جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.98K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
685 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓
دوشنبه ۶ آبان ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۷ | هفتمین مکث:
«ناسازواره‌ها در کلام محمد خاتمی، خاتم اصلاح‌طلبان»

⟩⟩ ۱ـ جناب آقای #محمد_خاتمی، #رئیس‌جمهور اسبق در تاریخ ۱۹ بهمن ۱۳۹۳ در دیدار با ایثارگران اصلاح‌طلب در محل دفتر کارشان فرمودند: «#قانون_اساسی دست‌آورد بزرگ انقلاب ما است. قانون اساسی برای #حکومت حد و حدود و برای #مردم #حق و حرمت تعیین می‌کند. در قانون اساسی ما هم حکومت بی‌حد و مرز نیست و مسئولیت دارد و باید تأمین‌کننده‌ی نیازهای مردم باشد، و هم مردم حق دارند و نه تنها حق سؤال دارند بل‌که حق دارند بدون توسل به زور، حکومت را تغییر دهند. حکومت بی‌حد، مختص حکومت استبدادی گذشته بوده است و امروز قانون اساسی ما مبنای نظم است و همه باید به قانون اساسی تن دهیم».

⟩⟩ ۲ـ به نظر می‌رسد کلام آقای خاتمی، پارادوکسیکال و ناسازوارانه است. در این کلام، عناصر متناقض وجود دارد و خواننده را فریب می‌دهد. محور‌های کلام ایشان این است که:

⟩ محور یکم: «قانون اساسی که دست‌آورد انقلاب است همیشه (از جمله: اکنون) باید به آن پای‌بند بود». مغالطه در این استنتاج آقای خاتمی این است که از لزوم وجود یک پدیده در گذشته، این نتیجه به‌دست ‌نمی‌آید که در زمان حال و آینده هم آن پدیده لزوماً قابل تداوم باشد. 

⟩ محور دوم: «قانون اساسی برای حکومت، حد و حدودی قائل شده‌است که حق و حرمت مردم را هم تأمین می‌کند». جناب خاتمی آیا نمی‌دانند که طبق اصل ۲ قانون اساسی مرز بین خودی و غیرخودی با قید «ایمان» مشخص شده و تفسیر قانون اساسی طبق اصول ۹۸ و ۹۹ به عهده #شورای_نگهبان است که منتخب شخص #رهبری است و آیا ایشان نمی‌دانند که انواع سه‌گانه‌ی #نظارت_استصوابی، #استطلاعی و #استرجاعی در همه‌ی #انتخابات به عهده شورای نگهبان بوده‌است که طی چهار دهه، انتخابات را به عقب رانده‌اند و اهالی فنّ و اندیشه را از مجالس دور کرده‌اند و افرادی عمدتاً ظاهرفریب و عاری از تخصص را به مجالس فراخوانده‌اند؟ به نظر می‌رسد آن‌چه آقای #خاتمی به عنوان «حرمت و حق مردم» بیان داشته‌اند همان حرمت و حقی است که در چهارچوب این قانون اساسی منجر به فرار و مهاجرت اجباری بیش از هفت میلیون #ایرانی و نیز آمادگی و علاقه‌ی میلیون‌ها ایرانی دیگر برای عزیمت به خارج مرزهای ایران شده است.  

⟩ محور سوم: «مردم حق دارند بدون توسل به زور، حکومت را تغییر دهند». معلوم نیست آقای خاتمی بین «#دولت» و «#حکومت» تمایزی قائل می‌شوند یا خیر؟ اگر منظور ایشان از «حکومت»، همان دولت‌هایی هستند که تحت نظارت ارتجاعی شورای نگهبان می‌روند و می‌آیند که ایشان درست می‌فرمایند که البته این رفتن‌ها و آمدن‌ها مصداق عزم واقعی مردم فهیم نیست بلکه عمدتاً مصداق «بسیج توده» با توسل به نوعی «فریب اعتقادی» است. اما اگر منظور ایشان از «حکومت»، #نظام_جمهوری_اسلامی است پس در پایان کلام‌شان نمی‌بایست می‌فرمودند: «همه باید به قانون اساسی تن دهیم»! قطعاً منظور ایشان از «حکومت» همان دولت‌های کذایی است که همگی تحت نظارت تخصص‌ستیز شورای نگهبان قانون اساسی است که طبق قانون اساسی دارای جایگاه رفیعی هستند که تعرض به آن‌ها، تعرض به اسلام قلمداد می‌شود.

⟩⟩ ۳ـ با توجه به این‌که جناب آقای خاتمی، خاتم #اصلاح‌طلبان معطوف به #نظام و #قدرت هستند و این‌گونه کلام ناسازوارانه بر لبان جاری می‌سازند، پس انتظاری از دیگر اصلاح‌طلبان نمی‌رود. بنابراین به نظر می‌رسد یکی از راه‌های مسالمت‌آمیز برای رساندن پیام جامعه‌شناسانه مبنی بر «#ناکارآمدی_اجتماعی» به حاکمیت در ایران این است که در انتخابات پیش رو در اسفند ۹۸ تأمل و مکث ‌کنیم تا بسا با عدم شرکت، مواجهه‌ی انتقادی خود را با نظامی که #اصلاح‌طلب و اصول‌گرایش با کژفهمی مواجه‌اند نشان داده باشیم.‌

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات #مجلس_شورای_اسلامی در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

🗓
دوشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۸

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۹ | نهمین مکث:
پایان فصل «گفتاردرمانی» صاحبان قدرت

۱ـ
پس از شنیدن سخنان جناب روحانی در میان مردم یزد در ۱۹ آبان ۹۸ که گفت: «از اردیبهشت‌ماه امسال، در هر ماه شرایط کشور بهتر شده است» و «ملت ایران توانسته است فشار تورم را از اردیبهشت تا مهر، هر ماه کنترل کند و نرخ رشد تورم در ماه‌های خرداد ۲/۳، تیر ۲/۲، مرداد ۰/۸ و شهریور نیز ۰/۸ درصد بوده است و این بدان معنا است که کارآفرینان، کشاورزان، کارگران و مهندسان در سراسر کشور بر تلاش خود افزوده‌اند»، احساس کردم ایشان که در زمان انتخابات، خود را یک حقوق‌دان معرفی کرده بود و این انتظار را در رأی‌دهنده‌ها به وجود آورده بود که نمی‌خواهد مانند اسلاف، به وعظ و منبر روی آورد اینک مانند یک واعظ، با شور و حرارت سخن می‌گوید و آمار و ارقام اقتصادی و اجتماعی را شخصی و نادرست بیان و تفسیر می‌کند. شاهد فقیرترشدن مردم در ماه‌های اخیر هستیم و یک کالای مصرفی هم ارزان‌تر نشده، اما از بهترشدن وضع مردم سخن می‌گوید. نمی‌گوید که «مبنای مقایسه‌ای» این آمار چیست و توضیح نمی‌دهد که نرخ ۰/۸% در شهریور به معنای بهترشدن وضع مردم نیست بل‌که تفسیر این آمار، گونه‌ی دیگری است که در کل فشار تورم را کم نمی‌کند.

۲ـ جناب روحانی و نیز دیگر عناصر مندرج در حاکمیت شیعی در ایران متأسفانه از آمار واقعی و تفاسیر درست و علمی نرخ‌های تورم و بیکاری و مسائل اجتماعی بیان صادقانه و درستی ندارند و هیچ‌گاه استدلال نکرده‌اند که چرا در بین ۹۱ کشور، مقام اول فرار مغزها را داریم و فقط در حدود ۲۵۰۰۰۰ پزشک و مهندس به آمریکا مهاجرت کرده‌اند؟ واقعاً چرا تا اواخر دهه‌ی پنجاه خورشیدی، جمعیت ایرانیان داخل کشور حدود ۴۰ میلیون و جمعیت ایرانیان خارج از کشور حدود ۵۰ هزار نفر بود و جمعیت ایران طی چهار دهه، «دو برابر» شده اما در همین دوره، شمار مهاجران و فراریان ایرانی نزدیک به ۷ میلیون نفر رسید، یعنی «۱۴۰ برابر» شده است؟

۳ـ جناب روحانی از امکان فروش و صدور اسلحه و تجهیزات نظامی به دیگر کشورها خبر دادند. ظاهراً مقرر شده‌بود که انقلاب و اسلام، صادر شود نه اسلحه‌ای که جان مردم را می‌گیرد. این چه افتخاری است که رئیس‌جمهور یک کشور اسلامی و شیعی با صدای بلند و محکم اعلام می‌کند؟ شاید حضور نظامیان ایرانی در عراق و تشویق حکومت آن به مقابله با مردم و کشتار شهروندان معترض، در راستای چنین سیا‌ست‌هایی است!

۴ـ در همان اجتماع مردم یزد عنوان کردند: «ذخیره‌ی میدان نفتی جدید کشف‌شده به اندازه‌ی ۵۳میلیارد بشکه نفت است که از بستان تا امیدیه به طول ۲۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت و ۸۰ متر عمق دارد». پرسشی که ذهنم را مشغول کرده این است که فروش نفت طی چهل سال گذشته و گاه بیش از دو میلیون بشکه در روز، چه سودی برای جامعه در جهت ایجاد تأسیسات بنیادین و تحکیم زیرساخت‌ها داشته است که این میدان نفتی داشته باشد؟ تحریم چند ماه اخیر نشان داد که اقتصاد تک‌محصولی ایران، شکننده است و تنها با از جیب‌خوردن به واسطه‌ی وجود ذخیره‌ی ارزی و پولی تا کنون توانسته‌ایم کشور را اداره کنیم. حال این فلاکت اجتماعی و اقتصادی تا کی قابل تداوم است و اگر تحریم‌ها سنگین‌تر شود آیا توان مقابله داریم؟

۵ـ داستان «فساد» یک بار دیگر این‌گونه بیان شد: «از قوه‌ی قضاییه که با فسادهای میلیونی و میلیارد تومانی برخورد می‌کند می‌خواهم که مبارزه با فساد میلیارد دلاری را هم برای مردم توضیح دهد. هم‌چنین رئیس بانک مرکزی را مسئول می‌کنم تا پرونده‌ی ۲میلیارد دلاری را به مردم گزارش کند و از دستگاه‌های نظارتی نیز می‌خواهم که سرنوشت ۹۴۷میلیون دلار را برای مردم روشن کنند. مبارزه با فساد دانه‌درشت‌ها کجا است و چرا به این فسادها و پول‌ها رسیدگی نمی‌شود. این‌که چند نفر را به دادگاه کشانده و تبلیغ مبارزه با فساد شود، بدانید که سرِ مردم کلاه نمی‌رود». به نظر می‌رسد حکایت «مبارزه با فساد» به تریبون تبلیغ مواضع و ابزار کسب مشروعیت نزد عوام ایرانی تبدیل شده‌است و هر یک از مسئولین، دیگری را متهم می‌کند تا خود از اتهام نجات یابد. مسائل پیچیده‌ای چون فساد که جنبه‌ی ساختاری پیدا کرده است با عناصر درون حاکمیت، مورد رفع و پاک‌سازی واقع نمی‌شود زیرا کسانی که بر شاخه نشسته‌اند «بن شاخه» را منطقاً نمی‌توانند ببرند.

۶ـ در یک نگاه جامعه‌شناسانه، بسا مسیر کنونی حاکمیت شیعی در ایران، مقرون به سعادت جامعه و در جهت استحکام اجتماعی و کاهش آسیب‌های اجتماعی نباشد. فلذا به نظر نمی‌رسد شرکت در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ مقرون به صلاح باشد زیرا حضور مردم، مصادره‌به‌مطلوب خواهد شد و یک بار دیگر فرصت‌های ناسالم برای اعمال نظارت استصوابی و شکل‌گیری یک مجلس ناکارآمد و پیامدش، تثبیت روند موجود پدیدار خواهدشد.