جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.65K subscribers
67 photos
20 videos
1 file
641 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
📝 تشابه به جامعه‌ی مدنی: آب در هاون كوبيدن
در نقد مصوبه‌ی دولت برای تعیین مکان‌هایی از سوی شهرداری‌ها برای تجمعات اعتراض‌آمیز.

📰 یادداشتی از دکتر احمد بخارایی منتشر شده در ستون یادداشت روز شماره‌ی ۴۱۳۵ روزنامه‌ی اعتماد

🗓 دوشنبه ۲۵ تير ۱۳۹۷

#نقد_سیاسی #احمد_بخارایی #جامعه #اعتراض #اعتراضات_اجتماعی #جامعه_مدنی #اعتراض_مدنی
https://t.me/dr_bokharaei

📑 در نگاه اول به نظر مي‌رسيد اين مصوبه و اقدام بعدي، به مشاركت مدني ناشي از بروز اعتراضات و تخليه انرژي نهفته در ميان شهروندان منجر مي‌شود و اين روند هم متكي بر اصل ۲۷ قانون اساسي است ... چنين اقداماتي داراي كاركرد مثبت است زيرا امكان اعتراض را بيشتر فراهم مي‌كند و نهايتا مي‌تواند به اعتماد اجتماعي كمك كند البته پس از آنكه امكان اعتراض در عرصه‌هاي ديگر مانند مطبوعات فراهم آمده‌باشد... اينكه دولت به جاي «مردم» ايفاي نقش مي‌كند نيز مي‌تواند در شرايطي كه جامعه مدني به علت نظارت امنيتي شديد حكومت، ضعيف است، خوب باشد... اما چرا مثلا اعتراضات مدني از سوي دانشجويان و كارگران در محل‌هاي خود تعريف نشده‌اند؟ ... اينكه در هيات دولت مصوب شده است كه محل‌هاي مذكور بايد داراي قابليت حفاظت انتظامي و امنيتي باشند در كنار عملكرد اين نيروها تاكنون كه منجر به زنداني شدن بسياري از فعالان مدني شده است چه معنايي مي‌تواند داشته ‌باشد؟ ... توجه به «متن سياسي» با قدمت چهار دهه در ايران مطمئنا هيچ آدم عاقلي براي انجام اعتراض خود به چنين جاهايي نمي‌رود ... بنابراين فاصله زيادي وجود دارد بين امر «مطلوب» و امر «ممكن»... حال پرسش اين است كه چرا زمامداران ما اعم از جناحين اصولگرا و اصلاح‌طلبان رسمي، گاه از عمق لازم تحليلي برخوردار نيستند؟ ... اين معضل، جامعه را با بن‌بست‌هاي اجتماعي ـ اقتصادي مواجه كرده است.

در ادامه متن کامل این مطلب را می‌توانید در سایت بخوانید:👇
http://blog.dr-bokharaei.com/2018/07/blog-post_16.html
❇️ گسل‌ها در جامعه‌ی مدنی ایران

📰 نوشتار احمد بخارایی در شماره‌ی ۳۷ دوهفته‌نامه آوای هامون

#احمد_بخارایی #جامعه #جامعه_مدنی

📑 محورهای نوشته:

در
طول چهار دهه اخیر در ایران شاهد تغییراتی بوده‌ایم که یکی از آنها تغییر در گروه‌های مرجع است. در سال‌های نخستین پس از انقلاب ۵۷، روحانیون و گروه‌های مذهبی از مشروعیت نسبی برخوردار بودند و تا پایان جنگ ایران و عراق این پدیده جاری بود. بر این اساس، شهادت‌طلبی شعار روز بود. پس از اتمام جنگ با پذیرش قهری قطع‌نامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل، مشروعیت گروه ‌های مرجع دینی با تزلزل مواجه شد زیرا وعده‌های داده شده در طول جنگ و شعارهای مطرح شده به فرجام نرسید. یکی از آنها فتح قدس بود. پس از اتمام جنگ، دوران سازندگی با مرجعیت گروه‌های تکنوکرات مذهبی پا به صحنه گذاشت. نظر به روند ناقص و اعوجاجی تسلط تکنوکرات‌ها در دوران سازندگی یعنی پس از جنگ در سال ۶۸، گروه‌های مرجع در ایران در یک دوره ۸ ساله از ماهیت اقتصادی به سمت سیاسی تغییر جهت دادند. جامعه مدنی رنگ و بوی سیاسی به خود گرفت و دوم خرداد ۷۶ زاده ‌شد. این مولود ناشی از اعتراضات نسبت به روند بیمار‌گونه دوران سازندگی بود، زیرا وجود رانت در میان تکنوکرات‌ها گاهی سازندگی را به نوعی بزک ‌سازی شهری تقلیل داده ‌بود. در این دوران هرچند استارت نوسازی زده ‌شد اما چندان موفق نبود چون فاقد رقابت فارغ از رانت بود. حرکت در یک حلقه معیوب در روند نوسازی، مشروعیت گروه‌های سابق را آرام آرام در سال ۷۶ با تزلزل مواجه ساخت و جامعه مدنی با مرجعیت گروه‌های سیاسی در سال ۷۶ با امید فراوان پا به صحنه انتخابات گذاشت و حماسه آفرید و سیدمحمد خاتمی که شعارهای مورد پسند جامعه مدنی را سر داده ‌بود با رای زیاد انتخاب شد به گونه ‌ای که اصول‌گرایان غافلگیر شدند.

👈 ادامه مطلب مفصل این پست در تارنما
❇️ جامعه‌ی مدنی در تب ۴۰ درجه!

🗓 سه‌شنبه ۵ اسفند ۱۳۹۹

📰 گفت‌وگوی تارنمای «هامون ایران» با #احمد_بخارایی درباره‌ی وضعیت #جامعه_مدنی و #تشکل‌های #غیر_دولتی در #ایران_معاصر | پخش‌شده در آدینه ۱ اسفند ۱۳۹۹

| نمایش گزارش

| رسانه: شنیداری

| در این گفت‌وشنود اشاره کرده‌ام:

به: تشنج در بدن جامعه‌ی مدنی در ایران

به: نحیف‌بودن سازمان‌های غیردولتی و داوطلبانه در ایران

به: انفکاک بیش از پیش NGOها از حاکمیت در ایران در آینده

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ نشست دو ساعته درباره‌ی #فروپاشی_اجتماعی و #جنبش‌های_اجتماعی آتی در #ایران

🗓
یک‌شنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۰

| میهمان:
#احمد_بخارایی

| میزبان:
کارگروه اجتماعی «مجمع دانش‌آموخته‌گان #دانشگاه_صنعتی_شریف»

| تاریخ برگزاری: پنج‌شنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۰

| مکان: Skype

در این گفت‌وشنود، به این محورها پرداختم:

۱ـ «#جنبش‌های_اجتماعی» دارای خشونت‌های پنهان و آشکار از شکل حداقلی تا حداکثری در قالب انواع دگرگونی‌های: انقلابی، تحول‌جویانه، اصلاحات و رستگاری‌بخش به دو صورت «سلبی» و «ایجابی» هستند.

۲ـ «#نافرمانی_مدنی» دارای عناصر چهارگانه از جمله: انتقام نگرفتن، عصبانی نشدن و تسلیم داوطلبانه‌ی #کنش‌گران به #مأموران_حکومتی است که با توجه به روحیات و اخلاقیات ما ایرانیان و نیز با توجه به وجود فضای به شدت امنیتی و بی‌رحم در ایران امکان وقوع ندارد.

۳ـ از میان سه رویکرد به «#جنبش‌های_اجتماعی»، رویکرد «#جامعه_مدنی» و آن‌چه امثال #آلن_تورن، #هابرماس و #مانوئل_کاستلز به دنبالش بوده‌اند در شرایط کنونی ایران امکان تحقق ندارد زیرا بنا به نگاه کاستلز، «#جامعه_شبکه‌ای» با «قدرت هویت‌بخش» باید تعامل داشته‌باشد حال آن‌که در ایران این گونه نیست.

۴ـ رویکرد «نهادی» به «جنبش‌های اجتماعی» بنا به نظر #سیدنی_تارو عمدتاً در میان اقلیت‌های منسجم مانند مهاجران کُرد در لندن یا الجزایری‌ها در فرانسه شکل گرفته‌است و بر این اساس بسا در آینده‌ای نه چندان دور متأسفانه شاهد جنبش‌های خشونت‌بار قومی در ایران باشیم.

۵ـ رویکرد «#رفتارگرایی» به جنبش‌های اجتماعی بنا به نگاه #هربرت_بلومر در «#برساخت اعیان ذهنی» است پس وظیفه‌ی ما در شرایط انسداد سیاسی در ایران، همین مطالبه‌گری‌های فردی و گاه پر هزینه است.

۶ـ بنا به وجود رابطه‌ی #اعتقادی بین تعداد قابل توجهی از مردم با #نظام_حکم‌رانی، #فروپاشی_سیاسی در ایران زمان‌بر خواهد‌بود اما اکنون فروپاشی اجتماعی در وضعیت بحرانی است.

۷ـ یکی از نشانه‌های «فروپاشی اجتماعی» دود شدن و به هوا رفتن #طبقه_متوسط است که گویا کارخانه‌ای فاقد سوخت است. محو طبقه‌ی متوسط، ایران را دو قطبی و رویارو کرده و اینک حدود ۸۰ درصد مردم در طبقه‌ی #فقیر تعریف می‌شوند. تورم حدود ۴۰ درصدی در ایران و نیز هزینه‌های خوراکی و آشامیدنی طبقه‌ی مرفه #جامعه که حدود ده برابر #طبقه_فقیر و هزینه‌های تفریح و حمل و نقل و ارتباطات ثروت‌مندان که بیش از پنجاه برابر طبقه‌ی فقیر است نشان از فروپاشی اجتماعی دارد.

۸ـ ایران، یک «#جامعه_سیاسی» است که با استفاده‌ی ابزاری از «#عقلانیت»، استراتژی‌اش حفظ #قدرت به هر قیمتی است. در ایران، «جامعه‌ی مدنی» کم‌رنگ است و تقویت پیوندهای متقابل بین مردم و نظام در اولویت قرار ندارد. بر همین اساس ارکان جامعه‌ی مدنی مانند #تشکل‌ها و #انجمن‌های_غیر_دولتی کم‌توانند.

۹ـ نقطه‌ی «#امید_اجتماعی» در ایران آتی، فروریختن سمبل‌های قدرت‌مند اعتقادی و رهبری است. پس از آن دوره، نزاع‌های خشونت‌بار بین دین‌دارانی که اینک ثروت‌مند هم شده‌اند با نیروهای مدافع جامعه‌ی مدنی شدت خواهد گرفت.

| پخش رسانه:
ـ شنیداری 👉

ـ خواندنی 👉 (متن خلاصه‌ی این نشست در پیوست این پست برگرفته از کانال مجمع دانش آموختگان دانشگاه صنعتی شریف 👉)

به زودی متن کامل این گفت‌وشنود، منتشر خواهد شد.

| راهنمایی و پشتیبانی فنی

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| گریزناپذیری «تحول‌جویی» در ایران (۴)

⟩⟩ #عدالت‌‌خواهی"، پاشته آشیل "#تحول‌جویی"!


| سه‌شنبه ۲۱ فروردین ۱۴۰۳

| #احمد_بخارایی: آقای #خامنه‌ای در دیدار با دانشجویان در ۲۰ فروردین ۱۴۰۳ اشاره داشتند به این‌که عدالت، یعنی توزیع برابر فرصت‌ها به گونه‌ای که فارغ از فاصله‌ی طبقاتی باشد و #عدالت، قربانی #اختلاف_طبقاتی نشود.
به نظر می‌رسد کلیت این تعریف درست است اما توجه داشته باشیم که وجود "#فاصله_طبقاتی" گاه بسیاری با "عدالت"، تعارض دارد و اگر در یک #جامعه فاصله‌ی طبقاتی، تعمیق شود دیگر نمی‌توان سخن از عدالت گفت و دیگر "توزیع برابر فرصت‌ها" بی‌معنا می‌شود.
آقای خامنه‌ای در ذکر مثالی برای "عدالت" به امکان پاسخ‌گویی افراد در فضای مجازی نسبت به انتقادهای وارد شده به آنها اشاره داشت. پس از نشست مذکور شنیده شد که منظور ایشان اتهامات وارده به آقایان #محمدباقر_قالی‌باف و #کاظم_صدیقی است و چون پاسخ نداده‌اند پس منتقدان دچار "بی‌عدالتی" شده‌اند.

دو موضوع:
۱ـ امروزه فضای مجازی در اختیار همگان است و مطمئناً خود این افراد قبل از کاربران در جریان اتهامات خود قرار گرفته‌اند و اگر سکوت می‌کنند صحت اتهام، تقویت می‌شود زیرا: سکوت، علامت رضاست!

۲ـ در #جامعه_مدنی وقتی اعضای جامعه #مطالبه‌گری و #انتقاد می‌کنند مانند آن‌چه در خصوص اموال و ثروت آن دو نفر گفته‌شده، این وظیفه‌ی #قوه_قضائیه است که به جای موعظه اخلاقی از سوی رئیس‌ش، تحقیق و اطلاع‌رسانی صورت پذیرد تا اگر اتهامات، ناروا و ناعادلانه بوده از متهمان دفاع و اعاده‌ی حیثیت شود.

بنابراین طرح انتقادها و برچسب اتهام‌ها مصداق "بی‌عدالتی" نیست بلکه نزدودن ابهام و سکوت و صرف موعظه‌ی اخلاقی و دعوت مردم به سکوت و تسلیم، عین "بی‌عدالتی" است!

شعار محوری "تحول‌جویان" عبارت از "عدالت‌طلبی" است!

| یادداشت‌های پیشین «گریزناپذیری تحول‌جویی»:
https://t.me/dr_bokharaei/811

https://t.me/dr_bokharaei/817

https://t.me/dr_bokharaei/818

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |