"ШУ ИШНИ ҚИЛСАМ КОФИР БЎЛАЙ", ДЕСА...
#ақида #қасам
❓972-CАВОЛ: Мен бир ишдан сақланишга доим ҳаракат қиламан, лекин нафсимга кириб яна қилиб қўяман. Бир куни шу ишни қилмай деб айтдимки: "Агар яна бир бор шу ишни қилсам кофир бўлай" дедим. Афсуски мен яна шу ишни қилиб қўйдим, энди мен нима қилай, кофир бўлиб қолдимми, лекин алҳамдулиллаҳ Аллоҳ таолога ишонаман?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Модомики инсон Аллоҳ таолонинг борлиги ва бирлигини қалби билан тасдиқлаб, тили билан иқрор бўлиб турар экан кофир бўлиб қолмайди, лекин бундай хатарли гапларни айтмаслик керак. Сиз айтган иш куфр эмас, балки қасам ҳисобланади. Қасамни бузгани учун каффорот берилади.
وَإِنْ قَالَ إنْ فَعَلْت كَذَا فَهُوَ يَهُودِيُّ أَوْ نَصْرَانِيُّ أَوْ كَافِرٌ تَكُونُ يَمِينًا (العناية شرح الهداية)
Бир киши "Агар шу ишни қилсам яҳудий, ёки насроний, ёки кофир бўлай", деса, бу гапи қасам бўлади ("Иноя шарҳул ҳидоя" китоби).
Қасамни каффорати хоҳласа ўн кишини таомлантиради, хоҳласа уларни кийим билан таъминлайди. Бунда камида шим ва кўйлак каби кийимлар бўлиши керак. Агар бу икки ишдан бирортасига қодир бўлмаса, уч кун кетма-кет рўза тутиши лозим бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok
#ақида #қасам
❓972-CАВОЛ: Мен бир ишдан сақланишга доим ҳаракат қиламан, лекин нафсимга кириб яна қилиб қўяман. Бир куни шу ишни қилмай деб айтдимки: "Агар яна бир бор шу ишни қилсам кофир бўлай" дедим. Афсуски мен яна шу ишни қилиб қўйдим, энди мен нима қилай, кофир бўлиб қолдимми, лекин алҳамдулиллаҳ Аллоҳ таолога ишонаман?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Модомики инсон Аллоҳ таолонинг борлиги ва бирлигини қалби билан тасдиқлаб, тили билан иқрор бўлиб турар экан кофир бўлиб қолмайди, лекин бундай хатарли гапларни айтмаслик керак. Сиз айтган иш куфр эмас, балки қасам ҳисобланади. Қасамни бузгани учун каффорот берилади.
وَإِنْ قَالَ إنْ فَعَلْت كَذَا فَهُوَ يَهُودِيُّ أَوْ نَصْرَانِيُّ أَوْ كَافِرٌ تَكُونُ يَمِينًا (العناية شرح الهداية)
Бир киши "Агар шу ишни қилсам яҳудий, ёки насроний, ёки кофир бўлай", деса, бу гапи қасам бўлади ("Иноя шарҳул ҳидоя" китоби).
Қасамни каффорати хоҳласа ўн кишини таомлантиради, хоҳласа уларни кийим билан таъминлайди. Бунда камида шим ва кўйлак каби кийимлар бўлиши керак. Агар бу икки ишдан бирортасига қодир бўлмаса, уч кун кетма-кет рўза тутиши лозим бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok
ИНСОННИНГ БУ ДУНЁСИ ҚАНДАЙ БЎЛСА ОХИРАТИ ҲАМ ШУНДАЙ БЎЛАДИМИ?
#ақида
❓975-CАВОЛ: Инсоннинг бу дунёси қандай бўлса, (бахтли ёки бахтсиз) охирати ҳам шундай бўлади деб эшитдим. Шу тўғрими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бу масала “бахт” сўзини қандай тушунишга боғлиқ. Кўпчилик инсонлар “бахт” деганда дунё ҳаётида бекаму кўст яшашни тушунадилар. Ваҳоланки, оят ва ҳадисларга мурожаат қилсак, унда “бахт ва бахтсизлик” асосан иймон ва куфр масаласига боғлиқ маънода келтирилади. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бу ҳақда бундай марҳамат қилади: “У кунда фақат Аллоҳ изн берган кишиларгина гапира олурлар. Улардан бахтсизлар ва бахтлилар бордир”. (Ҳуд сураси, 105 - оят)
Муфассир уламоларнинг таъкидлашича “бахтлилар” иймон билан ўтган мўъминлардир. “Бахтсизлар” эса куфр узра вафот топганлардир. Аллоҳ сақласин.
Ибн Масъуд разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадис мазмунига кўра инсон ҳали ҳомила ҳолатида унга руҳ ато қилингандан сўнг фаришталарга унинг тўрт нарсасини ёзишга буйруқ берилади: 1. Ризқи 2. Ажали 3. Амаллари 4. Унинг бахтли ёки бахсизлиги.
Шу каби асослардан келиб чиқиб айтиш мумкинки, дунёда моддий ҳолати қандайлигидан қатъий назар иймон билан яшаб, иймон билан ўтганлар дунёда ҳам охиратда ҳам бахтлидирлар. Дунёда куфрни танлаб, куфр билан ўтганлар ҳар икки дунёда бахтсиздирлар. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok
#ақида
❓975-CАВОЛ: Инсоннинг бу дунёси қандай бўлса, (бахтли ёки бахтсиз) охирати ҳам шундай бўлади деб эшитдим. Шу тўғрими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бу масала “бахт” сўзини қандай тушунишга боғлиқ. Кўпчилик инсонлар “бахт” деганда дунё ҳаётида бекаму кўст яшашни тушунадилар. Ваҳоланки, оят ва ҳадисларга мурожаат қилсак, унда “бахт ва бахтсизлик” асосан иймон ва куфр масаласига боғлиқ маънода келтирилади. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бу ҳақда бундай марҳамат қилади: “У кунда фақат Аллоҳ изн берган кишиларгина гапира олурлар. Улардан бахтсизлар ва бахтлилар бордир”. (Ҳуд сураси, 105 - оят)
Муфассир уламоларнинг таъкидлашича “бахтлилар” иймон билан ўтган мўъминлардир. “Бахтсизлар” эса куфр узра вафот топганлардир. Аллоҳ сақласин.
Ибн Масъуд разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадис мазмунига кўра инсон ҳали ҳомила ҳолатида унга руҳ ато қилингандан сўнг фаришталарга унинг тўрт нарсасини ёзишга буйруқ берилади: 1. Ризқи 2. Ажали 3. Амаллари 4. Унинг бахтли ёки бахсизлиги.
Шу каби асослардан келиб чиқиб айтиш мумкинки, дунёда моддий ҳолати қандайлигидан қатъий назар иймон билан яшаб, иймон билан ўтганлар дунёда ҳам охиратда ҳам бахтлидирлар. Дунёда куфрни танлаб, куфр билан ўтганлар ҳар икки дунёда бахтсиздирлар. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok
НЕЧА МАРТА САЖДА ҚИЛИШИМИЗ КЕРАК БЎЛАДИ?
#ақида
❓984-CАВОЛ: Биз Қуръон курсида ўқиймиз. Устоз бир оят ўқийди. Биз талабалар орқасидан такрорлаймиз. Сажда ояти келганида ҳам шундай бўлади. Устоз оятни ўқийди. Биз эса орқасидан такрорлаймиз. Шу ҳолатда неча марта сажда қилишимиз керак бўлади?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Агар устоз сажда оятини ўқиса ва сизлар ҳам айнан ўша оятни ўқисангиз, устоздан эшитганингиз учун ҳам, ўзингиз ўқиганингиз учун ҳам битта сажда қиласизлар. Шу кифоя қилади. Шарти оят ҳам, ўқилган жой ҳам битта бўлиши лозим.
وَفِي الْبَزَّازِيَّةِ : سَمِعَهَا مِنْ آخَرَ وَمِنْ آخَرَ أَيْضًا وَقَرَأَهَا كَفَتْ سَجْدَةٌ وَاحِدَةٌ فِي الْأَصَحِّ لِاتِّحَادِ الْآيَةِ وَالْمَكَانِ ، فَعَلَى هَذَا لَوْ قَرَأَهَا جَمَاعَةٌ وَسَمِعَهَا بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ كَفَتْهُمْ وَاحِدَةٌ .
“Баззозия”да: “Киши бир одамдан сажда оятини эшитди. Айнан шу оятни яна бошқа бир одамдан эшитди. Кейин шу оятни ўзи ҳам ўқиса, асаҳҳ сўзга кўра оят ва макон битта бўлгани сабабли битта сажда кифоя қилади”, дейилган.
Шунга кўра агар бир жамоа сажда оятини ўқиса, ўқиганида баъзилари баъзиларидан эшитса, бир марта сажда қилсалар кифоя қилади. “Раддул муҳтор”. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok
#ақида
❓984-CАВОЛ: Биз Қуръон курсида ўқиймиз. Устоз бир оят ўқийди. Биз талабалар орқасидан такрорлаймиз. Сажда ояти келганида ҳам шундай бўлади. Устоз оятни ўқийди. Биз эса орқасидан такрорлаймиз. Шу ҳолатда неча марта сажда қилишимиз керак бўлади?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Агар устоз сажда оятини ўқиса ва сизлар ҳам айнан ўша оятни ўқисангиз, устоздан эшитганингиз учун ҳам, ўзингиз ўқиганингиз учун ҳам битта сажда қиласизлар. Шу кифоя қилади. Шарти оят ҳам, ўқилган жой ҳам битта бўлиши лозим.
وَفِي الْبَزَّازِيَّةِ : سَمِعَهَا مِنْ آخَرَ وَمِنْ آخَرَ أَيْضًا وَقَرَأَهَا كَفَتْ سَجْدَةٌ وَاحِدَةٌ فِي الْأَصَحِّ لِاتِّحَادِ الْآيَةِ وَالْمَكَانِ ، فَعَلَى هَذَا لَوْ قَرَأَهَا جَمَاعَةٌ وَسَمِعَهَا بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ كَفَتْهُمْ وَاحِدَةٌ .
“Баззозия”да: “Киши бир одамдан сажда оятини эшитди. Айнан шу оятни яна бошқа бир одамдан эшитди. Кейин шу оятни ўзи ҳам ўқиса, асаҳҳ сўзга кўра оят ва макон битта бўлгани сабабли битта сажда кифоя қилади”, дейилган.
Шунга кўра агар бир жамоа сажда оятини ўқиса, ўқиганида баъзилари баъзиларидан эшитса, бир марта сажда қилсалар кифоя қилади. “Раддул муҳтор”. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
Telegram | Instagram | Facebook | Tiktok
ПАЙҒАМБАРЛАРГА ТУШГАН КИТОБЛАР АЛЛОҲНИНГ КАЛОМИ ДЕЙИЛАДИМИ?
#ақида
❓988-CАВОЛ: Бошқа пайғамбарларга тушган китобларни ҳам Аллоҳнинг каломи дейиладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ҳозирги даврдаги Инжил, Таврот китобларини Мусо алайҳиссалом ва Ийсо алайҳиссаломга нозил бўлган самовий китоблар деёлмаймиз. Чунки, уларга одамлар томонида турли ўзгартиришлар киритиб юборилган. Лекин, ўз вақтида мазкур пайғамбарларга нозил бўлган асл Таврот ва Инжил китоблари Аллоҳнинг каломи дейилади.
و في شرح الطحطاوية والحق ان التوراة و الانجيل و الزبور و القران من كلام الله حقيقة
"Шарҳ Таҳтовий"да қуйидагича келтирилади: "Ҳақиқат шуки, Таврот, Инжил, Забур ва Қуръон ҳақиқатда Аллоҳнинг каломидир". Валлоҳу аълам.
#ақида
❓988-CАВОЛ: Бошқа пайғамбарларга тушган китобларни ҳам Аллоҳнинг каломи дейиладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ҳозирги даврдаги Инжил, Таврот китобларини Мусо алайҳиссалом ва Ийсо алайҳиссаломга нозил бўлган самовий китоблар деёлмаймиз. Чунки, уларга одамлар томонида турли ўзгартиришлар киритиб юборилган. Лекин, ўз вақтида мазкур пайғамбарларга нозил бўлган асл Таврот ва Инжил китоблари Аллоҳнинг каломи дейилади.
و في شرح الطحطاوية والحق ان التوراة و الانجيل و الزبور و القران من كلام الله حقيقة
"Шарҳ Таҳтовий"да қуйидагича келтирилади: "Ҳақиқат шуки, Таврот, Инжил, Забур ва Қуръон ҳақиқатда Аллоҳнинг каломидир". Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
🔗 Улашинг: @diniysavollarНАМОЗ ЎҚИЙДИЮ БАХШИЛИК ҚИЛАДИ
#ақида
❓989-CАВОЛ: Ёмон амал билан яхши амални тенг ушлаб келаётганларга динимиз қандай қарайди? Мисол: 5 маҳал намоз ўқийдию бахшилик қилади ва фол очади. Ўшанга ўхшаш.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Намоз ўқиш фарз амали, уни бажариш бандаларнинг мажбуриятидир. Агар инсон намоз ўқиб ҳам ёмон ишлардан қайтмаётган бўлса, бу яхши ҳолат эмас. Чунки Аллоҳ таоло: (Эй, Муҳаммад!) Китоб (Қуръон)дан Сизга ваҳий қилинган нарсани тиловат қилинг ва намозни баркамол адо этинг! Албатта, намоз фаҳш ва ёмон ишлардан қайтарур. Албатта, Аллоҳнинг зикри (барча нарсадан) улуғдир. Аллоҳ қилаётган ишларингизни билур (Анкабут сураси 45-оят).
Демак, Аллоҳ таолонинг ҳузурида қабул бўлган намоз ўз эгасини ёмон ишлардан, гуноҳлардан қайтариши аниқ бўлди. Шундай экан, беш вақт намозни вақтида ўқиб туриб, бошқа гуноҳлардан қайта олмаётган киши — намозларини мукаммаллигига эътибор қилиши керак бўлади. Валлоҳу аълам.
#ақида
❓989-CАВОЛ: Ёмон амал билан яхши амални тенг ушлаб келаётганларга динимиз қандай қарайди? Мисол: 5 маҳал намоз ўқийдию бахшилик қилади ва фол очади. Ўшанга ўхшаш.
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Намоз ўқиш фарз амали, уни бажариш бандаларнинг мажбуриятидир. Агар инсон намоз ўқиб ҳам ёмон ишлардан қайтмаётган бўлса, бу яхши ҳолат эмас. Чунки Аллоҳ таоло: (Эй, Муҳаммад!) Китоб (Қуръон)дан Сизга ваҳий қилинган нарсани тиловат қилинг ва намозни баркамол адо этинг! Албатта, намоз фаҳш ва ёмон ишлардан қайтарур. Албатта, Аллоҳнинг зикри (барча нарсадан) улуғдир. Аллоҳ қилаётган ишларингизни билур (Анкабут сураси 45-оят).
Демак, Аллоҳ таолонинг ҳузурида қабул бўлган намоз ўз эгасини ёмон ишлардан, гуноҳлардан қайтариши аниқ бўлди. Шундай экан, беш вақт намозни вақтида ўқиб туриб, бошқа гуноҳлардан қайта олмаётган киши — намозларини мукаммаллигига эътибор қилиши керак бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
🔗 Улашинг: @diniysavollar"ЧОРШАНБА КУНИ ИШ БОШЛАСАНГ ЯХШИ БЎЛАДИ"МИ?
#ақида
❓1014-CАВОЛ: Мен устачилик қиламан. Бир кишидан эшитиб қолдим. Сешанба куни янги иш бошлама, зиён кўрасан, ишинг юришмайди. Чоршанба куни иш бошласанг яхши, бўлади” деб китобда ўқиганман деди. Шу тўғрими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Сешанба куни ёки ҳафтанинг бошқа бирор кунида иш бошласа зиён кўриши ҳақида бирор ҳадис ёки асарда маълумот учратмадик. Балки, динимизда ҳафта кунлари ва ойлар билан шумланишдан қайтарилган. Баъзи олимлар аҳамиятли ишларни чоршанба кунида бошлашни тавсия қилиб, бунга:
ما بديء بشيء يوم الأربعاء إلا تم
яъни: “Қайси бир иш чоршарба куни бошланса албатта мукаммал бўлади”, - мазмунидаги ҳадисни далил қилиб келтирганлар. Лекин муҳаддис уламолар, ушбу ривоят тўқима эканини таъкидлашган (Манба: "Мавзуоту Мулла Али Қори", "Ал-Мақосидул ҳасана", "Аснал матолиб" ва бошқа китоблар).
Шунингдек, Абул Ҳасан Али ибн Муҳаммад Ал-Киноний ўзларининг "Танзиҳуш шариа" номли китобларида мазкур ривоят тўқима эканини айтиб ўтгандан кейин: "Саҳиҳ ҳадисларда Аллоҳ таоло нурни чоршанба куни яратгани ривоят қилинган. Илм ҳам нурдир. Агар илм нур яратилган кун — чоршанба кунида бошланса, Аллоҳ Қуръони каримда айтиб ўтганидек, ўз нурини (жумладан илм таҳсилини ҳам) итмомига — ниҳоясига етказади, деб яхши гумон қилиш мумкин", — дейдилар. Бу билан илм таҳсилини чоршанба кунида бошлаш хайрли экани келиб чиқади.
Хулоса қилиб айтганда, чоршанбадан бошқа кунда иш бошлаган киши албатта зиён кўради, деган эътиқодда бўлиш нотўғри. Шариатга мувофиқ ҳар қандай ишни хоҳлаган кунда бошлаш жоиз. Ҳафтанинг маълум бир кунини кутиш шарт эмас. Мусулмон инсон иши ривож топишини истаса бунинг сабабларини ушлаши, ҳалол меҳнат қилиши, алдовдан ва бировнинг ҳаққидан ҳазар қилиши ва Аллоҳ таолодан ишининг баракотини сўраши лозим бўлади. Валлоҳу аълам.
#ақида
❓1014-CАВОЛ: Мен устачилик қиламан. Бир кишидан эшитиб қолдим. Сешанба куни янги иш бошлама, зиён кўрасан, ишинг юришмайди. Чоршанба куни иш бошласанг яхши, бўлади” деб китобда ўқиганман деди. Шу тўғрими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Сешанба куни ёки ҳафтанинг бошқа бирор кунида иш бошласа зиён кўриши ҳақида бирор ҳадис ёки асарда маълумот учратмадик. Балки, динимизда ҳафта кунлари ва ойлар билан шумланишдан қайтарилган. Баъзи олимлар аҳамиятли ишларни чоршанба кунида бошлашни тавсия қилиб, бунга:
ما بديء بشيء يوم الأربعاء إلا تم
яъни: “Қайси бир иш чоршарба куни бошланса албатта мукаммал бўлади”, - мазмунидаги ҳадисни далил қилиб келтирганлар. Лекин муҳаддис уламолар, ушбу ривоят тўқима эканини таъкидлашган (Манба: "Мавзуоту Мулла Али Қори", "Ал-Мақосидул ҳасана", "Аснал матолиб" ва бошқа китоблар).
Шунингдек, Абул Ҳасан Али ибн Муҳаммад Ал-Киноний ўзларининг "Танзиҳуш шариа" номли китобларида мазкур ривоят тўқима эканини айтиб ўтгандан кейин: "Саҳиҳ ҳадисларда Аллоҳ таоло нурни чоршанба куни яратгани ривоят қилинган. Илм ҳам нурдир. Агар илм нур яратилган кун — чоршанба кунида бошланса, Аллоҳ Қуръони каримда айтиб ўтганидек, ўз нурини (жумладан илм таҳсилини ҳам) итмомига — ниҳоясига етказади, деб яхши гумон қилиш мумкин", — дейдилар. Бу билан илм таҳсилини чоршанба кунида бошлаш хайрли экани келиб чиқади.
Хулоса қилиб айтганда, чоршанбадан бошқа кунда иш бошлаган киши албатта зиён кўради, деган эътиқодда бўлиш нотўғри. Шариатга мувофиқ ҳар қандай ишни хоҳлаган кунда бошлаш жоиз. Ҳафтанинг маълум бир кунини кутиш шарт эмас. Мусулмон инсон иши ривож топишини истаса бунинг сабабларини ушлаши, ҳалол меҳнат қилиши, алдовдан ва бировнинг ҳаққидан ҳазар қилиши ва Аллоҳ таолодан ишининг баракотини сўраши лозим бўлади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идорасиYouTube | Instagram | Facebook | Tiktok
Фатво маркази.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#ақида
❓Вафот этган отамга савоб юбориш учун нималар қилишим керак?
Саидаҳмад домла Сайдаралиев
🔗 Улашинг: @diniysavollar
❓Вафот этган отамга савоб юбориш учун нималар қилишим керак?
Саидаҳмад домла Сайдаралиев
Ўзбекистон мусулмонлари идорасиYouTube | Instagram | Facebook
Фатво маркази етакчи мутахассиси
🔗 Улашинг: @diniysavollar
ЖИНСИНИ ЎЗГАРТИРГАН ДИНСИЗНИНГ ИСЛОМНИ ҚАБУЛ ҚИЛГАНДАН КЕЙИНГИ ҲУКМИ
#ақида
❓1060-CАВОЛ: Исломни қабул қилмаган одам, атеист, ўз жинсини ўзгартирди. Кейин Аллоҳ ҳидоят бериб Исломни қабул қилди. Шу муслим ёки муслима Исломдан аввалги жинсига қайтиши керакми ёки Исломдаги жинсида қолгани маъқулми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Маълумки, ислом ўзидан олдинги барча гуноҳларни кечирилиши ва мағфират қилинишига сабаб бўлади. Бу борада жудаям кўп ояти карима ва ҳадиси шарифларда баён этилган бўлиб, жумладан: Аллоҳ таоло Анфол сурасининг 38-оятида шундай марҳамат қилади:
قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَنْتَهُوا يُغْفَرْ لَهُمْ مَا قَدْ سَلَفَ وَإِنْ يَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ (38)
“Кoфир бўлгaнлaргa aйтинг, aгaр (куфрдaн) тўxтaсaлaр, ўтмиш (гунoҳ)лaри кeчирилур бoрдию (куфргa) қaйтсaлaр, (ундa) oлдингилaрнинг йўли (ибрaт сифaтидa) ўтгaн”. Анфол 38-оят.
Шунингдек Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз ҳадисларида бу борада шундай баён қилганлар:
قد ثبت في الصحيح عن عمرو بن العاص أن النبي صلى الله عليه و سلم قال له "يا عمرو أما علمت أن الإسلام يهدم ما كان قبله و أن التوبة تهدم ما كان قبلها"
Амр ибн Осдан ривоят қилинган саҳиҳ ҳадисда Пайғамбар алайҳиссалом унга дедилар: “Эй, Амр, Ислом ўзидан олдинги барча гуноҳларни йўқ қилиб юбориши ва тавба ҳам ўзидан олдинги барча гуноҳларни йўқ қилишини билмасмидинг?” Аҳмад ва Муслим ривояти.
Мазкур ояти карима ва ҳадиси шарифларга кўра, юқоридаги атеист ёки даҳрий бўлган кимса исломни қабул қилиши билан унинг барча гуноҳлари, жумладан ўз жинсини ўзгартириш билан боғлиқ бўлган катта гуноҳи ҳам ин ша Аллоҳ мағфират қилинади ва мазкур шахсга бундан кейин агар имкони бўлса, яна ўзининг асл Аллоҳ яратган жинсига тиббий жарроҳлик йўли билан қайтиши лозим бўлади. Чунки биринчидан бугунги ривожланган тиббиётда бу иш қийинчилик туғдирмайди. Иккинчидан эса, ислом дини таълимотларига кўра, Аллоҳ таолонинг хилқатини ўзгартиб бўлмайди ва бу динимизда катта гуноҳи кабиралардан бири ҳисобланади. Бу борада Аллоҳ таоло ўз каломида шундай деган:
فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (30)
"Бaс, (Эй, Муҳaммaд,) юзингиз (ўзингиз)ни дoимo тўғри бўлгaн диндa (ислoмдa) тутинг! Инсoнлaрни ўшa aсoсдa ярaтгaн Aллoҳнинг ярaтувчилигини (aнглaнгиз!) Aллoҳнинг ярaтишигa ўзгaртириш йўқ. Энг тўғри дин шудир, лeкин кўп oдaмлaр билмaслaр". Рум 30-оят.
Шунинг учун ҳам мазкур шахсга агар ўзининг асл ҳолатига қайтишни имкони бўлса ва бу иш унинг саломатлигига жиддий зарар келтирмаса, яна асл ҳолига қайтиши лозим бўлади. Аммо, агар мазкур ҳолатда, унинг яна аслига қайтиш имкони бўлмаса, ёки саломатлигига жиддий зарар келтирадиган бўлса, у ҳолда ўз жинсини ўзгартирмасада, аслида қайси жинс вакили бўлган бўлса, унга мазкур жинс вакилларига тегишли аҳкомлар жорий қилинади. Яъни масалан: аслида у инсон эркак бўлган бўлса ва ўз жинсини ўзгартириб аёлга айланган бўлса ҳам унинг аёллар билан мулоқот қилиши ножоиз саналади ва аёллар билан намозда бир сафда тура олмайди зеро у эркак ҳисобланади. Ёки аксинча, асли аёл қилиб яратилган бўлсаю, ўз жинсини эркак жинсига ўзгартирган бўлса ҳам мазкур шахс аёллигича қолаверади ва унга эркаклар билан мулоқот қилиши жоиз бўлмайди. Валлоҳу аълам.
#ақида
❓1060-CАВОЛ: Исломни қабул қилмаган одам, атеист, ўз жинсини ўзгартирди. Кейин Аллоҳ ҳидоят бериб Исломни қабул қилди. Шу муслим ёки муслима Исломдан аввалги жинсига қайтиши керакми ёки Исломдаги жинсида қолгани маъқулми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Маълумки, ислом ўзидан олдинги барча гуноҳларни кечирилиши ва мағфират қилинишига сабаб бўлади. Бу борада жудаям кўп ояти карима ва ҳадиси шарифларда баён этилган бўлиб, жумладан: Аллоҳ таоло Анфол сурасининг 38-оятида шундай марҳамат қилади:
قُلْ لِلَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ يَنْتَهُوا يُغْفَرْ لَهُمْ مَا قَدْ سَلَفَ وَإِنْ يَعُودُوا فَقَدْ مَضَتْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ (38)
“Кoфир бўлгaнлaргa aйтинг, aгaр (куфрдaн) тўxтaсaлaр, ўтмиш (гунoҳ)лaри кeчирилур бoрдию (куфргa) қaйтсaлaр, (ундa) oлдингилaрнинг йўли (ибрaт сифaтидa) ўтгaн”. Анфол 38-оят.
Шунингдек Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз ҳадисларида бу борада шундай баён қилганлар:
قد ثبت في الصحيح عن عمرو بن العاص أن النبي صلى الله عليه و سلم قال له "يا عمرو أما علمت أن الإسلام يهدم ما كان قبله و أن التوبة تهدم ما كان قبلها"
Амр ибн Осдан ривоят қилинган саҳиҳ ҳадисда Пайғамбар алайҳиссалом унга дедилар: “Эй, Амр, Ислом ўзидан олдинги барча гуноҳларни йўқ қилиб юбориши ва тавба ҳам ўзидан олдинги барча гуноҳларни йўқ қилишини билмасмидинг?” Аҳмад ва Муслим ривояти.
Мазкур ояти карима ва ҳадиси шарифларга кўра, юқоридаги атеист ёки даҳрий бўлган кимса исломни қабул қилиши билан унинг барча гуноҳлари, жумладан ўз жинсини ўзгартириш билан боғлиқ бўлган катта гуноҳи ҳам ин ша Аллоҳ мағфират қилинади ва мазкур шахсга бундан кейин агар имкони бўлса, яна ўзининг асл Аллоҳ яратган жинсига тиббий жарроҳлик йўли билан қайтиши лозим бўлади. Чунки биринчидан бугунги ривожланган тиббиётда бу иш қийинчилик туғдирмайди. Иккинчидан эса, ислом дини таълимотларига кўра, Аллоҳ таолонинг хилқатини ўзгартиб бўлмайди ва бу динимизда катта гуноҳи кабиралардан бири ҳисобланади. Бу борада Аллоҳ таоло ўз каломида шундай деган:
فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ (30)
"Бaс, (Эй, Муҳaммaд,) юзингиз (ўзингиз)ни дoимo тўғри бўлгaн диндa (ислoмдa) тутинг! Инсoнлaрни ўшa aсoсдa ярaтгaн Aллoҳнинг ярaтувчилигини (aнглaнгиз!) Aллoҳнинг ярaтишигa ўзгaртириш йўқ. Энг тўғри дин шудир, лeкин кўп oдaмлaр билмaслaр". Рум 30-оят.
Шунинг учун ҳам мазкур шахсга агар ўзининг асл ҳолатига қайтишни имкони бўлса ва бу иш унинг саломатлигига жиддий зарар келтирмаса, яна асл ҳолига қайтиши лозим бўлади. Аммо, агар мазкур ҳолатда, унинг яна аслига қайтиш имкони бўлмаса, ёки саломатлигига жиддий зарар келтирадиган бўлса, у ҳолда ўз жинсини ўзгартирмасада, аслида қайси жинс вакили бўлган бўлса, унга мазкур жинс вакилларига тегишли аҳкомлар жорий қилинади. Яъни масалан: аслида у инсон эркак бўлган бўлса ва ўз жинсини ўзгартириб аёлга айланган бўлса ҳам унинг аёллар билан мулоқот қилиши ножоиз саналади ва аёллар билан намозда бир сафда тура олмайди зеро у эркак ҳисобланади. Ёки аксинча, асли аёл қилиб яратилган бўлсаю, ўз жинсини эркак жинсига ўзгартирган бўлса ҳам мазкур шахс аёллигича қолаверади ва унга эркаклар билан мулоқот қилиши жоиз бўлмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramThis media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#ақида
Ризқ Аллоҳдан
Саидаҳмад домла Сайдаралиев
🔗 Улашинг: @diniysavollar
Ризқ Аллоҳдан
Саидаҳмад домла Сайдаралиев
Ўзбекистон мусулмонлари идорасиYouTube | Instagram | Facebook
Фатво маркази етакчи мутахассиси
🔗 Улашинг: @diniysavollar
ОТА-ОНАГА ЯХШИЛИК
#ақида
❓1073-CАВОЛ: Ота-она вафот этганидан кейин ҳам уларнинг ҳақига яхшиликлар қилиб турса бўладими? Нима амаллар қилсам уларга бунинг савоби етиб бориб туради?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ислом динида ота-онага яхшилик қилиш фақат уларнинг ҳаётлик вақтларига чекланиб қолмайди. Балки фарзанд учун ота-онага уларнинг вафотларидан кейин ҳам яхшилик қилиш имкониятлари мавжуд. Шунингдек, бу яхшиликларнинг савоби уларнинг ҳақига етиб бориб туради.
عَنْ أَبِي أُسَيْدٍ قَالَ: كُنَّا عِنْدَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللهِ، هَلْ بَقِيَ مِنْ بِرِّ أَبَوَيَّ شَيْءٌ بَعْدَ مَوْتِهِمَا أَبَرُّهُمَا؟ قَالَ: نَعَمْ، خِصَالٌ أَرْبَعٌ: الدُّعَاءُ لَهُمَا، وَالْاِسْتِغْفَارُ لَهُمَا، وَإِنْفَاذُ عَهْدِهِمَا، وَإِكْرَامُ صَدِيقِهِمَا، وَصِلَةُ الرَّحِمِ الَّتِي لَا رَحِمَ لَكَ إِلَّا مِنْ قِبَلِهِمَا. رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ فِي الْأَدَبِ
Абу Усайд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида эдик. Бир одам: “Ё Расулаллоҳ! Мен учун ота онамга улар дунёдан ўтганларидан кейин қиладиган яхшилик қолдими?” – деб сўради. У зот: “Ҳа! Тўрт нарса қолди: Уларга дуо қилмоғинг, уларга истиғфор айтмоғинг, икковларидан кейин уларнинг ваъдаларини бажармоғинг ва икковлари томонидан сенга қариндош бўлганларга силаи раҳм қилмоғинг”, – дедилар»” Имом Бухорий “Адаб”да ривоят қилган.
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّ رَجُلاً قَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّ أُمِّي تُوُفِّيَتْ وَلَمْ تُوصِ، أَفَيَنْفَعُهَا أَنْ أَتَصَدَّقَ عَنْهَا؟ قَالَ: نَعَمْ.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Бир одам: “Ё Расулуллоҳ! Онам вафот этди. Васият қилмади. Унинг номидан садақа қилсам бўладими?” – деди. У зот: “Ҳа”, – дедилар”. Имом Насоий ривояти.
Демак, ушбу ҳадисларга кўра фарзанд вафот этган ота-онасининг ҳақига қуйидаги яхшиликларни қилиши мумкин:
1. Ота-онанинг ҳақига дуо қилиш;
2. Аллоҳ таолодан уларнинг гуноҳларини кечиришини сўраш;
3. Уларнинг ваъдаларини бажариш;
4. Ота-онанинг дўстлари ва қариндошларини ҳурмат қилиш ва уларни зиёрат қилиб туриш;
5. Уларнинг номидан хайру садақалар қилиш.
#ақида
❓1073-CАВОЛ: Ота-она вафот этганидан кейин ҳам уларнинг ҳақига яхшиликлар қилиб турса бўладими? Нима амаллар қилсам уларга бунинг савоби етиб бориб туради?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Ислом динида ота-онага яхшилик қилиш фақат уларнинг ҳаётлик вақтларига чекланиб қолмайди. Балки фарзанд учун ота-онага уларнинг вафотларидан кейин ҳам яхшилик қилиш имкониятлари мавжуд. Шунингдек, бу яхшиликларнинг савоби уларнинг ҳақига етиб бориб туради.
عَنْ أَبِي أُسَيْدٍ قَالَ: كُنَّا عِنْدَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللهِ، هَلْ بَقِيَ مِنْ بِرِّ أَبَوَيَّ شَيْءٌ بَعْدَ مَوْتِهِمَا أَبَرُّهُمَا؟ قَالَ: نَعَمْ، خِصَالٌ أَرْبَعٌ: الدُّعَاءُ لَهُمَا، وَالْاِسْتِغْفَارُ لَهُمَا، وَإِنْفَاذُ عَهْدِهِمَا، وَإِكْرَامُ صَدِيقِهِمَا، وَصِلَةُ الرَّحِمِ الَّتِي لَا رَحِمَ لَكَ إِلَّا مِنْ قِبَلِهِمَا. رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ فِي الْأَدَبِ
Абу Усайд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида эдик. Бир одам: “Ё Расулаллоҳ! Мен учун ота онамга улар дунёдан ўтганларидан кейин қиладиган яхшилик қолдими?” – деб сўради. У зот: “Ҳа! Тўрт нарса қолди: Уларга дуо қилмоғинг, уларга истиғфор айтмоғинг, икковларидан кейин уларнинг ваъдаларини бажармоғинг ва икковлари томонидан сенга қариндош бўлганларга силаи раҳм қилмоғинг”, – дедилар»” Имом Бухорий “Адаб”да ривоят қилган.
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّ رَجُلاً قَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّ أُمِّي تُوُفِّيَتْ وَلَمْ تُوصِ، أَفَيَنْفَعُهَا أَنْ أَتَصَدَّقَ عَنْهَا؟ قَالَ: نَعَمْ.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Бир одам: “Ё Расулуллоҳ! Онам вафот этди. Васият қилмади. Унинг номидан садақа қилсам бўладими?” – деди. У зот: “Ҳа”, – дедилар”. Имом Насоий ривояти.
Демак, ушбу ҳадисларга кўра фарзанд вафот этган ота-онасининг ҳақига қуйидаги яхшиликларни қилиши мумкин:
1. Ота-онанинг ҳақига дуо қилиш;
2. Аллоҳ таолодан уларнинг гуноҳларини кечиришини сўраш;
3. Уларнинг ваъдаларини бажариш;
4. Ота-онанинг дўстлари ва қариндошларини ҳурмат қилиш ва уларни зиёрат қилиб туриш;
5. Уларнинг номидан хайру садақалар қилиш.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramҚАЙСИ ПАЙҒАМБАРНИНГ БОБОСИ, ОТАСИ ВА ЎҒЛИ ПАЙҒАМБАР БЎЛГАН?
#ақида #нубувват
#пайғамбарлик
❓1086-CАВОЛ: Ҳурматли Фатво маркази ҳайъати, қайси пайғамбарнинг ҳам ўзи, ҳам отаси, ҳам бобоси ва ҳам ўғли пайғамбар бўлган?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Яъқуб алайҳиссаломнинг ўзи, отаси-Исҳоқ алайҳиссалом, бобоси-Иброҳим алайҳиссалом ва ўғли-Юсуф алайҳиссалом пайғамбар бўлганлар (уларга Аллоҳнинг саломи бўлсин). Яъни тўрт авлод пайғамбар бўлган.
Бошқача айтганда Юсуф алайҳиссаломнинг отаси, бобоси ва бобосининг отаси пайғамбар бўлган. Юсуф алайҳиссаломнинг насаблари ҳақида Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар.
عَنْ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ الْكَرِيمُ ابْنُ الْكَرِيمِ ابْنِ الْكَرِيمِ ابْنِ الْكَرِيمِ يُوسُفُ بْنُ يَعْقُوبَ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِمْ السَّلَام
Ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳиссалом айтганлар: "Ўзи олийжаноб, отаси олийжаноб, бобоси олийжаноб ва бобосининг отаси олийжаноб. Бу Юсуф ибн Яъқуб ибн Исҳоқ ибн Иброҳимдир" (Имом Бухорий ривоятлари).
#ақида #нубувват
#пайғамбарлик
❓1086-CАВОЛ: Ҳурматли Фатво маркази ҳайъати, қайси пайғамбарнинг ҳам ўзи, ҳам отаси, ҳам бобоси ва ҳам ўғли пайғамбар бўлган?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Яъқуб алайҳиссаломнинг ўзи, отаси-Исҳоқ алайҳиссалом, бобоси-Иброҳим алайҳиссалом ва ўғли-Юсуф алайҳиссалом пайғамбар бўлганлар (уларга Аллоҳнинг саломи бўлсин). Яъни тўрт авлод пайғамбар бўлган.
Бошқача айтганда Юсуф алайҳиссаломнинг отаси, бобоси ва бобосининг отаси пайғамбар бўлган. Юсуф алайҳиссаломнинг насаблари ҳақида Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар.
عَنْ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ الْكَرِيمُ ابْنُ الْكَرِيمِ ابْنِ الْكَرِيمِ ابْنِ الْكَرِيمِ يُوسُفُ بْنُ يَعْقُوبَ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِمْ السَّلَام
Ибн Умар разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳиссалом айтганлар: "Ўзи олийжаноб, отаси олийжаноб, бобоси олийжаноб ва бобосининг отаси олийжаноб. Бу Юсуф ибн Яъқуб ибн Исҳоқ ибн Иброҳимдир" (Имом Бухорий ривоятлари).
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramThis media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#ақида
❓Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васалламни тушда кўриш учун нима қилиш керак?
Саидаҳмад домла Сайдаралиев
🔗 Улашинг: @diniysavollar
❓Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васалламни тушда кўриш учун нима қилиш керак?
Саидаҳмад домла Сайдаралиев
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази бош мутахассиси
YouTube | Instagram | Facebook🔗 Улашинг: @diniysavollar
Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи васалламни тушда кўриш учун нима…
АЁЛЛАР ҚАБРИСТОНГА БОРСА БЎЛАДИМИ?
#ақида
❓1096-CАВОЛ: Аёллар қабристонга борса бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Динимизда қабр зиёратига рухсат берилган, балки тарғиб ҳам қилинган. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам:
"كنت نهيتكم عن زيارة القبور، فزوروها؛ فإنها تزهد في الدنيا، وتذكر الآخرة"
яъни: “Сизларни қабр зиёратидан қайтарган эдим. Энди зиёрат қилаверинглар. Чунки, у дунёдан қайтаради ва охиратни эслатади”, деганлар. (Ибн Можа ривоят қилган).
Уламолар ушбу ҳадисни қабр зиёратига рухсат бериш учун асос қилиб келтирадилар. Бироқ аёлларнинг ҳис-ҳаяжонлари эркакларникидан фарқ қилади. Шу боис китобларимизда аёлларнинг қабристонга бориши борасида бир неча хил фикрларни учратишимиз мумкин. Ибн Обидийн раҳматуллоҳи алайҳи “Раддул муҳтор” китобларида ушбу масаладаги турли қарашларни келтиргач, уларнинг ортидан Хайруддин Рамлийнинг қуйидаги сўзларини келтиради:
إنْ كَانَ ذَلِكَ لِتَجْدِيدِ الْحُزْنِ وَالْبُكَاءِ وَالنَّدْبِ عَلَى مَا جَرَتْ بِهِ عَادَتُهُنَّ فَلَا تَجُوزُ ، وَعَلَيْهِ حُمِلَ حَدِيثُ { لَعَنَ اللَّهُ زَائِرَاتِ الْقُبُورِ } وَإِنْ كَانَ لِلِاعْتِبَارِ وَالتَّرَحُّمِ مِنْ غَيْرِ بُكَاءٍ وَالتَّبَرُّكِ بِزِيَارَةِ قُبُورِ الصَّالِحِينَ فَلَا بَأْسَ إذَا كُنَّ عَجَائِزَ .
وَيُكْرَهُ إذَا كُنَّ شَوَابَّ كَحُضُورِ الْجَمَاعَةِ فِي الْمَسَاجِدِ
“Агар аёлларнинг қабристонга бориши одатдагидек, йиғлаш, қайғуларни янгилаш ва ўликларни мақтаб жар солиш учун бўлса бу жоиз эмас. “Қабр зиёрат қилувчи аёлларни Аллоҳ лаънатласин”, маъносидаги ҳадис ҳам мана шундай аёлларга қарата айтилган. Агар ёши катта аёллар ибратланиш, йиғи-сиғи қилмай, ўтганларга раҳмат сўраш ва солиҳ инсонларнинг зиёратидан табаррук ҳосил қилиш учун борсалар, бунинг зарари йўқ. Агар ёш аёллар бўлса, уларнинг қабристонга боришлари худди масжидга боришлари каби макруҳдир”.
Аллома Ибн Обидийн ушбу ибораларни келтиргандан сўнг масалага қуйидагича хулоса ясаганлар:
وَهُوَ تَوْفِيقٌ حَسَنٌ
яъни: “Хайруддин Рамлийнинг ушбу хулосалари мазкур масаладаги ҳар-хил сўзларни гўзал шаклда мувофиқлаштириш ҳисобланади” (“Раддул муҳтор” китоби).
Демак, уламоларимизнинг юқоридаги сўзларидан ёши катта аёллар эркакларга аралашмаган ҳолатда, сатри авратга риоя қилиб, йиғи-сиғи қилмай, ибратланиш мақсадида қабристонга бориб ўтганларини зиёрат қилиб, уларнинг ҳақларига дуо қилиб келишлари жоиз экани келиб чиқади. Валлоҳу аълам.
#ақида
❓1096-CАВОЛ: Аёллар қабристонга борса бўладими?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Динимизда қабр зиёратига рухсат берилган, балки тарғиб ҳам қилинган. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам:
"كنت نهيتكم عن زيارة القبور، فزوروها؛ فإنها تزهد في الدنيا، وتذكر الآخرة"
яъни: “Сизларни қабр зиёратидан қайтарган эдим. Энди зиёрат қилаверинглар. Чунки, у дунёдан қайтаради ва охиратни эслатади”, деганлар. (Ибн Можа ривоят қилган).
Уламолар ушбу ҳадисни қабр зиёратига рухсат бериш учун асос қилиб келтирадилар. Бироқ аёлларнинг ҳис-ҳаяжонлари эркакларникидан фарқ қилади. Шу боис китобларимизда аёлларнинг қабристонга бориши борасида бир неча хил фикрларни учратишимиз мумкин. Ибн Обидийн раҳматуллоҳи алайҳи “Раддул муҳтор” китобларида ушбу масаладаги турли қарашларни келтиргач, уларнинг ортидан Хайруддин Рамлийнинг қуйидаги сўзларини келтиради:
إنْ كَانَ ذَلِكَ لِتَجْدِيدِ الْحُزْنِ وَالْبُكَاءِ وَالنَّدْبِ عَلَى مَا جَرَتْ بِهِ عَادَتُهُنَّ فَلَا تَجُوزُ ، وَعَلَيْهِ حُمِلَ حَدِيثُ { لَعَنَ اللَّهُ زَائِرَاتِ الْقُبُورِ } وَإِنْ كَانَ لِلِاعْتِبَارِ وَالتَّرَحُّمِ مِنْ غَيْرِ بُكَاءٍ وَالتَّبَرُّكِ بِزِيَارَةِ قُبُورِ الصَّالِحِينَ فَلَا بَأْسَ إذَا كُنَّ عَجَائِزَ .
وَيُكْرَهُ إذَا كُنَّ شَوَابَّ كَحُضُورِ الْجَمَاعَةِ فِي الْمَسَاجِدِ
“Агар аёлларнинг қабристонга бориши одатдагидек, йиғлаш, қайғуларни янгилаш ва ўликларни мақтаб жар солиш учун бўлса бу жоиз эмас. “Қабр зиёрат қилувчи аёлларни Аллоҳ лаънатласин”, маъносидаги ҳадис ҳам мана шундай аёлларга қарата айтилган. Агар ёши катта аёллар ибратланиш, йиғи-сиғи қилмай, ўтганларга раҳмат сўраш ва солиҳ инсонларнинг зиёратидан табаррук ҳосил қилиш учун борсалар, бунинг зарари йўқ. Агар ёш аёллар бўлса, уларнинг қабристонга боришлари худди масжидга боришлари каби макруҳдир”.
Аллома Ибн Обидийн ушбу ибораларни келтиргандан сўнг масалага қуйидагича хулоса ясаганлар:
وَهُوَ تَوْفِيقٌ حَسَنٌ
яъни: “Хайруддин Рамлийнинг ушбу хулосалари мазкур масаладаги ҳар-хил сўзларни гўзал шаклда мувофиқлаштириш ҳисобланади” (“Раддул муҳтор” китоби).
Демак, уламоларимизнинг юқоридаги сўзларидан ёши катта аёллар эркакларга аралашмаган ҳолатда, сатри авратга риоя қилиб, йиғи-сиғи қилмай, ибратланиш мақсадида қабристонга бориб ўтганларини зиёрат қилиб, уларнинг ҳақларига дуо қилиб келишлари жоиз экани келиб чиқади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
YouTube | Instagram | Facebook | TelegramҚУРЪОНИ КАРИМДАН ФОЛ ОЧИШНИНГ ҲУКМИ
#Қуръон #ақида
❓1122-CАВОЛ: Қуръондан фол очиш қандай бўлади ва бу иш жозми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Қуръондан фол очиш деганда фолбинларнинг фол очишини тушунмаслик керак. Фолбинлик мутлақо жоиз эмас. Фолбинга бориш гуноҳи азим. Ўзбек тилида ишлатиладиган фол ва фолбинлик араб тилидаги фол сўзидан фарқ қилади. Чунки араб тилида фол сўзи яхшиликни кўзлаш, яхши кўз билан қараш маъноларини англатади. Ҳадиси шарифда Пайғамбаримизнинг "чиройли фол", яъни яхшиликни билдирувчи сўзларни ёқтиришлари айтилган (Ибн Можа ва Аҳмад ривоятлари). Қуръондан фол очиш деганда ҳам бирон иш бошлашдан олдин Қуръони каримдан бир саҳифани очиб, унда хайр ва яхшиликка далолат қилувчи оят чиқса, шу ишга қадам қўйишга айтилади. Бу иш уламолар ўртасидаги ихтилофли масалалардан бири ҳисобланади. Ҳанафий мазҳаби уламолари наздида бу иш макруҳ эканлиги айтилган.
Аллома Абдулҳай Лакнавий ўзларининг “Нафъул муфтий" китобларида ушбу саволга қуйидагича жавоб берганлар:
يكره كما في جامع الرموز عن التحفة وصرح بمنعه علي القاري المكي في شرح شرح النخبة
Яъни: "Қуръондан фол олиш макруҳдир. "Жомеъур румуз" да ҳам шундай келган. Мулло Али Қорий Маккий "Шарҳун Нухба" нинг шарҳида унинг жоиз эмаслигини очиқ айтиб ўтган". Валлоҳу аълам.
Telegram | Instagram | Facebook
#Қуръон #ақида
❓1122-CАВОЛ: Қуръондан фол очиш қандай бўлади ва бу иш жозми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Қуръондан фол очиш деганда фолбинларнинг фол очишини тушунмаслик керак. Фолбинлик мутлақо жоиз эмас. Фолбинга бориш гуноҳи азим. Ўзбек тилида ишлатиладиган фол ва фолбинлик араб тилидаги фол сўзидан фарқ қилади. Чунки араб тилида фол сўзи яхшиликни кўзлаш, яхши кўз билан қараш маъноларини англатади. Ҳадиси шарифда Пайғамбаримизнинг "чиройли фол", яъни яхшиликни билдирувчи сўзларни ёқтиришлари айтилган (Ибн Можа ва Аҳмад ривоятлари). Қуръондан фол очиш деганда ҳам бирон иш бошлашдан олдин Қуръони каримдан бир саҳифани очиб, унда хайр ва яхшиликка далолат қилувчи оят чиқса, шу ишга қадам қўйишга айтилади. Бу иш уламолар ўртасидаги ихтилофли масалалардан бири ҳисобланади. Ҳанафий мазҳаби уламолари наздида бу иш макруҳ эканлиги айтилган.
Аллома Абдулҳай Лакнавий ўзларининг “Нафъул муфтий" китобларида ушбу саволга қуйидагича жавоб берганлар:
يكره كما في جامع الرموز عن التحفة وصرح بمنعه علي القاري المكي في شرح شرح النخبة
Яъни: "Қуръондан фол олиш макруҳдир. "Жомеъур румуз" да ҳам шундай келган. Мулло Али Қорий Маккий "Шарҳун Нухба" нинг шарҳида унинг жоиз эмаслигини очиқ айтиб ўтган". Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.Telegram | Instagram | Facebook