🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

رفع ناترازی در گنبد هوای گرم

👤 محمد بهرامی

✍️ ما وارد فاز جدیدی از تنش‌‌‌های دمایی و اثرات تغییر اقلیم شده‌‌‌ایم که هزینه تولید و مصرف انرژی‌‌‌ را برای کشور بالا برده و خواهد برد و نتیجه آن در کاهش تولیدات صنعتی، کشاورزی و... در آینده محسوس خواهد شد.

✍️ نکته کلیدی که باید در دستور کار سیاستگذاری تولید و مدیریت انرژی در ایران قرار گیرد آن است که ساختارهایی که نتوانند نیاز خود را به انرژی بر پایه توانایی سرزمینی تامین کنند، در آینده با چالش امنیتی جدی مواجه می‌‌‌شوند.

✍️ از طرفی خاموشی‌‌‌ها افزایش می‌‌‌یابد و خطر تعطیلی اقتصاد، کشور را با مشکلات حادتری روبه‌رو می‌‌‌کند.

✍️ این روند در چشم‌‌‌انداز ایران قابل تکرار است و این پیشگویی نیست، بلکه واقعیتی تکنیکی و بر مبنای نوعی بیشینه‌‌‌یابی تخصصی است.

✍️ در دهه‌‌‌های اخیر دولت هر سال قیمت متفاوتی برای انرژی صنایع مختلف وضع می‌‌‌کند. این سیاست، بازار انرژی را آشفته‌‌‌تر و مدیریت بنگاه‌‌‌ها را دشوارتر می‌‌‌کند.

✍️ سیاستگذاری مدیریت انرژی در ایران بر اساس سیاست‌‌‌های تدوینی و سندهای چشم‌‌‌انداز نیست. ما به تکنولوژی روزآمد و مناسب دسترسی نداریم. به اندازه کافی منابع مالی در اختیار نداریم.

✍️ نیروی انسانی متخصص و با انگیزه خود را از دست می‌‌‌دهیم و دچار سوءمدیریت و فقدان سازماندهی در بخش‌‌‌های صنعتی و به خصوص صنعت نفت و گاز و به‌طور کلی مدیریت انرژی هستیم.

✍️ راهکار بهبود این وضعیت و در نتیجه جبران ناترازی و تولید بهتر انرژی چیست؟

✍️ مهم‌ترین راهکار بعد از تلاش برای رفع تحریم و ورود شرکت‌‌‌ها و سرمایه‌‌‌های بین‌‌‌المللی، تغییر پارادایم از کارفرما –پیمانکار به مشارکت بخش خصوصی است.

✍️ از منظر ساختاری، نبود یک ساختار نظام‌‌‌مند و شفاف باعث می‌‌‌شود امنیت سرمایه‌‌‌گذاری ایجاد نشود. نهادهای مالی، تخصصی، مهندسی و نظارتی و تنظیم‌‌‌گری نیازمند یک ساخت مدیریتی دقیق است.

✍️ همه بخش‌‌‌های ذی‌نفع باید آموزش تخصصی و کافی ببینند. همه وزارتخانه‌‌‌ها از لحظه فراخوان مناقصه تا انتخاب مدل‌‌‌های مالی پایه و... باید همسا‌‌‌ن عمل کنند.

✍️ در نهایت قواعد حاکم بر پیمان‌‌‌های مشارکتی با کارفرما و پیمانکاری متفاوت است و اینجا نیازمند نوعی فرهنگ‌سازی در این زمینه هستیم.

✍️ در نهایت ما باید در تدارک تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر باشیم.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #ناترازی_انرژی #منابع_تجدیدپذیر #مشارکت_بخش_خصوصی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 دولت چهاردهم و آزمون بزرگ بانک‌مرکزی

🔹بانک مرکزی یکی از نهادهایی است که همواره توجهات مختلفی را از سوی ذی‌نفعان و صاحب‌نظران سیاسی به خود جلب می‌کند.

🔹چالش‌های مختلفی مدیریت بانک مرکزی را در دوران دولت چهاردهم تحت تاثیر قرار می‌دهد.

🔹این چالش‌ها را به‌طور کلی می‌توان در چهار ضلعی «تورم»، «دسترسی به اعتبار»، «سیاست ارزی» و «ناترازی بانک‌ها» خلاصه کرد.

🔹فرهاد نیلی در مصاحبه‌ای با تجارت فردا، توضیح می‌دهد که بانک مرکزی برای خلاصی از این مشکلات چه راهکارهایی را می‌تواند به‌کار بگیرد.

🔹مهم‌ترین اقدامات بانک مرکزی برای حل این معضلات درهم‌تنیده، مدیریت انتظارات تورمی و جلوگیری از ناترازی بانک‌ها از طریق خلق پول است.

🔹البته این راهکارها تنها با همراهی سایر نهادهای دولتی و حاکمیتی موثر است؛ زیرا جلوگیری از ناترازی بانک‌ها نیازمند تعیین تکلیف قضایی برخی بانک‌ها است و جلوگیری از خلق پول نیز به کنترل کسری بودجه دولت نیاز دارد.

🔹باید دید در دولت چهاردهم، نهاد پولی چگونه می‌تواند مشکلات درهم‌تنیده این چهارضلعی را برطرف کند.

#دنیای_اقتصاد #چالش_های_بانک_مرکزی #تورم #ناترازی_بانک_ها #فرهاد_نیلی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

مهم‌ترین ناترازی‌های اقتصاد ایران به روایت مسعود نیلی

🔹مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، داستان پیدایش و تداوم ناترازی ها در اقتصاد ایران را تشریح کرد. ناترازی هایی که از دید او، میوه تلخ یک درخت هستند.

⚠️ از نگاه او، تمام شاخص‌های اقتصاد ایران با ناترازی عجیبی به لحاظ تعداد، تنوع، جامعیت و استمرار مواجه است.

🔹اما همه این ناترازی‌ها به سیاست‌گذار مربوط می‌شود زیرا نظام تصمیم‌گیری ما اساساً ناترازی‌محور است.

🔹نیلی تاکید می کند که برای خروج از این ناترازی نیاز به اصلاحات جامع اقتصادی است.

🔹هر چند که بدون اصلاح روابط خارجی، اصلاحات اقتصادی نیز صرفاً یک فرآیند بسیار پرهزینه و مستهلک‌کننده اجتماعی و سیاسی است.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #ناترازی_اقتصاد #مسعود_نیلی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

.
🔴 مسعود نیلی: شوک‌های تحریمی تمام اصلاحات اقتصادی را از بین می‌برد

🔹تحریم در کشور ما صرفاً یک محدودیت ثابت نبوده، بلکه ما دائم با شوک‌های تحریمی مواجه هستیم.

🔹اقتصاد ایران در سال 1391 هدف حمله تحریم قرار گرفت. بعد مذاکرات صورت گرفت و برجام به نتیجه رسید، اما در سال 1397 حمله دوم تحریم آغاز شد.

🔹بعد درگیری‌های منطقه‌ای و حملات متعدد تحریمی پشت هم تا به امروز صورت گرفته است.

🔹هر کدام از این حملات تحریمی هم یک جهش ارزی به دنبال خودش داشته که این جهش‌ها تمام آنچه به اسم اصلاحات اقتصادی انجام شده بود را از بین برده است.

🔹بنابراین بدون اصلاح روابط خارجی، اصلاحات اقتصادی صرفاً یک فرآیند بسیار پرهزینه و مستهلک‌کننده اجتماعی و سیاسی است.

🔹حداقلِ نیازِ اصلاحات پایدار، اما بسیار تدریجیِ اقتصادی از سمت سیاست خارجی، آن است که اگر نمی‌تواند در حدود یک سال به توافق دست پیدا کند حداقل به گزینه آتش‌بس دست پیدا کند.

🔹چون ما در حال حاضر در جنگ اقتصادی هستیم. یعنی اگرچه هزینه مبادله در اقتصاد ما بالا رفته، اما دیگر در همین سطح بماند و حملات تحریمی دیگری به اقتصاد تحمیل نشود.

🔺این کمترین خواسته اقتصاد از دستگاه دیپلماسی و روابط خارجی کشور است: آتش‌بسی که تحریم را رفع نمی‌کند، اما حملات تحریمی را منتفی می‌کند و اثر تحریم در همین سطح می‌ماند و دینامیک آن متوقف می‌شود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #ناترازی_اقتصاد #جنگ_اقتصادی #تحریم #اصلاحات_اقتصادی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

.
🔴 نظر مسعود نیلی درباره افزایش قیمت بنزین

🔹در ادبیات اقتصادی، اصلاحات را به دو سطح تفکیک می‌کنند. یک لایه اصلاحات ثبات‌ساز (Stabilizing Reform) و یک لایه اصلاحات بازار (Market Reform) است که این دو باید با هم انجام شود.

🔹اصلاحات ثبات‌ساز تورم را پایین می‌آورد و اصلاحات بازار نسبت قیمت‌ها را درست می‌کند. اگر اصلاحات از ریشه صورت نگیرد، اقدامات اصلاحی موقتی است، همان‌طور که ما بارها تجربه کرده‌ایم.

🔹امروز هم بسیاری این سوال را مطرح می‌کنند که قیمت بنزین چقدر باید باشد؟ فکر می‌کنند که مسئله فقط یک عدد است و اگر قیمت بنزین همان عدد تعیین شود، مشکل حل می‌شود.

🔹در حالی که چند بار این اقدام انجام شده و باز هم بی‌نتیجه بوده، چون مخرج کسر که سطح عمومی قیمت‌هاست دائم با تورم بزرگ‌تر می‌شود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #ناترازی_اقتصاد #قیمت_بنزین #تحریم #اصلاحات_اقتصادی #بنزین

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

.
چرا سیاستگذاران به اصلاحات اقتصادی تن نمی‌دهند؟

مسعود نیلی، اقتصاددان و استاد دانشگاه:

🔹گزاره «اصلاحات اقتصادی» در نظام حکمرانی ما بسیار مهجور است و این واژه، اساساً به کار برده نمی‌شود.

🔹غالباً واژه اصلاحات معطوف به مباحث سیاسی است. اینکه چرا اصلاحات اقتصادی گزاره‌ای غالب در نظام حکمرانی ما نیست، به خاطر این است که اساساً حکمرانی در کشور ما توام با ناترازی است. هماهنگی ناترازی‌ها نیز به خاطر این است که همگی آنها میوه تلخ یک درخت هستند.

🔹دولت برای اینکه بنگاه قیمت را پایین نگه دارد، به یکی انرژی ارزان و به دیگری ارز ارزان می‌دهد و برای دیگری با ممنوعیت واردات، انحصار در بازار ایجاد می‌کند، اما باز هم تورم وجود دارد و قیمت‌ها فزاینده است.

🔹در نتیجه به بانک می‌گوید به این بنگاه‌ها وام ارزان‌قیمت بدهد. به کشاورزی آب مجانی و برق ارزان می‌دهد. پس ناترازی بانکی و ناترازی منابع آبی هم ایجاد می‌کند. نکته جالب اینکه این اقدامات خودش دینامیک افزایش تورم را فعال می‌کند.

🔹بنابراین با اجرای اصلاحات اقتصادی قطعاً اداره کشور دچار مشکل می‌شود و اگر به مسئولی پیشنهاد شود که در پی رفع ناترازی باشد، تصور می‌کند که با این کار زیر پای خودش را خالی می‌کند. بنابراین صورت مسئله آینده ایران این است که این پارادوکس را چگونه می‌توان حل کرد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #ناترازی_اقتصاد #ناترازی #تحریم #اصلاحات_اقتصادی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

.
🔴 چه گزینه‌هایی برای اصلاحات اقتصادی روی میز است؟

مسعود نیلی، اقتصاددان:

🔹گزینه اول، عدم اقدام است. اینکه هیچ کاری نکنیم. معمولا مسئولان نظام حکمرانی ما مدام به مردم اطمینان می‌دهند که گزینه «عدم اقدام» گزینه انتخابی آن‌هاست، مانند عدم افزایش قیمت بنزین.

🔹گزینه دوم، رفع موقت یک ناترازی است. این کاری بوده که طی سال‌های گذشته به‌طور مکرر اتفاق افتاده است. مثلاً افزایش موردی و مقطعیِ قیمت بنزین.

🔹گزینه سوم، رفع پایدار یک ناترازی است. این گزینه در ذات خود، ناسازگار است. دلیل آن این است که ناترازی‌ها به یکدیگر مرتبط‌اند و نمی‌شود یکی از آنها را انتخاب کرد و تا انتها و به‌طور پایدار به نتیجه رساند.

🔹بنابراین برداشتن موقتی یک ناترازی از مجموعه ناترازی‌ها کاری بی‌معناست. پس اگر می‌خواهیم ناترازی‌ها را به‌طور موثر برداریم باید راهکار رفع آن پایدار باشد.

🔹در این صورت باید سراغ گزینه «اصلاحات جامع اقتصادی» برویم. به این معنا که تلاش کنیم ناترازی بانکی، ناترازی بودجه، ناترازی انرژی، بحران آب و محیط زیست و در کل یعنی کشور را درست کنیم.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #ناترازی_اقتصاد #ناترازی #تحریم #اصلاحات_اقتصادی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

دست فرمان موفقیت یا شکست؟

👤 دکتر علی سرزعیم

✍️ وزیر محترم نفت یادآور شده‌اند که به دنبال اصلاحات قیمتی نیستند و تنها اصلاحات غیرقیمتی را دنبال می‌کنند.

✍️ اگر این ذهنیت تغییر نکند، می‌توان بااطمینان به ناکامی وزیر محترم در اصلاح ناترازی انرژی وعده داد.

✍️ تفکیک اصلاحات قیمتی و غیرقیمتی تفکیکی نادرست بود که از یک موسسه خاص در تهران بیرون آمد و متاسفانه رواج یافت.

✍️ سیاستمداران که به دنبال محملی برای فرار از کار سخت اصلاح قیمت حامل‌های انرژی بودند، بر لزوم اصلاحات غیرقیمتی پافشاری کردند. نتیجه این رویکرد آن شد که هر سال بحران ناترازی انرژی تشدید شد.

✍️ خلاصه ایده هواداران و نظریه‌پردازان اصلاحات غیرقیمتی در یک امر خلاصه می‌شود: باید تلاش کرد به جای کنترل مصرف، عرضه را افزایش داد.

✍️ نتیجه این تحلیل در عمل آن است که ناترازی تشدید می‌شود؛ زیرا افزایش عرضه انرژی منوط به سرمایه‌گذاری زیاد و طولانی‌مدت است که فعلا برای کشور ما مقدور نیست!

✍️ در مقابل با تثبیت قیمت انرژی در شرایط تورمی، قیمت واقعی آن پیوسته کاهش می‌یابد و مصرف انرژی تشدید می‌شود. نتیجه روشن است: ناترازی شدیدتر!

✍️ هنر سیاستگذار آن است که اصلاحات را طوری بسته‌بندی کند که کمترین هزینه ایجاد شود.

✍️ شجاعت، شرط اقدام در شرایط بحرانی است. واقعا اگر عنصر شجاعت در کار نبود اقتصاد آمریکا نمی‌توانست از بحران مالی۲۰۰۸ به سرعت خارج شود.

✍️ درباره ایران نیز وقتی بحران اقتصادی بالا گرفته ضروری است، مسوولان امنیتی به درخواست‌های سیاستگذاران اقتصادی تمکین کنند.

✍️ در غیر این صورت بحران‌های اقتصادی به بحران‌های امنیتی شدیدتر ترجمه خواهد شد.

✍️ انتخاب بین هزینه ندادن و هزینه دادن نیست، بلکه انتخاب بین هزینه دادن معقول و خیلی هزینه دادن است.

✍️ در این دوره وزیر نفت باید با مسوولان امنیتی، روشنفکران، خبرنگاران، روحانیون، دانشجویان و توده مردم گفت‌وگو کند تا آنها را برای اقدام همسو سازد.

✍️ وزیر نفت جدید باید دست به انتخاب بزند که می‌خواهد یک وزیر نفت سنتی باشد یا یک وزیر نفت جدید؟ امید ما این است که دومی باشد.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #وزیر_نفت #انرژی #ناترازی_انرژی #اصلاح_قیمتی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

رفع کدام کاستی‌ها باید در اولویت دولت باشد؟

🔺«نقص در حوزه مدیریت»، «سرعت پایین انجام کارها» و «عدم توجه کافی به معیشت» از جمله کاستی‌هایی است که نمایندگان مجلس معتقدند در دولت گذشته وجود داشت و باید در دولت پزشکیان رفع شود.

جعفر قادری، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس:

🔹در دولت گذشته به سمت تک نرخی کردن ارز، کاهش پایه پولی و کاهش رشد نقدینگی و فعال کردن واحدهای نیمه‌تعطیل و تعطیل، تعاملات منطقه‌ای با کشورهای همسایه، بلوک شرق و آفریقا و آمریکای لاتین حرکت کردیم.

🔹حالا نیاز به افزایش سرعت در حوزه‌های مختلف داریم، مانند مسکن، حمل‌ونقل عمومی، واردات خودرو و حمایت از تولید داخلی.

بهروز محبی نجم‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه:

🔹دولت سیزدهم در دیپلماسی اقتصادی منطقه‌ای و معاهدات منطقه‌ای و کنترل نرخ ارز، حل بحران‌های سه سال اخیر در حوزه مالی و پولی، کارهای زیر بنایی و آغاز کردن پروژه‌های عمرانی بزرگ ملی نسبتا موفق بود.

🔹اما در حوزه مدیریت‌های سطوح پایین‌تر و میانی دچار مشکلاتی بود و تغییراتی ایجاد نشد.

🔹با مشکلات جدی مواجه است. قسمت اعظم ناترازی باقی مانده است.

ولی داداشی، سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس:

🔹در دولت سیزدهم به بحث توازن مالی در کشور و مناطق محروم خیلی اهمیت داده شد و توزیع عادلانه ثروت به تمام نقاط کشور از شاخصه‌های بارز دولت سیزدهم بود.

🔹این باید در دولت چهاردهم ادامه داشته باشد، اما نکته‌ای که باید در این دولت بر روی آن بیشتر کار شود بحث معیشت، اقتصاد و اشتغال در کشور است.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #دولت #مجلس #ناترازی #معیشت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

آزادسازی تمام‌عیار انرژی به چه معنی است و چرا ضروی است؟

🔹یکی از ناترازی‌‌‌های مهمی که اقتصاد ایران امروزه با آن مواجه است، در حوزه انرژی، از برق گرفته تا بنزین است.

🔹دیگر نمی‌‌‌توان با تغییر سیاستی مساله را حل کرد. رفع ناترازی‌های موجود نیازمند یک طرح جامع اصلاحات اقتصادی است.

🔹این طرح جامع، مستلزم آن است که آزادسازی اقتصادی، چه از سمت تقاضا و چه از سمت عرضه را ممکن سازد.

🔹ما برای حل مساله موجود نیازمند آنیم که قیمت این قسم کالاها را که همگی کالاهای خصوصی به‌شمار می‌‌‌روند، توسط بازار تعیین کنیم؛ زیرا در صورت عدم‌تمکین به این مساله، موجب می‌‌‌شویم سیگنال قیمتی نادرستی را به مصرف‌کنندگان ارسال کنیم.

🔹مضاف بر این، باید نوعی آزادسازی نیز در سمت عرضه این کالاها داشته‌‌‌ باشیم.

🔹تداوم ناترازی‌‌‌های موجود، به‌ویژه در حوزه برق و بنزین آنچنان شدید خواهد بود که طبق گزارش مرکز پژوهش‌‌‌های اتاق بازرگانی ایران، این چالش می‌‌‌تواند ما را با ورشکستی در افق ۱۴۱۰ تا ۱۴۲۰ مواجه سازد...👇

🔗باشگاه اقتصاددانان را بخوانید

#دنیای_اقتصاد #ناترازی #انرژی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir