🗓 چهارشنبه ۱۷ مهر ۱۳۹۸
❇️ #خودکشی_خیابانی، پیام بزرگی که شنیده نشده

📰 گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی «انصاف‌نیوز» درباره‌ی خودکشی‌های خیابانی در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی، پیمان عطار، عطاالله محمدی و منیژه نویدنیا

👈 نمایش گزارش:
بخش‌هایی از دیدگاه من در این گفت‌وگو:

… ما در موضوع خودکشی به سه موضوع باید توجه کنیم: ابتدا فکر به #خودکشی است که به سراغ بسیاری از افراد می‌آید. خودکشی مسئله‌ی ناگهانی نیست. بعد تهدید به خودکشی است. بعد اقدام به خودکشی است که این اقدام ممکن است به مرگ منجر شود یا فرد نجات پیدا کند …

… هرچه فکر به خودکشی جدی‌تر باشد، تهدید به خودکشی هم جدی‌تر می‌شود و اقدام به خودکشی بیش‌تر به سمت مرگ سوق پیدا می‌کند. وقتی اقدام به خودکشی به مرگ منتهی می‌شود، نوع خودکشی اهمیت پیدا می‌کند. مثلاً فردی که #خودسوزی می‌کند، می‌خواهد در ملاء عام خودکشی کند تا پیام بزرگی را به مردم اعلام کند، این فرد در خودکشی جدی بوده است. فکر به خودکشی ناشی از عناصری بوده است که با یکدیگر تضاد داشتند و حل‌شدنی هم نبوده است …

… تهدید به خودکشی هم جدی بوده است اما صدای آن را نشنیده گرفته‌اند که در نهایت به جان‌گدازترین حالت یعنی خودسوزی اقدام به خودکشی می‌کند و اگر هم نجات پیدا کند ممکن است به طرزی باشد که بدتر از نبودنش است به ویژه در خانم‌ها. خودسوزی‌ای که در ملأ عام است یک پیام بزرگی دارد که در جامعه شنیده نشده است …

… چندی پیش دو #دختر جوان به خاطر بازی #نهنگ_آبی از پل خودشان را پرت کردند. این مسئله با خودسوزی ماهیت متفاوتی دارد اما این‌جا موضوع #هویت‌یابی هم مطرح می‌شود که ما در این زمینه با مشکل مواجه هستیم که این جوان نتوانسته است در شبکه‌های حقیقی و رسانه‌های بیرونی و واقعی هویت خود را پیدا کند. رسانه‌ای مانند #صداوسیما یا مطبوعات یا یک سازمان فرهنگی مانند آموزش و پرورش نتوانسته ماهیتی که آن جوان به دنبال آن بوده را به او بدهد …

… یک فرد در سنین ۱۴ـ۱۵ سالگی به دنبال چند نوع هویت‌یابی است. هویت جوانی، هویت گروهی و دیگر هویت‌ها، ولی همه‌ی این هویت‌ها اگر با اختلال رو به رو شود، چیزی مثل نهنگ آبی اتفاق می‌افتد و فرد برای پیدا کردن هویت وارد یک شبکه مجازی می‌شود و در نهایت فکر می‌کند که اگر از آن پیروی کند جامعه حرفش را می‌شنود و به این وسیله هویت خود را پیدا کرده است …

… چه دختری که در عشقش شکست خورده است، چه کسی که با خانواده‌اش مشکل دارد یا مسائلی از این دست، همه به #مسائل_اجتماعی مربوط می‌شود. به نوعی با این کار، فرد می‌خواهد صدایش راحت‌تر و سریع‌تر و بدون فیلتر به گوش دیگران برسد، دیگرانی که ممکن است #خانواده، مبلغ دینی یا جامعه باشد …

… نرخ خودکشی در کشور ما نصف آمار خودکشی در دنیا است. در دنیا در هر صد هزار نفر دوازده نفر خودکشی می‌کنند ولی در ایران این آمار شش نفر است اما در این آمار بسیاری از خودکشی‌ها محاسبه نمی‌شود. ما به دلیل فرهنگی که داریم و نمی‌خواهیم مردم در زندگی ما دخالت کنند، ما را مقایسه کنند، به ما انگ بزنند و ما را شکست خورده قلمداد کنند؛ فرهنگ #تظاهر در ما ریشه دوانده. به همین خاطر با اینکه آمار نرخ خودکشی شش نفر در صد هزار نفر است اما ممکن است نرخ واقعی خودکشی دوبرابر این تعداد و شاید بیش‌تر باشد …

… فلان نهاد، اطلاعیه یا ابلاغیه به صداوسیما و جراید می‌دهد تا خبری مانند خودکشی دختر آبی برجسته نشود. به نوعی مشت نشانه‌ی خروار است، در حقیقت این نوع نگاه که از سطح خرد تا کلان وجود دارد باعث می‌شود، بسیاری از خودکشی‌ها پنهان بماند …

… این تغییر رفتار مردم در واکنش به خودکشی دو علت دارد. یک این‌که این خودکشی‌ها برای مردم دیگر تازگی ندارد. علت این تازه‌نبودن این است که بسیاری از افراد در کشور به خودکشی فکر می‌کنند و کسی که این فکر از ذهنش عبور کرده باشد راحت‌تر می‌تواند این مسأله را درک کند و انگار با فرد هم‌ذات‌پنداری می‌کند و برایش عادی می‌شود و انگار خودش در خودکشی قرار دارد و مسأله را قبول می‌کند …

… علت دیگرِ کم‌تفاوتیِ مردم نسبت به اخبار خود‌کشی‌ها آن است که درون ما حس #دیگرخواهی و #جمع‌خواهی ضعیف است. درحقیقت فرهنگ ما یک #فرهنگ #فردگرایانه است. از #نظام_سیاسی تا #نظام_فرهنگی همین‌طور است. این نگاه #فردمحوری و #خودخواهانه هم در کنار علت اول تأثیرگذار خواهد بود. اگر نگاه دگرخواهانه در #جامعه باشد، وقتی دیگری می‌خواهد از دنیا برود، فرد احساس می‌کند خودش از دنیا می‌رود …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |

❇️ #شطحیات_اجتماعی (۳)

🗓 چهار‌شنبه ۱۱ فروردین ۱۴۰۰

پراکنده خواهم‌گفت زیرا «زیاده»، منسجم گفته‌ایم و «زیاد»، شنیده‌ نشده‌ایم!

بهار هزار و چهارصد

«#بحران_مقبولیت» #نظام_شیعی در ایران

🖋 #احمد_بخارایی، جامعه‌شناس

۱ـ در شطحیات (۲) گفته‌بودم که #نظام_سیاسی در ایران از میان چهار مؤلفه‌ی «#مشروعیت_سیاسی» در سه مؤلفه، مشکل بحران‌‌آفرین ندارد که عبارتند از: حقانیت، قانون‌مندی و کارآمدی (البته با تعاریفی که گذشت!) اما در مؤلفه‌ی چهارم یعنی «#مقبولیت» (Acceptability) با بحران مواجه است که این به تنهایی هم‌وزن همه‌ی آن سه عنصر قبلی در #ناپایداری_سیاسی در ایران است. دوستان خواستند بیش‌تر توضیح دهم.

۲ـ «بحران مقبولیت» مانند هر پدیده‌ای از چهار زاویه معطوف به سه زمان، قابل تحلیل است.
۲ـ۱ـ به اعتبار تبارشناسی #جامعه:
الف ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا به اعتبار بستر فرهنگی و مذهبی، اینک و هم‌چنان تندیس «#ولایت ـ #امت» در میادین شهر‌ها به جای «#دولت ـ #ملت» خود را می‌نمایاند که نزد برخی تاریخ گذشته است.
ب ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا به اعتبار بستر جهانی، الگوهای حکومت‌مداری در ایران با روند #جهانی‌شدن ناساز است.

۲ـ۲ـ به اعتبار «شکل» در زمان اکنون:
الف ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا به طور عریان مشاهده می‌شود که مقولاتی مانند «#عشق» و «#صلح» و «#دیگرخواهی» به حاشیه رفته‌اند و زندگی، علی الظاهر تکراری و تا حدودی خالی از معنا شده است.
ب ـ ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا در کوچه و خیابان مشاهده می‌شود که #انسانیت، نحیف شده است و #کودکان_کار و خیابان تا کمر به داخل ظرف زباله خم شده‌اند.

۲ـ۳ـ به اعتبار «محتوا» در زمان اکنون:
ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا …
ـ در روند تصمیم‌سازی، نقش «عاملیت» به سطح حداقلی کاهش یافته، از #رأی دادن‌ها تا اصلاح ساختارها،
ـ فضای دهشتناک نئولیبرالی کج و ماوج حاکم، نوکیسه‌ها را همچنان ارتقاء می‌بخشد و فرصت خوبی برای اهالی زدوبند فراهم کرده است تا با «ریش مصلحتی»، به ریشه بزنند،
ـ «تخصص‌محوری» از ترس «تعهد‌محوری» به کنجی خزیده و #عقلانیت، نحیف شده است،
ـ وحشت #حاکمیت از رعایایش، به کم‌اعتمادی مردم به حاکمیت منجر شده است،
ـ از #مذهب، استفاده‌ی ابزاری شده است،
ـ کاریزمایی فرمانده، تبدیل به فرماندهی کاریزمای تاریخ‌گذشته، شده است.

۲ـ۴ـ به اعتبار پی‌آمدها:
ما با «بحران مقبولیت» مواجهیم زیرا …
ـ حس بیهودگی، گریبان خیلی‌ها را می‌فشارد در صحنه‌های خالی از محتوا مانند رأی‌دادن‌ها تا اصلاح ساختارها،
ـ نرخ #بی‌کاری بالاست و آزار‌دهنده،
ـ #آموزش در مدارس و دانش‌گاه‌ها، سست و کم‌مایه‌اند،
ـ زندان‌ها به جای «ترمیم متهم»، مشوّق تکرار جرم‌اند،
ـ با فضای هوشمند مجازی، مقابله می‌شود تا هم‌چنان با کنکاش حوزه‌ی خصوصی، مدار فکری کنش‌گران به سمت مدار #ایدئولوژیک حاکمیت، جهت یابد،
ـ مدافعان #آزادی و حتی مدافعان زیبایی و سلامت طبیعت، به حبس می روند،
ـ نارضایتی از «آن‌چه هست» (با فرض خوب‌بودن نسبت به برخی کشور‌های کم‌تر توسعه‌یافته) رو به افزایش است.

۳ـ هفده شاخص در تشدید «بحران مقبولیت» نظام سیاسی در ایران را متذکر شدم. می‌خواهم بگویم نیمی از این موارد (هشت‌و‌نیم شاخص!) کفایت می‌کند که پایداری یک نظام سیاسی، متزلزل شود. از نبود «#دموکراسی» حرفی نزدم چرا که همه‌ی این موارد هفده‌گانه، قبل از تحقق دموکراسی از امکان تحقق به طور نسبی برخوردارند، پس: دموکراسی پیش‌کش حاکمیت! در شطحیات (۲) نوشتم و اینک باز می‌گویم که وجود «بحران مقبولیت» در نظام سیاسی در هر جامعه‌ای باتلاقی می‌آفریند که حاکمیت هر قدر هم خیر‌خواهانه هر توافق‌نامه‌ای را با هر صاحب قدرتی امضا کند به ضد خود تبدیل می‌شود! فکر کنیم، فکر کردن خوب است.

تا خرداد ۱۴۰۰ و ایام #انتخابات، باز هم از این #شطحیات خواهم گفت.

| t.me/dr_bokharaei

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |