جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.71K subscribers
67 photos
20 videos
1 file
645 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
❇️ استیصال اجتماعی: شغل‌های اجباری

🗓 یک‌شنبه ۲۱ دی ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی آفتاب یزد درباره‌ی تأثیر #فشار_اقتصادی بر انتخاب شغلی #طبقه_متوسط در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی و حسن گل‌مرادی | منتشرشده در شماره‌ی ۵۹۲۵، یک‌شنبه ۲۱ دی ۱۳۹۹

👈 نمایش گزارش
بخشی از گفته‌های احمد بخارایی:

… «در هر جامعه‌ای نسبت به همه‌ی پدیده‌های اجتماعی که شامل مجموعه کنش‌های افراد است، مقداری عنصر اختیار مشاهده می‌شود و مقداری عنصر اجبار. آن‌چه که باعث می‌شود تعاملات افراد #کنش باشد یا #واکنش، عناصر #اختیار و #اجبار است. در جامعه‌ای که رقابت به معنای واقعی در عرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی شکل گرفته باشد و #توزیع_فرصت‌ها به صورت عادلانه باشد، عنصر اختیار بیشتر از عنصر جبر در صحنه تعاملات اجتماعی، پدیده‌ها و کنش‌ها عرض اندام می‌کند و بالعکس هرچه فضای رقابتی تنگ‌تر، مرزبندی بین خودی و غیرخودی غلیظ‌تر و جدی‌تر و توزیع فرصت‌ها تبعیض‌آمیزتر و ناعادلانه‌تر باشد، عنصر واکنش و جبر در پدیده‌ها و تعاملات اجتماعی پررنگ‌تر از عنصر اختیار و کنش خواهد بود. بنابراین از نگاه منِ #جامعه‌شناس در جامعه‌ی ما توزیع نابرابر فرصت‌ها وجود دارد که نمود این پدیده در قسمت‌های مختلف دیده می‌شود. این توزیع نابرابر در ساختارهای حقوقی #قانون_اساسی هم دیده می‌شود. برای مثال در ماده‌ی ۳ گفته شده است که "وظیفه‌ی #دولت بالابردن سطح آگاهی‌های عمومی در همه‌ی زمینه‌ها با استفاده‌ی صحیح از #مطبوعات و رسانه‌های گروهی و وسایل دیگر است" که با سایر اصول‌ قانون اساسی در تضاد است، چرا که وقتی فقط یک نگاه و یک تفسیر بر خوانش سایر اصول حاکم باشد بعضی از اصول مانند همین ماده‌ی ۳ امکان وقوع نخواهد داشت. در #جامعه بسیاری از دانشگاهیان و منتقدان در رسانه‌های ملی جایی ندارند. این توزیع نابرابر فرصت‌ها در سایر سطوح هم قابل مشاهده است از جمله در مسئله‌ی استخدام‌ها، توزیع منابع بانکی، توزیع پست‌های مدیریتی، جذب اساتید و … که تا رده‌های پایین‌تر اجتماع هم ادامه پیدا می‌کند.» …

… در جامعه‌ای که ما به شدت با #توزیع_نابرابر_فرصت‌ها مواجه هستیم پدیده‌هایی از جمله گسترش چنین مشاغلی دیده می‌شود. بسیاری از راننده تاکسی‌ها دارای مدارک تحصیلی در مقاطع بالا هستند و نتوانسته‌اند متناسب با تخصصشان به شغلی مشغول شوند. رانندگی مهارتی است که به مدرک تحصیلی نیازی ندارد و در هیچ کجا شرط اشتغال به رانندگی دارا بودن مدرک تحصیلی نیست، پس کاملاً واضح است که انتخاب این نوع فعالیت‌ها و مشاغل، انتخاب اختیاری افراد و کنشی نیست بل‌که از سر اجبار و نوعی واکنش است تا از این طریق درآمدی حاصل شود. این واکنش زشت‌ترین صحنه برای تعاملات اجتماعی است که افراد از سر جبر و نه اختیار به کاری روی بیاورند. گسترش چنین پدیده‌ای به معنی استیصال و به بن‌بست رسیدن جامعه است. بسیاری از افراد به این دلیل به فعالیت در این دست از مشاغل تن داده‌اند که در غیر این صورت ناچار می‌شدند به راه‌های تأمین معاش از مسیرهای انحرافی روی بیاورند. به همین دلیل در جامعه‌ی ما رفتار بسیاری از #مجرمان، واکنش و از سر جبر است. عده‌ی زیادی از این افراد به نوعی قربانی توزیع ناعادلانه‌ی فرصت‌ها در ‌جامعه هستند. #دوقطبی‌شدن در جامعه‌ی ما در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی وجود دارد که دو قطبی شدن اقتصادی خروجی آن‌ها است. در شرایط فعلی دهک‌های میانی از بین رفته‌اند و به طبقات پایین‌تر نزول پیدا کرده‌اند به همین دلیل جامعه به سمت دوقطبیشدن اقتصادی در حرکت است و در نتیجه تنها دو قطب بزرگ بالا و پایین خواهیم داشت …

… در این شرایط اقتصادی راهکارهایی مانند #یارانه‌ تنها مسکن است اما درمانی نخواهد بود که تأثیر آن تداوم داشته باشد. بسیاری از رفتارهای خشونت‌بار خانواده‌ها ریشه در جامعه دارد و نباید با نگاه روان‌شناسانه و شخصی به این پدیده‌ها نگاه کرد. امروز این خشونت‌ها در خانواده‌ها است و بعدها به گروه‌های بزرگ‌تری مانند سازمان‌ها راه پیدا خواهد کرد مانند این که ما امروز می‌شنویم نزدیک به ۱۰۰هزار میلیارد تومان #فرار_مالیاتی داریم …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| کرونا شکاف طبقاتی را آشکارتر کرد

| یک‌شنبه ۲۸ شهریور ۱۴۰۰

| گزارش روزنامه‌ی شرق درباره‌ی افزایش شکاف طبقاتی در دوره‌ی کرونا در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی، حسن موسوی‌چلک و علیرضا ناجی | منتشرشده در شنبه ۲۷ شهريور ۱۴۰۰، شماره‌ی ۴۰۹۹


| نمایش گزارش:👇
https://sharghdaily.com/fa/Main/Detail/298236

… «به هر پدیده اجتماعی از دو زاویه می‌توان نگاه کرد که یک جنبه آن سلبی و جنبه دیگر ایجابی است، این قوانینی که مقرر می‌شود، همچون منع رفت‌وآمدهایی که داشتیم از دید سلبی آن، این‌چنین است که چه کسانی نمی‌توانند این #قانون را رعایت کنند؟ در واقع افرادی که مجبورند به دلایلی در #جامعه حضور پیدا کنند، جبر اجتماعی و اقتصادی منجر به این مسئله می‌شود، همان‌طور که می‌دانید جایی هم در این مدت وجود نداشت تا به این افرد در زمان شیوع کرونا درآمد ماهانه بدهد تا به دلیل خطر ابتلا و رعایت قوانین در خانه بمانند، البته برخی کشورها این کار را انجام دادند، طبق مشاهدات حضوری که داشتم در بعضی کشورها حتی افراد مجاز به فعالیت اقتصادی هم گاه به دولت اعلام کردند که ترجیح می‌دهند در خانه بمانند و تحت پوشش حمایت اقتصادی ۸۰ درصد دولت قرار گرفتند»…

… «اما در این صحنه هرچه اقشار آسیب‌پذیرتر باشند و برای گذران زندگی روزمره، نیاز به فعالیت بیشتر داشته باشند در رعایت‌نکردن مقررات مربوط به #کرونا، بیشتر به چشم می‌خورند؛ بنابراین ارتباطی بین میزان درآمد و جنبه سلبی ماجرا وجود دارد، با توجه به اینکه همه چیز هم نسبی است، بنابراین همه ‌چیز در این شرایط سلبی‌تر می‌شود، مثلا فردی که یک کاسب جزء است، با وسیله نقلیه کار می‌کند یا دست‌فروش است، کاملا در معرض ابتلا قرار دارد، ولی در این شرایط باید برای زنده‌ماندن در جامعه حضور داشته باشد و برخی از قوانین مربوط به محدودیت‌های کرونا را هم زیر پا بگذارد»…

… «در جنبه ایجابی ماجرا یک نفر از روی اراده قوانین را زیر پا می‌گذارد، یعنی امکان رعایت را دارد اما انجام نمی‌دهد، این افراد خودمحور و فردمحور هستند و اصلا افراد جمع‌گرایی نیستند، یعنی منفعت فردی را همیشه ترجیح می‌دهند، معمولا هم پول دارند و مثلا رفت‌وآمد به شهرهای دیگر ممنوع می‌شود ولی آنها بدون اهمیت به جریمه یک میلیونی برای آسایش خودشان قوانین را زیر پا می‌گذارند و به تفریح خود می‌رسند، مگر اینکه این افراد از فرهنگ و تحصیلات خاص برخوردار باشند و قوانین را رعایت کنند. بحث اصلی این است که وقتی #اقتصاد سالم نباشد و #نظام_حکمرانی درستی برقرار نباشد، آدم‌ها احساس تعلقی به جامعه نخواهند داشت، هرچه این حس تعلق بیشتر باشد #قانون‌گرایی بیشتر و #قانون‌شکنی کمتر صورت می‌گیرد، اما اگر ببینند مجموعه مديريت در واقع ساز خودش را می‌زند و به آنها توجهی نمی‌کند، این مسئله از یک جا و به شکلی بیرون می‌زند؛ مثلا زمانی که کرونا باشد در قالب زیرپاگذاشتن قوانین و در جای دیگر مثل توزیع فرصت‌ها با رانت، فساد و پارتی‌بازی خود را نشان می‌دهد که همه اینها حلقه‌های یک زنجیره است، پس یک پدیده را باید از چند زاویه ارزیابی کرد»…

… «من خیلی موافق نیستم که کرونا تأثیر ویژه‌ای بر افزایش #شکاف_طبقاتی داشته است، چون این شکاف طبقاتی متأسفانه در سه دهه اخیر یعنی پایان جنگ شروع شده و بیشتر و بیشتر هم شده است که این هم باز به توزیع فرصت‌ها، نگاه‌های ایدئولوژیک‌محور مربوط است که خیلی‌ها را قبول نداشتند و آنها کم طرد شدند، این دو‌ تکه ‌شدن جامعه از همان زمان شروع شد، در واقع این شکاف یک‌شبه به وجود نیامده که الان قشر متوسط کمتر و افراد دهک یک و دو و همچنین دهک ۹ و ۱۰ بیشتر شده است، #دوقطبی‌شدن یک فاجعه بزرگ برای جامعه است و این دوقطبیشدن اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در این ایام فقط خود را بیشتر به نمایش گذاشته است، یعنی آنچه پنهان بود بیشتر عرض اندام کرده و به واسطه کرونا بیشتر گردوغبارهایش کنار رفته و خود واقعی‌اش مشخص‌تر شده است» …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| "#بی‌عدالتی در ایران!"

| گزیده‌ی گفت‌وشنود با صدای آمریکا
| تاریخ پخش: یک‌شنبه ۱۷ بهمن ۱۴۰۰

| #احمد_بخارایی: در #دوقطبی‌شدن_طبقاتی و در گسترش دهک‌های فقیر ۱ تا ۳ و در کوچه‌ها و خیابان‌ها و در لباس‌ها و خانه‌ها و در #مهاجرت و فرار انسان‌ها و در تهدید و تحدید #هویت‌جویی و در بی‌پاسخی به نیاز "بودن" در انسان‌های ایرانی، چهره‌ی #تبعیض هویداست …

فایل کامل شنیداری و دیداری این گفت‌وشنود منتشر می‌شود.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |