🔻سدها چگونه دزدی آب را تسهیل می‌کنند؟!🔻

🇮🇷 @darvishnameh

1️⃣ سدسازها پیوسته ادعا می‌کنند که به جریان پایه آب رودخانه تجاوزی نکرده و فقط از آب طغیانی به عنوان ذخیره استفاده می‌کنند. یعنی اگر دبی متوسط یک رودخانه بیست‌‌متر مکعب است، بعد از احداث سد هم این رقم ثابت می‌ماند. درحالیکه عملاً این اتفاق نمی‌افتد، وگرنه چرا باید اغلب تالاب‌ها در پایاب سدها خشک شوند؟

2️⃣ نگاه کنید به سد زرینه‌رود در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه که پیش‌تر در مورد حضور موتورپمپ‌ها در دریاچه سد گزارشش را منتشر کرده بودم، رخدادی که معاون وقت وزارت نیرو - علیرضا دائمی - هم آن را پذیرفت، اما عملاً درمانی برای آن سراغ نداشت.

3️⃣ اینجا هم در سفر اخیرم به بالادست سد نفرین‌شده سیوند شاهد ده‌ها موتورپمپ بودم که چند صدمتر لوله‌گذاری شده و آب را از دریاچه سد و رودخانه در بالادست مخزن می‌ربایند؛ اقدامی که منجر به بروز خشکسالی مصنوعی در پایین‌دست سد می‌شود. اصولاً سدها علاوه بر افزایش نرخ تبخیر، بارگذاری در اطراف خود را تشدید می‌کنند و این مساله سبب برهم‌خوردن رژیم آب‌شناختی حوضه‌های آبخیز، به‌ویژه برای مردم پایین‌دست می‌شود. سد زاینده‌رود، سدهای رودخانه اترک، سدهای کشور افغانستان روی هیرمند و از همه فاحش‌تر، سدهای ترکیه روی دجله، فرات و اخیراً ارس از جمله مهم‌ترین دلایل تشدید ناپایداری و متروکه‌شدن آبادبوم‌ها در پایاب حوضه‌های آبخیز است.

4️⃣ تداوم جریان رودخانه از سراب تا پایاب، ضروری‌ترین، خردمندانه‌ترین و اخلاقی‌ترین شیوه مواجهه با سرزمین و نشانه فرهیختگی و توسعه‌یافتگی حکومت و مردمانی است که در آن سرزمین زیست می‌کنند. این ضرورت را شاید مردم تشنه در اطراف رودخانه‌های زاینده‌رود، هلیل‌رود، سفیدرود، کارون و ... بیشتر از هر جایی اینک با یاخته یاخته وجودشان حس می‌کنند.

#آب_ربایی
#نه_به_سندروم_سدسازی
#نه_به_غلبه_تفکر_سازه‌_ای_در_مدیریت_آب
#سد_سیوند
#زاینده_رود
#کارون
#زرینه_رود
#محمد_درویش

https://www.instagram.com/p/CUzKrmkFyCV/?utm_medium=copy_link

🔻به آبخیزداری سازه‌محور پایان دهیم!🔻

🇮🇷 @darvishnameh

1️⃣ نگارنده یکی از نخستین افراد فارغ‌التحصیل رشته مهندسی مرتع و آبخیزداری دانشگاه تهران در بیش از سی سال پیش است. بنابراین، آنچه در این چند ویدئو بیان می‌کنم، نه به عنوان منتقدی که فهمی از دانش آبخیزداری ندارد، بلکه به عنوان کارشناسی است که نگران انحراف این شیوه ارزشمند مدیریت آب در کشور ناشی از سندروم بتن و سازه و بودجه‌های آخر سال است که سازمان‌ها می‌کوشند به هر قیمت به خزانه برگشت نخورد، حتی اگر حاصلش ساخت سدهای کوچکی باشد که خود، جریان طبیعی رودخانه را مختل کرده، نظام آبشناختی را برهم زده، بارگذاری بیش از توان در بالادست ایجاد و خشکسالی در پایین‌دست را تشدید می‌کند‌.

2️⃣ عملیات آبخیزداری، یعنی مجموعه ساز و کارهایی که سبب کاهش ضریب هرزآب و مهار قدرت تخریبی جریان سیلاب شود؛ نه اینکه حوضچه‌های متعدد در کوهستان ایجاد کند. استفاده از سیمان و بتن برای جلوگیری از افزایش سرعت هرزآب غلط است.

3️⃣ بهترین شیوه، بهبود پوشش گیاهی منطقه، کاهش سطح برهنگی خاک، مدیریت چرا و استفاده از گابیون‌های توری بدون لایه سیمان‌اندود شده در صورت نیاز است.

4️⃣ در این ویدئو‌ها دقت کنید: این مخازن ایجاد شده یا سبب افزایش چرای دام در کوهستان‌ها می‌شود، چون مثل یک آبشخور عمل می‌کند و یا مانند نمونه استان فارس، بالادست سد زاینده‌رود، بالادست سد زرینه‌رود و ... دزدی آب برای توسعه کشاورزی یا تبدیل مراتع به کشت فاریاب یا باغ‌های میوه در بالادست را افزایش داده و بحران در پایین‌دست تشدید می‌شود.

#نه_به_آبخیزداری_سازه_محور
#سندروم_بتنیسم
#کلمرز
#کهنوج
#زاینده_رود
#زرینه_رود
#سپیدان
#بهشت_گمشده
#آبربایی_در_روز_روشن
#رودخانه_کر
#محمد_درويش

https://youtu.be/w0kwT9XZl_w