جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.93K subscribers
68 photos
21 videos
1 file
680 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
❇️ کارخانه‌ی تولید نارضایتی

🗓 شنبه ۱۲ بهمن ۱۳۹۸

📰 گزارش روزنامه‌ی ایران درباره‌ی ضرورت اصلاح سیستم اداری و #بوروکراسی کشور در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی ، آذر صائمیان و داوود محمدی | منتشرشده در شماره‌ی ۷۲۵۹، یک‌شنبه ۲۹ دی ۱۳۹۸

👈 نمایش گزارش:

⟩⟩ «نخستین بحث در سطح #ساختار_اداری، موضوع #گزینش است. یعنی باید بررسی کرد که افراد بر چه اساس و ملاکی انتخاب می‌شوند. همان‌طور که می‌دانید در مدت این چهار دهه ملاک‌های گزینشی بیش از آنچه که #تخصص‌محور باشند، براساس ملاک‌های تعهدی و اغلب به معنای تعهد صوری بوده است. یعنی کسی که اهل تظاهر، ریا و پنهان‌کاری باشد این مجال را دارد که خود را متعهد نشان دهد. بر این اساس گاهی اوقات این ملاک‌ها از آن چیزی که باید باشد تا آن چیزی که هست ۱۸۰ درجه تغییر جهت داده‌اند.»

⟩⟩ «متأسفانه وقتی فردی مدیر سازمان یا نهادی می‌شود یک «ناشایسته‌سالاری» در سطح کلان جریان می‌یابد و از معاونین تا سطوح پایین‌تر را مطابق میل و علایقش جابه‌جا می‌کند.»
بااین حساب بخش عمده‌ای از #نارضایتی امروز #شهروندان ایرانی را می‌توان به حساب سیستم تولید دردسر و کارخانه‌ی تولید نارضایتی اداری گذاشت. سیستمی که تنها یک بخش آن در اختیار دولت‌ها است و البته همان بخش هم می‌تواند گفتمان هر دولتی را بی‌اثر یا کم‌اثر کند. آیا نقشه‌ای اساسی برای روزآمد و کارآمدکردن نظام اداری کشور داریم؟ آیا می‌توانیم با پرداختن به اصلاحات جزئی آرام‌آرام از این تله‌ی بزرگ رها شویم یا نیازمند یک اصلاح فراگیر و سیستمی هستیم؟ پاسخ این پرسش‌ها با شما.

«اگر با نگاه من هم‌سو هستید لطفاً ـ با درج منبع ـ بازنشر کنید.»

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ نظام سیاسی در جامعه‌ی فروپاشیده، "دغدغه‌مندی" افراد را تبدیل به "غر زدن" می‌کند. چرا؟

🗓 پنج‌شنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی آفتاب یزد درباره‌ی سطح دغدغه‌مندی شهروندان در گفت‌وگو با #احمد_بخارایی و سید جواد میری | منتشرشده در شماره‌ی ۵۹۴۲، شنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۹

👈 نمایش گزارش
بخش‌هایی از گفته‌‌ی احمد بخارایی در این مصاحبه:

… بدترین حالت برای جامعه‌ی ما، روی آوردن اعضای #جامعه به #غرزدن و #منفی‌بافی است که نشان از «#فروپاشی_اجتماعی» در جامعه‌ی ما دارد …

… «منفی‌بافی» پی‌آمد «غر زدن»‌های بی‌حاصلی است که وقتی افراد در یک جامعه نسبت به «دغدغه‌مندی»های‌شان پاسخ نگیرند اتفاق می‌افتد …

… «غر زدن» دارای چهار عنصر مفهومی است: #نارضایتی، #اعتراض، #خشم و #آهسته_سخن‌گفتن. بنابراین «غر زدن» پی‌آمد #نارضایتی_اجتماعی است که در آن «#سرمایه_اجتماعی» به بازی گرفته شده است یعنی از سرمایه‌ی اجتماعی به عنوان «ابزار»، و نه «هدف» توسط #نظام_سیاسی استفاده می‌شود …

… «#دغدغه‌مندی» که ناشی از اذهان معطوف به لزوم اصلاحات در جامعه به نفع همگان است وقتی به «#مطالبه‌گری» تبدیل می‌شود اما پاسخ نمی‌گیرد و گاه در نطفه خفه می‌شود آرام‌آرام تبدیل به «غر زدن» می‌شود …

... آدم‌های دغدغه‌مند، «#فردیت‌گرا» هستند نه «#فردگرا»، یعنی با خود گفت‌و‌شنود می‌کنند در ضمن این‌که در جمع حضور دارند. فردیت‌گرایی یکی از حلقه‌های مفقوده در جامعه‌ی ما در مسیر تحولات و تغییرات اجتماعی است …

… در «سطح خرد»، اگر دغدغه‌مندی یک #زن از سوی شوهرش فهم نشود تبدیل به غر زدن می‌شود. در «سطح میانه»، اگر تربیت و فضای لازم برای بروز و ظهور دغدغه‌مندی #دانش‌آموزان یا #دانش‌جویان از سوی نهادهای #آموزشی تدارک دیده نشود، اثر منفی‌اش در سطح خرد بازتولید می‌شود. در «سطح کلان»، ساختارهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که در مصداق‌بخشیدن و تحقق «دغدغه‌مندی» بر اساس رویکرد «#برساخت‌گرایی» (#Reconstructionism) مسئولند اگر به ذهن‌ها و گروه‌ها و نهادها اجازه‌ی بروز دغدغه‌های‌شان را ندهند این آفت از طریق سطح میانی به سطح خرد منتقل می‌شود و می‌بینید که صدای زن به گوش شوهر در خانه و نیز صدای پدر و مادر به فرزندان‌شان نمی‌رسد …

… ساختارها نقش کلیدی دارند. اگر در نظام سیاسی، #مشارکت واقعی اعضای جامعه (نه به صورت #بسیج_توده‌ای و نه به صورت گله‌ی گوسفند با هدایت چوپان) به صورت دیالکتیکی و سنتز‌آفرین شکل نگیرد الگوهای رفتاری قبلی بازتولید می‌شوند و جامعه به سمت #فروپاشی بیش‌تر سوق پیدا می‌کند …

… نظام سیاسی در ایران مانع شکل‌گیری «#زبان»ی مبتنی بر جملات کوتاه و قابل فهم برای همه شده است زیرا زبان‌های غنایی و حماسی و هیجانی را می‌پسندد …

| فایل شنیداری

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ #شطحیات_اجتماعی (۱۰)

🗓 شنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۰

پراکنده خواهم گفت زیرا «زیاده»، منسجم گفته‌ایم و «زیاد»، شنیده‌ نشده‌ایم!

بهار هزار و چهارصد

سوء‌هاضمه‌ی #فمینیستی!

🖋
#احمد_بخارایی | جامعه‌شناس

۱ـ با دانشجویان ارشد #جامعه‌شناسی، درس «#جامعه‌شناسی_زنان» را به صورت مجازی در هفته‌ی گذشته داشتم. سخن از «#تبعیض_جنسیتی» بود. یکی از دانشجو‌یان از ارومیه که در #آموزش_و_پرورش، #معلم ریاضی است در ضمن این‌که موافق بود که #تبعیض جنسیتی وجود دارد در آخر صحبتش گفت: «الحمد‌لله نرخ #اشتغال زنان در پست‌های مدیریتی بالاتر در ادارات آموزش و پرورش ارومیه تقریباً دو برابر شده». این «الحمد لله»ی که او گفت ذهنم را درگیر کرد.

۲ـ به #دانشجو گفتم: فرض کنید سفره‌ای پهن شده‌ و غذای چهار نفر در آن آماده است حال آن‌که روز قبل در همین سفره، دو غذا وجود داشت. حالا غذا چند برابر شده‌است؟
گفت: دو برابر
گفتم: بسیار خوب. حالا فرض کنید ده نفر نیازمند غذا هستند و دور این سفره نشسته‌اند. حالا اگر این ده نفر از ۲۰‌درصد غذای‌‌شان به لحاظ مقدار و کیفیت صرف نظر کنند پس هر یک به چند درصد غذا نیاز دارد؟
گفت: ۸۰ درصد
گفتم: حالا آن چهار ظرف غذا (که نسبت به روز قبل دو برابر شده‌بود) چند درصد نیاز این ده نفر را که هر یک به هشتاد‌ درصد غذا هم راضی هستند پاسخ می‌دهد؟
گفت: ۵۰ درصد
گفتم: حالا این ده نفر با آن چهار ظرف غذا اگر بخواهند سر کنند آیا حداقل با پنجاه درصد توقع و انتظارشان، سفره را در پایان ترک نخواهند‌کرد و هنوز پنجاه درصد انتظارشان بی‌پاسخ باقی نخواهد ماند؟
اندکی تأمل کرد و گفت: بله درسته!
گفتم: حالا اگر این روزها تکرار شوند آیا آن افراد دچار سوء‌ هاضمه نخواهند شد؟
گفت: بله.
گفتم: پس چرا گفتید: «الحمدلله»، دو برابر شده‌است؟
گفت: متوجه نمی‌شوم منظورتان چیست!
گفتم: عزیز من، مثال آن ده نفر در اطراف سفره غذا، زنان در جامعه‌ی قرن بیست‌و‌یکمی ایران هستند که در فضای جهانی تنفس می‌کنند و آگاه به توانایی و آزادی خودشان شده‌اند و سطح توقع و انتظارات‌شان، حداقل در سطح همان هشتاد‌ درصد غذای مورد نیاز برای آن ده نفر است اما نیمی از این توقع و انتظار در این «سفره اجتماعی» پاسخ داده نمی‌شود یعنی نیمی بلاتکلیف باقی مانده‌است. پس با بحران پاسخ‌گویی به انتظارات و توقعات #زنان (بخوانید: زنان و مردان تحوّل‌جو) در ایران مواجهیم.
با اندکی خنده گفت: درست می‌گویید. از این جهت ندیده‌بودم.
گفتم: آن دو برابر شدن واگذاری پست‌های بالای اداری به زنان، همانند همان دو برابر شدن غذاها در سفره و نهایتاً پاسخ‌گویی به پنجاه‌درصد نیاز زنان است، پس این نشان از وجود «#بحران_مقبولیت» برای #نظام_سیاسی و #حکم‌رانی در ایران دارد.
گفت: می‌شود بیش‌تر توضیح دهید؟
گفتم: در مورد «بحران مقبولیت» و #فروپاشی_اجتماعی حرف‌های نا‌خوانده زیادی در کانال تلگرامی‌ام گفته‌ام اما خلاصه این‌که لوکوموتیو حکم‌رانی در ایران از قافله‌ی تحول‌جویی #شهروندان، عقب مانده و این فاصله، بیش‌تر و بیش‌تر می‌شود و بنابراین «مقبول» نمی‌افتد و هزینه‌ها را هدر می‌دهد و منابع را می‌سوزاند و به نتیجه‌ای هم نخواهدرسید. پس آیا حالا هم خواهی گفت: «الحمدلله»؟
خندید و گفت: خیر!

۳ـ سوء هاضمه چیست؟ آن را «دش‌گواری» هم گفته‌اند که نشانش، «درد شکم» است و می‌تواند منجر به «زخم گوارشی» شود. این سوء هاضمه، باعث «نفخ» و «آروغ» و «تهوّع» می‌شود. اینک به جای کلمات داخل گیومه بگذارید: #نارضایتی، پرخاش‌گری، تجمیع انتظارات، اعتراض‌های پراکنده و استفراغ #جامعه! حالا می‌شود: دش‌گواری اجتماعی زنان (همان: سوءهاضمه‌ی فمینیستی) که با «#نارضایتی_اجتماعی» مشخص می‌شود اینک منجر به «#پرخاش‌گری» و #خشونت‌ورزی و نیز موجب «تجمیع انتظارات» و «اعتراض‌های پراکنده» زنان شده و نهایتاً موجب «استفراغ جامعه‌»‌ی زنان (بخوانید: همه‌ی #مدنیت‌طلبان) خواهد شد یعنی آن‌چه را بلعیده‌اند بالا خواهند آورد و خیرش را به شرّش و «عطایش را به لقایش» خواهند بخشید. نه الحمد لله!

۴ـ می‌دانید که «بهمن» با انبوه برف، خطر‌بار می‌شود و آن در کشورهای در حال توسعه با «بهمن‌شکن» مواجه می‌شود تا قبل از رسیدن به زمین هموار، کم‌تر آسیب‌رسان شود اما در ایران #شیعی، بهمن‌ها (بخوانید:بحران‌ها) هم‌چنان در سراسیبی تند در حرکتند و این هم نشانی دیگر از «فروپاشی اجتماعی» است.

تا خرداد ۱۴۰۰ و ایام #انتخابات، باز هم از این #شطحیات خواهم گفت.

| t.me/dr_bokharaei

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها:

| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| شعارهای توخالی

| سه‌شنبه ۱۱ آبان ۱۴۰۰

| گزارش روزنامه‌ی جهان صنعت درباره‌ی فشار اقتصادی بر مردم در گفت‌وگو با احمد بخارایی و بیژن مقدم | منتشرشده در سه‌شنبه ۱۱ آبان ۱۴۰۰، شماره‌ی ۴۸۵۹

| نمایش گزارش:👇
https://jahanesanat.ir/?p=212330

| #احمد_بخارایی: در سال ۱۳۹۴ در #انجمن_جامعه‌شناسی ایران در خصوص فقر نشستی برگزار کردیم و در آن نشست برای نخستین‌بار خط فقر در شهرهای بزرگ را ماهی پنج میلیون تومان محاسبه کردم، اما برخی از همکاران ما به این مورد اعتراض کردندکه بنده اغراق می‌کنم. همچنین دو سال پیش دوباره #خط_فقر را برای خانواده چهار نفره هشت میلیون تومان اعلام کردیم، این درحالی است که امروزه خط فقر در شهرهای بزرگ مرز ۱۰ میلیون تومان را هم رد کرده است. در نتیجه از آن زمان تاکنون ما جامعه‌شناس‌ها بارها هشدار دادیم که محرومان به بهانه‌های مختلف #اعتراض می‌کنند و ماهیت آن هم #سیاسی نیست بلکه #اقتصادی است. ولی طی این سال‌ها همه در خواب بودند و صدای ما به گوش کسی نرسید. در حال حاضر هم وضعیت به همین منوال است. البته قضیه اعتراض #محرومان امری جدید نیست. وی گفت: دولت‌ها به نفع مردم شعار می‌دهند ولی تاکنون عملی نشده است. چه بسا در این دوران #اختلاف_طبقاتی بیشتر شده و نوکیسه‌ها پولدارتر شدند. در نتیجه روند افزایش فاصله طبقات منجر به افزایش #نارضایتی #جامعه می‌شود. به نظرم بهتر است دولت کمتر شعار حمایت از محرومان دهد زیرا وقتی اجرایی نمی‌شود نارضایتی مردم بیش‌تر می‌شود. هیچ‌کدام از شعار‌های دولت‌ها عملی نمی‌شود زیرا به لحاظ ساختاری امکان‌پذیر نیست.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |