محمد درویش
15.5K subscribers
5.65K photos
1.33K videos
141 files
4.15K links
برای اعتلای طبیعت وطنی که دوستش داریم.
دیدگاه‌های رییس کمیته محیط‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو

نحوه درج پیام یا ارسال عکس در تلگرام:
@mohammaddarvish44

محمّد درویش در ویکی‌پدیا:
https://fa.m.wikipedia.org/wiki/محمد_درویش
Download Telegram
🔴 و البته خودِ #سد_کرخه در شمار شتاب دهندگان به جریان #بیابانزایی در مناطق #سوسنگرد، #هویزه تا #هورالعظیم شناخته شده است!

حالا شما پیدا کنید #پرتقال_فروش را!

@darvishnameh
@darvishnameh

برای آنها که می خواهند بدانند چرا #بیابانزایی مهمترین خطری است که #کیفیت_زیستن_در_ایران را متاثر می کند؟

👇👇👇
http://aparat.com/v/MY51Z
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
@darvishnameh

🔶 چگونه بر #بیابان‌زایی غلبه و روند تغییرات اقلیمی را معکوس کنیم؟

🔷 برای دیدن سخنرانی‌های بیشتر TED می‌توانید به کانال زیر مراجعه کنید:

👇👇👇
@TEDPersianSubtitle
🇮🇷: @darvishnameh

🔴 برای چند دقیقه بدون چشم و فقط با گوش، ماجرای #بیابانزایی را تعقیب کنید!

🔶 شاید آنگاه دیگر در شمار تشدیدکنندگانش قرار نگیرید! نه؟

👇👇👇
http://shenoto.com/podcast/8766
🇮🇷: @darvishnameh

🔴 برای آنها که هنوز تصمیم نگرفته اند بروند یا بمانند! 🔴

1⃣ فرض کنیم آنهایی که به هر دلیلی وطن را در طول همه این سالها ترک کرده و پشت سرِ خود را هم نگاه نکردند، اندکی پوست کلفت تر بوده و می ماندند؛ آیا روزگارِ امروز ایران از امروزش بهتر نبود و ایرانیانِ مانده در وطن، رنج کمتری نمی بردند؟ و مهم تر اینکه اگر مانده بودند، امروز آن یک و نیم میلیون جوانی که در صف مهاجرت از وطن قرار داشته و چمدانهای شان را تا نیمه بسته اند، دلایل بیشتری برای ماندن و جنگیدن نداشتند؟!

2⃣ بله می‌شود از ایران رفت به هر بهانه‌ای. به بهانه نداشتن کار و اعتبار و احترام، یا به بهانه داشتن افکار جهان وطنی و... اما می‌شود به هر بهانه‌ای هم ماند. امروز، نه فردا این درختِ پیر، این خاک ِ بی‌آب، این طبیعت مظلوم، این تنِ رنجور نیاز به ماندن و مراقبت کردن دارد! ندارد؟

👇
https://t.me/alipsychiatrist/1297

#مهاجرت
#بیابانزایی_انسانی
🇮🇷: @darvishnameh

🔴 نامه وارده از زنی در آستانه رفتن یا ماندن در وطن! 🔴

🖋در پی انتشار یادداشتی در #درویشنامه با عنوان: "برای آنها که هنوز تصمیم نگرفته اند بروند یا بمانند" ؛ بازخوردهای مثبت و منفی فراوانی دریافت کردم که در ادامه به یکی از آنها اشاره می کنم. فقط کاش آنهایی که ایرانیان را به خودی و غیرخودی تقسیم کردند، زودتر به خود آمده و جبران کنند و یا متواضعانه و بدون خشونت، اجازه دهند تا نسیمی بوزد ...
👇
https://t.me/darvishnameh/7158

📩 سلام. من زنی ۴۵ ساله هستم که از ۱۸ سالگی کار کردم.
شوهرم ۴۸ سال دارد. او نیز از نوجوانی کار کرده.
ساختیم و ساختیم
کارآفرین بودیم
تلاش و تلاش و امید
از ۲۰ سالگیم دارم زباله تفکیک میکنم
آخرین درجه رعایت مصرف انرژی و آب و منابع طبیعی رو دارم
برام همیشه کشورم مهم بوده و هست
از ۶ خواهر و برداری که دارم، من آخرین بازمانده در ایرانم
حالا دختری ۶ ساله دارم که براش به شدت میترسم
اگر برم برا خودم نمیرم
برا اونه
چون امنیت مادی و معنوی و ....هیچ جور امنیتی رو مطمئن نیستم براش
روحیه حق طلبی داره
تو این سیستم فردا بزرگتر بشه باید تو زندانها دنبالش بگردم!
حالا شما چی میفرمایید؟
من میگم چه اونی که رفته چه اونی که مونده چه اونی که مردده همه قربانی شدیم
واقعا نمیتونم ایرادی به هیچ گروه بگیرم.

من داغونم اقای درویش
داغون
من کشورمو دوست دارم
اگر از سختی فراری بودم خیلی سال پیش میرفتم
من در استانه تصمیم‌ مهاجرت یه چشمم خونه یه چشمم اشک...
قلبم از درد داره میترکه
نوشته تون چی میخواد بگه
بمونیم چی میشه
بریم چی
هیچی هیچی نمیشه
شما میگید با موندنمون بهتر میشه؟ واقعا ما کجای این سیستم به حساب اومدیم؟
رک و رو راست میگن از ما نیستید برید ...

خودمان هر آتشی را به جانمان خریدیم
شاید فردایی اگر باشد فرزندانی که در صلح و دوستی، دانش و تعهد بیاموزند؛ بهتر بتوانند به داد مملکت برسند.
دختر ۶ ساله من کاملا حق جو و صلح طلب بار آمده. کجای این سیستم آموزشی
و فردا کجای این جامعه مدنی جای اوست؟
ممنونم از توجهتون
از اینکه هستید
اگر رفتیم به خدا از بی خیالی نیست
مجبورمان کردند😭😭😭
🔴 شمال ایران به مهاجرپذیرترین بخش کشور بدل می‌شود! 🔴

سه‌شنبه گذشته - ۱۶ بهمن - در #آمل از قول رییس آموزش و پرورش شهرستان شنیدم که در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بیش از ۴۰۰ دانش‌آموز مهاجر جدید در مقاطع مختلف مدارس آمل ثبت‌نام شده که این رقم بی‌سابقه بوده است. گزارش‌های مشابهی از دیگر شهرهای شمالی در سه استان گیلان، مازندران و گلستان هم رسیده که تقریباً چنین روند افزاینده‌ای از مهاجرت را تایید می‌کند. این درحالی است که هم‌اکنون نوار باریک شمال کشور، بیشترین تراکم جمعیت در واحد سطح را داشته، بیشترین تخریب از معادن شن و ماسه را شاهد است؛ بیشترین پاک‌تراشی جنگلها و خشکیدگی و آفت‌های ناشناخته را تحمل کرده و در همین حال حتی نتوانسته بحران انباشت زباله، آلودگی شدید منابع آب و خاک و کمبود سرویس‌های بهداشتی عمومی را حل کند.

🔻آنچه اینک در شمال کشور می‌گذرد، فقط در عقب‌نشینی تالاب گمیشان، کاهش عمق انزلی، افزایش سیل‌های حادثه‌خیز و تبدیل خلیج گرگان به چشمه تولید گردو‌خاک جدید خود را نشان نمی‌دهد؛ بل آشکارا حکایت از تشدید بیابانزایی در هرمزگان، فارس، سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد، اصفهان، تهران، خراسان، همدان، بوشهر، ایلام و خوزستان است؛ عمده مناطقی که بیشترین مهاجرین را به سوی شمال کشور روان کرده‌اند. اثرات پروانه‌ای فشار در یک بوم‌سازگان، در حال انتشار در سراسر خاک ایران است.

#مهاجرت
#بیابان‌زایی
#بحران_مهاجرپذیری_در_شمال_ایران

🇮🇷: https://t.me/darvishnameh
🔻این بازی کودکانه را در کارون، زاینده‌رود، اترک، زاب، هلیل‌رود و میناب سالهاست که داریم انجام می‌دهیم!🔻

🇮🇷: @darvishnameh

1️⃣ گفته بودند که کودک درون‌تان را به رسمیت بشناسید، اما نه دیگه تا اینقدر! سازمان آب و برق خوزستان چند سال پیش نتایج مطالعه‌ای تحلیلی را منتشر کرد که برمبنای آن، سازندگان سدهای برق/آبی #خوزستان سالانه هزارمیلیاردتومان ضرر می‌کنند؛ زیرا به دلیل بارگذاری‌ها در استان‌های بالادست و اجرای طرح‌های انتقال آب، عملاً آبِ کمتری به پایین‌دست می‌رسد که بخواهد در فرآیند تولید انرژی قرار گیرد! به ضربه‌هایی که پسرک نارنجی‌پوش به سبزپوش می‌زند و برعکس دقت کنید و با خنده‌های‌شان تاریخ را در کارون تکرار کنیم!

2️⃣ در اصفهان سالهاست که چند طرح انتقال آب اجراشده و چندصدمیلیون مترمکعب آب توسط تونل‌های کوهرنگ از سرشاخه‌های کارون به #زاینده‌رود انتقال می‌یابد. اما در بالادست زاینده‌رود صدها موتورپمپ در زیر سد شاه‌عباس و در منطقه‌ی سامان، آب را به ارتفاعات می‌برد تا باغداری در چهارمحال‌و‌بختیاری گسترش یابد! انگار اینجا هم ضربه‌های مستانه نارنجی و سبز تکرار می‌شود و دورهمی لذت می‌بریم از حیف و میلِ سرمایه‌های ملی!

3️⃣ عین همین ماجرا در بالادست #اترک، #هلیل‌رود، #زاب و رودخانه شور و شیرین #میناب تکرار می‌شود تا سرمایه‌ها را پرتکرار هدر دهیم و از خوردن ضربه‌ها، مستانه بخندیم!

4️⃣ برای کارآفرینی و رونق کسب و کار، بر وسعت اراضی کشاورزی در حوضه آبخیز #دریاچه_ارومیه می‌افزاییم و آنگاه که دریاچه را خشک کردیم، چند هزار میلیارتومان خرج می‌کنیم تا دوباره آن را احیاء کنیم.

5️⃣ ارزشمندترین رویشگاه جنگلی خود در هیرکانی را قربانی صنایع چوب و کاغذ می‌کنیم و آنگاه سالانه هشتادمیلیاردتومان خرج #تنفس_جنگل می‌کنیم تا تاب‌آوری رویشگاه را به آن بازگردانیم!

6️⃣ در کشوری که بیش از هزار و هفتصد گونه انحصاری دارد، چند گونه غیر بومی و مهاجم چون #کنوکارپوس، #کهور_آمریکایی، #پالونیا و ... وارد می‌کنیم تا در رقابت با گونه‌های بومی از ضریب ژینایی سرزمین بکاهیم و یا با #مالچ‌‌های_مخرب_نفتی که خود از کارایی سرزمین می‌کاهد، می‌خواهیم به جنگ #بیابان‌زایی رویم!

7️⃣ در استان کم‌آب یزد، آب‌برترین صنایع چون فولاد و دامداری‌های صنعتی را مستقر می‌کنیم و آنگاه به بهای نابودی کشاورزی در #ورزنه و مهاجرت و افسردگی مردم، آب به #یزد می‌آوریم! شگفت‌آورتر آنکه عبرت نگرفته و همان کار را با سمنان از طریق انتقال آب کاسپین تکرار می‌کنیم!

8️⃣ در شهری مثل قم که توان سرزمینی‌اش، استعداد پذیرایی از دویست‌هزارنفر را هم ندارد، دومیلیون نفر می‌خواهیم مستقر کنیم و آنگاه صدها کاریز را در باختر #اشترانکوه در حدفاصل #دورود تا #الیگودرز خشک کرده، ده‌ها هزار سنگ‌نگاره چند هزارساله یا همان موزه‌هایی در باد را به آب می‌سپاریم تا قیمت مسکن در قم هم میلیاردی شود!

9️⃣ کلی خرج می‌کنیم تا پدیده‌ای به نام #عادل_فردوسی‌پور به جامعه معرفی کنیم تا مردم داوطلبانه تماشای رسانه ملی را به ماهواره ترجیح دهند و سپس، نود را تعطیل می‌کنیم تا تعداد تماشاچیان شبکه سه، شتابان سقوط کند!
.
🔹️ راستی شما هم اگر مثال‌هایی از این خودزنی‌های کودکانه سراغ دارید، در زیر همین پست با دیگران به اشتراک نهید تا به بهترین پاسخ، آخرین کتاب دکتر #نصرت‌الله_صفاییان را با امضای استاد تقدیم کنم.

#خودزنی_های_کودکانه

https://instagram.com/p/B2_-Z_hFxm-/?igshid=s4b24zq82nfs
♦️کرونا، خفاش و درس‌آموخته‌های ما!♦️

🇮🇷:
@darvishnameh

1️⃣ سالهاست دانشمندانِ بوم‌شناس هشدار می‌دهند: ما همه مسافرانِ یک قایقیم. اگر سوراخی در قایق ایجاد شود، فقیر و غنی معنی ندارد، #تایتانیک هم که باشی، غرق خواهی شد. اما کسی گوشش بدهکار نبود و هر کشوری می‌کوشید تا به مدد توانمندی‌ها، ثروت یا قلدری‌هایش موی بیشتری از این به‌اصطلاح خرس بکند؛ تا اینکه #کرونا اعلام وضعیت جنگی، سرخ و فوق‌العاده کرد: از کره‌جنوبی تا بریتانیا و از چین تا آمریکا ....

2️⃣ بیش از دو دهه است که اکولوژیست‌ها، آدمی را از خطرات تهاجم به زیستگاه خفاش‌ها برحذر داشته و نسبت به تبعاتِ غیرقابل پیش‌بینی‌اش هشدار می‌دهند. چراکه #خفاش‌ها حامل ویروس‌های زیادی هستند که برای خودشان بد نیست، اما در تماس با دیگر جانداران می‌تواند خطرآفرین شوند. مجموعه‌ی کروناویروس‌ها از آن جمله‌اند که پس از چراغانی غارها به بهانه‌ی ترویج گردشگری یا فعالیت‌های معدنی و خروج و مهاجرت ناگزیرِ خفاش‌ها به سرزمین‌هایی که به آنها تعلق نداشتند، شیوع یافتند.

3️⃣ یادمان باشد: خفاش‌ها مسوول تنظیم جمعیت بسیاری از آفت‌ها و گرده‌افشانی برخی از گونه‌های مقاوم به کم‌آبی چون #کاکتوس‌ها بوده و حذف‌شان می‌تواند میلیاردها دلار به محصولات کشاورزی خسارت زده و یا بر ابعاد #بیابان‌زایی و گسترش ریزگردها بیافزاید.

4️⃣ امیدوارم شرایط نگران‌کننده‌ی امروز در ایران و جهان سبب شود تا عمیقاً درک کنیم چرا باید به قوانین طبیعی احترام نهاده و با درکِ درست‌شان، چیدمانی از زندگی را طراحی کنیم که فضا و حرمتِ زیستن برای همه‌ی اشکال حیات فراهم کند.

5️⃣ فکر کنم حالا که حتی در ایالت واشنگتن آمریکا، یعنی قلب نظام سرمایه‌داری در قدرتمندترین کشور جهان، وضعیت فوق‌العاده در مواجهه با خطر کروناویروس اعلام شده؛ حالا که مردم در دورترین و به ظاهر محفوظ‌ترین قاره‌ی جهان - #استرالیا - به فروشگاه‌ها هجوم آورده‌اند از ترس این ذره‌ی کوچک و نادیدنی؛ حالا که مسوولین یکی از سختکوش‌ترین و مقاوم‌ترین مردم جهان - #ژاپن - اعلام کردند که احتمالاً #المپیک - بزرگ‌ترین رویداد ورزشی/اقتصادی جهان - را به تعویق خواهند انداخت و حالا که حتی اغلب تندروهای مذهبی هم تعطیلی نمازهای جمعه و اماکن متبرکه را با ناخشنودی تمام گردن نهاده‌اند؛ بیشتر از هر زمان دیگری به مولانای عزیز و با درایت‌مان ادای احترام کنیم که هشتصد‌سال پیش هشدار داده بود: این جهان کوه است و فعل ما ندا؛ سوی ما آید، نداها را صدا.

#درس_آموخته_های_کروناویروس
#به_جنگ_آزمندی_رویم_نه_خفاشها
#روز_جهانی_حیات_وحش_گرامی_باد

https://instagram.com/p/B9RhZDrFrAr/?igshid=1ikxq883h5ae9
🔻مقابله با بیابانزایی در گرو مهار بیابانزایی انسانی است!🔻

🇮🇷:
@darvishnameh

* این یادداشت در شماره دوشنبه - ۲تیر ۱۳۹۹ - روزنامه ایران منتشر شده است. 

هفدهم ژوئن ۱۹۹۴ میلادی (۲۷ خرداد ۱۳۷۳) یعنی دقیقا۲۶ سال پیش بود که سازمان ملل متحد تصمیم گرفت برای جلب توجه رهبران جهان و مردم نسبت به خطر بیابانزایی یک روز را در تقویم جهانی به این مناسبت نامگذاری کند. جمهوری اسلامی ایران در شمار پنج کشور نخست جهان بود که به این کنوانسیون که اصطلاحا از آن به عنوان «کنوانسیون مقابله با بیابانزایی - UNCCD - یاد می‌شود، پیوست. این مساله خودش اهمیت موضوع مبارزه با بیابانزایی را در سطح رهبران ایران نشان می‌دهد. واقعیت ماجرا این است که وقتی ما از بیابانزایی سخن می‌گوییم، منظور فقط مقابله با پیشروی شن‌های روان نیست. این تصور اغلب مردم است که بیابانزایی را - به غلط - درمفهوم پیشروی فیزیکی چشم‌اندازهای آشنای مناطق بیابانی می‌دانند. در صورتی که بیابانزایی می تواند فرسنگ ها آن‌سوتر از چشم اندازهای کویری و بیابانی آشنا، اتفاق بیفتد. بیابان زایی می تواند در دل جنگل های هیرکانی، ارسباران، زاگرس و در قلب خلیج فارس و دریای عمان اتفاق بیفتد. جایی که ما به آن کویر دریایی می گوییم. جایی که به دلیل آلودگی های شدید دیگر هیچ جنبنده‌ای در آن زیست نمی‌کند. در واقع منظور ما از بیابان زایی همان تخریب سرزمین است که خبر از کاهش کارآیی سرزمین در مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب خشک می دهد.
بنابراین هر جایی که زمین، حاصلخیزی خودش را از دست بدهد و شورتر شود، آب سفره های زیرزمینی کاهش یابد، قنات ها از بین برود، از روستاها، متروکه ای به جا بماند و تنوع زیستی کم شود، به این معناست که بیابان زایی یا تخریب سرزمین اتفاق می افتد. آن پنداری که گمان می کند اگر دور مناطق بیابانی را درختکاری کنیم، می توانیم از پیشروی بیابان جلوگیری کنیم، پنداری باطل است. یادمان باشد در کل دنیا بیش از ۵میلیارد هکتار یعنی بیش از یک سوم کل خشکی های جهان متاثر از جنبه های بیابان زایی است. درصورتی که فقط حدود ۱۰۰ میلیون هکتار از خشکی های جهان در اثر پیشروی ناهمواری های ماسه ای از حیز انتفاع خارج شده است. پس ما باید بیشتر از اینکه نگران پیشروی شن زارها باشیم، نگران از دست رفتن حاصلخیزی خاک، شورشدن اراضی، تغییر کاربری ها و ویلاکاری به جای درختکاری در رویشگاه های جنگلی باشیم. به جای آنکه بخواهیم تحت هر شرایطی با مالچ نفتی بیابان را تثبیت کنیم، باید بدانیم که بیابان ها خودشان می توانند به عنوان یک «صندوق ارزی پایدار»، تنوع زیستی درخوری از نظر گیاهی و جانوری داشته باشند. تلاش کنیم تا هر اکوسیستمی را در جای خودش حفظ کنیم . نباید اجازه بدهیم که هیچ اکوسیستم دیگری در کشور تغییر کاربری پیدا کند، چون کاهش مساحت هر اکوسیستمی مصداق بارز بیابان زایی است. باید با «بیابان زایی انسانی» مقابله کنیم، نه بیابان طبیعی. برای مهار بیابان زایی، باید تلاش کنیم تا چیدمان توسعه بر مبنای واقعیت های شناختی از نو طراحی شود. باید تلاش کنیم تا برنامه اقدام ملی مقابله با بیابانزایی که از تصویب مجلس شورای اسلامی هم گذشته، اجرایی شود. در این برنامه قرار بود که وزیر جهاد کشاورزی به نمایندگی از رئیس جمهوری، در کمیته اقدام ملی مقابله با بیابان زایی شرکت کند و تمام نمایندگان عالی رتبه بقیه دستگاه های اجرایی نیز در این کمیته حضور داشته باشند تا برنامه ها هماهنگ با برنامه ملی پیش برود. نباید شاهد صدور برنامه یا اجرای پروژه ها و طرح هایی باشیم که می‌تواند، بیابان زایی را تشدید کند. مهار بیابانزایی در گرو اجرای همان مقرراتی است که خوشبختانه در کشور تصویب شده است؛ مثل احترام به اصل ۵۰ قانون اساسی، منشور حقوق شهروندی ریاست جمهوری و همچنین اجرای برنامه اقدام ملی مقابله با بیابان زایی. در کنار آن، اجرای بند ۱۴ از منشور ۱۵ ماده ای رهبر معظم انقلاب که در آستانه برنامه ششم در آن روی آموزش های محیط زیستی به مردم و کودکان تاکید کرده اند. تحول در نظام آموزش و پرورش و درک ملموس و بی واسطه طبیعت برای کودکان از دیگر اقداماتی است که می تواند سبب شود نسل آینده بیشتر حرمت دار طبیعت بشوند و طبیعت خود را در پای مصلحت های اقتصادی زودگذر ذبح نکنند، ان شاءالله.

#روز_جهانی_مقابله_با_بیابانزایی
#بیابانزایی_انسانی
#روزنامه_ایران

https://magiran.com/article/4054688
🔻چرا طوفان‌ها با رییس‌جمهورها هماهنگ نیستند؟!🔻

🇮🇷
@darvishnameh

1️⃣ امروز در سفر رییس جمهور به بخش زهکلوت در جنوب استان کرمان ظاهراً هیچ چیز همانی نبود که قرار بود رخ دهد!

2️⃣ ابراهیم رییسی برای دومین بار قصد بازدید از جنوب کرمان را داشت و اینبار نمی‌خواست مانند دفعه قبل به دلیل بدی آب و هوا مردم را منتظر نگه دارد. او سرانجام خود را به روستای سیل‌زده کروچان در زهکلوت واقع در حاشیه جازموریان رساند تا به چشمِ خود، درد و رنج مردم محروم و قربانی سیاست ذبح حقابه محیط‌زیست در پای کشاورزی و صنعت را ببیند!

3️⃣ آنچه امروز در سفر رییس‌جمهور به بخشی محروم در استان کرمان رخ داد، ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور در سفر رییس‌جمهور به مناطقی برخوردارتر چون تبریز، اصفهان، اهواز یا کرمانشاه هم تکرار شود اگر به سرعت برای کاهش وابستگی معیشتی به منابع آب و خاک و معرفی اقتصادی که آب‌محور نباشد، نکوشیم.

4️⃣ راه پایداری ایران آن است که دست‌کم چهل درصد از منابع آب قابل استحصال کشور به عنوان حقابه محیط‌زیست محترم شمرده شده و وسعت رویشگاه‌های جنگلی ایران به ابتدای قرن گذشته، یعنی بیست‌میلیون هکتار افزایش یابد. وگرنه باید برای رییس‌جمهور و هیات همراهش زین‌پس چند دست تن‌پوش اضافی تدارک بینیم!

#فروپاشی
#ابراهیم_رییسی
#زهکلوت
#گردوخاک
#بیابانزایی
#محیط_زیست
#حقابه_جازموریان_مقدم_بر_کشاورزی_و_صنعت
#محمد_درویش

https://www.instagram.com/reel/ChKyeCXlTUA/?igshid=YmMyMTA2M2Y=
🔻مقابله با بیابانزایی از کدام خطر سخن می‌گوید؟
| محمد درویش |

◇نسبت‌به یکصدسال پیش، سرانۀ آب در دسترس جهانیان به‌طور متوسط به یک‌ هفتم کاهش یافته، وسعت رویشگاه‌های جنگلی هم حدود ۶۰۰ میلیون هکتار کم شده و اینک به کم‌تراز ۳.۹ میلیارد هکتار رسیده است. همین دو مؤلفه کافی است که خطر بیابانزایی یا تخریب سرزمین را عمیقاً درک کنیم؛ چراکه حتی اگر خردمندی بر مدیریت جهان حاکم شود، مؤلفۀ افزایش جمعیت، هم‌چنان بر کاهندگی این دو معیار نگران‌کننده می‌افزاید. در ایران، وضعیت به‌مراتب دشوارتر از متوسط جهانی است. چون هم مواهب طبیعی نظیر باران، کم‌تر و تبخیر بیشتر است و هم اقتصاد کشور به‌شدت به آب وابسته است.

◇خطر چنان جدی است، که ایران در شمار پنج کشور نخست جهان است که تقریباً بلافاصله پس‌از تصویب کنوانسیون جهانی مقابله با بیابانزایی، به عضویت آن درآمد و برنامۀ اقدام ملی مقابله با بیابانزایی را از تصویب مجلس شورای اسلامی در دهۀ ۷۰ گذراند. شاید مهم‌ترین نشانۀ اهمیت خطر بیابانزایی در نزد دولت ایران، فرمان تشکیل کمیتۀ ملی مقابله با بیابانزایی به ریاست رئیس‌جمهور و عضویت اغلب وزرا و سازمان‌های مرتبط بود.

◇بعدها اما قرار شد وزیر جهادکشاورزی به‌نمایندگی‌از رئیس‌جمهور، این کمیته را دست‌کم چهار بار در سال برپا و اداره کند. مهم‌ترین فلسفۀ وجودی این کمیته آن بود که اجازه ندهد سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مختلف بدون رعایت هنجارهای ملی نهفته در برنامۀ اقدام ملی، خواهان اجرای مصوبه‌های ظاهراً پرسود خویش شوند. اما آرام‌آرام وزیر مربوطه هم فرصت شرکت در کمیته را نیافت و اینک کار به جایی رسیده که مدتهاست دیگر خبری از برگزاری کمیتۀ ملی نیست!

◇نتیجه آن‌که، ناترازی آبخوان‌ها از مرز ۱۵۰ میلیارد مترمکعب هم گذشت و نسبت‌به دو دهۀ پیش، بیش‌از پنج هزار روستای جدید عملاً متروکه و بر ابعاد حاشیه‌نشینی، افت حاصلخیزی خاک، افزایش برهنگی سرزمین، فزونی گردوغبار و پاک‌تراشی جنگل‌ها افزوده شد.

◇کوتاه سخن آن‌که، مناسبت روز جهانی مقابله با بیابانزایی خوب است که هنوز در ایران برگزار می‌شود؛ اما بد است که عملاً چیزی جز یک پیام کوتاه و چند یادداشت و مصاحبه و ابراز تأسف از آیندۀ ایران در اثر عدم توجه به خطر بیابانزایی در محافل رسانه‌ای قابل رصد نیست!

◇یادمان باشد: این روز جهانی به‌این‌دلیل در تقویم رسمی سازمان‌ملل افزوده شد، تا با رعایت هنجارها، آموزه‌ها و ملاحظات محیط‌زیستی و بر مبنای اصول آمایش سرزمین، به فرآیندی برسیم که رفاه مردم در گرو تخریب بیشتر زمین نباشد! اما شوربختانه، امروز کار را به جایی رسانده‌ایم که خطر بیابانزایی و جهان‌گرمایی چنان یک‌دیگر را تقویت می‌کنند، که احتمال دارد بیش از دوسوم از اهالی کنونی زمین، قرن آینده را درک نکنند

#محیط_زیست #بیابان‌زایی
@payamema