جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.99K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
685 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
❇️ افشای فساد، از بی‌اعتمادی مردم تا مصلحت‌نگری جامعه‌شناسان!

🗓 یک‌شنبه ۲۲ تیر ۱۳۹۹

📰 گفت‌وگوی پایگاه خبری تحلیلی فراتیتر با #احمد_بخارایی درباره‌ی طرح افشای فساد (در مجلس) | منتشرشده در شنبه ۲۱ تیر ۱۳۹۹

👈 نمایش گزارش:
بخش‌هایی از گفته‌ی من:

… پیش‌فرض لازم برای برقراری یک ارتباط دوسویه، #اعتماد است، این اعتماد دو سویه در سطح خرد مانند ارتباط بین پدر و پسر یا مادر و دختر است. اگر اعتماد باشد، ارتباط معقول برقرار می‌شود و اگر نباشد، ارتباطات، پراکنده و بی‌نتیجه است. این ارتباط در سطح میانه و سازمان‌ها هم حائز اهمیت است. زمانی ارتباط در سازمان‌ها از طریق مردم شکل می‌گیرد که احساس شود، مورد توجه هستند. این احساس هم زمانی شکل می‌گیرد که به مجموعه اعتماد داشته باشند. در سطح کلان شاهد تصمیم #مجلس_شورای_اسلامی پیرامون طرح #سوت‌زنی هستیم. مخاطب این طرح کسانی هستند که از آن‌ها درخواستی شده است. زمانی پاسخ درست به این درخواست داده می‌شود که اعتماد به این مجموعه شکل گیرد …

… نکته مهم این است که اعتماد پایین است و در اسفند ۱۳۹۸ هم حدود ۴۰ درصد واجدین اعطای رأی در ایران در انتخابات شرکت کردند. اولین بار است که در ۴۰ سال اخیر کمتر از ۵۰ درصد واجدین در انتخابات مشارکت می‌کنند. این به معنای کم‌اعتمادی #مردم به #مجلس است. زمانی که #قوه_مقننه با #مشروعیت پایین مواجه است چگونه قانونی مصوب می‌شود که نیازمند پاسخ از مردم است؟ بستر لازم برای این طرح که اعتماد است، موجود نیست. در یک جامعه‌ی سالم و درست است که اعتماد برقرار هست و نقش مردم محترم شمرده می‌شود. در نهایت هم #مشارکت در این‌گونه طرح‌ها شکل خواهد گرفت و مردم کم‌وکاست‌ها را در این زمان به مقامات بالاتر اطلاع خواهند داد. این موضوع هم محدود به بحث #فساد نیست و در همه‌ی دنیا هم شاهد اثرگذاری این‌گونه طرح‌ها هستیم. بعضی وقت‌ها یک بحث خوب و مناسب ممکن است بد مطرح شود. از دل این #قانون ممکن است این موضوع بیرون بیاید که افرادی با دشمنی نسبت به دیگران از این فرصت سوءاستفاده کنند. در صورتی که بخواهند روزنه‌های فساد و رانت‌خواری را کشف کنند، به راحتی با سیستم اطلاعاتی ما این موضوع شدنی است …

… طرح این موضوع برای ورود مردم نوعی تهییج توده‌ای است که در فضای بی‌اعتمادی شکل می‌گیرد. این کار در فضای اعتمادی قابل دفاع می‌شود. در فضای بی‌اعتمادی این جنس رفتار‌ها جنس هیجان توده‌ای است. این اقدامات برای همراه کردن توده‌ها است. به لحاظ #جامعه‌شناسی محبوبیت لازمه‌اش اعتماد است. لازمه‌ی جذب اعتماد اجتماعی هم دوری از مرزبندی خودی و غیرخودی است یعنی احترام برای همه قائل بودن. مجلسی که با مشروعیت پایین مواجه است، به دنبال ایجاد پایگاه مردمی است. این قانون هم مثل خیلی از قوانین در لابه‌لای دیگر قوانین دفن خواهد شد …

… تشویق مالی، یک حمایت حداقلی از «سوت‌زن» است. اگر فرد بر اساس احساس مسئولیتش با ارزش بالا، کاری را انجام دهد اما صرفا با تشویق حداقلی مواجه شود، احساس میکند ارزش کارش، کم جلوه کرده‌است و این ارزش‌گذاری تا جایی پایین می‌آید که با اسکناس و ریال کم‌ارزش مبادله می‌شود و درنهایت ارزش سوت‌زن آن‌قدر کم قلم‌داد می‌شود که با ریال جابه‌جا می‌شود. انجام این روند نه احساس خوب در فرد سوت‌زن و نه احساس خوب در #جامعه ایجاد می‌کند …

… اینک در یک شرایط بی‌هنجاری به سر می‌بریم . در خیلی از نهاد‌ها زمانی که از فساد یک زیردست با مدیر صحبت می‌شود، با واکنش خوبی مواجه نمی‌شویم و مدیر نسبت به افشای فساد تسامح می‌کند. جامعه افسارگسیخته شده است. در حال حاضر #نظام_پلیسی به این‌گونه نیست که مو را از ماست بیرون بکشد …

… بسیاری از جامعه‌شناسان دچار بی‌تفاوتی و مصلحت‌نگری شده‌اند. در ایران جامعه‌شناسانی که تحلیل عمیق‌تر دارند، کم‌تر تریبون دارند. بسیاری از جامعه‌شناس‌ها نون را به نرخ روز می‌خورند و در یک فضای ترس به سر می‌برند. با تبخیر شدن #طبقه_متوسط در جامعه مواجه هستیم …

… گذشته چراغ راه آینده است و در ظاهر با طرحی ایده.آل مواجه هستیم. ممکن است در ظاهر حاشیه‌ی امن و حمایت از #خبرنگار را ایجاد کند، اما در عمل خبرنگاران متعهد ما در نقطه‌ی مقابل #قدرت قرار می‌گیرند؛ زیرا قدرت از نظر جامعه‌شناسی با یک ابربحران مواجه است. در این زمان خبرنگار له خواهد شد. احساس امنیت نخواهد کرد و افشاگری صرفا در ظاهر مورد حمایت قرار می‌گیرد …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ «خودکشی‌ها»، جلوه‌ای از «فروپاشی اجتماعی»!

🗓 دوشنبه ۶ بهمن ۱۳۹۹

📰 گفت‌وگوی منتشرنشده‌ی روزنامه‌ی همشهری با #احمد_بخارایی درباره‌ی رابطه‌ی خودکشی و #فروپاشی_اجتماعی

🖋 «گفت‌و‌گویی که در روزنامه‌ی همشهری چاپ نشد!»
چند روز قبل از طرف روزنامه‌ی همشهری تماس گرفتند و با توجه به انتشار خبری مبنی بر خودکشی یکی از اصحاب رسانه گفت‌وگویی داشتیم که تنظیم مقدماتی شد اما از سوی سردبیری نسبت به چاپش ممانعت شد. این اقدام، هر دلیلی که داشته باشد نمی‌تواند عالمانه تلقی شود. اندکی اصلاحات در متن، انجام دادم و منتشر می‌کنم تا شما داوری کنید در چه فضای تأسف‌باری قرار داریم که اصحاب
#رسانه هم گاه به این وضعیت اسف‌بار دامن می‌زنند. امیدوارم رسانه‌های داخلی و خارجی با درک بهتری از موقعیت و وظایف خود در صحنه‌ی آتی تحولات ایران، ایفای نقش کنند. بدیهی است در جامعه‌ای که «آگاهی» نهادینه نشود حتی «#دمکراسی» هم به بی‌راهه می‌رمد!

| متن گفت‌وگو:

یك پدیده‌ی اجتماعی علل عام و خاص دارد. علل عام مترادف با «شرایط لازم» و علل خاص هم متناسب با شرایط در لحظه به عنوان «شرایط کافی» می‌تواند به وقوع یك پدیده‌ی اجتماعی منجر شود. در اغلب موارد، وقوع یك پدیده‌ی اجتماعی منوط به گذشت زمانی طولانی است و ریشه‌ای تاریخی و عمیق دارد و نمی‌شود آن را به شكل سطحی تحلیل كرد. پدیده‌ی #خودكشی ناشی از #افسردگی اجتماعی را نیز نباید جدای از این موضوع مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد. برای تحلیل پدیده‌ی خودكشی از منظر #جامعه‌شناسی باید به چند دهه قبل بازگردیم. این مسأله را نمی‌توان فقط در بستر یك یا چند سال قبل مورد واكاوی قرار داد. ذات انسانی افراد، ذاتی اجتماعی است و اگر فرد به شكل جدی وارد فعالیت‌های گروهی و اجتماعی نشود و در گروه‌هایی كه در جامعه شكل می‌گیرد، نقش‌آفرینی نکند، این عدم همراهی و نبودن درمسیر تحولات اجتماعی می‌تواند منجر به از بین رفتن هویت اجتماعی در فرد شود. به نظر می‌رسد در دهه‌های اخیر، #هویت_اجتماعی افراد تهدید شده است و این #هویت_گروهی حتی در خانواده‌ها درمعرض خطر قرار گرفته است. اینک جای این سؤال خالی است كه چگونه #هویت افراد در خانواده‌ها مورد تهدید قرار گرفته است؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت، سن #ازدواج در جامعه افزایش یافته است. براساس آمارهای ارائه شده ازسوی متولیان امر، دست كم حدود ۵ میلیون دختر و پسر در سنین ۳۰ تا ۴۰سال در تجرّد زندگی می‌كنند. نباید این سبك زندگی را صرفاً ناشی از گذر #جامعه از #سنت به #مدرنیته ارزیابی كرد. همه‌ی #مسائل_اجتماعی در ایران ناشی از دوران گذار نیست و نمی‌شود آن‌ها را ساده‌سازی كرد و این خاص دوران و جامعه‌ی ما است. معتقدم، باید آن بخشی از جامعه كه شرایط را سخت و سخت‌تر می‌كند به شكل جدی مورد تحلیل و واكاوی قرار داد. شیوع #ازدواج_سفید، افزایش #طلاق_عاطفی و رشد #بحران_اخلاقی از جمله شاخص‌های شیوع #بحران_هویت در خانواده‌ها است. در چنین شرایطی، زنگ بحران در جامعه نواخته می‌شود و موضوع هویت اجتماعی دست‌خوش تحولات آسیب‌زایی می‌شود كه از آن گریزی نیست. در جامعه‌ی كنونی شاهد آن هستیم كه بخش‌هایی از جامعه از حضور اجتماعی كم‌رنگی برخوردارند یا امكان بروز و ظهوری كه از آن‌ها انتظار می‌رود ندارند و بیش‌ترین آسیب را از منظر عدم امکان کسب هویت گروهی دیده‌اند. فراتر از این، #هویت_ملی را باید در نظر گرفت. كاهش شركت در #انتخابات نیز به عنوان یكی از پایه‌های از بین رفتن هویت ملی است كه در ۲ سال اخیر، روندی شتابان به خود گرفته است. ما چه می‌توانیم بگوییم در این خصوص که ۲۹ نماینده تهران و ری و شمیرانات و پردیس از بین ۳۰ نماینده‌ی مجلسی که انتخاباتش در دوم اسفند ۱۳۹۸ برگزار شد حدود ۱۲درصد آراء افراد واجد اعطای رأی در این حوزه‌ها را به دست آورده‌اند و در حالی خود را نماینده‌ی این مردم می‌دانند که از رأی ۸۸ درصد افرادی که می‌توانسته‌اند #رأی دهند محروم‌اند؟! واقعاً چه می‌توان گفت جز ابربحران در #مشارکت_سیاسی و به دنبالش بحران هویت ملی؟! همه‌ی این مسائل و همه‌ی این شرایط لازم و كافی در یک نقطه به عنوان مثال، بروزش این‌گونه می‌شود که برخی افراد با وجود جسمی توان‌مند با كوچك‌ترین ضربه‌ای فرو می‌ریزند و ممکن است به خود یا جامعه‌ای كه در آن زندگی می‌كنند آسیب بزنند. در این‌جا ممکن است یک #خبرنگار و یک کسی که احساس مسئولیت می‌کند هم دست به حذف خود بزند. در جامعه‌ی ایران افرادی هستند كه توانایی‌ها و مهارت‌هایی را كسب كرده‌اند كه می‌توانند با استفاده از آن‌ها، #تاب‌آوری_اجتماعی خود را در مقابل ناملایمات زندگی بیش‌تر از سایر افراد تقویت کنند. …| ادامه

| بازتاب در هفته‌نامه‌ی سلامت

⚠️ بازپخش پست‌ها در هرجا، مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |