جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
4.01K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
685 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
❇️ نشست دو ساعته درباره‌ی #فروپاشی_اجتماعی و #جنبش‌های_اجتماعی آتی در #ایران

🗓
یک‌شنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۰

| میهمان:
#احمد_بخارایی

| میزبان:
کارگروه اجتماعی «مجمع دانش‌آموخته‌گان #دانشگاه_صنعتی_شریف»

| تاریخ برگزاری: پنج‌شنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۰

| مکان: Skype

در این گفت‌وشنود، به این محورها پرداختم:

۱ـ «#جنبش‌های_اجتماعی» دارای خشونت‌های پنهان و آشکار از شکل حداقلی تا حداکثری در قالب انواع دگرگونی‌های: انقلابی، تحول‌جویانه، اصلاحات و رستگاری‌بخش به دو صورت «سلبی» و «ایجابی» هستند.

۲ـ «#نافرمانی_مدنی» دارای عناصر چهارگانه از جمله: انتقام نگرفتن، عصبانی نشدن و تسلیم داوطلبانه‌ی #کنش‌گران به #مأموران_حکومتی است که با توجه به روحیات و اخلاقیات ما ایرانیان و نیز با توجه به وجود فضای به شدت امنیتی و بی‌رحم در ایران امکان وقوع ندارد.

۳ـ از میان سه رویکرد به «#جنبش‌های_اجتماعی»، رویکرد «#جامعه_مدنی» و آن‌چه امثال #آلن_تورن، #هابرماس و #مانوئل_کاستلز به دنبالش بوده‌اند در شرایط کنونی ایران امکان تحقق ندارد زیرا بنا به نگاه کاستلز، «#جامعه_شبکه‌ای» با «قدرت هویت‌بخش» باید تعامل داشته‌باشد حال آن‌که در ایران این گونه نیست.

۴ـ رویکرد «نهادی» به «جنبش‌های اجتماعی» بنا به نظر #سیدنی_تارو عمدتاً در میان اقلیت‌های منسجم مانند مهاجران کُرد در لندن یا الجزایری‌ها در فرانسه شکل گرفته‌است و بر این اساس بسا در آینده‌ای نه چندان دور متأسفانه شاهد جنبش‌های خشونت‌بار قومی در ایران باشیم.

۵ـ رویکرد «#رفتارگرایی» به جنبش‌های اجتماعی بنا به نگاه #هربرت_بلومر در «#برساخت اعیان ذهنی» است پس وظیفه‌ی ما در شرایط انسداد سیاسی در ایران، همین مطالبه‌گری‌های فردی و گاه پر هزینه است.

۶ـ بنا به وجود رابطه‌ی #اعتقادی بین تعداد قابل توجهی از مردم با #نظام_حکم‌رانی، #فروپاشی_سیاسی در ایران زمان‌بر خواهد‌بود اما اکنون فروپاشی اجتماعی در وضعیت بحرانی است.

۷ـ یکی از نشانه‌های «فروپاشی اجتماعی» دود شدن و به هوا رفتن #طبقه_متوسط است که گویا کارخانه‌ای فاقد سوخت است. محو طبقه‌ی متوسط، ایران را دو قطبی و رویارو کرده و اینک حدود ۸۰ درصد مردم در طبقه‌ی #فقیر تعریف می‌شوند. تورم حدود ۴۰ درصدی در ایران و نیز هزینه‌های خوراکی و آشامیدنی طبقه‌ی مرفه #جامعه که حدود ده برابر #طبقه_فقیر و هزینه‌های تفریح و حمل و نقل و ارتباطات ثروت‌مندان که بیش از پنجاه برابر طبقه‌ی فقیر است نشان از فروپاشی اجتماعی دارد.

۸ـ ایران، یک «#جامعه_سیاسی» است که با استفاده‌ی ابزاری از «#عقلانیت»، استراتژی‌اش حفظ #قدرت به هر قیمتی است. در ایران، «جامعه‌ی مدنی» کم‌رنگ است و تقویت پیوندهای متقابل بین مردم و نظام در اولویت قرار ندارد. بر همین اساس ارکان جامعه‌ی مدنی مانند #تشکل‌ها و #انجمن‌های_غیر_دولتی کم‌توانند.

۹ـ نقطه‌ی «#امید_اجتماعی» در ایران آتی، فروریختن سمبل‌های قدرت‌مند اعتقادی و رهبری است. پس از آن دوره، نزاع‌های خشونت‌بار بین دین‌دارانی که اینک ثروت‌مند هم شده‌اند با نیروهای مدافع جامعه‌ی مدنی شدت خواهد گرفت.

| پخش رسانه:
ـ شنیداری 👉

ـ خواندنی 👉 (متن خلاصه‌ی این نشست در پیوست این پست برگرفته از کانال مجمع دانش آموختگان دانشگاه صنعتی شریف 👉)

به زودی متن کامل این گفت‌وشنود، منتشر خواهد شد.

| راهنمایی و پشتیبانی فنی

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| ابر‌بحران «تناقض بین مدرنیته و مذهب‌گرایی»: آینده‌ی ایران!

| شنبه ۲ امرداد ۱۴۰۰

| گفت‌و‌شنود دکتر احمد بخارایی و دکتر عباس نعیمی جورشری، در نشست «بررسی گسل‌های اجتماعی» از رشته‌برنامه‌ی گفت‌وگو با جامعه‌شناسان انصاف نیوز | برگزار شده در یکشنبه ۲۰ تیر ۱۴۰۰

| ویدئو: YouTube | Instagram 👉

| فایل شنیداری👉

| در ۲۰ تیر ۱۴۰۰ با سایت خبری ـ تحلیلی انصاف نیوز، یک گفت‌و‌شنود صریح اینستاگرامی در موضوع «حال و آینده‌ی جامعه‌ی ایران» داشتم. این سایت اقدام به گفت‌و‌شنود با #جامعه‌شناسان کرده و قبل از من با سه عزیز یعنی آقایان: حسن محدثی، سعید مدنی و سید جواد میری صحبت کرده بود. امیدوارم این نشست‌ها که به همت آقای دکتر نعیمی آغاز شده تداوم یابد. در این گفت‌و‌شنود ۸۰دقیقه‌ای اشاره کردم،

ـ به: وجود «تناقض» بین #مدرنیته و مذهب‌گرایی در ایران به عنوان تنها «#ابربحران»،

ـ به: شکاف آشتی‌ناپذیر بین دو طبقه‌ی #فرادست و #فرودست در ایران و تبخیر #طبقه_متوسط، هم به عنوان «علت» بحران‌های بعدی و هم «معلول» ناکارآمدی #نظام_سیاسی،

ـ به: «اختلال در #نظام_اجتماعی کنونی» ایران حتی از منظر #جامعه‌شناسی محافظه‌کارانه پارسونزی چه رسد به منظر انتقادی نومارکسیستی،

ـ به: «گریز‌ناپذیری» وقوع #انقلاب_اسلامی در سال ۵۷ به دنبال مجموعه عواملی که خمیر‌مایه‌اش «رویکرد ارتجاعی دینی» بود،

ـ به: رخ‌نمایی «#خشونت» در ایران به عنوان «محصول تحقیر شدن» در جریان «#هویت‌یابی» قشرهای اجتماعی،

ـ به: چرایی «نفی آرزوهای لازمی که افلاطون در کتاب #جمهور می‌گوید» از سوی حکومت شیعی‌مسلک در ایران،

ـ به: وجود «چهار نسل #جامعه‌شناس در ایران» پس از انقلاب و گفت‌و‌شنود ضعیف آن‌ها با هم و نشانده‌شدن عمدتاً «#جامعه‌سنجی» به‌جای «جامعه‌شناسی»،

ـ به: تحلیل روند انتخابات اخیر #ریاست‌جمهوری در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ و اشاره به «پیش‌بینی نتایج» آن در نوشته‌ها و گفت‌و‌گوهایم در قبل از #انتخابات در موضوع کمّ و کیف «#عدم_مشارکت»،

ـ به: فشار «#وزارت_اطلاعات» به من و بسا دیگر جامعه‌شناس‌ها برای عدم گفت‌و‌گو با رسانه‌های بیرونی و دعوت به خفه‌خوان گرفتن و «نگرانی #حاکمیت» نسبت به طرح و تحلیل «مسائل اجتماعی» بیش از طرح مسائل سیاسی به عنوان واقعیت‌های فراگیر پیرامونی و نیز سانسور بخش‌های اصلی تحلیل در روز‌نا‌مه‌های کشور که ترسان و لرزان هستند،

ـ به: آینده‌ی ایران و نقش بی‌بدیل عوامل ویژه در روند تحولات آتی مانند در قید حیات نبودن رهبری در سطح «خُرد» و وجود رسانه‌ها و اپوزیسیون متشکل از خیل عظیم پناهندگان و فراری‌داده‌شده‌ها در سطح «میانه» و محاسبات بین‌المللی در سطح «کلان»،

ـ به: «#فروپاشی_اجتماعی» به عنوان «عامل زمینه‌ای» در تحولات قریب‌الوقوع،

ـ به: پاسخ به پرسش چه باید کرد؟ و لزوم «#کنش‌گری_فردی» به نحو «ایجابی» و «#نافرمانی_مدنی» به نحو «سلبی» به عنوان #کنش‌گری_جمعی به قصد رساندن پیام به صاحبان قدرت در شرايطی که گوش‌های حاکمیت کر شده‌است،

- و به: …

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
نشست گسل‌های اجتماعی در ایران | گزیده‌ی ۵ (۴ دقیقه):
… در پاسخ به پرسش: «چه باید کرد؟» اشاره دارم به لزوم #کنش‌گری فردی در هر سطح و به اندازه‌ی توان هر کس، چرا که در غیاب #احزاب و تشکل‌های واقعی، امکان کنش‌گری جمعی وجود ندارد الا این‌که از نوع «سلبی» باشد یعنی «#نافرمانی_مدنی». تأسف به حال جامعه‌ای که حاکمانش آن‌قدر تمامیت‌خواه و آن‌قدر کر و کورند که راهی به جز نافرمانی مدنی برای مردمانش باقی نمی‌گذارند! …

| ۴ دقیقه از ۸۰ دقیقه گفت‌و‌شنود دکتر #احمد_بخارایی (#جامعه‌شناس) با سایت انصاف نیوز در ۲۰ تیر ۱۴۰۰ در موضوع: بحران‌های اکنون و آتی در ایران

| نسخه‌ی کامل 👇
https://t.me/dr_bokharaei/553

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
⟩ مبانی جامعه‌شناختی «مقاومت مدنی» و کنش‌گری سلبی
(با تأکید بر انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳)

| سه‌شنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۳

| نشست «نسبت کنش‌گری مدنی با ساختارهای سیاسی در جامعه» به میزبانی گروه هم‌اندیشی جامعه‌شناسی | برگزار شده در ۶ تیر ۱۴۰۳
https://t.me/hamandishi1401/890

| فایل شنیداری:👇
https://drive.google.com/file/d/1uMZHhlZAmlVeFetvxReUVHnFy5zGZ6eF/view?usp=drivesdk

| #احمد_بخارایی: در نشست مجازی «تحلیل رابطه کنش‌گری مدنی با ساختارهای سیاسی در جامعه» به این موضوعات پرداختم:

۱ـ دو نوع کنش عقلانی که #ماکس_وبر مطرح می‌کند شامل: معطوف به هدف و معطوف به ارزش که اولی با پیش‌فرض «هدف وسیله را توجیه می‌کند» ملاکش «درست بودن منطقی» و نتیجه‌گراست اما دومی، ملاکش «خوب بودن ارزشی» و تکلیف‌گرا بر اساس گزاره‌های اخلاقی است.

۲ـ #عدم_مشارکت در #انتخابات_ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ به عنوان یک «کنش عقلانی معطوف به ارزش».

۳ـ انواع کنش مدنی ایجابی و سلبی شامل:

ـ مقاومت منفی (Civil resistance) به معنای ایستادگی بدون خشونت در قالب کوشش‌های سازمان‌دهی شده مانند تحصن و اعتصاب.

ـ #نافرمانی_مدنی (Civil disobedience) در قالب یک کنش قانونی و نه ستیزه‌جویانه.

ـ سرپیچی عمومی به صورت نافرمانی مدنی گسترده در حکومت‌های استبدادی و تک‌حزبی (بنا به قول #لیپست).

۴ـ ویژگی‌های نافرمانی مدنی در نگاه #جان_رالز: زمانی که قوانین مرزهای بی‌عدالتی را درنوردند، #عدالت_نسبی در #جامعه حاکم باشد، نظام فاسد نباشد، حرکتی علنی و مسالمت‌آمیز، اقدام سیاسی خلاف قانون برای ایجاد تغییر در قانون، بر پایه‌ی اخلاق شخصی و آموزه‌های دینی و منافع گروهی نباشد و بالاخره واقع‌گرا باشد.

۵ـ فعّال اجتماعی (Social Activist) و کنش‌گری در عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با وظایف: فعالیت سیاسی برای تحقق #عدالت_اجتماعی، آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی نسبت به مسائل اجتماعی، تحقیق و تحلیل داده‌ها، توسعه و اجرای پروژه‌های اجتماعی، نظارت بر فعالیت‌های سازمانی، ایجاد تغییرات قانونی و توجه ویژه به زنان و قشرهای آسیب‌پذیر.

۶ـ چهار نوع حکومت: حکومت دموکراتیک، حکومت توتالیتر و تمامیت‌خواه در مقابل پلورالیزم با یک دیکتاتوری ایدئولوژیک، حکومت اتوریتر و اقتدارگرا با یک دیکتاتوری سیاسی و حکومت فاشیستی.

۷ـ کارآیی و ضرورت «نافرمانی مدنی» و «#مقاومت_مدنی» در ایران کنونی با ساختار «شبه توتالیتر».

۸ـ بی‌معنا بودن «#انتخابات» در حکومت‌هایی که ملی و قانونی تمام‌عیار نیستند و قدرت، از نوع شخصی است و به جای دیوان‌سالاری عقلانی، دیوان‌سالاری باندی و تا حدودی فساد‌آلود وجود دارد.

ضمن پوزش بابت وجود ایراد در فایل شنیداری، لطفاً بشنوید و نقد فرمایید.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |