جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
4.02K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
692 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
⚠️ هشدار به تداوم سانسور

🗓 پنج‌شنبه ۵ تیر ۱۳۹۹

📻 گفت‌وگوی رادیو فردا با #احمد_بخارایی درباره‌ی بیانیه‌ی هشدار به تداوم سانسور با امضای ۳۰۰ تن از پژوهش‌گران، نویسنده‌گان و هنرمندان | پخش‌شده در برنامه‌ی مجله‌ی شام‌گاهی، سه‌شنبه ۳ تیر ۱۳۹۹

👈 نمایش گزارش

📜 بیانیه:
بیش از صد سال است که ملت ایران برای دست‌یابی به آزادی‌های مدنی و‌ در بلندای آن، آزادی بیان، تلاش‌ها و رشادت‌های فراوان کرده است و‌ در این راه، بسیاری رنج کشیدند و جان باخته‌اند.
آزادی بیان، نقد را به ارمغان می‌آورد و پویایی و توسعه‌ی جامعه در گستره‌ی نقد ممکن می‌گردد. #انتقاد و #آزادی_بیان، حق همگان است. حبسِ آزادی بیان و اعمال #سانسور و نیز محاصره کنش‌گرانِ اجتماعی راه #فساد را برای متخلفان هموار می‌سازد؛ از این‌رو ایستادگی در برابر سانسور، گونه‌ای مبارزه با نادانی و تباهی است و تن‌دادن به سانسور، فساد و ناهنجاری را فراگیر می‌کند.
#هنرمندان، #جامعه‌شناسان، #فیلم‌سازان، #روزنامه‌نگاران و #کنشگران_اجتماعی ازجمله چشمان مراقب و چراغ‌های هشدار جامعه هستند که با رویکرد چاره‌اندیشی و تدبیر، آسیب‌ها و کاستی‌ها را بیان می‌کنند. هیچ خردمندی این مراقبان هوشیار را در بند و محصور نمی‌کند.
این‌ پندار که هر نقدی به ساختارها، «اقدام علیه #امنیت_ملی» است، مبنای علمی ندارد و مغایر حق آزادی بیان و مصداق سانسور است. به‌تحقیق این سانسور و کنترل محتواست که امنیت ملی را به خطر می‌اندازد و ناامنی، بی‌اعتمادی و ناهنجاری‌ها را گسترش می‌دهد.

ما هشدار می‌دهیم، در شرایطی که با این همه ناکارآمدی و فسادِ ساختاری روبرو هستیم، چنان‌چه مقامات ارشد در بدنه نظام، اصول مهم آزادی‌های مدنی از آن جمله، آزادی بیان را نادیده بگیرند و پیوسته با رویکردی تمامیت‌خواهانه راه هرگونه انتقاد و پرسش‌گری را به بهانه‌ی اقدام علیه امنیت ملی مسدود کنند، تصلب و خام‌اندیشی در قالب #جهل_مقدس به نهادینه شدن فساد می‌انجامد و بیش از پیش موجبات ناامیدی مردم #ایران فراهم می‌شود. بی‌گمان این‌ همه به فروپاشی بزرگ اجتماعی خواهد انجامید.

جمعی از هنرمندان، پژوهش‌گران علوم انسانی، نویسنده‌گان، سینماگران و روزنامه‌نگاران

خرداد ۱۳۹۹

بخشی از امضاکننده‌گان:
رسول آبادیان - علیرضا آبیز - داوود آجرلو - فرهنگ آدمیت - علی‌رضا آدینه آرانی - سحر آزاد - گیسو آزادروش - طلا آزادروش - علی آزادی - حمیدرضا آشتیانی‌پور - محمد آشور - شمس آقاجانی - وحید آقاجانی - محرم آقازاده - حسن آقاکریمی - الهام آقالری - مجید آقایی - مصطفی آل‌احمد - پگاه آهنگرانی - محمود آیدن - فرزانه ابراهیم‌زاده - عرفان ابراهیمی - سعید ابراهیمی‌فر - سپیده ابطحی - شهرام ابوالقاسمی - شهرام اشرف ابیانه - نگین احتسابیان - محمد احسانی - کامیل احمدی - بابک احمدی - امیر احمدی‌آریان - آرش اسحاقی - محمد سام اسدی - مهدی اسدی - مصطفی اسدی ـ جمال اسکویی - حمید اسلامی‌راد - اشکان اشکانی - مازیار اعتمادی - سحر اعلایی - احمد افشار - محبوبه افشاری - مهناز افضلی - فرهاد اکبرزاده - جهانگیر الماسی - مهدی رئیس‌المحدثین - محسن الوان‌ساز - نرگس الیکایی - همایون امامی - رضا امیرصالحی - هوشیار انصاری‌فر - مریم اورنگ - مهدی ایل‌بیگی - علی باباچاهی - سودابه باباگپ - حسین باختری - مسعود باستانی - محمود باقری - احمد بخارایی - سعید برآبادی - نظام بهرامی‌کمیل - ایمان بهروزی - مسعود بی‌زارگیتی - فرزاد پاک - عاطفه پاکبازنیا - ژینوس پدرام - امیر قشلاقی پریدری - پویا پورامین - امین پوربرقی - محمدرضا پورجعفری - علی پیروز - مجید پیل‌افکن - محمد تاجیک - نادره ترکمانی - فاضل ترکمن - رویا تفتی - ناصر تقویان - هادی تقی‌زاده - آرش تنهایی - فرزاد توحیدی - علی ثباتی - بابک جائز - افسانه جابری - فرخنده جبارزادگان - سپیده جدیری - محمد جعفری - فرزاد جعفری - حمید جعفری - جمیله جلیل‌زاده - ستار جلیل‌زاده - پویا جمالی - پگاه جمالی - هادی جمالی - کاوه جوادیه - محمد جواهرکلام - منصور چمنی - مسیح حاتمی - زانیار حسامی - فاطمه حسن‌پور - سمیه کاظمی‌حسنوند - مریم حسین‌زاده - شاپور حسینی - آتبین حسینی - شوکا حسینی - سهیلا حقیقت - منیژه حکمت - مریوان حلبچه‌ای - محمد حمزه‌ای - سلمان حمزه‌پور - عزیزالله حمیدنژاد - قباد حیدر - فرهنگ خاتمی - مصطفى خرقه‌پوش - گیتی خزاعی - امیرحسین خورشیدفر - احسان دادرس - احمد درخشان - علی درخشنده - شهرام درویش - فرید دغاغله - ابراهیم دمشناس - بهزاد دوران - امیرحسین دیباج - علی ذاکری - مریم رئیس‌دانا - محمد راسخ‌فر - علی‌رضا رجایی - محمود رحمانی - مهشید رحیم‌تبری

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| نشست: تحلیل آینده‌ی ایران |

👥 گفت‌وگو میان #احمد_بخارایی (در تهران)، #قاسم_شعله‌سعدی (در تهران) و #جمشید_اسدی (در پاریس)

📅 تاریخ برگزاری: یک‌شنبه ۲۲ تیر ۱۳۹۹

🎙 گزیده‌ای از گفته‌های من:

… بنا به اعتقاد برخی علمای اسلامی، وظیفه‌ی امام #مسلمین تشکیل #حکومت آشکار برای اجرای #عدالت نیست بل‌که وظیفه‌اش حفظ و تقویت نهاد انس و مهربانی با حکومت پنهان بر دل‌ها است …

… در چهل سال اخیر در ایران رابطه‌ی عشق و عاشقی و مرید و مرادی از حوزه‌ی خصوصی به صحنه‌ی حوزه‌ی عمومی آمد و #عقلانیت را به حاشیه برد …

… چهار علت برای بروز #خشونت در یک #جامعه وجود دارد که مهم‌ترینش وجود #تبعیض است. به نظر می‌رسد تبعیض ریشه در ساختار حقوقی و #قانون_اساسی #جمهوری_اسلامی دارد …

… وقتی اعضای جامعه با انواع خشونت‌ها در سطوح سه‌گانه‌ی خرد و میانه و کلان مواجه می‌شوند و ملاحظه می‌کنند که تبعیض و مرربندی بین خودی و غیر خودی به بهانه‌ی مؤمن و غیرمومن گسترش یافته است احساس می‌کنند که شخصیت‌شان منکوب شده است. #پیامبر #اسلام عنوان داشت که از شخصیت‌های منکوب‌شده در امان نخواهید بود. پس صدای اعتراض و مخالفت اعضای آسیب‌دیده در جامعه بلند و بلندتر خواهد شد …

… تن جامعه‌ی ما رنجور است …

… از دیگر ابعاد وجود خشونت در ایران، #خشونت_رسانه‌ای به معنای #انحصار و تبعیض در #رسانه است. چرا اهالی تحلیل علمی و واقعی به #صداوسیما راه ندارند؟ چرا انحصاراً امثال رحیم‌پور ازغدی در سیمای جمهوری اسلامی تئوریزه می‌کنند و در جای دیگر حسین شریعتمداری در آن می‌دمد و در رسانه‌ی ملی از سوی علی عسگری، بازتولید می‌شود و نهایتاً با قضاوت فلان قاضی مبنی بر صدور حکم حبس ۲۳ سال برای یک #دختر که مخالف #حجاب اجباری است بازتعریف می‌شود؟ چرا این‌ها از تضارب افکار و از بحث و مناظره هراسناکند؟! …

🎞 ویدئو*: کل برنامه | بخارایی

🎙 صوت: کل برنامه | بخارایی

* برای تماشا از ایران #فیلترشکن باید روشن باشد!

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
📺 «فروپاشی اجتماعی»، عرصه‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی را در می‌نوردد!

📡 گفت‌وگوی عنایت فانی از بی‌بی‌سی فارسی با #احمد_بخارایی درباره‌ی #فروپاشی_اجتماعی و #ابربحران_ناکارآمدی در جامعه‌ی #ایران | پخش‌شده در برنامه‌ی به عبارت دیگر، سه‌شنبه ۱۱ شهریور ۱۳۹۹

👇پخش گفت‌وگو:
ـ بخش ۱: دیداری | شنیداری
ـ بخش ۲: سه‌شنبه ۱۸ شهریور ساعت ۱۹:۳۰

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
📺 ریشه‌ی «فروپاشی اجتماعی»، باورهای ارزشی درآمیخته با قدرت و نگاه امنیتی و نظامی است که نتوانسته‌اند لباس نو به تن کنند!

📡 گفت‌وگوی عنایت فانی از بی‌بی‌سی فارسی با #احمد_بخارایی درباره‌ی #فروپاشی_اجتماعی و #ابربحران_ناکارآمدی در جامعه‌ی #ایران | پخش‌شده در برنامه‌ی به عبارت دیگر، در دو بخش سه‌شنبه ۱۱ و ۱۸ شهریور ۱۳۹۹

👇پخش گفت‌وگو:
ـ بخش ۱: دیداری | شنیداری
ـ بخش ۲: دیداری | شنیداری

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ رفتار هیجانی مردم در بازار سرمایه و بورس، ریشه در نبود احساس امنیت دارد!

🗓 شنبه ۲۲ شهریور ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی شهروند درباره‌ی تأثیر بازارهای سرمایه بر سلامت روان خانواده‌ها در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی، مصطفی آب‌روشن و سمیرا طاووسی | منتشرشده در پنج‌شنبه ۱۳ شهریور ۱۳۹۹، شماره‌ی ۲۰۵۷

👈 نمایش گزارش
🔍 بخش‌هایی از گفته‌ من:

… «#انسجام_اجتماعی به‌طور جدی در خطر است.» چیزی که انسجام اجتماعی را قوت می‌بخشد #امید به آینده است. اگر آدم‌ها احساس کنند که آینده‌ی نزدیک‌شان یعنی همین فردا تا آینده میانه‌شان که ١٠ سال دیگر است تا آینده‌ی دورشان که به فرزندشان تعلق میگیرد تا حدودی قابل پیش‌بینی است، امید به آینده خواهند داشت. پدیده‌های اجتماعی در بستر تاریخی جریان پیدا کرده‌اند تا به امروز …

… «نمی‌توان با شعار افراد را به آینده امیدوار کرد، حتی در سطح خُرد هم شعارها کارایی خود را از دست داده اند.» احساس امنیت نکردن، واقعیت این روزهای #اجتماعات #ایران است؛ احساسی که جنبه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی به خود دیده است. ‌احساس #امنیت نکردن در بُعد اجتماعی این می‌شود که افراد نسبت به ایفای نقش‌شان براساس توانایی‌ها اطمینان ندارند. «به هر چیزی چنگ می‌زنند تا از دیگران عقب نمانند.» …

… «وقتی اهداف مقبول اجتماعی را مطرح می‌کنیم، اما ابزار مورد نیاز را در اختیار آعضای جامعه قرار نمی‌دهیم، افراد، میان‌بر را انتخاب می‌کنند؛ مبحثی در #جامعه‌شناسی_انحرافات.» …

… آشفتگی، آشفتگی می‌آورد. هیجانی بودن این بازار بورس قابل پیش‌بینی بود، اما شهروندان از سر ناچاری رو به آن آورده‌بودند …

ً… #اقتصاد و بی‌ثباتی‌اش پا به خانه‌ها گذاشته و چندوقتی است بیش‌تر خانه‌های شهر، محلی برای گفتن از #بازار #بورس، اعداد و ارقام #ارز و #طلا شده ‌است. افراد #خانواده دور هم می‌نشینند و از احتمالات بازار #مسکن و #خودرو می‌گویند؛ از اینکه مبادا بورس ریزش کند و #دلار بیش از این، خود را بالا بکشد. چندوقتی است تلاطم بازار بورس و نوسان‌گیری ارز، خانواده‌ها را سوار موج کرده تا همراه با این بالا و پایین شدن‌ها، ‌درصد بالایی از #استرس، ترس و هیجانات منفی را تجربه کنند …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ انتشار متن گفت‌وشنود احمد بخارایی با عمادالدین باقی پس از گذشت ۳ سال

🗓 سه‌شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی اعتماد از گفت‌وشنود #احمد_بخارایی با عمادالدین باقی در پروژه‌ی «اصلی‌ترین مسئله‌ی جامعه‌ی ایران» به مناسبت روز جهانی #حقوق_بشر | منتشرشده در شماره‌ی ۴۸۱۴، یک‌شنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۹

| پیش‌درآمد روزنامه‌ی اعتماد:

ابر مسئله‌ی ايران و رابطه‌اش با حقوق بشر

دكتر احمد بخارايی، #جامعه‌شناس در پروژه‌ای به‌دنبال يافتن پاسخ به پرسشی بنيادی درباره‌ی جامعه‌ی ايرانی است و آن، اين‌كه «مهم‌ترين مسئله‌ی جامعه‌ی ايران چيست و مسئله‌ی اصلی جامعه‌ی ايران كدام است؟» اهميت اين پرسش تا جايی است كه اين جامعه‌شناس را بر آن داشته تا با برخی ديگر از كارشناسان و #كنش‌گران_مدنی به گفت‌وگو بنشيند. آن‌چه در اين نشست مورد توجه بخارايی قرار گرفته، رابطه‌ی «ابرمسئله‌ی ايران» است با «حقوق بشر» و در نتيجه برای بررسی اين نسبت، گفت‌وشنودی را با عمادالدين باقی، #حقوق‌دان و #كنش‌گر حقوق بشر انجام داده كه در ادامه می‌خوانيد:

| متن گفت‌وشنود:

#احمد_بخارایی: خیلی ممنون جناب آقای باقی كه امروز به ما وقت دادید، توفیقی است كه در خدمتتون باشیم. یك پرسش اصلی وجود دارد كه باعث شده است مزاحم‌تان شویم. به نظر شما اصلی‌ترین مسئله‌ای كه در جامعه‌ی امروز #ایران وجود دارد چیست؟ اصلی‌ترین مسئله به نظر شمایی كه دانش‌آموخته‌ی #جامعه‌شناسی هستید، در این حوزه تحصیل كرده‌اید، علوم را از زوایای مختلف مورد مطالعه و مداقه قرار داده‌اید و اهل قلم هستید، به هر حال فراز و فرودهایی داشته‌اید در دهه‌های گذشته، چیست؟ طبیعتاً پاسخ شما به این پرسش خیلی می‌تواند مورد توجه و شاید نقد قرار بگیرد.

#عمادالدین_باقی: ممنون از شما كه زحمت كشیدید و این طرح را كلید زدید. به نظرم این سؤال شما یك طوری به خال زدن است. درست است كه ظاهراً دنبال پاسخ نیست، دنبال یك سؤال است و می‌پرسد مسأله‌ی اصلی چیست؟

می‌گویند: «حسن السؤال، نصف الجواب»، یعنی اگر بالاخره شما خود سؤال را بتوانید خوب به عمل بیاورید انگار نیمی از جواب را گرفته‌اید. از این جهت به نظرم سؤال دقیقی است. ولی از آن سؤالات سهل و ممتنع است، یعنی ضمن این‌كه به نظر می‌آید خیلی جواب روشنی دارد، از هر كسی در كوچه و خیابان بپرسید برایش یك پاسخ خواهد داشت، ولی پاسخش خیلی صعب و دشوار است و بسته به این‌كه از چه كسی سؤال كنید جواب‌های مختلفی می‌گیرید.

من فكر می‌كنم مشكلی كه الآن در این تحقیق شما وجود دارد، افتادن در دام رهیافت‌های نظری است. ضمن این‌كه من خودم اصولاً معتقدم تئوری‌ها و نظریه‌ها مثل نورافكن می‌مانند ولی در بعضی بحث‌ها اگر محدود بشویم به این مباحث نظری، این طور بحث‌ها وقتی رفت در فیلد همین مقوله‌های نظری و تئوریك، ممكن است نهایتاً بشود بحث مدرسه‌ای یا تئوریك و خیلی جذابیت هم ندارد. حالا دیگر به هنر شما بر می‌گردد كه چطور نظرات را جمع‌بندی و كاربردی‌اش كنید.

برای پاسخ به سؤال، ما دو روش را می‌توانیم داشته باشیم:

روش اول: روش تشخیص انتزاعی، قیاسی و كل‌نگر است كه ما یك مسأله اصلی را فرض می‌گیریم و بعد در پی شناسایی وجوه مختلف آن روان می‌شویم.

روش دوم: ما یك نگاه استقرایی داشته باشیم یا زنجیره‌ای از این معلول‌ها را كه پیرامون آن هست بررسی كنیم و از طریق آنها پله‌پله بالا برویم تا به مسأله‌ی اصلی برسیم.

من ترجیح می‌دهم كه بیش‌تر این روش را دنبال كنیم. منتها در این روش ابتدا به ساكن مسائل «اصلی ـ فرعی» نمی‌شوند. مثلاً فرض كنید الان یكی از چیزهایی كه چه ‌بسا در جامعه رویش دست می‌گذارند، #فقر است. فقر اكنون دامنه‌اش خیلی گسترده شده و در حال نابودی همه‌ چیز است، ولی خود این فقر معلول عوامل دیگری است. چنان‌كه مثلاً در همین مقاله‌ای كه چندی پیش در مورد فقر نوشته بودم، صورت مسأله را توضیح دادم ولی آخرش اشاره كردم كه بالاخره منشأ آن چیست؟ همه‌ی حرف‌هایی كه گفتیم درست، ولی علتش كجاست؟ و خیلی سربسته اشاره‌ای به علت شده بود یا برای مثال یكی دیگر از مسائلی كه امروز به وفور در #مطبوعات حتی در بخش‌های حاكمیتی و در #مجلس مطرح است، رهبران كشور می‌گویند، توده‌ی #مردم هم می‌گویند؛ مسأله‌ی فساد است. الآن هر جا بپرسید مهم‌ترین مسأله چیست؟ قاعدتاً یكی از پاسخ‌هایی كه فوری به شما خواهند داد، این است كه مهم‌ترین مسأله «#فساد» است، چون فساد مثل موریانه دارد همه‌ چیز را پوك می‌كند. نظام اخلاقی، سیاسی، اجتماعی از درون دارد پوك و تهی می‌شود ولی خود همین … |👈 ادامه

| پخش ویدئو |

گفت‌وشنودهای دیگر این پروژه با:
| سعید مدنی | فرخ نگهدار | عطاءالله مهاجرانی |

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال انجام شود.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ جامعه‌ی مدنی در تب ۴۰ درجه!

🗓 سه‌شنبه ۵ اسفند ۱۳۹۹

📰 گفت‌وگوی تارنمای «هامون ایران» با #احمد_بخارایی درباره‌ی وضعیت #جامعه_مدنی و #تشکل‌های #غیر_دولتی در #ایران_معاصر | پخش‌شده در آدینه ۱ اسفند ۱۳۹۹

| نمایش گزارش

| رسانه: شنیداری

| در این گفت‌وشنود اشاره کرده‌ام:

به: تشنج در بدن جامعه‌ی مدنی در ایران

به: نحیف‌بودن سازمان‌های غیردولتی و داوطلبانه در ایران

به: انفکاک بیش از پیش NGOها از حاکمیت در ایران در آینده

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ #شطحیات_اجتماعی (۲)

🗓 دوشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۰

پراکنده خواهم گفت زیرا «زیاده»، منسجم گفته‌ایم و «زیاد»، شنیده‌ نشده‌ایم!

بهار هزار و چهارصد

نگاه از دور: «فرا نگاهی» به دست‌وپا زدن حاکمیت!

🖋 #احمد_بخارایی، جامعه‌شناس

۱ـ این روزها خیلی‌ها ابراز نگرانی می‌کنند. از چی؟ از تفاهم‌نامه #ایران و #چین که قرار است طی قراردادهای بعدی حدود ۴۰۰ میلیارد دلار از سوی چینی‌ها در ایران طی ۲۵ سال در صنایع نفت، گاز، راه‌آهن و جاده‌سازی سرمایه‌گذاری شود. عمدتاً #معترضان دو دسته‌اند و اعتراض‌ها متوجه دو امر است: الف ـ به مفاد تفاهم‌نامه، فلذا می‌گویند طبق اصل ۱۵۳ #قانون_اساسی، هر گونه قرارداد که موجب سلطه‌ی بیگانه بر منابع طبیعی، اقتصادی، فرهنگ، ارتش و دیگر شؤن کشور گردد ممنوع است. ب ـ به طرف داخلی که «#حاکمیت_ایران» است و استدلال می‌کنند که چین با این همکاری به تداوم حیات نامشروع #حاکمیت در ایران مدد می‌رساند. نامشروع بودن را هم مبتنی بر نمایندگی نکردن همه‌ی ملت از سوی حاکمیت #مستبد می‌دانند.

۲ـ معترضان در گروه نخست که هنوز از محتوای تفاهم‌نامه مطلع نیستند کلی‌گویی می‌کنند. بنابراین، این سیاست‌گذاری حکومتی را «بهانه»ای برای ابراز مخالفت خود قرار می‌دهند. چه می‌شود که هر حرکت سیاست‌گذارانه، با مخالفت جمع کثیری از مردم در یک #جامعه مواجه می‌شود؟ معترضان در گروه دوم که تعرض واضحی به اصل تفاهم‌نامه ندارند با توجه به قدرت گرفتن طرف ایرانی در خرده‌نظام سیاسی، نگران تمدید حیات حاکمیتی هستند که گوش‌هایش، کر و چشم‌هایش، کور است و واقعیت‌های متکثر اجتماعی را در یک چارچوب تنگ #ایدئولوژیک نمی‌تواند مشاهده کند. بنابراین با زبان بی‌زبانی به طرف چینی می‌گویند که فعلاً دست نگه دار تا ما #قدرت بگیریم و آن وقت با ما توافق‌نامه امضا کن. خیلی ساده!

۳ـ در هر دو گروه فوق که خیل عظیمی از اهالی اجتماعی در داخل و خارج از کشور را نمایندگی می‌کنند یک امر، مشترک است و آن متزلزل بودن حاکمیت و قدرت در ایران است. گویی «#مقبولیت_سیاسی» حاکمیت در ایران با تنگنای نفس‌گیر مواجه است. می‌گویند «#مشروعیت» (Legitimacy) یک #نظام_سیاسی مبتنی بر چهار عامل: حقانیت، قانون‌مندی، کارآمدی و مقبولیت است. نظام سیاسی در ایران «حقانیت» خود را از منبع فرهنگ ماورایی #شیعی کسب کرده، و نیز «قانون‌مندی» خود را در تبعیت از اصول مشوّش قانون اساسی و نیز قانون‌های نیم‌بند مجلسی که نمایندگان تهرانش ۱۲درصد رأی واجدان اعطای رأی در این حوزه‌ی انتخابیه را کسب کرده‌اند نشان می‌دهد و هم‌چنین «کارآمدی»اش برای طرفدارانش، در حد رضایت‌بخش نسبی است به گونه‌ای که گاه «تب» را به «مرگ» ترجیح می‌دهند تا نکند در غیاب این #حکومت_شیعی، کفار حاکم شوند و نیز دسته‌ای دیگر که اعتقادی به #ایدئولوژی در عرصه‌ی عمومی ندارند اما این آب را به اندازه کافی «گل‌آلود» می‌بینند از آن ماهی می‌گیرند و بر ثروت خود می‌افزایند. در این وانفسای سیاسی، به نظر می‌رسد سه عامل از چهار عامل مشروعیت‌بخش، در صحنه عرض اندام می‌کنند پس #مشروعیت_سیاسی در ایران با #بحران مواجه نیست. حال چه می‌توان گفت؟

۴ـ لازم است در تعریف مشروعیت سیاسی، تجدید نظر کنیم و بگوییم که «مقبولیت» (Acceptability) نه یک جزء در میان اجزای مشروعیت سیاسی، بلکه به موازات آن دارای وزن است و به بیان دیگر مقبولیت سیاسی، نه «قسمی» از مشروعیت سیاسی، بلکه «قسیم» آن است و این دو «#پایداری_سیاسی» را می‌سازند. حالا می‌گویم: ما در ایران با «#بحران_مقبولیت_سیاسی» مواجه‌ایم!

۵ـ در یک خانواده، پدر تلاش می‌کند برای فرزندانش امکانات رفاهی فراهم آورد و دل‌سوز است اما بر اساس الگوهای سنتی خود می‌خواهد امرونهی کند. در این خانواده، پدر و تلاشش ارج ندارد و تلاش نکردنش، گاه بهتر خواهد بود زیرا برای رفاه فرزندش، ماشین می‌خرد اما همان ماشین بلای جان فرزند می‌شود. پدر اندیشیده بود که فرزند با آن ماشین ممکن است به عتبات عالیات سفر کند اما او با دوستانش به هم‌نشینی‌های شبانه می‌رود و در دود غرق می‌شود و آن می‌شود که امروز در ایران، «گل‌گشی»، گل می‌کند و هنجار می‌شود! چه رابطه‌ای مشاهده می‌شود بین آن پدر و این پدر؟ این پدر معنوی و این #رهبر_معظم هم فکر می‌کند که همه‌ی تلاشش برای استعلای #دین و میهن است اما چقدر فاصله است بین ذهن و عین! حالا اگر همه‌ی دنیا هم بیایند و به این حاکمیت کمک کنند تا ایران، توانمند شود بسا من و شما باز هم به همه دنیا معترض شویم. چرا؟ زیرا «مقبولیت نظام سیاسی» در ایران با بحران مواجه است و این همه‌ منابع انسانی و غیر انسانی دارد به هرز می‌رود. به نظر می‌رسد باتلاق تاریخی در انتظار ما است. شاید در آینده‌ای نه چندان دور، متاسفانه تنازعات، جنبه‌ی #قومی و فراگیر پیدا کند!

| t.me/dr_bokharaei

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ نشست دو ساعته درباره‌ی #فروپاشی_اجتماعی و #جنبش‌های_اجتماعی آتی در #ایران

🗓
یک‌شنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۰

| میهمان:
#احمد_بخارایی

| میزبان:
کارگروه اجتماعی «مجمع دانش‌آموخته‌گان #دانشگاه_صنعتی_شریف»

| تاریخ برگزاری: پنج‌شنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۰

| مکان: Skype

در این گفت‌وشنود، به این محورها پرداختم:

۱ـ «#جنبش‌های_اجتماعی» دارای خشونت‌های پنهان و آشکار از شکل حداقلی تا حداکثری در قالب انواع دگرگونی‌های: انقلابی، تحول‌جویانه، اصلاحات و رستگاری‌بخش به دو صورت «سلبی» و «ایجابی» هستند.

۲ـ «#نافرمانی_مدنی» دارای عناصر چهارگانه از جمله: انتقام نگرفتن، عصبانی نشدن و تسلیم داوطلبانه‌ی #کنش‌گران به #مأموران_حکومتی است که با توجه به روحیات و اخلاقیات ما ایرانیان و نیز با توجه به وجود فضای به شدت امنیتی و بی‌رحم در ایران امکان وقوع ندارد.

۳ـ از میان سه رویکرد به «#جنبش‌های_اجتماعی»، رویکرد «#جامعه_مدنی» و آن‌چه امثال #آلن_تورن، #هابرماس و #مانوئل_کاستلز به دنبالش بوده‌اند در شرایط کنونی ایران امکان تحقق ندارد زیرا بنا به نگاه کاستلز، «#جامعه_شبکه‌ای» با «قدرت هویت‌بخش» باید تعامل داشته‌باشد حال آن‌که در ایران این گونه نیست.

۴ـ رویکرد «نهادی» به «جنبش‌های اجتماعی» بنا به نظر #سیدنی_تارو عمدتاً در میان اقلیت‌های منسجم مانند مهاجران کُرد در لندن یا الجزایری‌ها در فرانسه شکل گرفته‌است و بر این اساس بسا در آینده‌ای نه چندان دور متأسفانه شاهد جنبش‌های خشونت‌بار قومی در ایران باشیم.

۵ـ رویکرد «#رفتارگرایی» به جنبش‌های اجتماعی بنا به نگاه #هربرت_بلومر در «#برساخت اعیان ذهنی» است پس وظیفه‌ی ما در شرایط انسداد سیاسی در ایران، همین مطالبه‌گری‌های فردی و گاه پر هزینه است.

۶ـ بنا به وجود رابطه‌ی #اعتقادی بین تعداد قابل توجهی از مردم با #نظام_حکم‌رانی، #فروپاشی_سیاسی در ایران زمان‌بر خواهد‌بود اما اکنون فروپاشی اجتماعی در وضعیت بحرانی است.

۷ـ یکی از نشانه‌های «فروپاشی اجتماعی» دود شدن و به هوا رفتن #طبقه_متوسط است که گویا کارخانه‌ای فاقد سوخت است. محو طبقه‌ی متوسط، ایران را دو قطبی و رویارو کرده و اینک حدود ۸۰ درصد مردم در طبقه‌ی #فقیر تعریف می‌شوند. تورم حدود ۴۰ درصدی در ایران و نیز هزینه‌های خوراکی و آشامیدنی طبقه‌ی مرفه #جامعه که حدود ده برابر #طبقه_فقیر و هزینه‌های تفریح و حمل و نقل و ارتباطات ثروت‌مندان که بیش از پنجاه برابر طبقه‌ی فقیر است نشان از فروپاشی اجتماعی دارد.

۸ـ ایران، یک «#جامعه_سیاسی» است که با استفاده‌ی ابزاری از «#عقلانیت»، استراتژی‌اش حفظ #قدرت به هر قیمتی است. در ایران، «جامعه‌ی مدنی» کم‌رنگ است و تقویت پیوندهای متقابل بین مردم و نظام در اولویت قرار ندارد. بر همین اساس ارکان جامعه‌ی مدنی مانند #تشکل‌ها و #انجمن‌های_غیر_دولتی کم‌توانند.

۹ـ نقطه‌ی «#امید_اجتماعی» در ایران آتی، فروریختن سمبل‌های قدرت‌مند اعتقادی و رهبری است. پس از آن دوره، نزاع‌های خشونت‌بار بین دین‌دارانی که اینک ثروت‌مند هم شده‌اند با نیروهای مدافع جامعه‌ی مدنی شدت خواهد گرفت.

| پخش رسانه:
ـ شنیداری 👉

ـ خواندنی 👉 (متن خلاصه‌ی این نشست در پیوست این پست برگرفته از کانال مجمع دانش آموختگان دانشگاه صنعتی شریف 👉)

به زودی متن کامل این گفت‌وشنود، منتشر خواهد شد.

| راهنمایی و پشتیبانی فنی

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| چرا باید در #رأی دادن در روز جمعه، تردید داشت؟

| سه‌شنبه: ۲۵ خرداد ۱۴۰۰

🖋️#احمد_بخارایی | جامعه‌شناس

من #جامعه‌شناسی خوانده‌ام و #سیاسی نیستم. اگر سخنی می‌گویم از منظر #جامعه‌شناختی است یعنی از شما و در کنار شما از واقعیت پیرامونی‌مان حکایت می‌کنم و تفاوتی نمی‌کند که شما از کدام جناح هستید. اگر آتشی شعله کشیده، خشک و تر را سوزانده یا خواهد سوزاند. شکم گرسنه، #دین و ایمان و #دموکراسی و انسان‌محوری را نمی‌شناسد! با این مقدمه به چند موضوع می‌پردازم که این روزها موجب شده برخی افرادی که قبلاً تصمیم گرفته بودند در سیزدهمین دوره‌ی #انتخابات_ریاست‌جمهوری در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ شرکت نکنند اینک مردّد شده‌اند و با طرح برخی استدلال‌ها و ایجاد شک در خود و دیگران، قصد #مشارکت دارند. بدون شک در همه‌ی #انتخابات حضور این گونه افراد نقش تعیین کننده‌ای داشته است و بنابراین شایسته است با فکر و تحلیل درست، به صحنه‌ی انتخابات نگاه و تصمیم نهایی را اتخاذ کنیم. عمدتاً این گونه استدلال‌ها هفت دسته‌اند:

۱ـ می‌گویند: اگر آقای #رئیسی، #رئیس‌جمهور شود هر کاری که دلش می‌خواهد انجام می‌دهد.

ـ پیش‌فرض ادّعای فوق: «جامعه ظرفیت تحمل فشار بیشتر را دارد».

ـ می‌گویم: کاری باقی نمانده که مجموعه‌ی #حاکمیت در ایران انجام نداده باشد و بالاتر از سیاهی رنگی نیست. به عنوان مثال در دانشگاه‌ها که ما معلمش هستیم چه می‌خواهند انجام دهند؟ چه باقی مانده که انجام دهند؟ اصلاً نگرانی نسبت به چیست؟ اهالی هنر و سینما، #نویسندگان، #روزنامه‌نگاران، #معلمان، #دانشگاهیان، #تولیدکنندگان صنعتی، فقرا و اساساً کدام قشر نگران است که وضع بدتر شود؟ جامعه‌ای که بدنش سرّ شده دیگر چه درد جدیدی را حس می‌کند؟ پس پیش فرض مذکور، ناصحیح است.

۲ـ می‌گویند: با رئیس‌جمهور شدن آقای رئیسی، قدرت یک‌پارچه می‌شود و عملاً سه قوه هم‌سو می‌شوند.

ـ پیش‌فرض ادّعای فوق: «ناهم‌دستی در حاکمیت در ایران، موجب رشد شده است».

ـ می‌گویم: اولاً موضوع هم‌گونی در حاکمیت، اشکالی ندارد و گاه می‌تواند موجب حرکت رو به جلو در برخی جوامع بشود. ثانیاً فرض کنید آقای #همتی، رئیس‌جمهور شود آیا اینک تصور می‌کنید که زیر مجموعه‌ی #رهبری یعنی #سپاه و #اطلاعات و #قوه_قضاییه و #قوه_مقننه و غیره که بر اساس #قانون_اساسی، اصل و مقوّم مجموعه‌ی #حاکمیت_دینی در #ایران است امکان نفس کشیدن می‌دهند؟ آیا این همه تجربه در بیش از چهل سال کافی نیست؟ پس پیش فرض مذکور، خلاف واقع است.

۳ـ می‌گویند: آمدن رئیسی، مقدمه‌ی رهبر شدنش پس از درگذشت #رهبر فعلی است.

ـ پیش‌فرض ادّعای فوق: «روند انتخاب رهبری در آینده، بسان گذشته است».

ـ می‌گویم: اتفاقاً برعکس است زیرا با توجه به انبوه #مسائل_اجتماعی شامل #بی‌کاری و #فقر و #اعتیاد و #افسردگی_اجتماعی و غیره، قطعاً رئیسی با مشکلات جدی‌تر مواجه خواهد‌شد و در این بوته‌ی آزمایش در مقام رئیس‌جمهور، شکست خواهد خورد و رهبر شدنش منتفی خواهد شد. از سوی دیگر «#کاریزماتیک» بودن رهبر در دور آینده، دارای وزن نخواهد بود و اساساً روند انتخاب رهبر با فراز و فرودهای ویژه‌ای مواجه خواهد شد. پس پیش‌فرض مذکور، نادرست است.

۴ـ می‌گویند: اگر رئیسی، رئیس‌جمهور شود شاید بعداً با #عدم_شرکت_در_انتخابات و #رأی_ندادن به همّتی، پشیمان شویم و خود را شماتت کنیم.

ـ پیش‌فرض ادّعای فوق: «با حمایت از #اصلاح‌طلبان_حکومتی در گذشته، کم‌تر خود را شماتت کرده‌ایم».

ـ می‌گویم: بر اساس تجربیات گذشته که اینک بسیاری از کسانی که به آقای #روحانی رأی داده بودند پشیمان هستند چه بسا اگر به آقای همّتی هم رأی داده شود از یک سال نخواهد گذشت که باز پشت دست‌مان خواهیم زد و خواهیم گفت: باز گول خوردیم! پس پیش‌فرض مذکور، خلاف واقع است.

۵ـ می‌گویند: از #تحریم_انتخابات چه نتیجه‌ای حاصل می‌شود و چه فایده‌ای دارد و چه جایگزینی وجود دارد؟

ـ پیش‌فرض ادّعای فوق: «هر کسی که رأی نمی‌دهد قصد سیاسی دارد».

ـ می‌گویم: می‌شود انتخابات را تحریم نکرد زیرا «#تحریم» دارای بار سیاسی است و متعاقباً «#براندازی» را به ذهن نزدیک نکرد. می‌توان نگاه واقعیت‌محور و جامعه‌شناسانه داشت. بر این اساس، #مشارکت_نکردن در انتخابات، اولاً انجام وظیفه و ایفای نقش در چارچوب «#اخلاق_اجتماعی» است و ثانیاً با افزایش تعداد کسانی که رأی نخواهند داد مجموعه‌ی مدیریت کلان اعم از رهبری و زیر مجموعه، بیش از پیش خود را با پرسش از سوی #جامعه و تردید در عمل‌کرد گذشته مواجه خواهند دید. پس پیش‌فرض مذکور، متزلزل است.

۶ـ می‌گویند: با انتخاب شدن آقای رئیسی، این حداقل دموکراسی…| ادامه👉

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| فقدان روشن‌فکری در ایران، چرا؟

| یک‌شنبه ۱۷ دی ۱۴۰۲

| گفت‌وگو میان #احمد_بخارایی، #فرج_سرکوهی، #عطا_هودشتیان و #مهدی_خلجی درباره‌ی روشن‌فکر ایرانی (نوبت ۲)، برگزار شده در اتاق «خانه‌ی پرتو» در کلاب‌هاوس | شنبه ۲۵ آذر ۱۴۰۲

| پخش جریان نشست (شنیداری): 👇
https://drive.google.com/u/0/uc?id=18oSkSF_kpszabug4N7EMsJGCVsdgg7vg&export=play&hl=fa

#احمد_بخارایی: در این گفت‌و‌شنود به این مباحث پرداختم:
ـ با ذکر مجدد ۹ ویژگی برای "#روشن‌فکری" نتیجه گرفتم که در #ایران_معاصر چندان #روشن‌فکر نداشته‌ایم.
ـ "#روشن‌فکری_دینی"، ترکیبی جعلی است.
- با مرور برخی موارد در مواضع اشخاصی نظیر #احمد_شاملو، #فریدون_آدمیت و #باقر_پرهام به نحیف بودن جریان موسوم به "روشن‌فکری" اشاره داشتم.
ـ مرور هفته‌نامه‌ی "کتاب جمعه" و ماه‌نامه‌ی "آدینه" در دو دهه پس از انقلاب و ضعف روشن‌گران.
ـ شرایط و لوازم تحقق جریان "روشن‌فکری" در زمان اکنون عطف به سه زمان: گذشته، حال و آینده از چهار زاویه: تاریخ، اشکال روشن‌فکری، خرده‌نظام‌های چهارگانه‌ی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در محتوای روشن‌فکری و بالاخره مقوله‌ی کنش‌گری روشن‌فکرانه.

امید که بشنوید و نقد کنید.
سپاس

| نوبت ۱:👇
https://t.me/dr_bokharaei/745

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |