۴۰۱
| نمایش گزارش:👇
https://tejaratnews.com/افزایش-جرایم-و-آسیب-های-اجتماعی-اسفند-1401
| #احمد_بخارایی:
ـ در ابتدا باید بدانیم هر پدیده اجتماعی اعم از مثبت و منفی را در چه سطحی می‌خواهیم بررسی کنیم. در سطح خرد، واحد تحلیل فرد، در سطح میانی، سازمان‌ها و نهادها و در سطح کلان نیز ساختارها هستند. این سه واحد تحلیل در رابطه رفت و برگشتی‌اند.
ـ برای مثال اگر بخواهیم سرقت را بررسی کنیم، اگر از ویژگی‌های فردی آغاز کنیم در تحلیل به سطح میانی و کلان می‌رسیم. #سرقت به دو خرده‌نظام اقتصادی و اجتماعی مربوط می‌شود. فردی که نیاز مالی دارد و این نیاز ناشی از #بیکاری و نداشتن درآمد کافی است. از این طریق به سازمان‌ها و نهادها برای #اشتغال‌زایی می‌رسیم. زمانی که #ساختار_اقتصادی بیمار باشد، به جای ت#ولید، سیستم #دلالی و واسطه‌گری اوج می‌گیرد.
ـ بیماری اقتصاد از سطح کلان به سطح میانه و خرد می‌رسد و در سارق و رفتار او خود را نشان می‌دهد. برای سارق، زندان و مجازات تعیین می‌کنیم، در صورتی‌که سارق مجبور است برای گذران زندگی سرقت کند.
ـ سرقت یک عکس‌العمل است. استارت اولیه را سازمان‌ها و ساختارها می‌زنند و سارق در سطح خرد، عمدتا واکنش نشان می‌دهد. وقتی کار او یک واکنش و عکس‌العمل باشد اگر ۱۰ بار هم به زندان برود، همچنان به رفتار خود ادامه می‌دهد، چون ناشی از «جبر بیرونی» است و راهی ندارد. فشار اقتصادی او را مجبور به سرقت می‌کند. به همین دلیل مجازات نمی‌تواند به‌تنهایی موثر باشد.
ـ در موضوع #آسیب‌های_اجتماعی مانند #نزاع و #کودک‌آزاری، عناصر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را می‌توان همزمان مشاهده کرد. این عناصر هم ریشه در #خرده‌نظام_سیاسی دارند، زیرا مدیریت و تصمیم‌های کلان در این نظام صورت می‌گیرد. به عبارتی خرده‌نظام سیاسی نقش محوری را ایفا می‌کند.
ـ سال‌ها قبل جامعه‌شناسان زنگ خطر #فروپاشی_اجتماعی را به صدا درآوردند. اکنون دیگر صحبت از بحران نیست، بلکه کشور گرفتار #ابربحران شده است.
ـ زمانی که در چهار خرده‌نظام سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شاهد بحران باشیم، دیگر با ابربحران مواجه هستیم. این ابربحران در حوزه اجتماعی اینگونه در فروپاشی اجتماعی متجلی می‌شود. مصادیق این مساله هم همین افزایش دو برابری آسیب‌ها و ناهنجاری‌ها مانند سرقت، کودک‌آزاری و نزاع در یک دهه اخیر است.
ـ فروپاشی اجتماعی مانند #فروپاشی_سیاسی نیست که لحظه‌ای صورت بگیرد. فروپاشی سیاسی ممکن است طی یک یا دو ماه هم صورت بپذیرد، اما فروپاشی اجتماعی مانند کهولت سن است، هر چه زمان بگذرد شدت آن بیشتر می‌شود.
ـ در حال حاضر ما در بستر فروپاشی اجتماعی در حال غلتیدن هستیم و هر چه می‌گذرد این فروپاشی عمیق‌تر می‌شود. ضمن اینکه این نوع فروپاشی هر چقدر عمیق‌تر و گسترده‌تر شود بازگشت به عقب دشوارتر می‌شود.
ـ زمانی که علت و ریشه را در ساختارها پیدا می‌کنیم، راهکار هم آنجاست. اما لزوما فروپاشی سیاسی نمی‌تواند این «ابربحران» را حل کند. ما چون در بستر فروپاشی اجتماعی بزرگ شدیم، حتی با تغییر نظام سیاسی هم این مساله عوض نمی‌شود، این مسائل ریشه‌ای به سهولت ترمیم نمی‌شود. بازگشت به عقب بسیار سخت است.
ـ راه‌حل، تحولِ ساختاری است، نه اصلاح ساختاری. اما چه کسانی باید بانیان این تحول ساختاری باشند؟ کم‌هزینه‌ترین راه این است که نیروهای عدالت‌خواه در داخل کشور ـ که به شرایط موجود معترض هستند ـ این کار را انجام دهند. یعنی کسانی که حتی نامی از آنها نشنیده باشیم. شاید بتوان گفت کسانی که تاکنون نامی از آنها شنیده‌ایم، در این فروپاشی اجتماعی دخیل هستند.
ـ منظور «#عدالت» در چهار خرده نظام است. عدالتِ فرهنگی یعنی پذیرش فرهنگ همگانی و خرده فرهنگ‌ها. عدالت اجتماعی یعنی توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات و نیز اجرای سیاست رفاه اجتماعی برای همه. عدالت سیاسی نیز ایجاد فضای دموکراتیک و عدالت اقتصادی به معنای کاهش فاصله و شکاف طبقاتی است.
ـ البته ممکن است این راهکار صورت نگیرد، چون مطلوب و ایده‌آل است. امر مطلوب هم گاهی اجرایی نیست.
| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| دوشنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۱
| گفت‌وگوی پایگاه خبری «تجارت‌نیوز» با احمد بخارایی درباره‌ی افزایش جرایم در دهه‌ی ۱۳۹۰ | منتشر شده در ۲۷ اسفند ۱۴۰۱
| نمایش گزارش:👇
https://tejaratnews.com/افزایش-جرایم-و-آسیب-های-اجتماعی-اسفند-1401
| #احمد_بخارایی:
ـ در ابتدا باید بدانیم هر پدیده اجتماعی اعم از مثبت و منفی را در چه سطحی می‌خواهیم بررسی کنیم. در سطح خرد، واحد تحلیل فرد، در سطح میانی، سازمان‌ها و نهادها و در سطح کلان نیز ساختارها هستند. این سه واحد تحلیل در رابطه رفت و برگشتی‌اند.
ـ برای مثال اگر بخواهیم سرقت را بررسی کنیم، اگر از ویژگی‌های فردی آغاز کنیم در تحلیل به سطح میانی و کلان می‌رسیم. #سرقت به دو خرده‌نظام اقتصادی و اجتماعی مربوط می‌شود. فردی که نیاز مالی دارد و این نیاز ناشی از #بیکاری و نداشتن درآمد کافی است. از این طریق به سازمان‌ها و نهادها برای #اشتغال‌زایی می‌رسیم. زمانی که #ساختار_اقتصادی بیمار باشد، به جای ت#ولید، سیستم #دلالی و واسطه‌گری اوج می‌گیرد.
ـ بیماری اقتصاد از سطح کلان به سطح میانه و خرد می‌رسد و در سارق و رفتار او خود را نشان می‌دهد. برای سارق، زندان و مجازات تعیین می‌کنیم، در صورتی‌که سارق مجبور است برای گذران زندگی سرقت کند.
ـ سرقت یک عکس‌العمل است. استارت اولیه را سازمان‌ها و ساختارها می‌زنند و سارق در سطح خرد، عمدتا واکنش نشان می‌دهد. وقتی کار او یک واکنش و عکس‌العمل باشد اگر ۱۰ بار هم به زندان برود، همچنان به رفتار خود ادامه می‌دهد، چون ناشی از «جبر بیرونی» است و راهی ندارد. فشار اقتصادی او را مجبور به سرقت می‌کند. به همین دلیل مجازات نمی‌تواند به‌تنهایی موثر باشد.
ـ در موضوع #آسیب‌های_اجتماعی مانند #نزاع و #کودک‌آزاری، عناصر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را می‌توان همزمان مشاهده کرد. این عناصر هم ریشه در #خرده‌نظام_سیاسی دارند، زیرا مدیریت و تصمیم‌های کلان در این نظام صورت می‌گیرد. به عبارتی خرده‌نظام سیاسی نقش محوری را ایفا می‌کند.
ـ سال‌ها قبل جامعه‌شناسان زنگ خطر #فروپاشی_اجتماعی را به صدا درآوردند. اکنون دیگر صحبت از بحران نیست، بلکه کشور گرفتار #ابربحران شده است.
ـ زمانی که در چهار خرده‌نظام سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شاهد بحران باشیم، دیگر با ابربحران مواجه هستیم. این ابربحران در حوزه اجتماعی اینگونه در فروپاشی اجتماعی متجلی می‌شود. مصادیق این مساله هم همین افزایش دو برابری آسیب‌ها و ناهنجاری‌ها مانند سرقت، کودک‌آزاری و نزاع در یک دهه اخیر است.
ـ فروپاشی اجتماعی مانند #فروپاشی_سیاسی نیست که لحظه‌ای صورت بگیرد. فروپاشی سیاسی ممکن است طی یک یا دو ماه هم صورت بپذیرد، اما فروپاشی اجتماعی مانند کهولت سن است، هر چه زمان بگذرد شدت آن بیشتر می‌شود.
ـ در حال حاضر ما در بستر فروپاشی اجتماعی در حال غلتیدن هستیم و هر چه می‌گذرد این فروپاشی عمیق‌تر می‌شود. ضمن اینکه این نوع فروپاشی هر چقدر عمیق‌تر و گسترده‌تر شود بازگشت به عقب دشوارتر می‌شود.
ـ زمانی که علت و ریشه را در ساختارها پیدا می‌کنیم، راهکار هم آنجاست. اما لزوما فروپاشی سیاسی نمی‌تواند این «ابربحران» را حل کند. ما چون در بستر فروپاشی اجتماعی بزرگ شدیم، حتی با تغییر نظام سیاسی هم این مساله عوض نمی‌شود، این مسائل ریشه‌ای به سهولت ترمیم نمی‌شود. بازگشت به عقب بسیار سخت است.
ـ راه‌حل، تحولِ ساختاری است، نه اصلاح ساختاری. اما چه کسانی باید بانیان این تحول ساختاری باشند؟ کم‌هزینه‌ترین راه این است که نیروهای عدالت‌خواه در داخل کشور ـ که به شرایط موجود معترض هستند ـ این کار را انجام دهند. یعنی کسانی که حتی نامی از آنها نشنیده باشیم. شاید بتوان گفت کسانی که تاکنون نامی از آنها شنیده‌ایم، در این فروپاشی اجتماعی دخیل هستند.
ـ منظور «#عدالت» در چهار خرده نظام است. عدالتِ فرهنگی یعنی پذیرش فرهنگ همگانی و خرده فرهنگ‌ها. عدالت اجتماعی یعنی توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات و نیز اجرای سیاست رفاه اجتماعی برای همه. عدالت سیاسی نیز ایجاد فضای دموکراتیک و عدالت اقتصادی به معنای کاهش فاصله و شکاف طبقاتی است.
ـ البته ممکن است این راهکار صورت نگیرد، چون مطلوب و ایده‌آل است. امر مطلوب هم گاهی اجرایی نیست.
| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| تشدید #فروپاشی_اجتماعی: سرقت مسلحانه از یک دکه‌ی خرده‌فروش!
| یک‌شنبه ۲۲ امرداد ۱۴۰۲
| گفت‌وگوی روزنامه‌ی «اعتماد» با احمد بخارایی درباره‌ی سرقت مسلحانه از دکه‌دار | منتشرشده در ۲۲ امرداد ۱۴۰۲
| نمایش گزارش:👇
https://www.etemadnewspaper.ir/fa/main/detail/204638
https://drive.google.com/file/d/11fqUVPvq8L_lyuadhQz6F15WBmjSD9fE/view
| فایل شنیداری:👇(پخش در پایین پست)
#احمد_بخارایی: فایل کوتاه شنیداری این گفت‌وگو در اختیارتان است زیرا بنا به خط قرمزهای سانسور‌گونه‌ای که رسانه‌های داخلی برخلاف میل‌شان، گریبان‌شان را گرفته اجازه‌ی انعکاس بخش‌های اصلی این فایل را نداده. در این گفت‌وگو به انواع سهگانهی خشونت‌های عریان (تهدید و تحدید و بگیر و ببند و شکنجه فعالان مدنی و …)، نیمه‌عریان (خشونت کلامی) و پنهان (خشونت اقتصادی) مجموعه‌ی عناصر #نظام_سیاسی علیه مردم اشاره داشتم و اینکه این‌ها چگونه سرچشمه انواع خشونت‌ها در جامعه بوده‌اند.
https://drive.google.com/u/0/uc?id=11bk0xibAOqRBMhPC3zZB4tKZlZs7mBhI&export=play
«اين حادثه كم‌سابقه يا بي‌سابقه‌اي بود كه رخ داد. يعني اغلب وقتي افرادي با سلاح گرم دست به سرقت مي‌زنند سراغ مكان‌هايي مي‌روند كه اجناس ارزشمند داشته باشد، اما حالا اين‌بار حمل سلاح گرم با سرقت خرد يا دله دزدي همراه شده است. بنابراين تلفيق اين دو نوع جرم (جرم مالي و جرم خشونت‌آميز) با عنوان #سرقت از دكه، بي‌سابقه بوده. اين واقعه به طور خاص دو الي سه سناريو و فرضيه مي‌تواند داشته باشد. يكي اينكه پشت صحنه ماجرا هم همين است كه مي‌بينيم؛ يعني با اسلحه اجناس كم‌بها و خرد دزديده شده. فرضيه دوم اين است كه ممكن است يك تسويه‌حساب شخصي يا تهديد بوده باشد. در هر دو فرضيه يك امر مشترك وجود دارد؛ اينكه #خشونت در #جامعه فراگير شده و #سرقت_مسلحانه با سرقت خرد تلفيق شده و اين در تصاوير منتشر شده نيز كاملا مشخص است. دست يكي از افراد قمه بود و دست فرد ديگر اسلحه. حتي اگر فرضيه دوم كه تسويه‌حساب شخصي است را درنظر بگيريم باز هم چهره خشونت‌بار تسويه‌حساب‌ها خود را نشان مي‌دهند. فرضيه سوم براي اين نوع سرقت، مشكلات مالي يا #فقر است. ببينيد اگر راه پول درآوردن در جامعه براي همه افراد يكسان نباشد برخي افراد دست به «نوآوري» مي‌زنند. نوآوري در اينجا به معني ابتكار در وسايل سرقت است. البته به اين موضوع نيز بايد توجه كرد؛ منطقه‌اي كه در آن سرقت صورت گرفته، منطقه فقيري است و به لحاظ مالي افراد وضعيت خوبي ندارند، اما اينكه فقر به عنوان يك متغير بزرگ در اين صحنه حضور داشته باشد، جاي ترديد دارد. البته تا زماني كه سارقان مسلح دكه روزنامه‌فروشي دستگير نشوند ما نمي‌توانيم بگوييم اين افراد با چه انگيزه‌اي اين اقدام عجيب را انجام دادند. يا نمي‌توانيم بگوييم آنها بار اول‌شان بوده كه سرقت كردند يا نه... ولي شنيده شده اكثر افرادي كه دستگير مي‌شوند داراي سابقه هستند. مساله عجيب اين واقعه اين است كه پاي اسلحه به سرقت‌هاي خرد باز شده. در مورد اينكه چرا اين افراد با اسلحه به دكه روزنامه‌فروشي دستبرد زدند مي‌توان گفت؛ شايد افراد در حالت عادي نبودند كه اين موضوع هم جاي تاسف دارد و نشان مي‌دهد؛ مصرف مواد مخدر به انواع مختلف در جامعه با آمار بالايي مواجه است. مورد ديگر اينكه شايد سارقان در گروه دوستان خود خواستند خودنمايي كنند، چون گروه مثل آيينه است و افراد وقتي وارد گروه‌هاي مختلف مي‌شوند خود را مانند آنها مي‌بينند.»
اين را هم اضافه كنم؛ ما مسائل جامعه‌مان را نمي‌توانيم با كشورهاي ديگر مقايسه كنيم. مثلا وقتي گفته مي‌شود در امريكا در هر دو يا سه دقيقه سرقت مسلحانه صورت مي‌گيرد شرايط كاملا با ايران متفاوت است، چراكه در امريكا اكثر سرقت‌ها توسط افرادي خاص صورت مي‌گيرد و ثانيا اسلحه به صورت قانوني به فروش مي‌رسد. بنابراين نمي‌توان اين دو را با هم مقايسه كرد، اما بايد ديد در ايران كه فروش اسلحه غيرقانوني است و نيروهاي امنيتي و انتظامي نقش بسيار پررنگي دارند چرا اين نوع سرقت‌ها صورت مي‌گيرد و اينكه در پايتخت هر كسي اسلحه بخواهد به راحتي مي‌تواند تهيه كند. مساله مهم ديگر مساله خشونت عريان است كه در غالب‌هاي مختلف در جامعه ديده مي‌شود. از نظر بنده ريشه اصلي اين موضوعات، #خشونت_نظام_سياسي است كه عليه مردم و شهروندان اعمال مي‌شود. ماجراي حجاب و وقايع اخير كشور نيز چهره ديگر خشونت عريان است كه در كف خيابان‌ها شاهد آن هستيم.
مطلب در سایت خبری-تحلیلی دیده‌بان ایران 👇
https://www.didbaniran.ir/fa/tiny/news-161956
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| یک‌شنبه ۲۲ امرداد ۱۴۰۲
| گفت‌وگوی روزنامه‌ی «اعتماد» با احمد بخارایی درباره‌ی سرقت مسلحانه از دکه‌دار | منتشرشده در ۲۲ امرداد ۱۴۰۲
| نمایش گزارش:👇
https://www.etemadnewspaper.ir/fa/main/detail/204638
https://drive.google.com/file/d/11fqUVPvq8L_lyuadhQz6F15WBmjSD9fE/view
| فایل شنیداری:👇(پخش در پایین پست)
#احمد_بخارایی: فایل کوتاه شنیداری این گفت‌وگو در اختیارتان است زیرا بنا به خط قرمزهای سانسور‌گونه‌ای که رسانه‌های داخلی برخلاف میل‌شان، گریبان‌شان را گرفته اجازه‌ی انعکاس بخش‌های اصلی این فایل را نداده. در این گفت‌وگو به انواع سهگانهی خشونت‌های عریان (تهدید و تحدید و بگیر و ببند و شکنجه فعالان مدنی و …)، نیمه‌عریان (خشونت کلامی) و پنهان (خشونت اقتصادی) مجموعه‌ی عناصر #نظام_سیاسی علیه مردم اشاره داشتم و اینکه این‌ها چگونه سرچشمه انواع خشونت‌ها در جامعه بوده‌اند.
https://drive.google.com/u/0/uc?id=11bk0xibAOqRBMhPC3zZB4tKZlZs7mBhI&export=play
«اين حادثه كم‌سابقه يا بي‌سابقه‌اي بود كه رخ داد. يعني اغلب وقتي افرادي با سلاح گرم دست به سرقت مي‌زنند سراغ مكان‌هايي مي‌روند كه اجناس ارزشمند داشته باشد، اما حالا اين‌بار حمل سلاح گرم با سرقت خرد يا دله دزدي همراه شده است. بنابراين تلفيق اين دو نوع جرم (جرم مالي و جرم خشونت‌آميز) با عنوان #سرقت از دكه، بي‌سابقه بوده. اين واقعه به طور خاص دو الي سه سناريو و فرضيه مي‌تواند داشته باشد. يكي اينكه پشت صحنه ماجرا هم همين است كه مي‌بينيم؛ يعني با اسلحه اجناس كم‌بها و خرد دزديده شده. فرضيه دوم اين است كه ممكن است يك تسويه‌حساب شخصي يا تهديد بوده باشد. در هر دو فرضيه يك امر مشترك وجود دارد؛ اينكه #خشونت در #جامعه فراگير شده و #سرقت_مسلحانه با سرقت خرد تلفيق شده و اين در تصاوير منتشر شده نيز كاملا مشخص است. دست يكي از افراد قمه بود و دست فرد ديگر اسلحه. حتي اگر فرضيه دوم كه تسويه‌حساب شخصي است را درنظر بگيريم باز هم چهره خشونت‌بار تسويه‌حساب‌ها خود را نشان مي‌دهند. فرضيه سوم براي اين نوع سرقت، مشكلات مالي يا #فقر است. ببينيد اگر راه پول درآوردن در جامعه براي همه افراد يكسان نباشد برخي افراد دست به «نوآوري» مي‌زنند. نوآوري در اينجا به معني ابتكار در وسايل سرقت است. البته به اين موضوع نيز بايد توجه كرد؛ منطقه‌اي كه در آن سرقت صورت گرفته، منطقه فقيري است و به لحاظ مالي افراد وضعيت خوبي ندارند، اما اينكه فقر به عنوان يك متغير بزرگ در اين صحنه حضور داشته باشد، جاي ترديد دارد. البته تا زماني كه سارقان مسلح دكه روزنامه‌فروشي دستگير نشوند ما نمي‌توانيم بگوييم اين افراد با چه انگيزه‌اي اين اقدام عجيب را انجام دادند. يا نمي‌توانيم بگوييم آنها بار اول‌شان بوده كه سرقت كردند يا نه... ولي شنيده شده اكثر افرادي كه دستگير مي‌شوند داراي سابقه هستند. مساله عجيب اين واقعه اين است كه پاي اسلحه به سرقت‌هاي خرد باز شده. در مورد اينكه چرا اين افراد با اسلحه به دكه روزنامه‌فروشي دستبرد زدند مي‌توان گفت؛ شايد افراد در حالت عادي نبودند كه اين موضوع هم جاي تاسف دارد و نشان مي‌دهد؛ مصرف مواد مخدر به انواع مختلف در جامعه با آمار بالايي مواجه است. مورد ديگر اينكه شايد سارقان در گروه دوستان خود خواستند خودنمايي كنند، چون گروه مثل آيينه است و افراد وقتي وارد گروه‌هاي مختلف مي‌شوند خود را مانند آنها مي‌بينند.»
اين را هم اضافه كنم؛ ما مسائل جامعه‌مان را نمي‌توانيم با كشورهاي ديگر مقايسه كنيم. مثلا وقتي گفته مي‌شود در امريكا در هر دو يا سه دقيقه سرقت مسلحانه صورت مي‌گيرد شرايط كاملا با ايران متفاوت است، چراكه در امريكا اكثر سرقت‌ها توسط افرادي خاص صورت مي‌گيرد و ثانيا اسلحه به صورت قانوني به فروش مي‌رسد. بنابراين نمي‌توان اين دو را با هم مقايسه كرد، اما بايد ديد در ايران كه فروش اسلحه غيرقانوني است و نيروهاي امنيتي و انتظامي نقش بسيار پررنگي دارند چرا اين نوع سرقت‌ها صورت مي‌گيرد و اينكه در پايتخت هر كسي اسلحه بخواهد به راحتي مي‌تواند تهيه كند. مساله مهم ديگر مساله خشونت عريان است كه در غالب‌هاي مختلف در جامعه ديده مي‌شود. از نظر بنده ريشه اصلي اين موضوعات، #خشونت_نظام_سياسي است كه عليه مردم و شهروندان اعمال مي‌شود. ماجراي حجاب و وقايع اخير كشور نيز چهره ديگر خشونت عريان است كه در كف خيابان‌ها شاهد آن هستيم.
مطلب در سایت خبری-تحلیلی دیده‌بان ایران 👇
https://www.didbaniran.ir/fa/tiny/news-161956
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |