جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
4.02K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
692 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
| #درنگ | پاییز #پژوهش

🗓 سه‌شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۹

🖋 #احمد_بخارایی:

می‌گویند در این دیار که امروزش را «روز پژوهش» خوانده‌اند شورایی موسوم به: «#فرهنگ عمومی کشور»، بیست و پنج آذر در پاییز هر سال را به نام روشنی‌بخش «پژوهش» مزیّن کرد اما امروز، «پژوهش» در آذر پاییز به «پاییز» نشسته‌است! امروز چه شده‌است که سایه‌ها، «آفتاب» را به بند کشیده‌اند؟ چه شده‌است که دل‌مان از غم و سرمان از درد آکنده ‌شده‌است؟ چرا امروز، «پ‌ژوه‌ش»، پنج پاره شده‌ و «پ»اییزش فرارسیده در حالی که «ژ»رف‌ستیزی، میدان گرفته و سطحی‌نگری گسترده شده و «و»حشت‌ از رأی قاضی‌های حکومتی بر صاحبان خرد سایه افکنده و «ه»‌یچ آذرخشی، نویدمان نمی‌دهد و «ش»لّاق بر پیکر نحیف پژوهش نواخته‌می‌شود؟ می‌خواستم از قول گئورگ گادامر، فیلسوف گران‌سنگ آلمانی بگویم که: «نیروی حقیقی اصول اخلاقی، مبتنی بر سنّت است اما این اصول بر دلایل عقلی استوار نیستند»، فلذا طبیعی است که از سوی پژوهش‌گران به چالش کشیده‌شوند و پژوهش‌گری به نام «#کامیل_احمدی» و دیگرانی از زمره ایشان در قبل و بعد از او دست به پژوهش و قلم ببرند و کتاب «به نام سنت» را بنویسند و مظلومیت #زنان را فریاد بزنند اما نهایتاً یک #قاضی_حکومتی او را به ۹ سال زندان محکوم کند! اینک فکر می‌کنم سخن از گادامر خطاب به اهالی قدرتی که «پژوهش» را به مسلخ برده‌اند و در پای سنّت کور، قربانی کرده‌اند تا در سایه‌اش به تحکیم مبانی نظری قدرتی علم‌ستیز بپردازند بی‌هوده است. یک صغیر، چگونه می‌تواند از معانی عالی درکی داشته‌باشد؟ چرا صغیر مانده‌ایم؟ می‌خواستم به روش پژوهش #جامعه‌شناس و #مردم‌شناس فرانسوی، پیر بوردیو در کتاب ارزشمندش: «تمایز: نقد جامعه‌شناختی قضاوت در باره سلائق» که تحت تأثیر بزرگان اندیشه مانند هایدگر و هوسرل بود اشاره کنم و بگویم که چون او، روش‌های ترکیبی متشکّل از تئوری، داده‌های آماری، عکس‌ها و مصاحبه‌ها می‌تواند دشواری فهم سوژه را از طریق روش ابژکتیو کاهش دهد و امثال «کامیل احمدی» پا جای پای بوردیو گذاشتند و در کتابهایی مانند «خانه‌ای بر روی آب» و «خانه‌ای با در باز» به ترتیب از #ازدواج‌ مشوّش «موقت» و ازدواج مسئله‌ساز «سفید» مبتنی بر پژوهش‌هایی عمیق و گسترده، سخن گفتند اما چند روز قبل حکم زندان ۹ ساله را دریافت کردند. از کلام در این حوزه صرف نظر می‌کنم و پیشتر نمی‌روم و بیشتر نمی‌گویم چون فاصله زیاد است بین زبان ما و زبان قدرت و قاضی‌هایش. اینان اندیشه را به مسلخ برده‌اند. می‌خواستم از لزوم رسوخ به لایه‌های زیرین سطح‌ها و تمرکز روی ساز و کارها به جای تمرکز روی مردمان و رفتارهای معمول‌شان در پژوهش‌های اصیل به نقل از انسان‌شناس ساختارگرا، لوی استروس سخن بگویم اما پرسش می‌کنم: چه سودی دارد در جامعه‌ای از «#علم»، سخن بگوییم که پژوهش‌گری مانند «کامیل احمدی» به همین روش پیش می‌رود و در تحقیقش پیرامون #ازدواج_کودکان مظلوم در هفت استان کشور و نیز در کتابش: «طنین سکوت» و هم‌چنین در پژوهش گسترده دیگرش پیرامون #حقوق_کودکان و نیز در کتابش: «یغمای کودکی» سدشکنانه حرکت می‌کند اما پاداشش دریافت حکم ۹ سال #زندان شدن است تا بیاموزد که نه گادامر و نه بوردیو و نه استروس، از سلامت عقل برخوردار نیستند چون بسان اهالی #قدرت و پیروان #ایدئولوژی مذهبی در کشورمان نمی‌اندیشند و ذوب در #ولایت نشده‌اند؟ دیگر چه سود که به نقل از فرانسیس فوکویاما بگوییم یا نگوییم که «چرخه #دموکراسی در ایران بسته شده‌‌است»؟ اینجا اهالی قدرت و ششلول‌بندها بزرگ نشده‌اند و افکار کودکانه دارند پس نقل قول از بزرگان اندیشه، خریداری ندارد.
چرا باید پژوهش‌گران و روشن‌فکران آزاداندیش در این دیار سنّت‌محور از نوع تحرّک‌ناپذیرش، زندگی خود را «مرگ» در میان غریبه‌ها حس کنند و چرا #نظام_قضایی متکی بر قدرت این چنین اهالی پژوهش و #اندیشه را مظلومانه به مسلخ می‌برد؟
اخیراً دو زن #فعّال_مدنی به نام‌های خانم‌ها: #هدی_عمید و #نجمه_واحدی که نفر نخست، #وکیل دادگستری است به اتهام «آشنا کردن زنان با شرائط ضمن عقد با برگزاری کارگاه‌های آموزشی» از سوی #ابوالقاسم_صلواتی در شعبه ۱۵ #دادگاه_انقلاب تهران به ترتیب به ۸ و ۷ سال زندان و #حبس تعزیری محکوم شدند! تعجب می‌کنید؟ باز هم اخیراً خانم #میمنت_حسینی چاوشی، #جمعیت‌شناس و استاد دانشگاه ملی استرالیا به ۵ سال زندان محکوم شد. او در آذر ۹۷ برای شرکت در کنفرانس منطقه‌ای سالمندی در ایران بنا به دعوت، به ایران آمد و مقاله‌اش را در کنفرانس ارائه کرد اما هنگام خروج از کشور دست‌گیر شد. به چه جرمی؟ به اتهام «تبانی علیه #امنیت_ملی از طریق تحقیق در زمینه کاهش زاد و ولد» …|👈 ادامه

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ پژوهش‌ و تحقیق به فعالیت لاکچری تبدیل شده است!

🗓 سه‌شنبه ۷ بهمن ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی ایران از نشست «پژوهش‌های اجتماعی و موانع سیاسی» با حضور جامعه‌شناسان (مقصود فراست‌خواه، حسن محدثی، سید جواد میری و #احمد_بخارایی) در انجمن جامعه‌شناسی ایران (گروه مسائل و آسیب‌های اجتماعی) | منتشرشده در شماره‌ی ۷۵۵۱، سه‌شنبه ۷ بهمن ۱۳۹۹

👈 نمایش گزارش
بخشی از گفته‌های احمد بخارایی:

… معضل پژوهش و مسائلی که گریبان #دانشگاه را گرفته نمی‌توان نادیده انگاشت، وقتی صحبت از موانع #پژوهش در ایران به میان می‌آید، مشاهده می‌شود که برخی افراد و متخصصین و نقادان به سطح تحلیل «میانه» سوق پیدا می‌کنند و انگار از وسط راه معضل را می‌بینند و سپس به تدوین و تبیین می‌نشینند و مثل همیشه بحث حمایت‌های مالی یا مسأله‌ی تجهیزات و امکانات مطرح می‌شود و حتی در این زمینه معضل ضعف #مدیریت و مسأله‌ی بی‌ارتباطی مراکز پژوهشی یا حرف از نبودن اشتراک بین محورهای پژوهشی با سیاست‌گذاری هم مطرح می‌شود، لذا مشاهده می‌کنیم که از «کنش‌گر خلاق» در سطح خرد و الزامات ساختاری آن در عرصه‌ی پژوهش سخنی به میان نمی‌آید، چرا یک #پژوهش‌گر در یک #جامعه آن‌طور که باید و شاید از #خلاقیت برخوردار نیست؟ هدف این است که رابطه بین پژوهش‌های اجتماعی و به دنبال آن #موانع_سیاسی در سطح کلان در این نشست تحلیل شود، به‌طور کلی روند تحولات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در جامعه با روند پژوهش هم‌سو نیست و گاه ضدیت دارد و شاهد کم‌ارتباطی و گاهی بی‌ارتباطی بین سیاست‌گذاری و پژوهش‌های اجتماعی هستیم. محرمانه تلقی‌شدن برخی #مسائل_اجتماعی و پشت‌کردن به نتایج تحقیقاتی که از سوی پژوهش‌گران مستقل انجام می‌شود و گاه حبس آنان از مسائلی است که ریشه در #ساختار_سیاسی دارد …

| پخش رسانه‌ی این نشست:
صوت | ویدئو

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال انجام شود.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ اعتراض‌نامه‌ای در دفاع از حقوق پژوهش‌گران

🗓 شنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۹

📰 گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی «انصاف نیوز» از تحلیل #احمد_بخارایی درباره‌ی فراخوان «درخواست بازنگری در برخورد با پژوهش‌گران» | منتشرشده در شنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۹

👈 نمایش گزارش

| تحلیل اولیه‌ی نتایج اعتراض‌نامه:

اوايل بهمن ۱۳۹۹ «اعتراض‌نامه‌»ای نسبت به وجود موانع بر سر راه پژوهش‌های اصیل در حوزه‌های #علوم_انسانی و #علوم_اجتماعی برای تأیید موافقان در فضای مجازی منتشر شد.

«اهداف» عمده‌ی این اعتراض‌نامه، گسترش آگاهی قشرها و نیز احیای #حقوق_صنفی پژوهش‌گران و نقد و حذف تدریجی سنت‌های برخاسته از فرهنگ #خشونت و سلطه، ذکر شده‌بود.

«#اعتراضات» این متن عمدتاً به مسائلی مانند مسدود شدن مسیر گشایش فکر، تسلط نگاه‌های غیر علمی و تنگ شدن فضای تنفسی علوم انسانی و اجتماعی معطوف بود و نهایتاً «#مطالبات» اصلی عبارت بودند از برداشتن نظارت‌های #امنیتی و وجود نگاه یک‌سان به همه #پژوهش‌گران اعم از شهرهای مرکز و پیرامون و دوتابعیتی‌ها.

طی ده روز حدود ۷۰۰ تأیید‌کننده در فضای مجازی #مشارکت کردند که حدود ۳۰٪ دارای مدرک دکترا و ۱۲٪ دانشجوی دکترا و ۳۵٪ کارشناس ارشد بودند و در این میان حدود ۲۰٪ دارای شغل #هیأت_علمی مراکز دانشگاهی و پژوهشی و ۳۲٪ #پژوهش‌گر آزاد و مابقی جزء هنرمندان و نویسندگان و نیز دیگرانی بودند که دستی از نزدیک در امر #پژوهش داشتند. امیدواریم اهمیت انجام پژوهش‌های اصیل از سوی سیاست‌گذاران، فهم شود.

| متن و آمار این اعتراض‌نامه

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
📺 اعتراض استادان و پژوهش‌گران علوم اجتماعی به امنیتی شدن دانش و پژوهش

📡 گفت‌وگوی تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی با #احمد_بخارایی و #سعید_پیوندی درباره‌ی موارد مندرج در «اعتراض‌نامه‌»ی منتشره در فضای مجازی پیرامون اهداف و مطالبات پژوهش‌گران با حدود ۷۰۰ تأیید | پخش‌شده در برنامه‌ی صفحه‌ی ۲، سه‌شنبه ۲۸ بهمن ۱۳۹۹، ساعت ۲۱

| پخش گفت‌وگو: دیداری | شنیداری

| بخش‌هایی از گفته‌ی احمد بخارایی در این گفت‌وشنود:

… در سه سطح با موانع جدی در امر #پژوهش در ایران مواجهیم. در سطح خُرد وقتی دانش‌جوی ما برای کسب اطلاعات و آمار مربوط به مسائلی مانند #کودک_همسری یا #خودکشی یا #اعتیاد یا #زندانیان به مراجع مربوطه مراجعه می‌کند پاسخ سربالا می‌شنود و در دست‌انداز می‌افتد …

… در سطح میانه، شش پدیده خودنمایی می‌کند: ضعف انجمن‌های علمی به دلیل وجود موانع، ضعف ساختاری در #آموزش_عالی از روند جذب و استخدام تا شکل‌گیری گروه‌های آموزشی در دانش‌کده‌ها، انفکاک #سازمان‌های_غیردولتی از بدنه‌ی #جامعه به دلیل نبود نتایج #تحقیقات_اجتماعی، سیطره‌ی مدیران عافیت‌طلب بر ادارات و مقاومت در مقابل تحقیقات اجتماعی، سودآور نبودن تحقیقات #علوم_انسانی و اجتماعی و عدم حمایت لازم از تحقیقات توسط سازمان‌های داخلی و بالاخره تهدید و تحدید #علوم_اجتماعی علمی از سوی امر مبهم و بدون چارچوب و نامشخصی موسوم به «علوم اجتماعی اسلامی» …

… در سطح کلان با دو پدیده عمدتاً مواجهیم: ۱ـ قطع ارتباط معنادار بین نتایج نیم‌بند در مؤسسات تحقیقات اجتماعی و مراکز سیاست‌گذاری ناشی از کاهلی دولت‌مردان و مجموعه‌ی #حاکمیت و ۲ـ قطع ارتباط معنادار بین دولت ایران و سایر دول در موضوع تحقیقات در حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی …

… برخی از پژوهش‌گرانی که با مشکل جدّی مواجه شده‌اند عبارتند از: اخراج استادان از دانش‌گاه مانند: زنده‌یاد دکتر #هاله_لاجوردی از دانش‌کده‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران و دکتر #فاطمه_موسوی_میرک از دانش‌گاه آزاد اراک پس از ۲۵ سال تدریس و آقایان #سعید_مدنی به واسطه‌ی تحقیقات کم‌‌نظیرش در موضوعات اعتیاد و #روسپی‌گری ، #سعید_معیدفر، #ابراهیم_توفیق و نیز زندانی شدن پژوهش‌گران دو تابعیتی مانند خانم #میمنت_حسینی_چاوشی استاد دانش‌گاه ملبورن که برای شرکت در کنفرانس سالانه‌ی سالمندی به ایران دعوت شده بود (در حالی که در سال ۱۴۱۵ با بحران وجود بیش از ۲۲ میلیون سالمند بالای ۶۰ سال مواجه خواهیم بود!) و نیز خانم #فریبا_عدالت‌خواه، #جامعه‌شناس ایرانی ـ فرانسوی که به پنج سال زندان محکوم شده‌ و نیز آقای #کامیل_احمدی که برای انجام تحقیقات کم‌نظیر مردم‌شناختی‌اش در موضوعات #کودکان_کار و #دگرباشان و #قومیت‌ها و #زنان، اخیراً به هشت سال #زندان محکوم شده است. قطعاً بسیاری از استادان و پژوهش‌گران دیگری هستند که در حاشیه مانده‌اند و اخراج یا زندانی شده‌اند …

| متن و آمار این اعتراض‌نامه

| بازتاب در انصاف نیوز

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
#درنگ | چشم‌ها را باز کنید و گوش‌ها را شنوا: نتایج #انتخابات_ریاست‌جمهوری در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰

| یک‌شنبه ۳۰ خرداد ۱۴۰۰

#احمد_بخارایی | جامعه‌شناس

خسته‌اید و اطاله‌ی کلام، شایسته نیست. روزهاست در خوف و رجاء به سر می‌برید و اینک تصویر فردایی مبهم در ذهن‌تان رژه می‌رود. خسته‌اید از دیروز و امروز و فردای ناآمده! #انتخابات ۲۸ خرداد ریاست جمهوری به پایان رسید. نتایجی به دست آمد که برخی اهالی واقع‌گرا در حوزه‌ی #جامعه‌شناسی_سیاسی پیش‌بینی کرده‌بودند و من هم آن‌چه پیش از این تحلیل کرده‌بودم رخ داد و تقریباً همانی شد که گفته بودیم. اگر می‌گویم «پیش‌بینی»، منظور این است که گوش‌های کر و چشم‌های تارنگر از این به بعد بیش‌تر دقت کنند و الّا تحلیل روند #رفتار_رأی‌دهی، یک #پژوهش معمول در #جامعه‌شناسی علمی (نه جامعه‌شناسی در چارچوب #تعصبات_دینی یا جامعه‌شناسی وابسته به #قدرت!) است. از ۷ فروردین سال جاری در سلسله مطالبی با عنوان «#شطحیّات_اجتماعی» از انتخابات نوشتم تا شماره‌ی ۱۳ در #روز_کارگر در ۱۱ اردیبهشت. در آن سلسله یادداشت‌ها در 👈اولین شماره از ترسیم آشفته‌حالی #اصلاح‌طلبان در انتخابات، آغاز کردم و در👈 آخرین شماره به اختلاف و #تبعیض_طبقاتی و اثرش در انتخابات به مناسبت روز بزرگ «#کارگر» در ایران پرداختم. پس از آن در گفت‌و گو با روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها از علل و عوامل مؤثر بر انتخاباتی که پیش رو داشتیم گفتم که برخی مطالب چاپ شد و بسیاری، #سانسور می‌شد اما نوارهای صوتی کامل در کانال تلگرامی‌ام موجود است. نهایتاً در روز شنبه ۲۲ خرداد در 👈گفت‌و گو با روزنامه‌ی «آرمان ملی» به تفصیل متذکر شدم که کاندیداها از فهم #مسائل_اجتماعی عاجزند و با #عدم_مشارکت جدّی #شهروندان در انتخابات و نیز با رویکرد و عملکرد مجموعه‌ی #حاکمیت_سیاسی در ایران، «خشونت اجتماعی را پس از انتخابات ریاست جمهوری» افزون خواهد‌ کرد. در👈 مطلب تحلیلی دیگری در تاریخ ۲۶ خرداد و دو روز قبل از روز انتخابات در روزنامه‌ی «جهان صنعت» در یک جدولی با عنوان«تحلیل جامعه‌شناختی رفتار رأی‌دهی» به نتایج احتمالی انتخابات در دو روز بعد یعنی روز جمعه ۲۸ خرداد اشاره کردم و گفتم که این انتخابات به دوره‌ی ششم در سال ۱۳۷۲ شبیه است که پایین‌ترین میزان #مشارکت حدود ۵۰ درصد واجدان رأی را به دلیل وجود فضای بسته‌ی سیاسی و تبعیض طبقاتی در بر داشت و آقای #هاشمی_رفسنجانی با کسب ۶۳ درصد آراء معادل ۳۲ درصد کل واجدان رأی، پیروز انتخابات شد. اینک هم آقای #رئیسی تقریبا با کسب ۶۲ درصد آراء واریزی معادل ۳۰ درصد کل واجدان رأی، پیروز انتخابات شد. در آن‌جا گفتم که هر چند رأی سفیدی‌ها در آن دوره حدود ۲ درصد مشارکت‌جویان بود اما در این دوره بیش‌تر خواهد شد زیرا عامل «ترس» نسبت به عدم مهر در شناس‌نامه در این دوره زیاد است و از سوی دیگر برخی از اصلاح‌طلب‌های حکومتی به اعطای رأی سفید روی خواهند آورد. در آن دوره و در سال ۷۲ حدود ۲ درصد آراء مأخوذه شامل رأی‌های باطله بود اینک در روز جمعه ۲۸ خرداد هم شاهد بودیم که حدود ۱۴ درصد آراء واریزی معادل ۷ درصد کل واجدین رأی، شامل سفیدها و باطل‌ها بود (البته رسماً اعلام شد که آمار رأی‌های باطله ۳/۷۲۶/۰۰۰ معادل ۱۲/۸ درصد آراء ‌مأخوذه بوده اما با یک جمع و تفریق ساده از جمع آراء کاندیداها با احتساب ۲۸/۹۳۳/۰۰۰ رأی دهنده به عدد ۴/۱۵۰/۰۰۰ رأی باطله می‌رسیم). بنابراین بعد از آقای رئیسی و در رتبه‌ی دوم و جلوتر از آراء آقای #محسن_رضایی، آراء باطله قرار دارد و این بی‌سابقه است و پر از معنا! در آن جدول و قبل از انتخابات گفته بودم که مجموع رآی #اصول‌گرایان حامی ولایت با #اصلاح‌طلبان_حکومتی و "رأی اولی‌"های هیجان‌زده و شهروندان نگران نسبت به عدم مهر در شناس‌نامه در کنار مردمی که باری به هر جهت، رأی می‌دهند و نگران معیشت‌شان هم هستند به علاوه آن‌چه گفته شده بود مبنی بر: «عدم شرکت در انتخابات، گناه کبیره است» (همه‌ی هستی و قوای دینی!)، آمار شرکت‌کنندگان در حدود ۴۴درصد کل واجدان رأی خواهد بود و تا حدودی پیش‌بینی من درست بود و چنین شد و آمار کل مشارکت‌کنندگان در انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ معادل ۴۸/۸ درصد شد. در 👈یادداشت دیگری در ۲۷ خرداد و یک روز قبل از انتخابات خطاب به اهالی اندیشه (مانند آقایان #عبدالکریم_سروش و #مصطفی_ملکیان) و اهالی سیاست (مانند آقایان سید #محمد_خاتمی، #بهزاد_نبوی و #محسن_آرمین) که از آقای #همتی حمایت کرده بودند متذکر شدم که به خطا فکر می‌کنید که گروه مرجع رأی‌دهنده‌ها هستید و آقای همتی رأی قابل توجهی نخواهد داشت و گفتم که ای کاش آبی به چشمان‌تان …| ادامه👉

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |