❇️ #شطحیات_اجتماعی (۱۱)
🗓 دوشنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۰
پراکنده خواهم گفت زیرا «زیاده»، منسجم گفته‌ایم و «زیاد»، شنیده نشده‌ایم!
بهار هزار و چهارصد
عطش بی پاسخ!
🖋 #احمد_بخارایی | جامعه‌شناس
۱ـ زمین، عطش‌ناک است و در حسرت آب دارد می‌سوزد. در دورترها دریاست و آفتاب و امواج دریا با هم جشنی زیبا برپا کرده‌اند و دارند با هم حال می‌کنند. هر چند ساحل از امواج آب دریا سیلی می‌خورد اما ساحل، رهاست و موج دریا را محبتی می‌پندارد که همواره صورتش را نم‌ناک می‌کند و می‌داند که بوته‌های گل‌ش ریشه در همان آب دارند. ساحل می‌داند که اگر آب نباشد آفتاب، اشک نمی‌ریزد و اگر نریزد گل‌ها پژمرده می‌شوند. ساحل، عاشق سیلی‌های امواج دریاست. اما خاک ما را عطشی است که زندانش باید نامید. گلدان‌ها خالی از آب‌اند. باران نمی‌آید. لب‌های مردم من بادکرده از عطش‌اند و تشنگی سوزان دارند. این‌جا هوای دل‌ها ابری است اما ابری از غم رفتن آب و عشق. در شهر شکست‌خورده هوای ابری، باران ندارد!
۲ـ داشتم فکر می‌کردم این جماعاتی که از #انتخابات_خرداد_۱۴۰۰ سخنی به نام «تحلیل» می‌گویند گاه چه‌قدر در ناهشیاری هستند. جمعه‌شب گفت‌و‌شنود خانم نرگس محمدی، ببخشید: ملیحه محمدی (نرگس که اسطوره‌ی مبارزه و مقاومت با بیش از پنج سال #زندان در داخل ایران است) و آقای جمشید برزگر در تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی را دیدم. موضوع مربوط بود به #مشارکت یا #عدم_مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو. خانم محمدی می‌گفت که نمی‌توان از الآن به طور قطع نظر داد که آیا باید مشارکت کرد یا #تحریم و باید منتظر بود تا کاندیداها مشخص و سپس تأیید شوند (در منطق می‌گویند: به شرط «لا»، یعنی اگر چنین و چنان شود یا نشود پس می‌توان نتیجه‌گیری کرد). آقای برزگر هم کلیاتی می‌گفت در خصوص عدم شرکت به طور قطع (یعنی: «لا» به شرط و تحت هر شرایطی). اگر من جای ایشان بودم این تحریم را این‌گونه ترسیم می‌کردم. چه‌گونه؟ در جاگذاری مفاهیم اجتماعی به جای مفاهیم ادبی در بند ۱. پس می‌شود: مردم ایران آن‌چنان تشنه‌ی هویت‌یابی‌اند که قطره‌های اندک باران #اصلاح‌طلبی (با فرض تأیید صلاحیت کاندیداهای مربوطه) کام‌شان را نم‌ناک نمی‌کند و هم‌چنان در حسرت بارش بارانی که هویت‌های #جوانان و #زنان و #مردان و #قومیت‌ها و #نخبگان و متعهدان و … را سیراب کند باقی خواهند‌ماند و ما دیگر فرصت و توانی برای انتظار نداریم. یعنی چه؟
۳ـ فرض بگیریم که کاندیدای اصلاح‌طلب‌ها تأیید صلاحیت شود، حال:
ـ آیا این تأیید صلاحیت بنا به «مصلحت» #نظام_حکم‌رانی در جهت تداوم همین نظام نخواهد بود؟
ـ وقتی در مواد ۱ تا ۱۴ در فصل اول #قانون_اساسی، همه‌چیز مبتنی بر این مفاهیم‌اند: #حکومت #قرآن، نقش #وحی در تدوین قوانین، مبارزه با مظاهر فساد معارض با ایمان و تقوا، فقیه عادل به عنوان ولیّ امر، امر به معروف و نهی از منکر، اتحاد ملل اسلامی، برتری مذهب جعفری اثنی عشری الی‌الابد و …، حالا برترین کاندیدای تأیید شده‌ی #اصلاح‌طلب که فرضاً رأی هم بیاورد و #رئیس‌جمهور شود آیا می‌تواند و در حیطه‌ی وظایفش است که خلاف قانون اساسی، کنش کُنَد و اصلاً اعتقاد دارد که همه‌ی این مفاهیمی که گفته شد از جمله موانع تکامل اجتماعی است؟
ـ ممکن است بگویید: چرا که نه و چرا نمی‌توان آرام آرام تفاسیر نوینی از همان مفاهیم ارائه کرد؟ موافقم که اگر چنین شود عالی و «مطلوب» است اما این بسان کویر در حسرت باران است و اگر باران ببارد چه‌ها که نخواهد شد. آیا فکر می‌کنید این فوج عظیم دین‌داران که هم به سلاح #ایدئولوژی و هم به سلاح #روحانیت و هم به سلاح تخصص‌هایی که در این چند دهه فرا گرفته‌اند و اینک #قدرت را به #ثروت پیوند زده‌اند مجهزند، نشسته‌اند که شما از راه برسید و نرم و آرام به راه راست هدایت‌شان کنید؟
۴ـ اشکال کار ما که دست به تحلیل می‌زنیم این است که گاهِ بسیاری تفاوت میان «تحلیل» و «کلی‌گویی همیشه درست» را نمی‌دانیم. این گزاره‌ی همیشه درست است که: «اگر فردا باران بیاید گل‌ها شاد می‌شوند و دیگر نیازی نیست به آن‌ها آب دهیم». اما تحلیل واقعی این است که با تخیّل جامعه‌شناختی و در این‌جا با تکیه بر علم هواشناسی بگوییم که آیا فردا باران می‌آید یا خیر؟! گزاره‌ی نخست، یک گزاره‌ی مهمل است و حتی زیبایی شعر را هم ندارد اما زیاد می‌گوییم و می‌شنویم … «اگرهای مطلوب» زیادند اما فکر نمی‌کنیم که چه فاصله‌ای وجود دارد بین: «مطلوبیات» و «ممکنات»؟ پس باز می‌گردم و همان شعر‌گونه بند ۱ را با خود زمزمه می‌کنم …
تا خرداد ۱۴۰۰ و ایام #انتخابات، باز هم از این #شطحیات خواهم گفت.
| t.me/dr_bokharaei
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها:
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
🗓 دوشنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۰
پراکنده خواهم گفت زیرا «زیاده»، منسجم گفته‌ایم و «زیاد»، شنیده نشده‌ایم!
بهار هزار و چهارصد
عطش بی پاسخ!
🖋 #احمد_بخارایی | جامعه‌شناس
۱ـ زمین، عطش‌ناک است و در حسرت آب دارد می‌سوزد. در دورترها دریاست و آفتاب و امواج دریا با هم جشنی زیبا برپا کرده‌اند و دارند با هم حال می‌کنند. هر چند ساحل از امواج آب دریا سیلی می‌خورد اما ساحل، رهاست و موج دریا را محبتی می‌پندارد که همواره صورتش را نم‌ناک می‌کند و می‌داند که بوته‌های گل‌ش ریشه در همان آب دارند. ساحل می‌داند که اگر آب نباشد آفتاب، اشک نمی‌ریزد و اگر نریزد گل‌ها پژمرده می‌شوند. ساحل، عاشق سیلی‌های امواج دریاست. اما خاک ما را عطشی است که زندانش باید نامید. گلدان‌ها خالی از آب‌اند. باران نمی‌آید. لب‌های مردم من بادکرده از عطش‌اند و تشنگی سوزان دارند. این‌جا هوای دل‌ها ابری است اما ابری از غم رفتن آب و عشق. در شهر شکست‌خورده هوای ابری، باران ندارد!
۲ـ داشتم فکر می‌کردم این جماعاتی که از #انتخابات_خرداد_۱۴۰۰ سخنی به نام «تحلیل» می‌گویند گاه چه‌قدر در ناهشیاری هستند. جمعه‌شب گفت‌و‌شنود خانم نرگس محمدی، ببخشید: ملیحه محمدی (نرگس که اسطوره‌ی مبارزه و مقاومت با بیش از پنج سال #زندان در داخل ایران است) و آقای جمشید برزگر در تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی را دیدم. موضوع مربوط بود به #مشارکت یا #عدم_مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری پیش رو. خانم محمدی می‌گفت که نمی‌توان از الآن به طور قطع نظر داد که آیا باید مشارکت کرد یا #تحریم و باید منتظر بود تا کاندیداها مشخص و سپس تأیید شوند (در منطق می‌گویند: به شرط «لا»، یعنی اگر چنین و چنان شود یا نشود پس می‌توان نتیجه‌گیری کرد). آقای برزگر هم کلیاتی می‌گفت در خصوص عدم شرکت به طور قطع (یعنی: «لا» به شرط و تحت هر شرایطی). اگر من جای ایشان بودم این تحریم را این‌گونه ترسیم می‌کردم. چه‌گونه؟ در جاگذاری مفاهیم اجتماعی به جای مفاهیم ادبی در بند ۱. پس می‌شود: مردم ایران آن‌چنان تشنه‌ی هویت‌یابی‌اند که قطره‌های اندک باران #اصلاح‌طلبی (با فرض تأیید صلاحیت کاندیداهای مربوطه) کام‌شان را نم‌ناک نمی‌کند و هم‌چنان در حسرت بارش بارانی که هویت‌های #جوانان و #زنان و #مردان و #قومیت‌ها و #نخبگان و متعهدان و … را سیراب کند باقی خواهند‌ماند و ما دیگر فرصت و توانی برای انتظار نداریم. یعنی چه؟
۳ـ فرض بگیریم که کاندیدای اصلاح‌طلب‌ها تأیید صلاحیت شود، حال:
ـ آیا این تأیید صلاحیت بنا به «مصلحت» #نظام_حکم‌رانی در جهت تداوم همین نظام نخواهد بود؟
ـ وقتی در مواد ۱ تا ۱۴ در فصل اول #قانون_اساسی، همه‌چیز مبتنی بر این مفاهیم‌اند: #حکومت #قرآن، نقش #وحی در تدوین قوانین، مبارزه با مظاهر فساد معارض با ایمان و تقوا، فقیه عادل به عنوان ولیّ امر، امر به معروف و نهی از منکر، اتحاد ملل اسلامی، برتری مذهب جعفری اثنی عشری الی‌الابد و …، حالا برترین کاندیدای تأیید شده‌ی #اصلاح‌طلب که فرضاً رأی هم بیاورد و #رئیس‌جمهور شود آیا می‌تواند و در حیطه‌ی وظایفش است که خلاف قانون اساسی، کنش کُنَد و اصلاً اعتقاد دارد که همه‌ی این مفاهیمی که گفته شد از جمله موانع تکامل اجتماعی است؟
ـ ممکن است بگویید: چرا که نه و چرا نمی‌توان آرام آرام تفاسیر نوینی از همان مفاهیم ارائه کرد؟ موافقم که اگر چنین شود عالی و «مطلوب» است اما این بسان کویر در حسرت باران است و اگر باران ببارد چه‌ها که نخواهد شد. آیا فکر می‌کنید این فوج عظیم دین‌داران که هم به سلاح #ایدئولوژی و هم به سلاح #روحانیت و هم به سلاح تخصص‌هایی که در این چند دهه فرا گرفته‌اند و اینک #قدرت را به #ثروت پیوند زده‌اند مجهزند، نشسته‌اند که شما از راه برسید و نرم و آرام به راه راست هدایت‌شان کنید؟
۴ـ اشکال کار ما که دست به تحلیل می‌زنیم این است که گاهِ بسیاری تفاوت میان «تحلیل» و «کلی‌گویی همیشه درست» را نمی‌دانیم. این گزاره‌ی همیشه درست است که: «اگر فردا باران بیاید گل‌ها شاد می‌شوند و دیگر نیازی نیست به آن‌ها آب دهیم». اما تحلیل واقعی این است که با تخیّل جامعه‌شناختی و در این‌جا با تکیه بر علم هواشناسی بگوییم که آیا فردا باران می‌آید یا خیر؟! گزاره‌ی نخست، یک گزاره‌ی مهمل است و حتی زیبایی شعر را هم ندارد اما زیاد می‌گوییم و می‌شنویم … «اگرهای مطلوب» زیادند اما فکر نمی‌کنیم که چه فاصله‌ای وجود دارد بین: «مطلوبیات» و «ممکنات»؟ پس باز می‌گردم و همان شعر‌گونه بند ۱ را با خود زمزمه می‌کنم …
تا خرداد ۱۴۰۰ و ایام #انتخابات، باز هم از این #شطحیات خواهم گفت.
| t.me/dr_bokharaei
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها:
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
Telegram
جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei
www.dr-bokharaei.com
Ahmad Bokharaei, Sociologist
www.dr-bokharaei.com
Ahmad Bokharaei, Sociologist
| #تحجرگرایی در شکایت نهادهای مذهبی علیه زنان در قم: جهان ذهنی بسته و فاقد کارکرد
| شنبه ۴ دی ۱۴۰۰
| گفت‌وگوی روزنامه‌ی «جهان صنعت» با #احمد_بخارایی، علی نجفی‌توانا و محمدتقی فاضل‌میبدی درباره‌ی شکایت نهادهای دینی و طلبه‌ها در قم از زنان | منتشرشده در شنبه ۴ دی ۱۴۰۰
| نمایش گزارش:👇
https://jahanesanat.ir/?p=228232
| بخش‌هایی از گفته‌ی احمد بخارایی:
… این #طلاب کسانی هستند که جهان معرفتی و ذهنی بسته‌ای دارند، این‌ها کسانی هستند که در یک #جهان‌بینی سنتی درجا می‌زنند و نتوانسته‌اند خود را به‌روز کنند و هنوز برای قواعد اجتماعی به ۱۴۰۰ سال قبل ارجاع می‌دهند. به عنوان مثال این افراد برای این‌که مشکل #ازدواج #زنان ۳۵ تا ۴۵ سال مجرد که گفته شده حدود پنج میلیون است را حل کنند، به جای آن‌که صورت مسئله طراحی شود، صورت مسأله را پاک می‌کنند و پیشنهاد #چندهمسری و تعدد زوجات را می‌دهند، می‌خواهند برای هر مشکلی بر اساس یک جهان‌بینی توسعه‌نیافته یک راه‌حلی پیدا کنند، اما در یک جهان‌بینی بسته و قدیمی گیر کرده‌اند و در همان فضا راه‌حل پیدا می‌کنند …
… در صورت چندهمسری باید دید که چه فردی توانایی این کار را دارد؟ عمدتاً افرادی که «#سرمایه» دارند، بنابراین برای این افراد بستری فراهم می‌شود که #برده‌ی_جنسی بخرند، اما ظاهر آن استناد به آیات و روایات است، حال در این جهان‌بینی این آدم‌ها فاعل و شاکی آن شکواییه علیه زنان به قول خودشان بدحجاب هستند …
… امروزه اگر #قدرت با #ایدئولوژی پیوند نخورده بود آن عناصری که از قبل بودند، آرام‌آرام به سمت بازنگری و پوست انداختن حرکت می‌کردند، ولی وقتی یک فضای امن سیاسی برای آن‌ها فراهم می‌شود تقویت می‌شوند …
… اصلاً این‌طور نگاه‌های بسته خروجی‌شان چه چیزی خواهد بود؟ می‌خواهند کاری کنند، اما منجر به فراری دادن مردم می‌شوند و به لحاظ نظری، ضد آیات #قرآن رفتار می‌کنند، هم‌چنین به لحاظ #جامعه‌شناسی هم که ما می‌گوییم با زور و تهدید کاری نمی‌توان کرد، به لحاظ روابط اجتماعی هم روند #دین‌گریزی سیر صعودی داشته، بنابراین همین ریسمان‌های نازکی که وجود دارد هم با این نوع مواجهه‌ها نابود می‌شود …
⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| شنبه ۴ دی ۱۴۰۰
| گفت‌وگوی روزنامه‌ی «جهان صنعت» با #احمد_بخارایی، علی نجفی‌توانا و محمدتقی فاضل‌میبدی درباره‌ی شکایت نهادهای دینی و طلبه‌ها در قم از زنان | منتشرشده در شنبه ۴ دی ۱۴۰۰
| نمایش گزارش:👇
https://jahanesanat.ir/?p=228232
| بخش‌هایی از گفته‌ی احمد بخارایی:
… این #طلاب کسانی هستند که جهان معرفتی و ذهنی بسته‌ای دارند، این‌ها کسانی هستند که در یک #جهان‌بینی سنتی درجا می‌زنند و نتوانسته‌اند خود را به‌روز کنند و هنوز برای قواعد اجتماعی به ۱۴۰۰ سال قبل ارجاع می‌دهند. به عنوان مثال این افراد برای این‌که مشکل #ازدواج #زنان ۳۵ تا ۴۵ سال مجرد که گفته شده حدود پنج میلیون است را حل کنند، به جای آن‌که صورت مسئله طراحی شود، صورت مسأله را پاک می‌کنند و پیشنهاد #چندهمسری و تعدد زوجات را می‌دهند، می‌خواهند برای هر مشکلی بر اساس یک جهان‌بینی توسعه‌نیافته یک راه‌حلی پیدا کنند، اما در یک جهان‌بینی بسته و قدیمی گیر کرده‌اند و در همان فضا راه‌حل پیدا می‌کنند …
… در صورت چندهمسری باید دید که چه فردی توانایی این کار را دارد؟ عمدتاً افرادی که «#سرمایه» دارند، بنابراین برای این افراد بستری فراهم می‌شود که #برده‌ی_جنسی بخرند، اما ظاهر آن استناد به آیات و روایات است، حال در این جهان‌بینی این آدم‌ها فاعل و شاکی آن شکواییه علیه زنان به قول خودشان بدحجاب هستند …
… امروزه اگر #قدرت با #ایدئولوژی پیوند نخورده بود آن عناصری که از قبل بودند، آرام‌آرام به سمت بازنگری و پوست انداختن حرکت می‌کردند، ولی وقتی یک فضای امن سیاسی برای آن‌ها فراهم می‌شود تقویت می‌شوند …
… اصلاً این‌طور نگاه‌های بسته خروجی‌شان چه چیزی خواهد بود؟ می‌خواهند کاری کنند، اما منجر به فراری دادن مردم می‌شوند و به لحاظ نظری، ضد آیات #قرآن رفتار می‌کنند، هم‌چنین به لحاظ #جامعه‌شناسی هم که ما می‌گوییم با زور و تهدید کاری نمی‌توان کرد، به لحاظ روابط اجتماعی هم روند #دین‌گریزی سیر صعودی داشته، بنابراین همین ریسمان‌های نازکی که وجود دارد هم با این نوع مواجهه‌ها نابود می‌شود …
⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.
🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
روزنامه جهان صنعت
صفحه۱۴-۰۴ دی ۱۴۰۰ - روزنامه جهان صنعت
- صفحه۱۴-۰۴ دی ۱۴۰۰