جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
4K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
685 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
| نشست «در خیانت و سکوت روشن‌فکران / خوزستان»

| شنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۰

| میهمان:
#احمد_بخارایی در گفت‌وگو با سینماگران و اهل فرهنگ

| میزبان:
اتاق «اندیشه‌ی مخالف من» در Clubhouse:👇
https://www.clubhouse.com/club/اندیشه-مخالف-من

| تاریخ برگزاری:
چهارشنبه ۳۰ تیر ۱۴۰۰

| فایل شنیداری* احمد بخارایی:👇
https://drive.google.com/file/d/1O7mCWKrR8CbBIbfF_VyDn3B-V4DapPAu/view
*به درخواست میزبان ، فایل کل برنامه در این کانال قرار نگرفته است!
(با سپاس از کانال
@Vortrags برای ضبط)

| احمد بخارایی: چندی قبل، در جریان انتشار بیانیه‌ی #سینما‌گران و نیز #کانون_نویسندگان و گروه‌های دیگر در #اعتراض به اظهارات وزیر پیشنهادی دولت آقای #رئیسی برای #وزارت_ارشاد بنا به دعوت جمعی از اهالی سینما و هنر در کلاب‌هاوس «اندیشه‌ی مخالف من» به گفت‌و‌شنود در موضوع: «سکوت و خیانت #روشنفکران در ایران اکنون» پرداختیم و من به این موارد اشاره کردم:

ـ ویژگی‌های نه‌گانه‌ی روشن‌فکری

ـ تقسیم روشن‌فکری به مقولات: ژست، نمایش، نیمه‌روشن‌فکر و کامل بودن

ـ ارتباط بین روشن‌فکری و #کنشگری اجتماعی و نیز نقد #قدرت و #نظام_سیاسی

ـ موانع سه‌گانه‌ی روشن‌فکری شامل: ساختار، معرفت و #اپوزیسیون و سیاست‌زدگی

ـ ویژگی‌های ساختاری «گفتمان» و اندیشه‌سازی خلاق و نقاد

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها:👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| نشست «بررسی آثار، افکار و کنش‌گری دکتر محمدامین قانعی راد»

| پنج‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۰

| سخن‌رانان:
دکتر #احمد_بخارایی و دکتر حسن محدثی

| برگزار کننده:
انجمن #جامعه‌شناسی ایران (گروه #جامعه‌شناسی_ایران)

| تاریخ برگزاری:
شنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۰

| فایل شنیداری احمد بخارایی:👇
https://drive.google.com/file/d/1ep8d7V2AgOQyvA5kVgwt2CscMolZ4Xo1/view

| فایل شنیداری کل برنامه:👇
https://drive.google.com/file/d/1m0ZGbifUmqTDCI6IGPE5URdOIfDaR1Mf/view

| فایل ویدئویی احمد بخارایی:👇
https://youtu.be/7zUeAz2JsPs

| فایل ویدئویی کل برنامه:👇
https://youtu.be/oqGO55JapuY

| احمد بخارایی: در این نشست مجازی که سعی داشتم تفاوت میان دو نوع جامعه‌شناسی، یعنی #پایش‌گری و #کنش‌گری را توضیح دهم به این موضوعات و موارد اشاره داشتم:

ـ «کنش‌گری زنده‌یاد محمد امین قانعی‌راد» در #انجمن_جامعه‌شناسی_ایران و حضورشان در صحنه‌ی #مطبوعات و جراید،

ـ «پایش‌گری» به مثابه مشاهده‌گری و مانیتورینگ از سوی بسیاری از جامعه‌شناسان محافظه‌کار در مقابل «کنش‌گری» با ویژگی اکتیویستی،

ـ «#پروبلماتیک» ندیدن موضوعات جامعه‌شناختی از سوی جامعه‌شناسی‌خوانده‌های «پایش‌گر» و روی آوردن به پژوهش‌های حداقلی با نتایج تکراری،

ـ نسبی بودن «پایش‌گری» از حداقلی تا حداکثری،

ـ توأم بودن «کنش‌گری جامعه‌شناختی» با ۳ ویژگی: ۱ـ «مطالبه‌گری» با ۴ عنصر محتوایی (پژواک بخشیدن به صداهای حاشیه‌ای، تبدیل #مطالبه‌گری_فردی به #مطالبه‌گری_جمعی، احساس مسئولیت فراتر از ایفای نقش سازمانی، عمل‌گرایی بر اساس هزینه ـ فایده)، ۲ـ «#روشن‌فکری» با ۹ ویژگی به ویژه ارتباط با ۲ ویژگی شامل: الف: اندیشه‌ی معطوف به عمل در سه جهت: «#اعتراض» در زمانی که امید به آینده در #جامعه کاهش یافته، «تغییر» در زمانی که عدالت منکوب شده، «#برساخت» در شرایط انسداد اجتماعی و ب: آلترناتیو‌سازی، ۳ـ «نسبی بودن» و توجه به وجود #ایدئولوژی مانع #توسعه در ایران که بالطبع، توجه جامعه‌شناس کنش‌گر به «ساختارها» و نقد آنها را ضروری می‌سازد،

ـ کنش‌گری جامعه‌شناسانه و تبدیل «ابژه‌ها» به «سوژه‌ها»،

ـ رویکرد «کنش‌گرانه»ی زنده‌یاد محمدامین قانعی‌راد در کتاب‌هایش.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| شعارهای توخالی

| سه‌شنبه ۱۱ آبان ۱۴۰۰

| گزارش روزنامه‌ی جهان صنعت درباره‌ی فشار اقتصادی بر مردم در گفت‌وگو با احمد بخارایی و بیژن مقدم | منتشرشده در سه‌شنبه ۱۱ آبان ۱۴۰۰، شماره‌ی ۴۸۵۹

| نمایش گزارش:👇
https://jahanesanat.ir/?p=212330

| #احمد_بخارایی: در سال ۱۳۹۴ در #انجمن_جامعه‌شناسی ایران در خصوص فقر نشستی برگزار کردیم و در آن نشست برای نخستین‌بار خط فقر در شهرهای بزرگ را ماهی پنج میلیون تومان محاسبه کردم، اما برخی از همکاران ما به این مورد اعتراض کردندکه بنده اغراق می‌کنم. همچنین دو سال پیش دوباره #خط_فقر را برای خانواده چهار نفره هشت میلیون تومان اعلام کردیم، این درحالی است که امروزه خط فقر در شهرهای بزرگ مرز ۱۰ میلیون تومان را هم رد کرده است. در نتیجه از آن زمان تاکنون ما جامعه‌شناس‌ها بارها هشدار دادیم که محرومان به بهانه‌های مختلف #اعتراض می‌کنند و ماهیت آن هم #سیاسی نیست بلکه #اقتصادی است. ولی طی این سال‌ها همه در خواب بودند و صدای ما به گوش کسی نرسید. در حال حاضر هم وضعیت به همین منوال است. البته قضیه اعتراض #محرومان امری جدید نیست. وی گفت: دولت‌ها به نفع مردم شعار می‌دهند ولی تاکنون عملی نشده است. چه بسا در این دوران #اختلاف_طبقاتی بیشتر شده و نوکیسه‌ها پولدارتر شدند. در نتیجه روند افزایش فاصله طبقات منجر به افزایش #نارضایتی #جامعه می‌شود. به نظرم بهتر است دولت کمتر شعار حمایت از محرومان دهد زیرا وقتی اجرایی نمی‌شود نارضایتی مردم بیش‌تر می‌شود. هیچ‌کدام از شعار‌های دولت‌ها عملی نمی‌شود زیرا به لحاظ ساختاری امکان‌پذیر نیست.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| عطر «طرح شفافیت در مجلس»: از حال رفتن حاکمیت با مشام آلوده!

| سه‌شنبه ۲۳ آذر ۱۴۰۰

| گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی «جامعه ۲۴» درباره‌ی طرح #شفافیت_آرای_نمایندگان در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی | منتشرشده در یک‌شنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۰

| نمایش گزارش:👇
https://jameh24.com/fa/news/21754

| بخش‌هایی از صحبت احمد بخارایی در این گفت‌و‌گو:

… در ضروری بودن «#شفافیت» برای هر جامعه‌ای که به دنبال رشد و #توسعه است تردیدی وجود ندارد، اما وقتی ویدئوی صحبت نماینده‌ی روحانی #مجلس در مخالفت با طرح شفافیت را مشاهده کردم با توجه به لحن و چیدمان سخنان او به این نتیجه رسیدم که ضریب هوشی و توان درک وی کم‌تر از حد متوسط است. این مسأله را از نماد‌های کلامی و حرکات می‌توان متوجه شد. با این حال این نماینده‌ی مخالف از یک جهت درست می‌گوید. در یک جامعه‌ی ناسالم که چند دهه است روابط خاص و نگاهی #ایدئولوژیک بر آن حاکم بوده و رانت‌هایی ریشه‌ای شده و پیرو رانت، خودی و غیرخودی و روابط پنهان شکل گرفته است، شفافیت معنادار نیست، زیرا که رویه‌ی جاری، پنهان‌کاری بوده و اگر بخواهید این رویه را تغییر دهید مرتکب عملی هنجارشکنانه شده‌اید …

… وقتی از ۳۰ نماینده‌ی تهران تنها #قالی‌باف توانست حداکثر ۱۳ درصد از آرای افراد واجد شرایط رأی دادن در تهران را به دست بیاورد و ۲۹ نفر دیگر تنها ۷ یا ۸ درصد آرا را به خود اختصاص داده‌اند، نشان‌دهنده‌ی وجود #بی‌اعتمادی در مردم نسبت به مجلس از همان زمان برگزاری #انتخابات_مجلس است، یعنی این‌گونه نیست که نمایندگان به شدت زیر ذره‌بین مردم باشند و عملکردشان بخواهد باعث اعتمادافزایی یا اعتمادزدایی شود ….

…  مثال شفافیت در جامعه‌ی ما مانند داستانی در مثنوی معنوی است، روایت مردی که «دباغ» بود و به بو‌های بد ناشی از احشای حیوانات عادت داشت، او وقتی به بازار عطر فروشی رفت بوی عطر چنان برایش ناخوشایند بود که از هوش رفت: «آن یکی افتاد بی‌هوش و خمید ـ چون که در بازار عطاران رسید / همچو مردار اوفتاد او بی خبر ـ نیم روز اندر میان رهگذر!»

… نماینده‌ی مخالف طرح شفافیت آرای نمایندگان درست می‌گوید، اگر شفافیت در #جامعه وجود داشته باشد ممکن است کارکرد مثبت برای #حاکمیت نداشته باشد و لازم است اجزای جامعه با یکدیگر هماهنگی داشته باشند. «ما به لغو و لهو، فربه گشته‌ایم ـ در نصیحت خویش را نسرشته‌ایم»! لذا اگر فرض کنیم این طرح تصویب هم شود، قابل اجرا نخواهد بود. حاکمیتی که مردم را صغیر قلمداد می‌کند همه‌ی اطلاعات پشت صحنه را به افراد صغیر نمی‌دهد …

… ما در یک منظومه‌ی تحلیلی و معرفتی که اساساً غیر منطقی و غیر عقلانی است قرار داریم. در مجلس به مجلس در این چهار دهه سخنانی در خصوص شفاف‌سازی و اتاق شیشه‌ای مطرح شده که هیچ‌گاه عملی نشده است. شرایط، بسیار بحرانی است و آن‌قدر #بی‌نظمی_اجتماعی به #بی‌عدالتی و #فاصله_طبقاتی منجر شده که بسیاری دچار نارضایتی شده‌اند و افراد زیادی از هر طیف و گرایش سیاسی نسبت به آن #اعتراض می‌کنند. در چنین شرایطی شفافیت، معجزه نمی‌کند! …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| فوران #بی‌اعتمادی_اجتماعی: خروش قریب‌الوقوع گرسنگان

| شنبه ۱۷ اردی‌بهشت ۱۴۰۱

| گفت‌وگوی روزنامه‌ی «جهان صنعت» با احمد بخارایی، علی‌اصغر سعیدی و امیر لطفی‌حقیقت درباره‌ی گرانی نان | منتشرشده در شنبه ۱۷ اردی‌بهشت ۱۴۰۱

| نمایش گزارش:👇
https://jahanesanat.ir/?p=254109

| فایل شنیداری:👇(پخش در پایین ‌پست)
https://drive.google.com/u/0/uc?id=1LoJDsybIzC8c6HfrvfQJyO2IS-zpNUep&export=play

| #احمد_بخارایی: فایل شنیداری گفت‌وگو با روزنامه شامل ۲۲ دقیقه دربردارنده‌ی مباحث بیش‌تری نسبت به متن منتشره است و بخش‌های اصلی تحلیل که عبور از خطوط قرمز تلقی شده قابل چاپ نبوده و درست، بحث‌های اصلی همان‌ها هستند که در نگاه چهارم به آن‌ها پرداختم اما کلاً حذف شده است. در این فایل، نهایتاً و مستدلاً متذکر شده‌ام که #نظام_حکم‌رانی در ایران در چهار حوزه: فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، نمره‌ی مردودی گرفته است. فایل شنیداری ضمیمه است و تقدیم می‌شود.

| متن منتشره:
از چهار زاویه می‌توان به این موضوع نگاه و سپس تحلیل کرد. نگاه اول جنبه تاریخی و مقایسه‌ای با نمونه مشابه در گذشته دارد. نگاه دوم جنبه مقایسه‌ای با پدیدارها و مسائل موجود و اکنونی دارد. نگاه سوم به توصیف این پدیدار مربوط است و بالاخره نگاه چهارم جنبه تبیینی دارد و به این سوال پاسخ می‌دهد که‌ چرا این موضوع می‌تواند بحران‌زا شود که این نگاه هم در سه سطح خرد و میانه و کلان قابل ردیابی است. نوع مواجهه مردم در هر #جامعه با هر موضوع و مساله‌ای متفاوت است و در سال ۱۴۰۱ هم همان چهار نگاه در نوع تحلیل دخیل است. از زاویه نخست، پدیده‌ای که امروزه شاهد آن هستیم در گذشته نیز رقم خورده است. قبلا بحران #نان را در تاریخ ۱۳۲۱ و پس از سقوط #رضاشاه و اشغال ایران توسط #متفقین تجربه کرده‌ایم. آن دوران گندم مورد احتکار برخی افراد قرار گرفت و نان کوپنی شد، در پی آن اعتراضاتی شکل گرفت. ۱۳۲۲ #واردات گندم صورت گرفت و اوضاع کنترل شد. البته در آن زمان مشکل نان بعد از یک واقعه بزرگ که اشغال کشور توسط متفقین بود صورت گرفت. این در حالی است که نان در گذشته غذای غالب مردم بوده است اما در حال حاضر اینگونه نیست. این بار نوع #اعتراض مردم ناشی از #گرانی و #احتکار نان قبل از وقوع واقعه‌ای بزرگ است. بنابراین معتقدم چنین امری مقدمه یک حادثه بزرگ‌تر خواهد بود.

در نگاه دوم باید بگویم همه پدیدارها و نمودها و مسائل در جوامع ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند که زنجیره‌ای را در زمان اکنون تشکیل می‌دهند. این روزها شاهد اعتراض‌های صنفی به دلیل مسائل اقتصادی، اجتماعی و مدنی هستیم. از یک سو #اعتراضات_کارگری که عمدتا جنبه اقتصادی دارد تا #اعتراضات_معلمان که دارای دو جنبه اقتصادی و مدنی است زیرا احساس می‌کنند پایگاه و منزلت‌شان با تزلزل جدی مواجه شده و چه اعتراضاتی که عمدتا ماهیت مدنی دارند مانند دفاع از آزادی در فضاهای مجازی و حقیقی و نیز حمایت از محیط زیست یا غیره؛ اینکه اعتراض‌ها چه عواقبی در پی خواهد داشت با یک شبیه‌سازی قابل بررسی است. وقتی وزیر آموزش و پرورش خطاب به #معلمان می‌گوید تجمعات اعتراضی آنها منجر به اخراج معلمان می‌شود، یعنی مقابله خصمانه با معترضین. همین امر منجر به #مطالبه‌گری در جامعه می‌شود. وقتی شایعه می‌شود رییس #مجلس #سیسمونی نوه خود را از ترکیه خریداری می‌کند و چنین موضوعی رسانه‌ای می‌شود، احساس وجود #تبعیض در میان ملت غلیان می‌کند زیرا همزمانی این موضوعات با گرانی آرد و اقلام اساسی بر ذهن اعضای جامعه تاثیر می‌گذارد. این گونه است که نوع مواجهه مردم با رخداد‌هایی مانند گران شدن نان و آرد در شبیه‌سازی با رخداد‌های مشابه در جامعه قابل تحلیل می‌شود.

نگاه سوم مبتنی بر توصیف این پدیدار است. چگونه نان گران می‌شود؟ پاسخ، روشن است زیرا از یک سو خشکسالی بی‌سابقه در پنجاه سال اخیر داریم و از سوی دیگر نیازمند وارد کردن ۴۰ درصد گندم هستیم یعنی هشت میلیون تن نسبت به حدود ۲۰ میلیون تن نیازمان و نیز گران شدن نرخ جهانی غلات به واسطه #جنگ #روسیه و #اوکراین که ۳۶ کشور جهان بیش از ۵۰ درصد نیازشان به گندم را از این دو کشور تامین می‌کردند و این دو کشور هم مجموعا حدود ۸۰ میلیون تن از عرضه جهانی گندم را به خودشان اختصاص داده بودند. در کنار همه اینها نرخ ارزان گندم در ایران در حالی که آرد به کشورهای همسایه #قاچاق می‌شود (زیرا آنجا قیمت گران است) موجب شده که ایران هم تصمیم به گران کردن بگیرد تا دیگر برای قاچاقچی صرف نکند که قاچاق کند. حالا این توصیف نسبت به گران شدن آرد که علی‌الظاهر منطقی به نظر می‌رسد چرا مورد قبول واقع نمی‌شود زیرا اگر قبلا گفته ‌می‌شد هر چه آن خسرو کند شیرین بود، حکایت از اوج اعتماد دارد اما در حال حاضر #بی‌اعتمادی مردم به #دولت فوران کرده است.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
#درنگ | هم‌راهی در اعتراض!

| چهارشنبه ۲۱ اردی‌بهشت ۱۴۰۱

#معلمان #مطالبه‌گری #اعتراض #اعتراضات #اعتراض_صنفی #اعتراضات_صنفی

| فراخوان شرکت در گردهم‌آیی اعتراضی:👇
https://t.me/kasenfi/21266

| دیدگاه شما:👇
https://t.me/drbokharaei

| Instagram | YouTube | Site |