✡ #یهودیان_مخفی مشهد
و #واقعه_الله‌داد (1)

✅ اندیشکده مطالعات یهود

1⃣ #یهودیان_مخفیِ مشهد ادعا می‌کنند در 27 مارس 1839 (1255ق و 1218ش) در زمان سلطنت محمد شاه و صدارت حاج میرزا آقاسی، مورد حمله مسلمانان قرار گرفتند و 28 تن از ایشان کشته و تعدادی مجروح شدند. چند ساعت پس از حمله، به پیشنهاد حاج میرزا عسکری امام جمعه مشهد، ابتدا هفت تن از بزرگان یهودی و سپس، تمام طایفه #یهودی مشهد مسلمان شدند. امام جمعه این روز را #روز_الله‌داد نامید و #یهودیان_مشهد از آن به‌عنوان #واقعه_الله‌داد یاد می‌کنند. شمار مسلمان شدگانِ اجباریِ مشهد 2400 نفر یا 400 خانوار ذکر شده است.

2⃣ ژاله پیرنظر می‌نویسد:

🔸 جدیدالاسلام‌های مشهد، پس از پذیرش اجباری دین نوین، اوّلین گام‌ها را در جهت خو گرفتن با چگونگی زندگانی و هوّیت جدید برداشتند. شماری از آنان قلباً و عمیقاً به دین تازه ایمان آوردند و آن را پذیرفتند… اما اکثریت خانوارهایِ #جدیدالاسلام تنها در ظاهر به مذهب نوین گرویدند و در خفا به دین اجدادی خود وفادار ماندند و بدین‌سان یک زندگیِ دوگانه پیچیده سراسر بیم و هراس را آغاز کردند.

🔸 اینان در ظاهر و در انظار عام مسلمان بودند و فرامین اسلام را گردن می‌نهادند و مراسم آن را به جا می‌آوردند، اما در پنهان، در حریم بسته خانه‌های خود، آئین و فرایض یهود را با جدّیت، تعصب و وسواسی به‌مراتب بیش از پیش اجرا می‌کردند. همه اعضای این گروه یکپارچه و یکدل به نگهبانانِ جمعیِ این زندگیِ سرّی بدل شدند.

📚 منبع: ژاله پیرنظر، «یهودیان جدیدالاسلام مشهد»، ایران‌نامه، بنیاد مطالعات ایران، سال نوزدهم، شماره 1-2، زمستان 1379- بهار 1380، صص 41-59.

✍ عبدالله شهبازی


@didebane_enghelab ak