محمد درویش
15.5K subscribers
5.66K photos
1.33K videos
141 files
4.16K links
برای اعتلای طبیعت وطنی که دوستش داریم.
دیدگاه‌های رییس کمیته محیط‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو

نحوه درج پیام یا ارسال عکس در تلگرام:
@mohammaddarvish44

محمّد درویش در ویکی‌پدیا:
https://fa.m.wikipedia.org/wiki/محمد_درویش
Download Telegram
🟢واقعیت‌هایی درباره مسأله هیرمند بین ایران و افغانستان!🟢

دکتر مهدی فصیحی هرندی

📚 @darvishnameh

1️⃣ رودخانه مرزی هلمند (هيرمند)، اصلي‌ترين منبع تأمين آب شـرق ايـران اسـت که از كــوه يغمــان در ۶۰ كيلومتري غرب كابل سرچشمه مي‌گيرد و بعـد از طـي مسافت ۱۰۰۰ كيلومتر در تالاب‌های بین‌المللی ایران در سیستان آرام می‌گیرد. این رودخانه در بعضی از سال‌ها حدود ۱۳ میلیارد متر مکعب آب سیلاب به ایران آورد داشته است. مسأله اصلی و کهنه عدم تحویل حقابه ایران (در سالهای نرمال ۸۲۰ میلیون متر مکعب) و در این چند سال انحراف کامل آب رودخانه توسط بند کمال‌خان بوده که باعث شده در سال گذشته تقریبا آبی به ایران نرسد.

2️⃣ دلیل صفرشدن آورد رودخانه به ایران ساخت بند کمال‌خان (که طرح آن ‌مربوط به بیش از پنجاه سال پیش بوده و بدلیل جنگ و شرایط ناامنی افغانستان ساخت آن تا سال ۱۴۰۰ طول کشید) است. لذا طرح بند‌کمال خان مربوط به دوره اشغالگری امریکاییها نیست ولی شاید در ساخت ان و تامین مالی و تسریع درساخت ان توسط پیمانکار ترکیه‌ای،‌ امریکاییها نقش داشته‌اند.

3️⃣ درکتاب خاطرات سفیر وقت ایران در کابل (قبل و حین انقلاب ۱۳۵۷) به مخاطرات ساخت این بند برای ایران اشاره شده و پیشنهادهایی نیز ارایه شده است. لذا هیرمند در همه زمانها سیاسی بوده است.

4️⃣ در مورد کمال‌خان حجم مخزن این بند/سد ۵۲ میلیون متر مکعب است که در برابر حجم سدهای مخزنی عدد قابل توجهی برای ذخیره آب نیست (مثلا سد #کجکی که در هفتاد سال قبل در بالادست بر روی هیرمند/هلمند ساخته شده حدود ۲۸۰۰ میلیون متر مکعب است) ولی نقش این بند انحراف آب و سیلاب (که منبع اصلی تغذیه سیستان و هامونهای ایران است) بوده به نحویکه همه سیلاب‌ها از مسیر اصلی آبراهه هلمند به شوره زار گود زره هدایت می‌شوند.

5️⃣ قبلا مسیر آب هیرمند بعداز کمال خان و عبور حدود ۷۰ کیلومتر، به ایران رسیده و سپس وارد سه هامون شده و اگر اب اضافی باقی بود دوباره از محلی به نام شیله به افغانستان برگشته و به گود زره وارد می‌شد. این چرخه طبیعی آب در ترکیب با بادهای ۱۲۰ روزه سیستان، نظم بسیار دقیقی در طبیعت منطقه داشته که البته سالهاست با دستکاری بشر به هم خورده است.

6️⃣ قبل از تکمیل بند‌کمال خان حتی بیشتر از  حقابه قراردادی (که در سال ابی نرمال حدود ۸۲۰ میلیون متر مکعب است)، سیلاب وارد ایران میشد که البته حداقل سه سال است نه حقابه که حتی سیلاب (به قول محلی‌ها دشتمال) هم از افغانستان وارد‌ نمیشود.

7️⃣ تاکنون هیچ دولت افغانی منکر معاهده ۱۳۵۱ بین‌دولتین نشده است اگرچه امضا کنندگان ایرانی و افغانی آن معاهده (امیرعباس هویدا و موسی شفیق) ان هردو اعدام شده‌اند. حتی اشرف غنی هم در سخنرانی معروف اش در افتتاح بند‌کمال خان، حقابه را به رسمیت شناخت ولی گفت بیش از آن آب در مقابل نفت. درافغانستان یک خواست اجتماعی شکل داده شده که نشان دهد مردم تمایلی به ارسال حق ابه ایران ندارند. بحثهای هویتی در افغانستان و اینکه آب هویت ماست و ضرب المثلهایی مانند برف هندوکش با ارزش تر از طلا در قندهار است، و البته بی‌دولتی، ‌نگاه به ترکیه و اتیوپی در مدل فرات و نیل و توسعه‌نیافتگی این کشور در مقایسه با کشورهای همجوار همه و همه در شکل دادن این خواست نقش داشته است. خواستی که به بدنه کارشناسی وزارت انرژی و آب افغانستان تسری یافته است. میگویند شما برخلاف افغانستان به دریاهای ازاد دسترسی دارید برویداز دریا اب بردارید و یا به ما نفت بدهید تا ما اب را آزاد کنیم. سوای اینکه این ربطی به معاهده هیرمند و خلف وعده طرف افغانستانی ندارد کلا از نظر اقتصادی هم بی‌ربط است. قیمت تمام شده یک مترمکعب اب نمک زدایی شده دریا در محل اب شیرین کن‌ها حدود ۰/۹ تا۱ دلار است و اگر هزینه انتقال اضافه شود (مثل اصفهان و‌کرمان و سیستان و …) قیمت هر متر مکعب اب مذکور بین ۲تا۲/۵ دلار خواهدشد. این قیمت حتی برای صنعت هم صرف اقتصادی ندارد چه رسد به کشاورزی و شرب. (قیمت هر مترمکعب اب شرب تحویلی به منازل در ایران بین ۶۰۰-۷۰۰ و حداکثر ۱۲۰۰ تومان است و البته برای کشاورزی تقریبا رایگان است).

8️⃣ باتوجه به اب مصرفی برای تولید یک کیلو محصول(ات) کشاورزی (مثلابرای تولیدیک کیلو هندوانه ۵۰۰ لیتر یا نیم متر مکعب) اب شیرین شده دریا از نظر اقتصادی اصلا توجیه مصرف در بخشهای شرب و‌کشاورزی راندارد. طبق موافقت نامه ۱۳۵۱، اب سنجی در ایستگاه دهراوود (نزدیک سد کجکی، حدود۷۰۰ کیلومتر قبل از بند‌کمال خان) باید انجام شود. طرف افغانی تقاضاهای مکرر ایران برای نصب تجهیزات اب سنجی (حتی اهدا توسط ایران) را رد ‌کرده و حتی طی دوسال گذشته مامورین اعزامی ...

ادامه دارد ...

#مهدی_فصیحی_هرندی
#هیرمند