جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.71K subscribers
67 photos
20 videos
1 file
644 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
| گریزناپذیری "تحول‌جویی" در ایران (۱)

| یک‌شنبه ۲۰ اسفند ۱۴۰۲

| #احمد_بخارایی: تیر خلاص بر تداوم روند کنونی، نتایج #انتخابات_مجلس بود که نمایندگان آرای اندکی اخذ کردند. قطعاً تداوم #اصول‌گرایی و تکرار #اصلاح‌طلبی حکومتی، محکوم به فناست. می‌ماند دو گزینه‌ی: #براندازی و #تحول‌جویی! "براندازی" در کوتاه‌مدت نه "ممکن" است و نه "مطلوب". "ممکن" نیست زیرا #نظام_سیاسی دارای #مشروعیت اندک در داخل و برخوردار از حمایت کشورهایی نظیر چین و روسیه است. "مطلوب" نیست زیرا جنبش‌های انقلابی و خشونت‌بار عمدتاً جنبه‌ی انتقام‌جویی و خونین به خود می‌گیرند و دارای عواقب ناخوشایندی هستند آن‌گونه که #انقلاب_اسلامی ۵۷ بوده است!

بنا به "برهان خلف" می‌ماند "تحول‌جویی" که دارای ویژگی‌هایی‌ست و در این سلسله یادداشت‌ها به آن‌ها خواهم پرداخت.

اولین شرط لازم برای "تحول‌جویی" سست شدن پایه‌ی باندهای #اصول‌گرا و #اصلاح‌طلب در رسانه‌های داخلی است. به نظر می‌رسد این جریان‌ها در صدد مصادره‌ی آینده‌ی ایران به نفع خود و باز هم تقویت محفل‌های خود هستند که اینک در قالب "احزاب" یا "منتقدین" در روزنامه‌ها و سایت‌های خبری ـ تحلیلی‌شان آشیانه دارند. این باندها به شدت "خودی"پسندند و محفلی عمل می‌کنند به گونه‌ای که در بیانیه‌های #اصول‌گرایان و #اصلاح‌طلبان_حکومتی در دعوت به مشارکت در #انتخابات اخیر #مجلس، امضاهای "خودی"های‌شان را ملاحظه کردیم و حتی در دفاع از #حقوق_زنان در #۸_مارس هم محفلی به گوشه‌ی صحنه آمدند.

حواس‌مان و دقت‌مان را افزون کنیم. مسیر پُرپیچ و خم و حساسی را پیش رو داریم. همه‌ی آن‌ها که از گفت‌و‌گوی شفاف و دیالکتیکی حذر می‌کنند جزو دو دسته‌ی اصول‌گرا و #اصلاح‌طلب_حکومتی هستند اما با ژست‌های گوناگون جامعه‌پسند!

"تحول‌جویی" دارای شروط لازم و شروط کافی است که به مرور به آن‌ها خواهیم پرداخت.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| سیاست‌های اجتماعی زیر سایه‌ی تاریک معیشت!

| دوشنبه ۱۴ خرداد ۱۴۰۳

| گفت‌وگوی روزنامه‌ی «آرمان امروز» با احمد بخارایی درباره‌ی نسبت سیاست‌های اجتماعی با ساختار و رویکردهای سیاسی | منتشرشده در ۱۲ خرداد ۱۴۰۳

| نمایش گزارش:👇
https://www.armandaily.ir/?p=47441

| #احمد_بخارایی: زمانی که از سیاست‌ها و #مطالبات_اجتماعی برای چهارسال می‌خواهیم صحبت و آن را مرور کنیم، با مسائل اجتماعی مواجه خواهیم شد. امروزه وقتی می‌گویم «#مسائل_اجتماعی»، #فقر، #بی‌کاری، #اعتیاد، #طلاق و … در ذهن ما تداعی می‌شود یا موضوعی نظیر #فرار_مغز‌ها و #مهاجرت افراد غیر نخبه به میان می‌آید. همان‌طور که شاهد هستیم در این مسائل اجتماعی، موضوعات سیاسی و اقتصادی وجود دارد. زمانی ما از فقر و بی‌کاری سخن می‌گوییم عمدتاً مسائل اقتصادی و آن‌جایی که از مهاجرت صحبت می‌کنیم رنگ و بوی سیاسی به خود می‌گیرد، به نحوی که مدیریت کلان، در اداره‌ی جامعه و در بسیاری از موضوعات کارکرد لازم و مناسب را ندارد. بنابراین چهار #خرده‌نظام فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در یک #جامعه، در هم تنیده هستند و یک #نظام_اجتماعی متشکل از این چهار خُرده‌نظام است. ما نمی‌توانیم این‌ها را از یک‌دیگر جدا کنیم و فقط به شکل انتزاعی و در ذهن، قابل تفکیک هستند. این چهار خُرده‌نظام یک برون‌داد دارند و آن چیزی است که ما شاهد آن هستیم؛ مثلاً در حوزه‌ی نظام #آموزش_و_پرورش و دانشگاه‌ها شاهد بحران #گروه_مرجع هستیم، به این معنا که فاصله‌ی قابل توجهی میان #دانش‌آموز و #دانش‌جو با معلم و استاد دانشگاه به وجود می‌آید و طبیعتاً به کم‌میلی در تحصیل می‌انجامد و کارکرد‌های آشکار و پنهان که باید یک #نظام_آموزشی داشته باشد را نخواهند داشت. یا در #نظام_رفاه_اجتماعی که در هر کشوری ضرورت است و در کشور‌های #سوسیال_دموکرات و حتی در کشور‌هایی که در ذهن ما با عنوان #سرمایه‌داری نظیر آلمان و انگلیس وجود دارند، یک نظام #سوسیال_دموکراسی وجود دارد و محوریت #عدالت به شکل کم‌رنگ، اما در بحث #سوسیالیسم مورد توجه است و #دموکراسی، بعد از سوسیالیسم مطرح می‌شود.

«شما در این کشور‌ها شاهد هستید که یک فرد ممکن است ۷۰ درصد درآمد خود را #مالیات بدهد تا #شکاف_طبقاتی افزایش پیدا نکند» ولی وقتی از شکاف طبقاتی و اختلاف بین طبقات به عنوان یک موضوع اجتماعی صحبت می‌شود، ریشه در تبعیض، پی‌آمدها و خروجی‌های ناخوشایندی برای جامعه دارد و ماهیت آن اقتصادی است. از این‌رو ماهیت اقتصادی زمانی سامان پیدا می‌کند که #نظام_سیاسی، تکلیف خود را روشن کرده باشد با مسأله‌ی #ثروت و #سرمایه، پس نیازمند سیاست‌گذاری کلان در حوزه‌ی سیاسی (که طبیعتاً یک نوع سوسیالیستی است) خواهد بود که هر نوع مالکیت را می‌خواهد از سطح خرد تا کلان محترم بشمارد، پس به #اختلاف_طبقاتی مانند جامعه‌ی ما دامن‌زده می‌شود. امروزه شاهد هستیم که ۹۰ درصد ثروت و سرمایه در اختیار ۱۰ درصد از جامعه‌ی ما است. در هر جامعه‌ای جرائم، #آسیب‌های_اجتماعی و ناهنجاری‌ها، خروجی و پی‌آمد وجود #تبعیض است. در این شرایط [شرایط تبعیض] افراد در جامعه احساس فقر می‌کنند. خود فقر ممکن است به تنهایی به #جرم ختم نشود، اما احساس فقر ناشی از وجود تبعیض، افراد را به سوی جرم سوق می‌دهد و بی‌علت نیست در جامعه‌ی ما اینقدر زندانی و پرونده در دادگاه وجود دارد. بنابراین آن نظام جامع رفاهی نیز به مسائل کلان بازمی‌گردد، بنابراین مسائل و سیاست‌های اجتماعی ما بدون شک ارتباط تنگاتنگی با مسائل سیاسی دارند و در هر جامعه‌ای نظام سیاسی، تعیین‌کننده‌ی اصلی است. ما به مسائل عدیده‌ی اجتماعی از هر زاویه‌ای که نگاه کنیم از منظومه‌ی فکری نظام سیاسی ریشه می‌گیرد و برای #انتخابات آینده نیز یک کاندیدا برای آن حوزه‌ی سیاسی تعریف می‌شود. به عنوان مثال افرادی برای انتخابات ثبت نام کرده‌اند که سوابق‌شان نشان می‌دهد که اختلاف معناداری با #اصلاح‌طلبان و اعتدالیون حکومتی ندارند، این افراد نمی‌توانند جلوی ناکارآمدی‌های اقتصادی و سیاسی بایستند. در این شرایط نمی‌توان انتظار داشت که مسائل اجتماعی سامان پیدا کند.

شما در شعار‌ها و مناظره‌های انتخاباتی دیده‌اید و باز هم خواهید دید که کاندیدا‌ها نسبت به مسائل اجتماعی موضعی ندارند و عمدتاً شعار‌های کلی و غیر قابل عملیاتی اقتصادی و معیشتی می‌دهند. مثلاً تاکنون کدام کاندیدای #ریاست‌جمهوری از #عدالت_اجتماعی یا شکاف طبقاتی در جامعه و لزوم رفع آن‌ها سخن گفته است؟ متأسفانه درک لازم را ندارند در حالی که مسائل و مشکلات اصلی و ساختاری در جامعه‌ی ما جنبه‌ی اجتماعی دارند و لازم است نگاه جامعه‌شناسانه داشت.

⚠️ بازپخش در هرجا، مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست انجام شود.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
#مشارکت_سلبی در #انتخابات_ریاست‌جمهوری، چرا؟!

| شنبه ۲۶ خرداد ۱۴۰۳

| مناظره میان احمد بخارایی و جهان‌بخش محبی‌نیا درباره‌ی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ به میزبانی دیدار نیوز | برگزار شده در ۱۷ خرداد ۱۴۰۳

| دیدگاه احمد بخارایی:
مجموعه‌ی #نظام_سیاسی ما خیلی دنبال یکدستی است، بگذاریم عناصر نظام سیاسی بازی کنند. تا مرد سخن نگفته باشد عیب و هنرش نهفته باشد. در این بازی و تضادهایی که در حوزه #قدرت و #ثروت وجود دارد این تضادها علنی و عیان می شود.

فرقی بین #لاریجانی و #قالیباف و #جهانگیری و … نیست. حرف‌های شعاری مردم‌پسند همه می‌زنند ولی تفاوت معناداری ندارند.

من یک سؤال می‌پرسم از نامزدهای انتخاباتی: ما اقتصادمان نفت‌خور است، فرض کنیم اصلاً نفتی وجود ندارد، تو به عنوان کسی که می‌خواهی #رئیس‌جمهور شوی چه طرحی داری برای این مملکت؟

| دیدگاه جهان‌بخش محبی‌نیا:
بخشی از نخبگان ما و #اپوزیسیون ما می‌آیند مخالفت می‌کنند با صندوق #رأی دارند چریک می‌پروند و دارند پارتیزان درست می‌کنند که برای ما جنگ‌های خیابانی رقم بزنند ما از طریق کودتا و جنگ و انقلاب به توسعه نخواهیم رسید.

| پیش‌پرده:👇
https://t.me/didarnews1/93119

| پخش مناظره:👇
http://youtu.be/jHQxc71BPGs

| #احمد_بخارایی: حدود ۹۰ دقیقه با یکی از نمایندگان #مجلس شورا در پنج دوره‌ی انتخاباتی مناظره‌ای داشتم پیرامون #عدم_مشارکت در #انتخابات یا همان «#کنش‌گری_سلبی»! این نشست، قبل از اعلام نتایج بررسی صلاحیت کاندیداهای #ریاست‌جمهوری برگزار شد و پیش‌بینی من در این موضوع، تقریباً مطابق واقعیتی بود که حادث شد یعنی تأیید حدود ۶ نفر با حضور یکی از #اصلاح‌طلبان_حکومتی به منظور داغ کردن تنور انتخاباتی.

حرف‌های زیادی در این #مناظره رد و بدل شد که ضمن آن به ویژگی‌های غیر مدرن #دولت_اسلامی ایران اشاره داشتم.

لطفاً ملاحظه و نقد کنید. سپاس

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
⟩ دعوت اصلاحطلبان به مشارکت در انتخابات ریاست‌‌جمهوری، موجب «آگاهی‌ستیزی» در جامعه!

| دوشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۳

⟩⟩ مناظره میان احمد بخارایی و محمود صادقی به میزبانی «عبدی مدیا» | برگزار شده در ۲۵ خرداد ۱۴۰۳

| پیش‌پرده:👇
https://t.me/AbdiMedia/49958

| پخش مناظره:👇
https://www.youtube.com/watch?v=mJoGtfMm228

| #احمد_بخارایی: حدود دو ساعت و نیم با دکتر #محمود_صادقی #اصلاح‌طلب و نماینده‌ی اسبق مجلس گفت‌وشنود چالشی داشتم. ایشان به عنوان عضوی در #جبهه‌ی_متحد_اصلاح‌طلبان، مدافع #مشارکت در #انتخابات به نفع آقای #مسعود_پزشکیان بودند و من مخالف #مشارکت_ایجابی و مدافع «#کنش‌گری_سلبی»! در این #مناظره به این موضوعات پرداختم:

۱ـ تحلیل ا#نتخابات_ریاست‌جمهوری ۸ تیر ۱۴۰۳ از چهار منظر: علت فاعلی، علت صوری، علت محتوایی و علت غایی.

۲ـ در تبیین «#علت_فاعلی» به تاریخ گذشته و سه موضوع اشاره کردم شامل:
الف ـ مسیر ناخوشایند #نظام_سیاسی که «#فروپاشی_اجتماعی» و بحران #مشروعیت_سیاسی را تشدید کرده،
ب ـ پدیده‌ی «انتصاخابات» در چیدمان نامزدها در انتخابات گذشته مجلس و #ریاست‌جمهوری،
پ ـ رخ‌نمایی یک «#رفراندوم» در آخرین #انتخابات_مجلس در اسفند ۱۴۰۲ با #عدم_مشارکت حدود ۶۰ درصد شهروندان.

۳ـ در توضیح «#علت_صوری» با استناد به شعارها و مواضع تبلیغاتی شش نامزد کنونی، «عدم تمایز معنادار» بین آن‌ها را متذکر شدم.

۴ـ در تحلیل «#علت_محتوایی» به چهار مؤلفه اشاره کردم شامل:
الف ـ هم‌گونی اندیشه‌ای کاندیداها بر اساس حرکت روی ریل‌های کاشته‌شده‌ی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی،
ب ـ عدم توجه نامزدها به نقش ساختارها در رخ‌دادهای نامطلوب و آسیب‌رسان،
پ ـ تشدید روند «#آگاهی‌ستیزی» در جامعه از سوی نامزدهای ریاست‌جمهوری،
ت ـ عدم نگاه کارشناسانه و عمیق به پدیده‌های نامیمونی مانند: #شکاف_طبقاتی وحشتناک، اقتصاد «نفت‌خور»، تشدید روند #فروپاشی_اجتماعی، زندانیان مظلوم سیاسی، حدود هشت میلیون #مهاجر و فراری دور از وطن و …

۵ ـ در ترسیم «#علت_غایی» به سه موضوع اشاره کردم شامل:
الف ـ تمام شش نامزد، چشم‌اندازی از آینده‌ی متفاوت از گذشته ندارند،
ب ـ در جهت تمدید نقش نیروهای اطلاعاتی ـ امنیتی و نقش مطلق #رهبری در آینده، موضع تثبیتی دارند،
پ ـ موضع متفاوت و واضحی نسبت به #سیاست_خارجی ندارند.

۶ـ در چه جامعه‌ای، «انتخابات» کم‌رنگ است؟ در جامعه‌ی «غیر مدرن»ی که اعمال زور به شکل حداکثری و گسترده در جریان است و نیز به جای پدیده: #دولت ـ #ملت، پدیده: #حاکمیت ـ #امت، شکل می‌گیرد و حاکمیت، الهی است نه «ملی» و نیز ملاک #مشروطیت، کاریزمای مذهبی است و نه «#قانون» و هم‌چنین قدرت، «شخصی» است و نظام بوروکراسی‌اش، «باندی» و به جای «#شهروند»، «#رعیت» حضور دارد.

۷ـ کلی‌گویی آقای مسعود پزشکیان در بیان ۳ اصل (مسئولیت‌پذیری، دست‌یابی به هدف، پاسخ‌گویی) و ۵ استراتژی خود که همه‌ی نامزدها نیز در این کلی‌گویی‌ها هم‌سان هستند.

۸ـ جبهه‌ی متحد #اصلاح‌طلبان به جنگ با «#آگاهی_اجتماعی» برخاسته‌اند زیرا اجازه نمی‌دهند با «کنش‌گری سلبی» اعضای #جامعه، شرط لازم برای «آگاهی اجتماعی» یعنی «گفت‌وگوی درونی در افراد» شکل گیرد و نیز مانع می‌شوند تا شرط کافی «آگاهی‌یابی» یعنی عطف توجه و نظر شهروندان به «مصادیق» به جای «مفاهیم» تحقق یابد چرا که در شرایط گذشته در ایران با دعوت تکراری «انتخاب بین بد و بدتر»، جامعه را سطحی و ناآگاه و «کلی نگر»، نگه داشته‌اند.

۹ـ مشارکت نسبی آقای مسعود پزشکیان طی ۵ دوره‌ی نمایندگی‌شان در #مجلس و ارتقا به سطح نایب‌رییس اولی مجلس در روند «فروپاشی اجتماعی».

۱۰ـ طرح ۳ پرسش از آقای #خامنه‌ای:
الف‌ـ چرا بدون واسطه و فارغ از فضای امنیتی و گزینشی با منتقدان اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، دیدار و گفت‌و‌شنود نمی‌کنند؟
ب ـ آیا «#عدالت‌خواهی» جزو ارکان انقلاب ۱۳۵۷ نبود و اگر بود چرا #جامعه با شکاف ناخوشایند طبقاتی و #تبعیض مواجه است؟
پ ـ چرا این‌قدر آمار #زندانیان_سیاسی و #اعدام زیاد است و چرا برخوردهای خشونت‌بار با منتقدان صورت می‌گیرد؟

لطفاً ویدئوی مناظره را ملاحظه و نقد فرمایید. سپاس

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |