جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
4.02K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
692 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
📜#اصلی‌ترین_مسئله‌ی_جامعه‌ی_ایران
چهار نگاه از سوی چهار شخصیت
باقی، مدنی، نگهدار و مهاجرانی

حدود یک و نیم سال قبل در آبان ۱۳۹۶ به ذهنم رسید که یک رشته گفت‌وشنود چالشی با بزرگان #سیاست و اندیشه‌ورزی در مورد این پرسش داشته باشم: «اصلی‌ترین مسئله در جامعه‌ی کنونی ایران چیست؟» نگفتم «مسئله‌ی اجتماعی» تا مصاحبه‌شونده فارغ از قید «اجتماعی» بنا به زعم خود «اصلی‌ترین مسئله» را بیان و طبقه‌بندی کند.

بر این اساس در آغاز، گفت‌و‌گویی داشتم با آقای #عماد‌الدین_باقی؛ ایشان یک دانش‌آموخته‌ی درس دین در حوزه و یک #نویسنده جامعه شناس و مهم‌تر از همه یک #زندانی_سیاسی به جرم اندیشه‌ورزی به مدت بیش از پنج سال طی دو نوبت در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۶ در سلول‌های انفرادی #جمهوری_اسلامی بوده است.

پس از آن به سراغ آقای #سعید_مدنی رفتم؛ ایشان نویسنده، جامعه‌شناس و کنش‌گر سیاسی در میان ملی ـ مذهبی‌ها و باز از همه مهم‌تر، زندانی سیاسی جمهوری اسلامی طی دو نوبت و حدود ۷ سال توأم با #تبعید به بندرعباس بوده است که در همان دوره‌ی زمانی سپری‌کردن تبعید، از راه تماس ویدئویی این گفت‌وشنود انجام شد.

در ماه بعد یعنی آذر ۱۳۹۶ ره‌سپار #لندن بودم و موفق شدم با دو شخص مطرح که ساکن آن‌جا هستند گفت‌وشنود داشته‌باشم. نخست سراغ آقای #فرخ_نگهدار رفتم و از او پرسیدم: «اصلی‌ترین مسئله در ایران از نگاه او چیست؟»؛ ایشان کنش‌گر سیاسی #مارکسیست از سال ۱۳۴۲ و زندانی سیاسی در زمان شاه و رهبر سازمان #چریک‌های_فدایی_خلق (اکثریت) تا سال ۱۳۶۲ در ایران بود و پس از تهدید، از ایران مهاجرت کرد و اینک در انگلستان، ساکن است.

در همان اقامت کوتاهی که در لندن داشتم موفق شدم با آقای #عطاءالله_مهاجرانی هم گفت‌و‌شنودی داشته باشم؛ ایشان نماینده‌ی پیشین مجلس و معاون حقوقی و پارلمانی آقایان #میرحسین_موسوی و #هاشمی_رفسنجانی و بالاخره وزیر مستعفی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره‌ی اول ریاست جمهوری جناب #محمد_خاتمی بود و اینک در لندن به سر می‌برد.

از این چهار بزرگوار تشکر می کنم.

هر چهار گفت‌وشنود چالشی که توأم با بحث و موافقت و مخالفت از سوی من بوده است در یک رشته‌برنامه به‌زودی در همین کانال تلگرام «جامعه‌شناسی افق‌نگر» در دسترس قرار خواهد گرفت. پس از آن هم این گفت‌وشنودها با دیگر صاحب‌نظران ادامه خواهد یافت.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) و یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
#اصلی‌ترین_مسئله‌ی_جامعه‌ی_ایران
👈بخش ۱: گفت‌وشنود با عمادالدین باقی

🗓 پنجشنبه ۳۰ خرداد ۱۳۹۸

حدود یک و نیم سال قبل در آبان ۱۳۹۶ به ذهنم رسید که یک رشته گفت‌وشنود چالشی با بزرگان #سیاست و اندیشه‌ورزی در مورد این پرسش داشته باشم: «اصلی‌ترین مسئله در جامعه‌ی کنونی ایران چیست؟» نگفتم «مسئه‌ی اجتماعی» تا مصاحبه‌شونده فارغ از قید «اجتماعی» بنا به زعم خود «اصلی‌ترین مسئله» را بیان و طبقه‌بندی کند.

بر این اساس در آغاز، گفت‌و‌گویی داشتم با آقای #عماد‌الدین_باقی؛ ایشان دانش‌آموخته‌ی درس دین در حوزه، #نویسنده ، جامعه شناس و مهم‌تر از همه یک #زندانی_سیاسی به جرم اندیشه‌ورزی به مدت بیش از پنج سال طی دو نوبت در سال‌های ۱۳۷۹ و ۱۳۸۶ در سلول‌های انفرادی #جمهوری_اسلامی بوده است.

بخش‌های دیگر (گفت‌وشنود با سعید مدنی، عطاءالله مهاجرانی و فرخ نگهدار) نیز در فهرست پخش قرار خواهد گرفت و هر هفته در روزهای پنج‌شنبه، یکی از آن‌ها پخش خواهد شد.
imp.dr-bokharaei.com

⭕️ با اشاره روی تصویر پایین بدون بیرون‌آمدن از تلگرام تماشا کنید.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) و یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ انتشار متن گفت‌وشنود احمد بخارایی با عمادالدین باقی پس از گذشت ۳ سال

🗓 سه‌شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی اعتماد از گفت‌وشنود #احمد_بخارایی با عمادالدین باقی در پروژه‌ی «اصلی‌ترین مسئله‌ی جامعه‌ی ایران» به مناسبت روز جهانی #حقوق_بشر | منتشرشده در شماره‌ی ۴۸۱۴، یک‌شنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۹

| پیش‌درآمد روزنامه‌ی اعتماد:

ابر مسئله‌ی ايران و رابطه‌اش با حقوق بشر

دكتر احمد بخارايی، #جامعه‌شناس در پروژه‌ای به‌دنبال يافتن پاسخ به پرسشی بنيادی درباره‌ی جامعه‌ی ايرانی است و آن، اين‌كه «مهم‌ترين مسئله‌ی جامعه‌ی ايران چيست و مسئله‌ی اصلی جامعه‌ی ايران كدام است؟» اهميت اين پرسش تا جايی است كه اين جامعه‌شناس را بر آن داشته تا با برخی ديگر از كارشناسان و #كنش‌گران_مدنی به گفت‌وگو بنشيند. آن‌چه در اين نشست مورد توجه بخارايی قرار گرفته، رابطه‌ی «ابرمسئله‌ی ايران» است با «حقوق بشر» و در نتيجه برای بررسی اين نسبت، گفت‌وشنودی را با عمادالدين باقی، #حقوق‌دان و #كنش‌گر حقوق بشر انجام داده كه در ادامه می‌خوانيد:

| متن گفت‌وشنود:

#احمد_بخارایی: خیلی ممنون جناب آقای باقی كه امروز به ما وقت دادید، توفیقی است كه در خدمتتون باشیم. یك پرسش اصلی وجود دارد كه باعث شده است مزاحم‌تان شویم. به نظر شما اصلی‌ترین مسئله‌ای كه در جامعه‌ی امروز #ایران وجود دارد چیست؟ اصلی‌ترین مسئله به نظر شمایی كه دانش‌آموخته‌ی #جامعه‌شناسی هستید، در این حوزه تحصیل كرده‌اید، علوم را از زوایای مختلف مورد مطالعه و مداقه قرار داده‌اید و اهل قلم هستید، به هر حال فراز و فرودهایی داشته‌اید در دهه‌های گذشته، چیست؟ طبیعتاً پاسخ شما به این پرسش خیلی می‌تواند مورد توجه و شاید نقد قرار بگیرد.

#عمادالدین_باقی: ممنون از شما كه زحمت كشیدید و این طرح را كلید زدید. به نظرم این سؤال شما یك طوری به خال زدن است. درست است كه ظاهراً دنبال پاسخ نیست، دنبال یك سؤال است و می‌پرسد مسأله‌ی اصلی چیست؟

می‌گویند: «حسن السؤال، نصف الجواب»، یعنی اگر بالاخره شما خود سؤال را بتوانید خوب به عمل بیاورید انگار نیمی از جواب را گرفته‌اید. از این جهت به نظرم سؤال دقیقی است. ولی از آن سؤالات سهل و ممتنع است، یعنی ضمن این‌كه به نظر می‌آید خیلی جواب روشنی دارد، از هر كسی در كوچه و خیابان بپرسید برایش یك پاسخ خواهد داشت، ولی پاسخش خیلی صعب و دشوار است و بسته به این‌كه از چه كسی سؤال كنید جواب‌های مختلفی می‌گیرید.

من فكر می‌كنم مشكلی كه الآن در این تحقیق شما وجود دارد، افتادن در دام رهیافت‌های نظری است. ضمن این‌كه من خودم اصولاً معتقدم تئوری‌ها و نظریه‌ها مثل نورافكن می‌مانند ولی در بعضی بحث‌ها اگر محدود بشویم به این مباحث نظری، این طور بحث‌ها وقتی رفت در فیلد همین مقوله‌های نظری و تئوریك، ممكن است نهایتاً بشود بحث مدرسه‌ای یا تئوریك و خیلی جذابیت هم ندارد. حالا دیگر به هنر شما بر می‌گردد كه چطور نظرات را جمع‌بندی و كاربردی‌اش كنید.

برای پاسخ به سؤال، ما دو روش را می‌توانیم داشته باشیم:

روش اول: روش تشخیص انتزاعی، قیاسی و كل‌نگر است كه ما یك مسأله اصلی را فرض می‌گیریم و بعد در پی شناسایی وجوه مختلف آن روان می‌شویم.

روش دوم: ما یك نگاه استقرایی داشته باشیم یا زنجیره‌ای از این معلول‌ها را كه پیرامون آن هست بررسی كنیم و از طریق آنها پله‌پله بالا برویم تا به مسأله‌ی اصلی برسیم.

من ترجیح می‌دهم كه بیش‌تر این روش را دنبال كنیم. منتها در این روش ابتدا به ساكن مسائل «اصلی ـ فرعی» نمی‌شوند. مثلاً فرض كنید الان یكی از چیزهایی كه چه ‌بسا در جامعه رویش دست می‌گذارند، #فقر است. فقر اكنون دامنه‌اش خیلی گسترده شده و در حال نابودی همه‌ چیز است، ولی خود این فقر معلول عوامل دیگری است. چنان‌كه مثلاً در همین مقاله‌ای كه چندی پیش در مورد فقر نوشته بودم، صورت مسأله را توضیح دادم ولی آخرش اشاره كردم كه بالاخره منشأ آن چیست؟ همه‌ی حرف‌هایی كه گفتیم درست، ولی علتش كجاست؟ و خیلی سربسته اشاره‌ای به علت شده بود یا برای مثال یكی دیگر از مسائلی كه امروز به وفور در #مطبوعات حتی در بخش‌های حاكمیتی و در #مجلس مطرح است، رهبران كشور می‌گویند، توده‌ی #مردم هم می‌گویند؛ مسأله‌ی فساد است. الآن هر جا بپرسید مهم‌ترین مسأله چیست؟ قاعدتاً یكی از پاسخ‌هایی كه فوری به شما خواهند داد، این است كه مهم‌ترین مسأله «#فساد» است، چون فساد مثل موریانه دارد همه‌ چیز را پوك می‌كند. نظام اخلاقی، سیاسی، اجتماعی از درون دارد پوك و تهی می‌شود ولی خود همین … |👈 ادامه

| پخش ویدئو |

گفت‌وشنودهای دیگر این پروژه با:
| سعید مدنی | فرخ نگهدار | عطاءالله مهاجرانی |

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال انجام شود.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
⟩ چند موضوع بی‌ربط: بخندیم یا بگرییم؟!

| دوشنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۳

| #احمد_بخارایی:
۱ـ چند روز پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در ۱۵ مهر سال گذشته (۱۴۰۲) در مناظره با آقای #صفارهرندی گفتم: نبردی که #حماس با حمله به #اسرائیل (پرتاب بیش از هزار راکت و پهباد و کشتن افراد غیرنظامی و اسیر گرفتن حدود ۲۵۰ اسرائیلی) آغاز کرده، پیروز نهایی‌اش اسرائیل خواهد بود و اینک پس از گذشت یک سال، می‌بینیم که حماس و #حزب‌الله به حاشیه رفته‌اند.
https://t.me/dr_bokharaei/732

https://youtu.be/Vm3nPH5WC1Q

۲ـ همیشه گفته شده که ما (بخوانید: #جمهوری_اسلامی) مهاجم و حمله‌کننده‌ی نخستین نخواهیم بود و فقط از خود «دفاع» می‌کنیم. نمی‌دانم حملات موشکی ایران (آن هم با آخرین و قوی‌ترین ورژن موشک‌ش یعنی «فتاح») به اسرائیل در پی کدام حمله‌ی اسرائیل به ایران بوده‌است؟ اگر #اسماعیل_هنیه مد نظر است که «دفاع» ایجاب می‌کند شما هم یک نفر از سران اسرائیل را ترور کنید. حمله‌ی وسیع موشکی در پاسخ به چیست؟

۳ـ چرا به اسرائیل حمله می‌کنید و بعد در صدد یافتن راهی و تضمینی برای پاسخ ندادن اسرائیل برمی‌آیید؟
درست است که حمله‌ی موشکی نشان از توان موشکی ایران دارد اما چرا این‌جا خرج می‌شود اما از تلافی‌اش، نگرانی وجود دارد؟

چرا با حمله‌ی موشکی به اسرائیل، چراغ سبز به غربی‌ها و حامیان این کشور نشان می‌دهیم تا اسرائیل را آسیب‌پذیر ببینند و از ترس جمهوری اسلامی، متحدان اسرائیل را قوی‌تر تجهیز کنند؟

البته بگذریم که معاون اول رئیس جمهور «وفاق ملی!» یعنی #عارف (که بویی از شناخت جامعه به مشامش نخورده است) گفته که احتمال حمله‌ی اسرائیل به ایران، یک شوخی است! ظاهراً جناب #پزشکیان و اعوان و انصارش در خواب به‌سر می‌برند و آن چند میلیونی که به ایشان رأی داده‌اند هم سر به گریبان فرو برده‌اند.

۴ـ یک موضوع بی‌ربط: آقای #علی_ربیعی (مردی برای همه‌ی فصول) با دکترای #مدیریت_استراتژیک به عنوان دستیار(!) اجتماعی جناب پزشکیان منصوب شد. نمی‌دانم حالا که همه‌ی مقامات (به قول پزشکیان) با هم برادر شده‌اند و سر یک سفره نشسته‌اند چرا آب از آب تکان نمی‌خورد و درها بر همان پاشنه‌ی سابق می‌چرخند؟ نمی‌دانم آقای ربیعی که در طول چهار دهه‌ی گذشته، همواره مسئولیت و فرصت داشته (اما کاری نکرده) چرا باید دستیار اجتماعی #رئیس‌جمهور شود اما دکتر #سعید_مدنی #جامعه‌شناس و #پژوهش‌گر و محقق اجتماعی و #نویسنده‌، باید هم‌چنان در زندان باشد؟

۵ـ من فکر می‌کنم اگر آن‌هایی که به پزشکیان رأی دادند به جای او به #سعید_جلیلی #رأی می‌دادند حداقل الآن تکلیف‌شان روشن بود و سر در گریبان نمی‌داشتند … هر دو ذوب در ولایت … هر دو اسرائیل‌ستیز و جنگ‌جو … و هر دو اهل توجیه و تفسیر و شعار …! اما متفاوت در جنس رأی‌دهنده‌ها …!

اما آیا واقعاً این دو دسته‌ی متفاوت رأی‌دهنده به آقایان پزشکیان و جلیلی، در خروجی و پی‌آمد و کارکرد #ریاست‌جمهوری هم تمایزی دارند؟ به نظر نمی‌رسد تمایزی به اعتبار «کارکرد» ریاست‌جمهوری در بین آن ۵۰ درصدی که در #انتخابات #مشارکت داشتند وجود داشته باشد.

پاسخ این گروه و بوق‌های رسانه‌ای‌شان به عملکرد رئیس‌جمهور و یارانش چیست؟!

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها: 👇
dr-bokharaei.com
| https://t.me/dr_bokharaei
| https://www.youtube.com/@AhmadBokharaei/playlists