جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
4.02K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
692 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
🗓 سه‌شنبه ۱۹ شهریور ۱۳۹۸

❇️ ظهر عاشورای ۱۹ شهریور و مظلومیت شهروندان

به ظهر #عاشورا در ۱۹ شهریور ۹۸ نزدیک می‌شویم. صدای طبل‌ها در دسته‌ی #عزاداری از دور به گوش می‌رسد. دارم به امشب و شام غریبانی که #شیعیان برای #اسارت #زینب و کاروان اسرای عاشورا به پا می‌دارند فکر می‌کنم. ذهنم به اطراف، پرواز می‌کند. هیاهویی در درونم به پا است. کجاییم و چه می‌کنیم؟ کدام‌یک از دردها را فریاد بزنم؟ چه می‌خواستیم و چه شد! برای #مظلومیت و آزاده‌گی #حسین، سینه‌ها چاک و امشب برای اسارت زینب، اشک‌ها سرازیر می‌‌شوند و این برای واقعه‌ای است که قرن‌ها قبل اتفاق افتاده. چگونه است که برای آن واقعه‌ی قدیمی دل‌ها می‌شکند و سینه‌ها از ضربت‌ها سرخ می‌شود اما به پیرامون خود توجه نمی‌شود؟ به نام حسین و زینب، حاکمیتی شکل می‌گیرد اما آن کجا و این کجا! دیروز شنیدیم #دختر_آبی، همان #سحر_خدایاری که چهار روز پیش در اثر #خودسوزی در #اعتراض به روند #داد‌گاه‌ در بیمارستان جان باخت از سوی #نیروهای_امنیتی ابتدا خانواده‌اش فرا خوانده شدند و توجیه و #تهدید شدند که مصاحبه‌ای نداشته باشند و سپس جسدش دفن و پس از آن خبر مرگش (بخوانید: #قتل #اجتماعی ـ #سیاسی) دیروز منتشر شد. «سحر» در اسفند ۹۷ هنگام ورود به استادیوم #آزادی دستگیر شد و شش ماه در بلا‌تکلیفی و رفت‌وآمد به دادگاه بود تا شمشیر داموکلس #قاضی، بالای سرش مانند هیولایی آزارش دهد. سحر تصمیم به خودسوزی گرفت و به جان‌گداز‌ترین شکل، خود را فدای ورود آزاد #زنان به #ورزشگاه #آزادی کرد. تندیس او در بدو ورود به ورزشگاه آزادی باید نصب شود. اینک صدای طبل‌ها بلند شده‌اند و به ظهر #عاشورا نزدیک می‌شویم. ذهنم از سحر عزیز، به سمت #اسرا می‌رود. #یاسمن_آریایی، #منیژه_عرب‌شاهی و #مژگان_کشاورز از مخالفان #حجاب_اجباری در ماه گذشته روی هم به ۵۵ سال و نیم #حبس #تعزیری محکوم شدند و در زمان #محاکمه در دادگاه به #وکیل دسترسی نداشتند. ذهنم را مرور می‌کنم به همراه صدای طبل‌ها که هر لحظه بلندتر می‌شود فعالان #محیط_زیست را به یاد می‌آورم. ۸ #فعال_محیط_زیست یک سال و نیم است که در بازداشت‌اند. #مراد_طاهباز، #سام_رجبی، #امیرحسین_خالقی، #هومن_جوکار، #سپیده_کاشانی، #نیلوفر_بیانی، #طاهر_قدیریان و #عبدالرضا_کوهپایه به #اتهام «#افساد_فی‌الارض و #جاسوسی و همکاری با دول متخاصم» در اسارت‌اند. #نیلوفر_بیانی در جلسه‌ی دوم دادگاه‌ش گفته بود که تحت فشار و تهدید #بازجویان #اعتراف کرده است. به‌یاد زنده‌یاد #کاووس_سید_امامی افتادم که در سال ۹۶ در #زندان #اوین #خودکشی «کرده‌ شد». او هم متهم به این بود که محیط زیست و #طبیعت را محترم می‌شمارد و برای حفظ #حاکمیت_مذهبی در ایران نسبت به طبیعت، اولویت قائل نیست! ذهنم به قبل‌تر سفر می‌کند، #محمود_علوی، #وزیر_اطلاعات در دوازدهم همین ماه گفته بود ۵۳ نفر بازداشت شده در پرونده‌ی #متهمان #ترور #دانش‌مندان #هسته‌ای از جمله #مازیار_ابراهیمی که سال‌ها در بازداشت و #شکنجه و #اعتراف‌گیری به اجبار و تهیه‌ی برنامه‌ی دروغین تلویزیونی «#کلوپ_ترور» بودند با پرداخت چهار میلیارد تومان(!) مورد دل‌جویی و آزادی قرار گرفتند. قبل از آن، #مجید_جمالی_فشی به اتهام ترور دکتر #مسعود_علی_محمدی #اعدام شده‌بود و ظاهراً فرصت پیدا نکرد تا ندای مظلومیتش را با صدای طبل‌ها به گوش من و شما برساند. چه می‌گویم، چه می‌نویسم، چه می‌شنوید: پرداخت مبلغی معادل خرید یک ماشین لوکس به مجموع ۵۳ متهم مظلوم پس از ماه‌ها و بلکه سال‌ها اسارت و نابودی جسم و روح و امید و حیات! صدای طبل‌ها در دسته‌ی #عزاداری بلندتر شده‌است اما تمرکز می‌کنم و به یاد فعالان کارگری و مدنی مرتبط با مطالبات #کارگران نیشکر #هفت‌تپه می‌افتم. آنها هم اینک در اسارت‌اند. #اسماعیل_بخشی، کارگری که فریاد می‌زند و حقوق ماهیانه‌اش را طلب می‌کند به اتهام اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه #امنیت_ملی و فعالیت تبلیغی علیه #نظام و نشر اکاذیب به ۱۴ سال #حبس در هفته‌ی گذشته محکوم می‌شود. #سپیده_قلیان که فریاد #کارگران را در نشریه‌ی «#گام» طنین‌انداز می‌کند به ۱۸ سال #زندان #محکوم می‌شود. این دو گفته بودند از سوی #وزارت_اطلاعات شکنجه شده‌اند. گفته می‌شود #امیرحسین_محمدی، #ساناز_الهیاری، #امیر_امیرقلی و #عسل_محمدی هم که همکار #سپیده_قلیان در نشریه‌ی گام بودند هر یک به ۱۸ سال #حبس محکوم شدند. 👈 ادامه

📺 ویدئو: روایتی از وکلای زندانیان سیاسی را تماشا کنید.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
نشست «#موانع #فعالیت #ورزشی #زنان»
با توجه به رخداد #خودسوزی #دختر_آبی (#سحر_خدایاری)

| سخن‌رانان:
#سعید_مدنی (جامعه‌شناس و پژوهش‌گر)
#طیبه_سیاوشی (نماینده‌ی #مردم در #مجلس)
#حسن_محدثی (جامعه‌شناس دین)

| مهمانان ویژه: معاون وزیر ورزش + یک ورزش‌کار زن موفق

| مدیر نشست: #احمد_بخارایی (جامعه‌شناس و استاد دانشگاه)

| برگزارکننده: انجمن جامعه‌شناسی ایران (گروه مسائل و آسيب‌های اجتماعی)

📅 تاریخ: چهارشنبه ۲۷ شهریور ماه ۱۳۹۸

🏠 مکان: تهران، خانه‌ی وارطان (نقشه)

🕒 زمان: ساعت ۱۵ تا ۱۸

🖥📱 پخش زنده 👉

«#دختر_آبی»، نماد دخترهای #آبی و #قرمز و #بی‌رنگ است که باید تحلیل شوند …

«#سحر_خدایاری» به هر نحو سوخته باشد، فریادش را بشنویم …
📅 شنبه ۳۰ شهریور ۱۳۹۸

نشست «موانع فعالیت ورزشی زنان»
با توجه به رخداد #خودسوزی #دختر_آبی (#سحر_خدایاری)

| سخن‌رانان:
#سعید_مدنی (جامعه‌شناس و پژوهش‌گر)
#حسن_محدثی (جامعه‌شناس دین)

| مدیر نشست: #احمد_بخارایی (جامعه‌شناس)

| برگزارکننده: انجمن جامعه‌شناسی ایران (گروه مسائل و آسيب‌های اجتماعی)

📅 تاریخ: چهارشنبه ۲۷ شهریور ماه ۱۳۹۸

🏠 مکان: تهران، خانه‌ی وارطان

👇 گزارش نشست در:
📰 روزنامه‌ی شهروند: چاپی | آنلاین

🔍 بخش‌هایی از سخنان من:

… سخن امروز پیرامون #خودسوزی «سحر خدایاری» است که ۲۹ سال سن داشت و دارای دو لیسانس کاربردی بود …
… پدرش حیدر علی خدایاری و خواهرش در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها مطرح کردند که سحر برخوردار از بیماری دو قطبی و سابقه‌ی خودکشی است. این خانواده که دارای دو داماد «روحانی» و معمم است بنا به اظهاراتشان علاقه‌مند نبودند که از خبر خودسوزی سحر خدایاری مشهور به «دختر آبی» مخالفان و منتقدان نظام #جمهوری_اسلامی استفاده کنند؛ پس سعی کردند علت خودسوزی سحر را به اختلال دوقطبی تقلیل دهند و ارتباطی بین کنش سحر و موضوع #تبعیض علیه زنان در عرصه‌های گوناگون از جمله در ورزش ندیدند …

… آیا رخ‌دادهایی از این دست که به شکل‌های گوناگون در جامعه اتفاق می‌افتد منحصر به فرداند یا به نحو جامعه‌شناختی در یک بستر بزرگ‌تر قابل تحلیل هستند؟ این‌که پدر سحر که یک تفکر تند مذهبی در ایران را نمایندگی می‌کند ابراز می‌دارد که او با رفتن دخترش به ورزش‌گاه مخالف بوده و اگر آن روز می‌دانسته که سحر عازم ورزش‌گاه آزادی برای تماشای فوتبال است به او اجازه نمی‌داده و مانع می‌شده است، آیا منحصر به خانواده‌ی سحر خدایاری است یا پدر این خانواده برخوردار از یک چهارچوب رفتاری است که ریشه در فرهنگ دینی دارد؟ …

… آیا این رخ‌داد با حکایت ورزش زنان بی ارتباط است؟ گفته می‌شود تعداد زنان ورزش‌کار سازمان‌دهی شده یک چهارم مردان ورزش‌کار است. آیا تجهیزات و امکانات و بودجه‌ی ورزشی #زنان و مردان گویای فاصله‌ی زیاد و شکاف عمیق نیست؟ مهم‌تر از تجهیزات و امکانات در ورزش زنان، موانع فرهنگی ـ اجتماعی است. آیا رسانه‌های دولتی و حتا خصوصی در ایران این اجازه را دارند که نسبت به لزوم و جایگاه ورزش زنان در روند فعالیت‌های اجتماعی مساوات‌طلبانه سخن بگویند و سطح فرهنگ را ارتقا دهند؟ …

… اگر قرار باشد که علت مرگ«دختر آبی» را #اختلال _دوقطبی بدانیم تکلیف آن ۳۰درصد جمعیت ایران که به گفته‌ی سخن‌گوی وزارت بهداشت و درمان دچار #اختلال_روانی هستند و در این میان تعداد زنان یک و نیم برابر مردان است چیست؟ …

… در جامعه‌ی ما #فقه سنتی و محافظت‌گرا نتوانسته‌است فاصله‌ی بین زنان و مردان را کاهش دهد و «فقه زنان» کارایی لازم را نداشته است. به بیان دیگر بنا به تعبیر دکتر محدثی یک نوع «تأخر فقهی» وجود دارد و فقه محافظت‌گرا نتوانسته است فاصله‌ی بین رویکرد سنتی و مذهبی به زندگی زنان را با رویکرد مدرن کاهش دهد و این شکاف، عمیق و وسیع است که گاه نومیدی به حل مشکلات مرتبط با تبعیض جنسیتی را دامن می‌زند …

… بدون شک هدف از #انقلاب سال ۵۷ نه صرفاً سیاسی بلکه اجتماعی هم بود اما به نظر می‌رسد روند هویت‌یابی در بین قشرهای گوناگون از جمله زنان و جوانان و دانش‌گاهیان با مانع مواجه شده است حال آن‌که هدف یک انقلاب اجتماعی، تقویت روند #هویت‌یابی است …

… به نظر می‌رسد خودسوزی سحر خدایاری از نوع خودکشی ناشی از شرایط آنومیک در چهارچوب نظری دورکیم است و در ایران امروز نمی‌توان مسائل اجتماعی را منفک از یکدیگر تحلیل کرد. این رخ‌داد با رخ‌داد ازدواج دختر ۱۰ساله در شهرستان بهمئی که ماه گذشته سر و صدا به پا کرد مرتبط است همان‌گونه که ازدواج ۵۰۰۰۰ دختر کودک زیر ۱۴ سال در سال در ایران مرتبط با انواع خودکشی‌ها است … | متن کامل |

🎙 صوت | بخارایی | کل برنامه |

🎞 ویدئو | بخارایی | کل برنامه |

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
🗓 دوشنبه ۱ مهر ۱۳۹۸

❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات «#مجلس_شورای_اسلامی» در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۲ | دومین مکث:
#فروکاهش مفاهیم سه‌گانه‌ی «#امنیت»، «#اقتدار» و «#وحدت» #ملی

یادآوری: ابتدا لازم است متذکر شوم منظورم از واژه‌های «فروکاهش» و «تقلیل» که در مطلب زیر از آن‌ها استفاده کرده‌ام، برجسته‌سازی بخش‌هایی از یک مفهوم و گاه به فراموشی‌سپردن بخش‌های دیگر از سوی صاحبان قدرت در ایران است. این مانند آن است ‌که بگوییم: «انسان» و فقط به «شکم» او توجه کنیم و منظورمان فقط همان «شکم» باشد! این‌گونه، واژه‌ها از معنا تهی می‌شوند.

⟩⟩ سال‌ها است سه مفهوم: «امنیت ملی»، «اقتدار ملی» و «وحدت ملی» از سوی صاحبان قدرت در ایران تکرار می‌شود. به نظر می‌رسد این مفاهیم از معنای اصلی خود تا حدودی تهی شده‌اند و اگر این روند ادامه یابد نظام اجتماعی در ایران، بیش از پیش به مرز فروپاشی نزدیک خواهدشد و این در حالی خواهدبود که ممکن است نظام سیاسی با انواع ترفندها سر پا باقی بماند! نگاه من در این تحلیل از اساس، جامعه‌شناختی است و با این رویکرد به تحلیل نظام اجتماعی ایران در سایه‌ی آن سه مفهوم می‌پردازم. به بیان دیگر، توجه من به ابعاد و عناصر اجتماعی در مفهوم‌های سه‌گانه فوق است و فارغ از نظام سیاسی به بحث می‌نشینم. بنابراین:

⟩⟩ یک ـ به نظر می‌رسد مفهوم «#وحدت_ملی» شامل دو عنصر اصلی‌: «#همه» و «#اراده» به مقدار زیادی «فروکاهش» یافته است. یعنی:
۱ـ تقلیل ایفای نقش «همه» به ایفای نقش «برخی» در نظام اجتماعی بنا به ساختار تبعیض‌آلود از نوع «رانتی ـ مذهبی » در متن سیاسی با ساختار توزیع نابرابر قدرت.
۲ـ تقلیل «اراده‌ی مردم» به «اراده‌ی سهام‌داران در حوزه‌ی قدرت» متشکل از جناح‌های راست و چپ که طی چهار دهه‌ی اخیر، در میان خود و خانواده و خویشاوندان «بازتولید» شده‌اند.

⟩⟩ دو ـ به نظر می‌رسد مفهوم «#اقتدار_ملی» شامل دو عنصر اصلی‌: «#مشروعیت» و «#اعتماد» به مقدار زیادی «فروکاهش» یافته است. یعنی:
۱ـ تقلیل «مشروعیت توأم با عدالت و رعایت منافع عمومی» به «مشروع‌سازی توأم با تهدید و زور برای اطاعت از #قدرت».
۲ـ تقلیل «اعتماد #شهروندان به شخص یا گروه صاحب قدرت مبتنی بر رابطه‌ی متقابل» به «عادت شهروندان در پذیرش قدرت مبتنی بر ذات‌انگاری اقتدار».

⟩⟩ سه ـ به نظر می‌رسد مفهوم «#امنیت_ملی» با دو عنصر اصلی‌: «#حفاظت» و «#منافع» به مقدار زیادی «فروکاهش» یافته‌است. یعنی:
۱ـ تقلیل «حفاظت از نظام #شهروندی در یک #حکومت_ملی در مقابل تهدیدات خارجی» به «حفاظت از #حاکمیت_مذهبی از طریق قدرت نظامی در مقابل تهدیدات داخلی به گونه‌ای که تهدیدات خارجی، افزون شود».
۲ـ تقلیل «#منافع_ملی به وسیله‌ی کسب فرصت‌ها برای توسعه» به «منافع جناحی و بخشی به وسیله‌ی توزیع نابرابر فرصت‌های رشد».

⟩⟩ بر اساس آن‌چه گفته شد به نظر می‌رسد شرکت در انتخابات اسفند ۱۳۹۸ به نحوی به تقویت این روند قدیمی می‌انجامد، حال آن‌که این روند به فروپاشی نظام اجتماعی منجر می‌شود که شایسته‌ی اجتماع انسانی نیست و عوارض جبران‌ناپذیری دارد. از جدید‌ترین نشانه‌های کژکارکرد مفاهیم سه‌گانه‌ی مذکور، دستور حکومتی و #امنیتی مبنی بر عدم پخش اخبار و تحلیل‌های مربوط به #خودسوزی #سحر_خدایاری معروف به «#دختر_آبی» در رسانه‌های دیداری و شنیداری و چاپی و اینترنتی و نیز لغو مجوز #دوچرخه‌سواری #زنان و مردان در آدینه ۲۹ شهریور در پارک لاله است. بدون شک موارد خرد و میانه و کلان در هر جامعه‌ای دارای ارتباط وثیق و معناداری هستند به مصداق «مشت، نمونه‌ی خروار». متأسفانه انواع فروکاهش‌ها و تقلیل‌های مفاهیم سه‌گانه‌ی مذکور به رخ‌نمایی انواع کوته‌بینی‌ها و اجحافات از سوی حاکمیت مذهبی به شهروندان شده است که نشان از عقب‌ماندگی اجتماعی است.

* تا انتخابات موعود هر هفته یک دلیل #اجتماعی برای درنگ‌کردن بیان خواهد شد. نگاه یک #جامعه_شناس، معطوف به کارکردهای یک #نظام_اجتماعی است و بر این اساس، هر نوع #نظام_سیاسی که دارای کارکرد برای همه‌ی قشرها باشد دارای اعتبار است!

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |