#Тиббиёт_тарихи
Шифокор ва фармацевтнинг вазифалари қадимдан алоҳида белгиланган
Дорихоналар бошиданоқ савдо корхоналари орасида алоҳида ўрин тутган. Уларнинг ташкил этилиши, иш шакллари, ишчиларнинг малакаси, дори-дармонлар нархлари, уларни чиқариш ва сақлаш тартиби қонун кучига эга бўлган қоидалар билан тартибга солинган.
Бунга ўз даврининг энг ўқимишли одамларидан бири, Сицилия қироли ва Рим империясининг императори Фредерик II Штауфен (1194-1250) нинг фармони далолат беради.
1224 йилда нашр этилган ушбу ҳужжат биринчи марта шифокор ва фармацевтнинг функцияларини ажратиб кўрсатган. Шифокорларга дори-дармонларни тайёрлаш ва сотиш тақиқланган, фармацевтларга эса беморларни даволаш тақиқланган, яъни ҳар ким ўзи "юқори даражада ихтисослашган" бизнес билан шуғулланиши керак эди, чунки иккала соҳа инсонлар соғлиги, ҳаёти билан боғлиқ бўлганлиги учун ҳам ўта масъулиятли ва мураккаб вазифалардир.
Каналга уланиш👇
@doridarmon_ak
Шифокор ва фармацевтнинг вазифалари қадимдан алоҳида белгиланган
Дорихоналар бошиданоқ савдо корхоналари орасида алоҳида ўрин тутган. Уларнинг ташкил этилиши, иш шакллари, ишчиларнинг малакаси, дори-дармонлар нархлари, уларни чиқариш ва сақлаш тартиби қонун кучига эга бўлган қоидалар билан тартибга солинган.
Бунга ўз даврининг энг ўқимишли одамларидан бири, Сицилия қироли ва Рим империясининг императори Фредерик II Штауфен (1194-1250) нинг фармони далолат беради.
1224 йилда нашр этилган ушбу ҳужжат биринчи марта шифокор ва фармацевтнинг функцияларини ажратиб кўрсатган. Шифокорларга дори-дармонларни тайёрлаш ва сотиш тақиқланган, фармацевтларга эса беморларни даволаш тақиқланган, яъни ҳар ким ўзи "юқори даражада ихтисослашган" бизнес билан шуғулланиши керак эди, чунки иккала соҳа инсонлар соғлиги, ҳаёти билан боғлиқ бўлганлиги учун ҳам ўта масъулиятли ва мураккаб вазифалардир.
Каналга уланиш👇
@doridarmon_ak
#Тиббиёт_тарихи
Кўз касалликлари билан шуғулланувчи дастлабки шифохона 1805 йилда Москвада очилган.
Каналга уланиш👇
@doridarmon_ak
Кўз касалликлари билан шуғулланувчи дастлабки шифохона 1805 йилда Москвада очилган.
Каналга уланиш👇
@doridarmon_ak
#Тиббиёт_тарихи
Адреналин
Фанда адреналин гормони термин сифатида 1901 йилдан буён қўлланиб келинади. У биринчи марта 1905 йилда кимёвий синтез орқали олиниб, сўнг батафсил ўрганилган.
Буни қарангки, атиги 15 грамм адреналин гормони бутун ер юзидаги инсонларни “ҳаяжонга солиш” учун етарли бўларкан.
Каналга уланиш👇
@doridarmon_ak
Адреналин
Фанда адреналин гормони термин сифатида 1901 йилдан буён қўлланиб келинади. У биринчи марта 1905 йилда кимёвий синтез орқали олиниб, сўнг батафсил ўрганилган.
Буни қарангки, атиги 15 грамм адреналин гормони бутун ер юзидаги инсонларни “ҳаяжонга солиш” учун етарли бўларкан.
Каналга уланиш👇
@doridarmon_ak
#Тиббиёт_тарихи
Полиомиелитга қарши эмлаш ихтиро қилинишидан олдин беморлар "темир ўпка" машинасига жойлаштирилган, бу аппарат нафас олишни симуляция қилган.
"Темир ўпка" аппарати, тахминан 1950 йил.
https://t.me/doridarmon_ak
Полиомиелитга қарши эмлаш ихтиро қилинишидан олдин беморлар "темир ўпка" машинасига жойлаштирилган, бу аппарат нафас олишни симуляция қилган.
"Темир ўпка" аппарати, тахминан 1950 йил.
https://t.me/doridarmon_ak
#Тиббиёт_тарихи
Инсулин
1-тоифа диабет ... Бу ташхис сайёрамизнинг тахминан 10-15 миллион аҳолисига қўйилган. Улар учун деярли ягона нажот- умр бўйи инсулин инъекциясини олишдир.
1920 йилда Канадалик ёш тадқиқотчилар, жарроҳ ва физиолог Фредерик Бантинг ва тиббиёт талабаси Чарльз Бест уч ойлик тажрибалардан сўнг итларнинг ошқозон ости бези тўқимасидан инсулин олишди. 1921 йил охирига келиб, Бантинг технологияни такомиллаштирди ва туғилмаган бузоқларнинг ошқозон ости бези экстрактидан инсулин тайёрлашни бошлади.
1922 йил январ ойида Торонто болалар шифохонасида диабетнинг оғир формаси билан касалланган 14 ёшли бола клиник амалиётда биринчи марта инсулин билан муваффақиятли даволанди. Беморнинг ҳаёти сақлаб қолинди.
Шундан сўнг клиник тадқиқотлар ўтказилди, инсулинни қўллаш ва дозалаш бўйича асосий тавсиялар ишлаб чиқилди. Янги препарат 1922 йилнинг охирида фармацевтика бозорида пайдо бўлди. Инсулин патенти Торонто университетига бир долларга сотилди ва тез орада дори саноат миқиёсида ишлаб чиқарила бошланди.
1923 йилда лабараторияда тадқиқот олиб борган Фредерик Бантинг ва Джон Маклео ушбу кашфиёт учун Нобель мукофотига сазовор бўлишди. Бу инсулин учун берилган ягона Нобель мукофоти эмас. 1958 йилда молекуляр биолог Фредерик Сенгер инсулинни ташкил этувчи аминокислоталар кетма -кетлигини аниқлагани учун энг юқори илмий мукофот билан тақдирланди.
Бантинг томонидан кашф қилинган инсулин гормони диабетга қарши самарали қурол бўлиб чиқди, бу кўплаб одамларга тезда ёрдам берадиган дорилардан бирига айланди. Ва ҳозирги кунга қадар кўпчилик диабетга чалинган касаллар учун бу ҳаёт билан тенгдир.
Каналга уланиш👇
doridarmon_ak
Инсулин
1-тоифа диабет ... Бу ташхис сайёрамизнинг тахминан 10-15 миллион аҳолисига қўйилган. Улар учун деярли ягона нажот- умр бўйи инсулин инъекциясини олишдир.
1920 йилда Канадалик ёш тадқиқотчилар, жарроҳ ва физиолог Фредерик Бантинг ва тиббиёт талабаси Чарльз Бест уч ойлик тажрибалардан сўнг итларнинг ошқозон ости бези тўқимасидан инсулин олишди. 1921 йил охирига келиб, Бантинг технологияни такомиллаштирди ва туғилмаган бузоқларнинг ошқозон ости бези экстрактидан инсулин тайёрлашни бошлади.
1922 йил январ ойида Торонто болалар шифохонасида диабетнинг оғир формаси билан касалланган 14 ёшли бола клиник амалиётда биринчи марта инсулин билан муваффақиятли даволанди. Беморнинг ҳаёти сақлаб қолинди.
Шундан сўнг клиник тадқиқотлар ўтказилди, инсулинни қўллаш ва дозалаш бўйича асосий тавсиялар ишлаб чиқилди. Янги препарат 1922 йилнинг охирида фармацевтика бозорида пайдо бўлди. Инсулин патенти Торонто университетига бир долларга сотилди ва тез орада дори саноат миқиёсида ишлаб чиқарила бошланди.
1923 йилда лабараторияда тадқиқот олиб борган Фредерик Бантинг ва Джон Маклео ушбу кашфиёт учун Нобель мукофотига сазовор бўлишди. Бу инсулин учун берилган ягона Нобель мукофоти эмас. 1958 йилда молекуляр биолог Фредерик Сенгер инсулинни ташкил этувчи аминокислоталар кетма -кетлигини аниқлагани учун энг юқори илмий мукофот билан тақдирланди.
Бантинг томонидан кашф қилинган инсулин гормони диабетга қарши самарали қурол бўлиб чиқди, бу кўплаб одамларга тезда ёрдам берадиган дорилардан бирига айланди. Ва ҳозирги кунга қадар кўпчилик диабетга чалинган касаллар учун бу ҳаёт билан тенгдир.
Каналга уланиш👇
doridarmon_ak
#Тиббиёт_тарихи
Чечакка қарши вакцина
Чечак касаллиги, 3000 йил олдин Ҳиндистон ва Мисрда пайдо бўлган, узоқ вақт давомида бу инсониятга маълум бўлган энг даҳшатли касалликлардан бири бўлган. Чечак эпидемияси бутун қитъаларга тарқалган. Фақат 1980 йилда Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти дунёнинг барча ривожланган мамлакатларида чечак бутунлай йўқ қилинганини расман тан олди. Бунга оммавий эмлаш орқали эришилди.
Эмлаш усулининг асосчиси инглиз шифокори Эдуард Женнер эди. 1796 йил 14-майда Женнер саккиз ёшли болакай Жеймс Фиппсга сигир чечагига чалинган Сара Нельмс исмли деҳқон аёл қўлидаги пустулалар (лимфа) билан эмлади. Бир ярим ой ўтгач, Женнер Жеймсга ҳақиқий чечакка чалинган бемор пустуласидан лимфа юборди. Бола касал бўлмади.
Эдуард Женнер бу тажрибани 23 марта такрорлагандан сўнг, 1798 йилда "Сигир чечагининг сабаблари ва таъсирини ўрганиш" номли мақола чоп этди.
Ўша йили Британия армияси ва флотида эмлаш жорий этилди. Наполеон, ўша йилларда Франция Aнглия билан урушаётганига қарамай, Женнернинг кашфиёти шарафига олтин медал ишлаб чиқаришни буюрди ва 1805 йилда Францияда мажбурий эмлашни жорий этди.
Женнернинг кашфиёти туфайли гепатит В, дифтерия, кўк йўтал, қизилча, полиомиелит, қоқшол ва бошқа инфекцияларга қарши эмлашлар ҳамма жойда одатий ҳолга айланди.
Каналга уланиш👇
doridarmon_ak
Чечакка қарши вакцина
Чечак касаллиги, 3000 йил олдин Ҳиндистон ва Мисрда пайдо бўлган, узоқ вақт давомида бу инсониятга маълум бўлган энг даҳшатли касалликлардан бири бўлган. Чечак эпидемияси бутун қитъаларга тарқалган. Фақат 1980 йилда Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти дунёнинг барча ривожланган мамлакатларида чечак бутунлай йўқ қилинганини расман тан олди. Бунга оммавий эмлаш орқали эришилди.
Эмлаш усулининг асосчиси инглиз шифокори Эдуард Женнер эди. 1796 йил 14-майда Женнер саккиз ёшли болакай Жеймс Фиппсга сигир чечагига чалинган Сара Нельмс исмли деҳқон аёл қўлидаги пустулалар (лимфа) билан эмлади. Бир ярим ой ўтгач, Женнер Жеймсга ҳақиқий чечакка чалинган бемор пустуласидан лимфа юборди. Бола касал бўлмади.
Эдуард Женнер бу тажрибани 23 марта такрорлагандан сўнг, 1798 йилда "Сигир чечагининг сабаблари ва таъсирини ўрганиш" номли мақола чоп этди.
Ўша йили Британия армияси ва флотида эмлаш жорий этилди. Наполеон, ўша йилларда Франция Aнглия билан урушаётганига қарамай, Женнернинг кашфиёти шарафига олтин медал ишлаб чиқаришни буюрди ва 1805 йилда Францияда мажбурий эмлашни жорий этди.
Женнернинг кашфиёти туфайли гепатит В, дифтерия, кўк йўтал, қизилча, полиомиелит, қоқшол ва бошқа инфекцияларга қарши эмлашлар ҳамма жойда одатий ҳолга айланди.
Каналга уланиш👇
doridarmon_ak
#Тиббиёт_тарихи
Сальварсан
🗓 20 -асрнинг бошларида дори воситаларининг аксарияти табиатда мавжуд бўлган кимёвий бирикмалардан яратилган. Қисқача айтганда, буларнинг барчаси тозаланган ва тизимлаштирилган "халқ усуллари" эди. Фақат синтетик кимёнинг ютуқлари мақсадли равишда юқумли касалликларнинг патогенларига ёки ўсимта ҳужайраларига таъсир этувчи моддаларни яратишга имкон берди.
💊 1907 йилда австриялик шифокор Пауль Эрлих (Мечников билан биргаликда иммунитет бўйича қилган ишлари учун Нобел мукофотини олган) сифилисни даволаш учун дори - сальварсан синтез қилди, у тезда бутун дунёга тарқалди . Бу маълум бир муаммони ҳал қилиш учун яратилган биринчи дори эди.
🔬Эрлих сифилисга дори топиш учун 605 та турли хил моддаларни синтез қилди. Ва фақат 606 -тажриба омад келтирди. Химиятерапия - маълум бир касаллик билан курашиш учун махсус мўлжалланган кимёвий моддалар билан даволаш шундай туғилди. Сальварсандан кейин минглаб янги дорилар синтез қилинди.
🏥 Ҳозирда дорихоналарда сотиладиган ёки клиникаларда қўлланиладиган дориларнинг 90% синтетик дорилардир.
Каналга уланиш👇
doridarmon_ak
Сальварсан
🗓 20 -асрнинг бошларида дори воситаларининг аксарияти табиатда мавжуд бўлган кимёвий бирикмалардан яратилган. Қисқача айтганда, буларнинг барчаси тозаланган ва тизимлаштирилган "халқ усуллари" эди. Фақат синтетик кимёнинг ютуқлари мақсадли равишда юқумли касалликларнинг патогенларига ёки ўсимта ҳужайраларига таъсир этувчи моддаларни яратишга имкон берди.
💊 1907 йилда австриялик шифокор Пауль Эрлих (Мечников билан биргаликда иммунитет бўйича қилган ишлари учун Нобел мукофотини олган) сифилисни даволаш учун дори - сальварсан синтез қилди, у тезда бутун дунёга тарқалди . Бу маълум бир муаммони ҳал қилиш учун яратилган биринчи дори эди.
🔬Эрлих сифилисга дори топиш учун 605 та турли хил моддаларни синтез қилди. Ва фақат 606 -тажриба омад келтирди. Химиятерапия - маълум бир касаллик билан курашиш учун махсус мўлжалланган кимёвий моддалар билан даволаш шундай туғилди. Сальварсандан кейин минглаб янги дорилар синтез қилинди.
🏥 Ҳозирда дорихоналарда сотиладиган ёки клиникаларда қўлланиладиган дориларнинг 90% синтетик дорилардир.
Каналга уланиш👇
doridarmon_ak
#Тиббиёт_тарихи
Окомистин қандай яратилган
"Окомистин" (Мирамистин фаол моддаси) - бугунги кунда Россия, Украина ва бошқа бир қатор мамлакатларда машҳур бўлган офталмологик препарат бўлиб, 1988 йилда яратилган (тадқиқот 1973 йилда бошланган) "Космик биотехнология" дастури доирасида.
Олимлар олдига орбитал станцияларда қўлланилиши мумкин бўлган универсал антисептик воситани ишлаб чиқиш вазифаси қўйилди (ёпиқ фазо, яшайдиган космик станцияларнинг доимий бир хил ҳарорати ва намлиги патоген микроорганизмларнинг кўпайиши учун идеал муҳит ҳисобланади).
Дастлаб махфий ҳарбий дори БХ-14 кашф қилинди ва бир неча йил ўтгач, Мирамистин номига ўзгартирилди ва аҳоли учун тақдим этилди. Кейинчалик, офталмология манфаати учун мирамистинга асосланган дори-аналог - Окомистин ишлаб чиқилди, у бугунги кунда бир қатор кўз касалликлари, шу жумладан конъюнктивит учун қўлланилади.
Каналга уланиш👇
doridarmon_ak
Окомистин қандай яратилган
"Окомистин" (Мирамистин фаол моддаси) - бугунги кунда Россия, Украина ва бошқа бир қатор мамлакатларда машҳур бўлган офталмологик препарат бўлиб, 1988 йилда яратилган (тадқиқот 1973 йилда бошланган) "Космик биотехнология" дастури доирасида.
Олимлар олдига орбитал станцияларда қўлланилиши мумкин бўлган универсал антисептик воситани ишлаб чиқиш вазифаси қўйилди (ёпиқ фазо, яшайдиган космик станцияларнинг доимий бир хил ҳарорати ва намлиги патоген микроорганизмларнинг кўпайиши учун идеал муҳит ҳисобланади).
Дастлаб махфий ҳарбий дори БХ-14 кашф қилинди ва бир неча йил ўтгач, Мирамистин номига ўзгартирилди ва аҳоли учун тақдим этилди. Кейинчалик, офталмология манфаати учун мирамистинга асосланган дори-аналог - Окомистин ишлаб чиқилди, у бугунги кунда бир қатор кўз касалликлари, шу жумладан конъюнктивит учун қўлланилади.
Каналга уланиш👇
doridarmon_ak
#Тиббиёт_тарихи
Диабет касаллиги тарихи
Қандли диабет касаллиги тарихини ўрганишни қадимги Миср давридан бошлаш керак бўлади. Сабаби Мисрда яратилган эрамиздан аввалги 1500 йилда ёзилган тиббий – “Эберс папируси” да биринчи бор диабет тилга олинади.
✅ Батафсил
Расмий саҳифаларимиз:
Telegram | Facebook |Веб-сайт
Диабет касаллиги тарихи
Қандли диабет касаллиги тарихини ўрганишни қадимги Миср давридан бошлаш керак бўлади. Сабаби Мисрда яратилган эрамиздан аввалги 1500 йилда ёзилган тиббий – “Эберс папируси” да биринчи бор диабет тилга олинади.
✅ Батафсил
Расмий саҳифаларимиз:
Telegram | Facebook |Веб-сайт
#Тиббиёт_тарихи
Тарихдаги энг биринчи дорихона Ҳорун ар-Рашид қўл остида 1200 йил олдин Аббосийлар давлати вақтида, Ироқда, Бағдод музофотида бино қилинган. Ўша вақтда Бағдод маданият ва ҳазоранинг рамзи ҳисобланган. Одамлар Шарқу ғарбдан ундаги илм, янгилик ва ривожланишлардан баҳраманд бўлиш, ўзлаштириш учун келардилар.
Каналга уланиш👇
https://t.me/doridarmon_ak
Тарихдаги энг биринчи дорихона Ҳорун ар-Рашид қўл остида 1200 йил олдин Аббосийлар давлати вақтида, Ироқда, Бағдод музофотида бино қилинган. Ўша вақтда Бағдод маданият ва ҳазоранинг рамзи ҳисобланган. Одамлар Шарқу ғарбдан ундаги илм, янгилик ва ривожланишлардан баҳраманд бўлиш, ўзлаштириш учун келардилар.
Каналга уланиш👇
https://t.me/doridarmon_ak