| فشار اقتصادی، تعارضات فرهنگی و #آزادی‌خواهی در کف خیابان‌ها و در فریاد معترضان!
| پنج‌شنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱
| گفت‌وگوی خبرگزاری کار ایران (Ilna) با احمد بخارایی درباره‌ی #اعتراضات پس از مرگ #مهسا_امینی | منتشرشده در ۱۸ مهر ۱۴۰۱
| نمایش گزارش: 👇
http://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1285459
| #احمد_بخارایی: یک آب وقتی که می‌خواهد به مرحله بخار برسد، باید حرارتش زیاد و زیادتر شود تا بخار شود؛ بنابراین مطالبات انباشته شده در این سال‌ها همان داستان حرارت است و همه به هم مرتبط هستند مانند حلقه‌های بهم پیوسته یک زنجیر. همه این‌ها بهم متصل هستند، منتها ممکن است در شرایط امروز یعنی در شهریور و مهر ۱۴۰۱ یک شکل نوین‌تری به خود گرفته باشد.
در دوره‌های قبل هم دیدیم که عوامل اقتصادی در بروز اعتراضات چه تاثیری داشت و نیز عوامل فرهنگی شامل تعارض الگوهای سنتی و مدرن چقدر نقش داشت و اینگونه نبود که صرفا به دلیل تغییر قیمت بنزین که اتفاقا توجیه اقتصادی هم داشت، مردم معترض شوند و با اینکه استدلال منطقی هم برای افزایش قیمت بنزین وجود داشت، اما از سوی مردم پذیرفته نشد، چراکه این فقط یک بهانه و جرقه برای آغاز اعتراضات بود.
بنابراین تمام رخدادها در این چند سال باهم ارتباط کاملا معنادار داشته و هرچه جلوتر می‌رویم، فرم و محتوای آن به روزتر می‌شود. شکل محتوایی آن در واقع ریشه‌ای‌تر می‌شود و شکل و فرم آن هم در خیابان‌ها گسترده‌تر و از نظر کمی نیز بیشتر می‌شود و قشرهای خاصی مانند جوانان بیشتر عرض اندام می‌کنند، زنان بیشتر در خیابان حاضر می‌شوند، بنابراین هم از نظر فرم و هم از نظر محتوایی درحالی که در هم تنیده هستند، اما به روزتر می‌شوند.
این اعتراضات اخیر صرفا به دلیل مرگ غم‌انگیز این خانم نبود. اگر این اتفاق برای مهسا امینی هم نمی‌افتاد، ممکن بود چند روز دیگر یک اتفاقی دیگر باعث جرقه شکل‌گیری اعتراضات شود.
مناطق تصمیم‌گیر، ناهماهنگ و گاهی اوقات متضاد هم هستند و نمونه بارز آن، همین اتفاقی است که افتاد و در دو روز اول ستاد امر به معروف و نهی از منکر در اطلاعیه‌ای عملکرد نیروی انتظامی را محکوم کرد و اعلام کرد که نه پلیس باید به صورت مستقیم وارد صحنه شود و نه باید حل این مساله را با محاکم قضایی گره زد. ما از این تضادها در همه عرصه‌ها از جمله سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصادی، فرهنگی و… شاهد هستیم. این تضادها نمی‌تواند به نفع جامعه باشد، بلکه باید هماهنگی وجود داشته باشد. در #جامعه‌شناسی بحثی مطرح است، مبنی بر اینکه دستگاه‌ها و نهادها باید مکمل هم باشند و اگر تعامل پویا نداشته باشند، این نهادها به مرور ضعیف و فاقد کارآیی می‌شوند. این موارد مربوط به این دوره اخیر هم نیست بلکه چند دهه است که این مشکل وجود دارد. علت اصلی آن هم وجود و نفوذ ایدئولوژی در سیاست است و ایدئولوژی هم تفسیربردار است.
افراد به تناسب پژواکی که صدایشان دارد و تریبون و قدرتی که دارند تفسیر می‌کنند و تفسیر آنها از این ایدئولوژی گفتمان حاکم می‌شود، یعنی اگر کسی که تریبون و قدرت دارد، الان این قدرت را نداشت، تفسیرش به گوش هیچ کسی نمی‌رسید، اما چون از تریبون برخوردار است تفسیرش پژواک پیدا می‌کند و این پژواک بر اذهان، افکار و کنش‌ها سیطره پیدا کرده و تبدیل به قانون و قدرت می‌شود.
در مشاهداتی که خود من در این مدت در خیابان داشتم، حاکی از این بود که حضور مردم در خیابان سن و جنس نمی‌شناسد و همه سن‌ها و همه قشرها اعم از زن و مرد حضور دارند. بخشی از این حضور به دهه هشتادی‌ها اختصاص و البته جلوه‌گری بیشتری داشت، اما اینگونه نیست که دهه هشتادی‌ها نسبت به سایر گروه‌های سنی در اعتراضات، تعداد بیشتری داشته باشند در واقع توزیع نسبتا کم و بیش نرمالی از نظر گروه سنی وجود دارد، اما از این جهت که این گروه سنی تاکنون و در دوره‌های قبل به خیابان نیامده بودند و الان وارد خیابان شده‌اند و طبق شرایط سنی‌شان جلوی صف هم قرار می‌گیرند بیشتر به چشم می‌آیند. طبیعی است که دهه هشتادی‌ها به دلیل اینکه بار اول حضورشان در خیابان است از محافظه‌کاری کمتری برخوردار هستند، بنابراین جسارت در آنها بیشتر دیده می‌شود.
از نظر محتوا نیز اگر بخواهیم حضور نسل جدید را در این اعتراضات بررسی کنیم به این نتیجه می‌رسیم که این نسل دچار سرگشتگی است یعنی دانشجویی که ۱۹ سال دارد، هنوز به صورت مستقیم فشار اقتصادی را تحمل نکرده که بخواهد کلافه شود، اما در خانواده ناملایماتی که ناشی از فشار اقتصادی است را مشاهده می‌کند، آن چیزی که باعث می‌شود این افراد به صورت مستقیم به کف خیابان بیایند در اصل انفکاک از گروه‌های مرجع و سرچشمه‌هایی است که باید به آن وصل باشند تا زندگی‌شان معنا پیدا کند و الگوهای رفتاری مناسبی پیدا کنند.
| متن کامل را در سایت خبرگزاری ایلنا بخوانید.
| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| پنج‌شنبه ۲۱ مهر ۱۴۰۱
| گفت‌وگوی خبرگزاری کار ایران (Ilna) با احمد بخارایی درباره‌ی #اعتراضات پس از مرگ #مهسا_امینی | منتشرشده در ۱۸ مهر ۱۴۰۱
| نمایش گزارش: 👇
http://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1285459
| #احمد_بخارایی: یک آب وقتی که می‌خواهد به مرحله بخار برسد، باید حرارتش زیاد و زیادتر شود تا بخار شود؛ بنابراین مطالبات انباشته شده در این سال‌ها همان داستان حرارت است و همه به هم مرتبط هستند مانند حلقه‌های بهم پیوسته یک زنجیر. همه این‌ها بهم متصل هستند، منتها ممکن است در شرایط امروز یعنی در شهریور و مهر ۱۴۰۱ یک شکل نوین‌تری به خود گرفته باشد.
در دوره‌های قبل هم دیدیم که عوامل اقتصادی در بروز اعتراضات چه تاثیری داشت و نیز عوامل فرهنگی شامل تعارض الگوهای سنتی و مدرن چقدر نقش داشت و اینگونه نبود که صرفا به دلیل تغییر قیمت بنزین که اتفاقا توجیه اقتصادی هم داشت، مردم معترض شوند و با اینکه استدلال منطقی هم برای افزایش قیمت بنزین وجود داشت، اما از سوی مردم پذیرفته نشد، چراکه این فقط یک بهانه و جرقه برای آغاز اعتراضات بود.
بنابراین تمام رخدادها در این چند سال باهم ارتباط کاملا معنادار داشته و هرچه جلوتر می‌رویم، فرم و محتوای آن به روزتر می‌شود. شکل محتوایی آن در واقع ریشه‌ای‌تر می‌شود و شکل و فرم آن هم در خیابان‌ها گسترده‌تر و از نظر کمی نیز بیشتر می‌شود و قشرهای خاصی مانند جوانان بیشتر عرض اندام می‌کنند، زنان بیشتر در خیابان حاضر می‌شوند، بنابراین هم از نظر فرم و هم از نظر محتوایی درحالی که در هم تنیده هستند، اما به روزتر می‌شوند.
این اعتراضات اخیر صرفا به دلیل مرگ غم‌انگیز این خانم نبود. اگر این اتفاق برای مهسا امینی هم نمی‌افتاد، ممکن بود چند روز دیگر یک اتفاقی دیگر باعث جرقه شکل‌گیری اعتراضات شود.
مناطق تصمیم‌گیر، ناهماهنگ و گاهی اوقات متضاد هم هستند و نمونه بارز آن، همین اتفاقی است که افتاد و در دو روز اول ستاد امر به معروف و نهی از منکر در اطلاعیه‌ای عملکرد نیروی انتظامی را محکوم کرد و اعلام کرد که نه پلیس باید به صورت مستقیم وارد صحنه شود و نه باید حل این مساله را با محاکم قضایی گره زد. ما از این تضادها در همه عرصه‌ها از جمله سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصادی، فرهنگی و… شاهد هستیم. این تضادها نمی‌تواند به نفع جامعه باشد، بلکه باید هماهنگی وجود داشته باشد. در #جامعه‌شناسی بحثی مطرح است، مبنی بر اینکه دستگاه‌ها و نهادها باید مکمل هم باشند و اگر تعامل پویا نداشته باشند، این نهادها به مرور ضعیف و فاقد کارآیی می‌شوند. این موارد مربوط به این دوره اخیر هم نیست بلکه چند دهه است که این مشکل وجود دارد. علت اصلی آن هم وجود و نفوذ ایدئولوژی در سیاست است و ایدئولوژی هم تفسیربردار است.
افراد به تناسب پژواکی که صدایشان دارد و تریبون و قدرتی که دارند تفسیر می‌کنند و تفسیر آنها از این ایدئولوژی گفتمان حاکم می‌شود، یعنی اگر کسی که تریبون و قدرت دارد، الان این قدرت را نداشت، تفسیرش به گوش هیچ کسی نمی‌رسید، اما چون از تریبون برخوردار است تفسیرش پژواک پیدا می‌کند و این پژواک بر اذهان، افکار و کنش‌ها سیطره پیدا کرده و تبدیل به قانون و قدرت می‌شود.
در مشاهداتی که خود من در این مدت در خیابان داشتم، حاکی از این بود که حضور مردم در خیابان سن و جنس نمی‌شناسد و همه سن‌ها و همه قشرها اعم از زن و مرد حضور دارند. بخشی از این حضور به دهه هشتادی‌ها اختصاص و البته جلوه‌گری بیشتری داشت، اما اینگونه نیست که دهه هشتادی‌ها نسبت به سایر گروه‌های سنی در اعتراضات، تعداد بیشتری داشته باشند در واقع توزیع نسبتا کم و بیش نرمالی از نظر گروه سنی وجود دارد، اما از این جهت که این گروه سنی تاکنون و در دوره‌های قبل به خیابان نیامده بودند و الان وارد خیابان شده‌اند و طبق شرایط سنی‌شان جلوی صف هم قرار می‌گیرند بیشتر به چشم می‌آیند. طبیعی است که دهه هشتادی‌ها به دلیل اینکه بار اول حضورشان در خیابان است از محافظه‌کاری کمتری برخوردار هستند، بنابراین جسارت در آنها بیشتر دیده می‌شود.
از نظر محتوا نیز اگر بخواهیم حضور نسل جدید را در این اعتراضات بررسی کنیم به این نتیجه می‌رسیم که این نسل دچار سرگشتگی است یعنی دانشجویی که ۱۹ سال دارد، هنوز به صورت مستقیم فشار اقتصادی را تحمل نکرده که بخواهد کلافه شود، اما در خانواده ناملایماتی که ناشی از فشار اقتصادی است را مشاهده می‌کند، آن چیزی که باعث می‌شود این افراد به صورت مستقیم به کف خیابان بیایند در اصل انفکاک از گروه‌های مرجع و سرچشمه‌هایی است که باید به آن وصل باشند تا زندگی‌شان معنا پیدا کند و الگوهای رفتاری مناسبی پیدا کنند.
| متن کامل را در سایت خبرگزاری ایلنا بخوانید.
| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
خبرگزاری ایلنا
دانش‌آموز و دانشجو با مدرسه و دانشگاه ارتباط معنادار و هویت‌بخش ندارد/ خشم جوانان از زندگی لاکچریِ آقازاده‌ها/ نسل جدید الگوهای…
مدیر گروه جامعه‌شناسی سیاسی انجمن جامعه‌شناسی ایران گفت: دانش‌آموز و دانشجو با نهاد‌های آموزشی و دانشگاه‌ها ارتباط معنادار و هویت‌بخش ندارند و در شرایط آنومیک بی‌هنجارانه به سر می‌برند. امروز جوان ما با «بحران معنا» در زندگی مواجه است.
| سوق جامعه به سوی انحطاط بیشتر!
| دوشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۱
| گفت‌وگوی خبرآنلاین با احمد بخارایی درباره‌ی اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ | منتشرشده در ۲۰ آذر ۱۴۰۱
| نمایش گزارش:👇
http://khabaronline.ir/xjwdT
| بازتاب در روزنامه‌ی همدلی:👇
https://hamdelidaily.ir/?newsletteraday=۲۱&newsletteramonth=آذر&newsletterayear=۱۴۰۱
https://hamdelidaily.ir/?post=41746
| بازتاب در پایگاه خبری ایران امروز:👇
https://www.iran-emrooz.net/index.php/news1/more/104720/
| #احمد_بخارایی: گفت‌و‌گویی حضوری در بیش از دو ساعت با «کافه خبر» در محل خبرگزاری خبرآنلاین داشتم که بخش‌هایی از آن منتشر شد و بخش‌هایی هم امکان انتشار نداشت. امیدوارم جامعه‌شناس‌ها و اهالی علوم انسانی بتوانند همه‌ی حرف‌ها و تحلیل‌های‌شان را در فضای عمومی باز گویند و نقد شوند که این به نفع جامعه است و اما به موضوعات زیر در این جلسه اشاره داشتم که تفصیلش در گزارش آمده:
۱ـ رخ‌داد‌های پس از شهریور ۱۴۰۱ منفک از قبل نیست آن‌گونه که در پایان سال ۱۴۰۰ بسیاری و از جمله من پیش‌بینی کرده بودیم،
۲ـ آن‌چه اتفاق افتاد یک «#خیزش» بود که به دنبالش «#شورش» خواهد بود با فرجامی نامشخص،
۳ـ اگر این #اعتراضات، دیده و شنیده نشود سرخورده‌تر شدن #جوانان و مردم، #جامعه را با روند صعودی نرخ انواع #انحرافات و #آسیب‌های_اجتماعی از جمله #اعتیاد و #خودکشی و فرار از کشور و #افسردگی و … و نیز با #فروپاشی_اجتماعی بیشتر مواجه خواهد کرد،
۴ـ مقوله‌ی «#حجاب» نه یک مؤلفه‌ی مستقل و اصلی بلکه یک مسئله در کنار مسائل دیگر، جرقه‌ای شد بر بشکه‌ی باروت ناملایمات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در ایران ۱۴۰۱،
۵ـ نباید دچار تقلیل‌گرایی در تحلیل رخ‌داد‌های ۳ ماه اخیر در ایران شویم و به «حجاب» کاهش دهیم. مسئله، گسترده‌تر از آن است،
۶ـ دهه هشتادی‌ها جسورند زیرا جوان‌ترند و در نومیدی نسبت به آینده‌ای که جمهوری اسلامی برای آنها تدارک دیده به جایی رسیده‌اند که می‌گویند: بالاتر از سیاهی دیگر رنگی نیست، پس با هیجان و جرأت بیشتری به خیابان‌ها آمدند،
۷ـ در رخ‌داد‌های اعتراضی سه ماه اخیر «شکاف نسلی» وجود نداشت بلکه اتحاد بین والدین و فرزندان دیده شد و نیز اتحاد بین امروز و دیروز ایران در روند #آزادی‌خواهی از #مشروطه تاکنون،
۸ـ جامعه دوقطبی‌تر شده و مردم علیه مردم در قالب «معترض» و «مدافع نظام» صف‌آرایی کرده‌اند و این بدترین حالت برای یک جامعه است.
⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| دوشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۱
| گفت‌وگوی خبرآنلاین با احمد بخارایی درباره‌ی اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ | منتشرشده در ۲۰ آذر ۱۴۰۱
| نمایش گزارش:👇
http://khabaronline.ir/xjwdT
| بازتاب در روزنامه‌ی همدلی:👇
https://hamdelidaily.ir/?newsletteraday=۲۱&newsletteramonth=آذر&newsletterayear=۱۴۰۱
https://hamdelidaily.ir/?post=41746
| بازتاب در پایگاه خبری ایران امروز:👇
https://www.iran-emrooz.net/index.php/news1/more/104720/
| #احمد_بخارایی: گفت‌و‌گویی حضوری در بیش از دو ساعت با «کافه خبر» در محل خبرگزاری خبرآنلاین داشتم که بخش‌هایی از آن منتشر شد و بخش‌هایی هم امکان انتشار نداشت. امیدوارم جامعه‌شناس‌ها و اهالی علوم انسانی بتوانند همه‌ی حرف‌ها و تحلیل‌های‌شان را در فضای عمومی باز گویند و نقد شوند که این به نفع جامعه است و اما به موضوعات زیر در این جلسه اشاره داشتم که تفصیلش در گزارش آمده:
۱ـ رخ‌داد‌های پس از شهریور ۱۴۰۱ منفک از قبل نیست آن‌گونه که در پایان سال ۱۴۰۰ بسیاری و از جمله من پیش‌بینی کرده بودیم،
۲ـ آن‌چه اتفاق افتاد یک «#خیزش» بود که به دنبالش «#شورش» خواهد بود با فرجامی نامشخص،
۳ـ اگر این #اعتراضات، دیده و شنیده نشود سرخورده‌تر شدن #جوانان و مردم، #جامعه را با روند صعودی نرخ انواع #انحرافات و #آسیب‌های_اجتماعی از جمله #اعتیاد و #خودکشی و فرار از کشور و #افسردگی و … و نیز با #فروپاشی_اجتماعی بیشتر مواجه خواهد کرد،
۴ـ مقوله‌ی «#حجاب» نه یک مؤلفه‌ی مستقل و اصلی بلکه یک مسئله در کنار مسائل دیگر، جرقه‌ای شد بر بشکه‌ی باروت ناملایمات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در ایران ۱۴۰۱،
۵ـ نباید دچار تقلیل‌گرایی در تحلیل رخ‌داد‌های ۳ ماه اخیر در ایران شویم و به «حجاب» کاهش دهیم. مسئله، گسترده‌تر از آن است،
۶ـ دهه هشتادی‌ها جسورند زیرا جوان‌ترند و در نومیدی نسبت به آینده‌ای که جمهوری اسلامی برای آنها تدارک دیده به جایی رسیده‌اند که می‌گویند: بالاتر از سیاهی دیگر رنگی نیست، پس با هیجان و جرأت بیشتری به خیابان‌ها آمدند،
۷ـ در رخ‌داد‌های اعتراضی سه ماه اخیر «شکاف نسلی» وجود نداشت بلکه اتحاد بین والدین و فرزندان دیده شد و نیز اتحاد بین امروز و دیروز ایران در روند #آزادی‌خواهی از #مشروطه تاکنون،
۸ـ جامعه دوقطبی‌تر شده و مردم علیه مردم در قالب «معترض» و «مدافع نظام» صف‌آرایی کرده‌اند و این بدترین حالت برای یک جامعه است.
⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
خبرآنلاین
درحال فروپاشی اجتماعی هستیم/ چطور از دانشجو می‌خواهیم با ادب و احترام اعتراض کند؟/ اگر اعتراض دهه هشتادی‌ها دیده نشود...
یک جامعه‌شناس: «ممکن است یک عمل منطق داشته باشد اما درست نباشد؛ مثلاً رفتار دانشجویان دانشگاه شریف منطق داشت، از گذشته دانشجو می‌خواسته حرف بزند، به‌دنبال کرسی‌های آزاد اندیشی بوده است اما آن را نداشته؛ در وضعیت فعلی هم مقابلش گارد ویژه با آن لباس‌ها ایستاده…