جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
3.93K subscribers
68 photos
21 videos
1 file
680 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
🗓 دوشنبه ۸ مهر ۱۳۹۸

❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات «#مجلس_شورای_اسلامی» در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۳ | سومین مکث:
آشفتگی و بی‌عدالتی قضایی

⟩⟩
۱ـ در یادداشت ۱ از این مجموعه با عنوان: «نخستین مکث: فروکاهش جمهوری اسلامی» یادآور شدم که «#جمهوریت» با تعریف: اکثریت‌گرایی، به: «حاکمیت» فروکاهش یافته است که بنا به اصول ۲، ۹۸ و ۹۹ قانون اساسی اجرای قانون، همواره وابسته به نظر فقها و اعضای #شورای_نگهبان بوده است و نیز «اسلامیت» هم به «#تشیع با تفسیر ویژه» فروکاهش یافته است. بنابراین با تقلیل «#جمهوری_اسلامی» موعود در سال ۱۳۵۸ به «#حاکمیت_شیعی»، گویا یک دگردیسی اتفاق افتاده است.

⟩⟩ ۲ـ در یادداشت ۲ از این مجموعه با عنوان: «دومین مکث: فروکاهش مفاهیم سه‌گانه‌ی: امنیت، اقتدار و وحدت ملی» یادآور شدم که دو عنصر اصلی در تعریف «#وحدت_ملی» یعنی: «همه» و «اراده»، به: «برخی» و «تصمیم سهام‌داران در قدرت» تقلیل یافته است و نیز دو عنصر اصلی «#اقتدار_ملی» یعنی: «مشروعیت» و «اعتماد»، به: «مشروع‌سازی با زور» و «عادت دادن به پذیرش قدرت» فروکاهش یافته‌است و ایضاً دو عنصر اصلی «#امنیت_ملی» یعنی: «حفاظت» و «منافع»، به: «حراست از قدرت به رغم افزایش تهدیدات خارجی» و «منافع جناحی» تقلیل یافته است.

⟩⟩ ۳ـ اینک به نظر می‌رسد #نظام_قضایی در ایران که جایگاه ویژه‌ای در روندهای مذکور در بندهای ۱ و ۲ داشته است بیش از پیش با آشفتگی مواجه است. این روزها دیده‌ می‌شود که #نظام_سیاسی کنونی حاکم در ایران برای مبارزه و رویارویی با مخالفانش در خارج کشور به خانواده‌هایشان در داخل حمله می‌کند مانند آن‌چه بر سر خانواده‌ی #مسیح_علی‌نژاد آورده‌اند که البته بر سر دیگر خانواده‌ها هم کم و بیش آورده بودند. آیا او نارضایتی «ایجاد» می‌کند یا نارضایتی‌ها را «مانیتور» و برجسته می‌سازد؟ علاوه بر این، سیل دستگیری‌ها و احکام سنگین برای #فعالان_کارگری و نیز برای فعالان حوزه‌های مجازی حکایت از یک #بی‌عدالتی عریان دارد. به نظر نمی‌رسد این‌گونه رویه‌ها جنبه‌ی اتفاقی داشته باشد بل‌که در باورهای سیاسی حاکمیت ریشه دوانده است.

⟩⟩ ۴ـ یکی از بستر‌سازهای بی‌عدالتی‌، مجلس شورای اسلامی است به‌گونه‌ای که برای افزایش #سن_ازدواج دختران کودک از پانزده سال به شانزده سال، چند سال است فراکسیون #زنان مجلس با احتیاط و رعب، پیشنهادی به کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس داده اما موافقت نشده است حال آن‌که حتی در کشور خشک‌مغزی مانند #عربستان_سعودی هم اینک حداقل سن ازدواج دختران شانزده سال است. از سوی دیگر در همین کمیسیون در مرداد ماه امسال تصویب می‌شود که: «طبق ماده‌ی ۲ الحاقی به #قانون_مجازات_اسلامی، بدعت‌گذاری و تحریف در #دین_اسلام یا ارتکاب هر فعالیت آموزشی یا تبلیغی انحرافی دیگر مغایر یا مخل به #شرع مقدس #اسلام در فضای واقعی یا مجازی یا ایجاد تسلط روانی و جسمی بر انسان در قالب #فرقه یا هر گروه مجرمانه‌ی سازمان یافته‌ی دیگر، #جرم محسوب می‌شود و رفتار مرتکب، چنان‌چه مشمول حد نباشد به حبس و جزای نقدی درجه‌ی پنج یا یکی از دو مجازات و هم‌چنین محرومیت از حقوق اجتماعی محکوم می‌شود». این‌گونه باب نوینی در داوری برای فعالیت‌های اجتماعی و انتقادی نسبت به حاکمیت شیعی گشوده‌ شده است تا #قاضی با تشخیص خود به هر انتقادی نسبت به باورگرایی مذهبی، برچسب «#فرقه‌گرایی» بزند. در ادامه‌ی همین مصوبه‌ی کمیسیون مجلس آمده: «به منظور تشخیص و تعیین مصادیق فرقه‌ها و گروه‌ها و جریانات انحرافی و تکفیری و افعال مجرمانه موضوع این ماده، قاضی نظر کارشناسی #وزارت_اطلاعات را به عنوان مسئول مبارزه با گرو‌ه‌ها و فرقه‌های انحرافی، تکفیری و ضاله و حسب مورد، نظر مدیریت #حوزه_علمیه_قم را اخذ خواهد‌ کرد»! در ادامه‌ی این ماده‌ی الحاقی، ذیل تبصره‌ای اشاره شده است که نگارش، انتشار و در دسترس قراردادن کتب و مجلات و مقالات در فضای حقیقی یا مجازی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای و سایر وسایل ارتباط جمعی در اجرای افعال مجرمانه‌ی موضوع این ماده، جرم محسوب می‌شود. بر این اساس اینک من هم که دست به قلم دارم مجرمم. حال چه‌گونه می‌توان در انتخابات اسفند ۱۳۹۸ مشارکت کرد و این رویه را استحکام بخشید؟!

* تا انتخابات هر هفته یک دلیل #اجتماعی برای درنگ‌کردن بیان خواهد شد. نگاه یک #جامعه_شناس، معطوف به کارکردهای یک #نظام_اجتماعی است و بر این اساس، هر نوع #نظام_سیاسی که دارای کارکرد برای همه‌ی قشرها باشد دارای اعتبار است.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
🗓 دوشنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۸

❇️ آیا برای شرکت در #انتخابات «#مجلس_شورای_اسلامی» در اسفند ۱۳۹۸ باید تجدید نظر کرد؟

| #احمد_بخارایی، #جامعه‌شناس |

| یادداشت ۴ | چهارمین مکث:
#سرکوب #منتقدان

⟩⟩ ۱ـ در یادداشت‌های یک، دو و سه متذکر شدم که به این دلایل نمی‌توان به سهولت تصمیم گرفت که در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ شرکت کرد:

⟩ الف ـ فروکاهش «جمهوری اسلامی» به «#حاکمیت_شیعی» به‌گونه‌ای که «#جمهوریت» با تعریف: #اکثریت‌گرایی، به: «حاکمیت» و نیز «اسلامیت» هم به «تشیع با تفسیر ویژه» تقلیل یافته است.

⟩ ب ـ فروکاهش عناصر اصلی در مفاهیم سه‌گانه‌ی: «امنیت، اقتدار و وحدت ملی» به‌گونه‌ای که عناصر «همه» به: «برخی» و «اراده همگان» به: «تصمیم سهام‌داران در قدرت» و نیز عناصر «#مشروعیت» و «#اعتماد» به ترتیب به: «مشروع‌سازی با زور» و «عادت‌دادن به پذیرش قدرت» و ایضاً دو عنصر اصلی در تعریف «امنیت ملی» یعنی: «حفاظت» و «منافع» به: «حراست از قدرت به رغم افزایش تهدیدات خارجی» و «منافع جناحی» تقلیل یافته‌است.

⟩ ج ـ وجود آشفتگی قضایی که نمونه‌های اخیرش هجوم به خانواده‌های متهمین به جرائم سیاسی و نیز الحاق ماده‌ی ۲ به #قانون_مجازات_اسلامی است که بر اساس آن قاضی می‌تواند با تشخیص خود به هر انتقادی نسبت به باورگرایی مذهبی، برچسب «فرقه‌گرایی» بزند و حتی نگارش، انتشار و در دسترس قراردادن کتب و مجلات و مقالات در فضای حقیقی یا مجازی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای و دیگر وسائل ارتباط جمعی در اجرای افعال مجرمانه موضوع این ماده، جرم محسوب ‌شود.

⟩⟩ ۲ـ همه‌ی ما بارها واژه‌ی «#اپوزیسیون» را شنیده‌ایم. هر چند آن‌چه در ذهن شنونده از این واژه شکل می‌گیرد معنای «#براندازی» است اما این معنا شامل بخشی از همه‌ی معنا است. اپوزیسیون به گروه‌های «#مخالف» اطلاق می‌شود که عمدتاً شامل سه نوع است:

⟩ الف ـ «#اقلیت‌های_مذهبی» که با فشار هنجاری و قانونی مذهب حاکم نسبت به خود مخالفت می‌کنند. این دسته وارث اعتقاداتی هستند که خود در ایجاد آن نقش قابل توجهی نداشته‌اند و اینک نسبت به باورهای خود تعصب می‌ورزند و طبیعتاً انتظار دارند که محترم شمرده شوند.

⟩ ب ـ «#مخالفان_اجتماعی» که بنا بر وجود مسائل و نابهنجاری‌ها و بحران‌های اجتماعی موجود به حاکمیت مذهبی در ایران معترض هستند و با بخش‌هایی از نظام سیاسی مانند نوع انتخابات پارلمانی که به بحران‌های اجتماعی دامن زده‌است مخالفت می‌ورزند.

⟩ ج ـ «#مخالفان_سیاسی» که شکل حداکثری آن به «براندازان» تعبیر ‌می‌شوند و کم و بیش به روش‌های #آنارشیستی متمایل‌اند. این مخالفان سیاسی هم‌گون نیستند و طیف‌گونه هستند به گونه‌ای که برخی از آن‌ها به شکل حداقلی در داخل کشور به بخش‌هایی از نظام سیاسی اعتراضات جدی دارند مانند وجود «دولت پنهان و موازی» یا به موارد دیگر که عملاً #نظام_سیاسی را فاقد کارکرد کرده است.

⟩⟩ ملاحظه می‌شود که اپوزیسیون یا مخالفان حاکمیت مذهبی در ایران کنونی از تنوع برخوردار است و بسا بسیاری جامعه‌شناسان در گروه دوم قرار گیرند. بر این اساس انتظار می‌رود که یک نظام برای مخالفانش #حق اظهار نظر و رسمیت قائل باشد حال آن‌که نظام سیاسی در ایران فقط برای موافقانش رسمیت قائل است و همه‌ی مخالفانش را «اپوزیسیون» به معنای «برانداز» قلمداد می‌کند و در نهایت، این مخالفان با فشارهای وارده از سوی نظام سیاسی در یکی از این سه حالت به سر می‌برند: #سکوت درد‌آور، #زندان یا #فرار!

⟩⟩ چرا نباید مخالفان از حق اظهار نظر برخوردار باشند؟ آیا #دموکراسی به معنای حق قائل شدن برای اقلیت مخالف نیست؟ اگر دموکراسی صرفاً به معنای «حاکمیت اکثریت شکننده» باشد آیا این یک دموکراسی دروغین و دیکتاتوری نیست؟ چرا نباید هشدارهای چند دهه‌ی گذشته‌ی جامعه‌شناسان و منتقدان اجتماعی جدی گرفته شود و همه «برانداز» قلمداد شوند؟ به نظر می‌رسد این رویه، جنبه‌ی «ساختاری» دارد و همواره در طول دهه‌های گذشته گریبان جناح‌های #اصول‌گرا و #اصلاح‌طلب صاحب قدرت را به اشکال گوناگون گرفته است. این «ساختاری» بودن حکایت از لزوم یک مواجهه‌ی جدی با این روش نابخردانه و آسیب‌رسان دارد. بسا عدم شرکت در انتخابات مجلس در اسفند ۹۸ به عنوان یک «وظیفه» به منظور آگاهی‌رسانی با روشی نوین یعنی «مبارزه‌ی منفی» که مسبوق به سابق نیست این ساختار اجتماعی که جامعه را با «#ابربحران_ناکارآمدی» مواجه ساخته است فرو ریزد. ما در مرحله‌ی تاریخی خاصی قرار داریم که «تحول‌جویی» تنها هدف رهایی‌بخش است.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال forward شود یا با درج پیوند پست و کانال «جامعه‌شناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |