دیده بان انقلاب

📜افراط در یک واجبِ فراموش شده|| بصیرت در شناختِ اولویت ها

#علامه_مصباح_یزدی

🔅زمانى كه من در سنين كودكى بودم به خاطر دارم كه يكى از خويشان و بستگان ما كه شخص متدين و مقدسى هم بود، به جهت همين تدين و علاقه مذهبى‌اش، به مسأله ريش‌تراشى بسيار حساس بود. از اين رو هرگاه كسى را مى‌ديد كه ريشش را تراشيده، خيلى سخت به او حمله مى‌كرد و احياناً الفاظ و عبارات تندى نيز به كار مى‌برد. البته او انسانى باتقوا و نسبتاً اهل فضل بود كه نماز شبش در سفر و حضر ترك نمى‌شد و اتفاقاً، همان‌طور كه عرض كردم، بر اساس همين تدين و علايق مذهبى هم بود كه نسبت به مسائل دينى و مراعات آنها حساسيت داشت.

🔅در هر صورت، يك بار خود من شاهد بودم كه يكى از بستگان مشتركمان به مناسبتى براى ديدن اين شخص آمده بود. از قضا آن شخص ملاقات‌كننده ريشش را تراشيده بود. آن خويشاوند مذهبى و متدين ما كه اين آقا براى ديدن او آمده بود، طبق معمول با تندى و عصبانيت شروع به حمله و اعتراض كرد و ضمن حرف‌هايش گفت: اين چه كارى است كه صورتت را مثل شغال درست كرده‌اى؟! و خلاصه خيلى به آن بنده خدا بد و بيراه گفت و همين امر باعث شد كه او برخاست و رفت و بعد هم كلا رابطه بين آنها قطع شد.

🔅چنين برخوردى قطعاً از مصاديق افراط در امر به معروف و نهى از منكر است.

🔹اولا، حرمت تراشيدن ريش از قطعيات و مسلّمات نيست و گرچه برخى فقها فتواى به حرمت دارند، اما بسيارى از فقها نيز فتوا نداده‌اند و تنها احتياط كرده‌اند و احياناً شايد برخى نيز فتوا به جواز اين كار داده باشند. در هر صورت، اين‌گونه نيست كه حرمت آن قطعى و مسلّم باشد.

🔸 ثانياً، بر فرض حرمت، در مقايسه با معاصى كبيره‌اى از قبيل رباخوارى، غيبت، دروغ و برخى گناهان ديگر كه متأسفانه در جامعه ما كم و بيش رواج دارد، گناهى مانند ريش‌تراشى اصلا قابل ذكر نيست. آيا اين گناهان كبيره بالاتر است يا گناه صغيره‌اى مثل ريش‌تراشى؟ كسى كه مبتلا به انواع گناهان كبيره است كه، براى مثال، يكى از آنها غيبت است كه گناه آن از هفتاد عمل فحشا بالاتر است، آيا براى اصلاح او بايد از دروغ و غيبت و رباخوارى شروع كنيم يا از ريش‌تراشى؟

🔹ثالثاً، ما حق نداريم در مقام نهى از منكر به كسى فحش بدهيم و اهانت كنيم. اهانت به مؤمن خودش گناه است و گناهش نيز بسيار بدتر و بالاتر از ريش‌تراشى است.

🔸و رابعاً، اين نحوه برخورد باعث مى‌شود كه زمينه ارشاد فرد نسبت به ساير مسائل از بين برود. انسان مى‌تواند با برخورد نرم و آرام و همراه با مدارا و اخلاق نيكو، فرد را تحت تأثير قرار دهد و به مرور ابتدا او را به اين مسير بكشاند كه آن گناهان بزرگ‌تر را كنار بگذارد، تا كم‌كم نوبت به معاصى كوچك‌تر و گناهى نظير ريش‌تراشى برسد. با اين نحوه برخورد، شما نه‌تنها فرد را از ريش‌تراشى بازنداشته‌ايد، بلكه زمينه اصلاح او نسبت به ترك آن گناهان كبيره را نيز كاملا از بين برده‌ايد.

👈پنجمين اشكال اين نحوه برخورد آن شخص اين بود كه منجر به قطع رابطه و قطع رحم شد و چنان دشمنى و كينه‌اى بين اين دو نفر به وجود آمد كه تا آخر عمر از ديدن روى يكديگر بيزار بودند.

🔅اين همه در حالى بود كه آن خويشاوند متدين ما قطعاً هيچ نظرى جز انجام وظيفه و عمل به تكليف شرعى نداشت، اما نحوه برخورد او درست نبود. چنين برخوردى نيز عمدتاً ريشه در آداب و رسوم و عادت‌هاى رفتارى گذشتگان داشت و از محيط به ارث رسيده بود؛ برخورد تند و خشن و بى‌جايى كه نه‌تنها هيچ نتيجه مثبتى نداشت، كه چندين اثر منفى نيز داشت و اگر جاى خود را به برخورد متين و مؤدبانه مى‌داد، به احتمال بسيار زياد مى‌توانست نتيجه‌بخش باشد

1.9K views19:54