امروز بیست و چهارم اردیبهشت، زادروز استاد پرویز مشکاتیان، بزرگمرد موسیقی ایران است.
یاد و خاطرۀ استاد را گرامی می‌داریم و یکی از تکنوازی‌های ایشان را با هم می‌شنویم.
تک‌نوازی سنتور پرویز مشکاتیان
در کنسرت تالار وزارت کشور شهرام ناظری، با همراهی گروه عارف. دی‌ماه ۱۳۸۳
یاد و خاطرۀ استاد را گرامی می‌داریم و یکی از تکنوازی‌های ایشان را با هم می‌شنویم.
تک‌نوازی سنتور پرویز مشکاتیان
در کنسرت تالار وزارت کشور شهرام ناظری، با همراهی گروه عارف. دی‌ماه ۱۳۸۳
از امیرحسین جهانبگلو تا علی دهباشی
به قلم حسین نوری‌نیا
نقل از: روزنامه «هم‌میهن»، شمارۀ ۵۰۵، دوشنبه بیست و چهارم اردیبهشت ۱۴۰۳
امیرحسین جهانبلگو از کارگزاران و روشنفکران دهه ۳۰ تا ۵۰ بود. او ابتدا کارمند وزارت دارایی بود. در دانشگاه تهران حقوق، سپس در سوربن فرانسه ابتدا فلسفه خواند و بعد دکترای اقتصاد گرفت. بعد از بازگشت به ایران، جذب شرکت ملی نفت شد، سپس به‌عنوان یک مقام ارشد دولت ایران نقش مؤثری در سازمان اوپک داشت.
در اواخر دهه ۴۰ و پس از بازگشت از الجزایر با فشار ساواک، به اجبار بازنشسته شد، ولی از اوایل دهه ۵۰ به درخواست دانشکده اقتصاد وارد دانشگاه تهران شد و در کسوت استادی، باتوجه به احاطه‌اش به فلسفه، اقتصاد، سیاست، ادبیات، عرفان، حقوق به‌ویژه حقوق بین‌الملل و حتی هنر و شیوایی کلام و جاذبه‌های شخصیتی، توانست نقش مؤثری در تربیت دانشجویان داشته باشد.
جهانبگلو چند جلد کتاب در حوزه‌های مختلف نیز ترجمه کرد، اما نقش او در فضای فرهنگی ایران پیش از انقلاب بسیار فراتر از جایگاه استادی و مترجمی است.
او به‌عنوان یک روشنفکر ایرانی، در دهه ۳۰ و ۴۰ زمینه طرح مباحث فلسفی غرب را در ایران فراهم آورد. جهانبگلو با تشکیل محفلی در باغ شخصی خود و دعوت از تعدادی از سرشناس‌ترین نویسندگان و روشنفکران، با سخنرانی‌های فلسفی احمد فردید، به‌ویژه حول محور هایدگر، که به جلسه‌های فردیدیه معروف شد، نقش مؤثری در جریان روشنفکری و اندیشگی ایران پیش از انقلاب داشت که اثرات آن در انقلاب ۵۷ نمایان بود و دهه‌ها تداوم یافت؛ جریانی که نتوانست ایران را مرکز بحث و گفتوگو قرار دهد.
علی دهباشی، اما از ابتدا روزنامه‌نگاری بود که در ماهنامه‌ها و نشریه‌های ادبی و فرهنگی جریان‌های روشنفکری پس از انقلاب می‌نوشت. او از سال ۷۷ نشریه بخارا را راه‌اندازی کرد که تاکنون خوش درخشیده و ۱۶۱ شماره انتشار یافته است. بخارا که از سال ۱۴۰۰ سمرقند نیز با آن همراه شد، همچون دایره‌المعارفی در شناساندن نویسندگان ایرانی و خارجی به‌شمار می‌آید.
این نشریه با اختصاص ویژه‌نامه‌هایی در هر شماره به یک نویسنده، جایگاهی ارزشمند در تاریخ مطبوعات ایران و دوران پس از انقلاب دارد. علاوه بر این به همت او کتاب‌های بسیاری که به‌نحوی موضوع آن‌ها به ایران بازمی‌گردد انتشار یافته است. بااین‌همه دهباشی را باید با تلاشی دیگر شناخت که او را به جهانبگلو پیوند می‌زند.
او بنیانگذار محافل بخاراست؛ محافلی شامل؛ شبهای بخارا، عصر شنبه‌های بخارا، عصر دوشنبه‌ها، عصر سه‌شنبه‌ها، عصر چهارشنبه‌ها، پنجشنبه صبح‌ها و جمعه‌های بخارا که در آن‌ها به معرفی شخصیت‌های علمی و فرهنگی ایرانی و خارجی، کتاب‌های ارزشمند انتشاریافته، نشریه‌های پا به میدان نهاده، میراث فرهنگی به‌جای‌مانده و فضاهای ارزشمند فرهنگی و طبیعی، دیدار و گفتوگو با شخصیت‌های علمی و فرهنگی و تجلیل از آن‌ها پرداخته شده است. محافل بخارا دارای چند ویژگی است که آن را از محفل جهانبگلو متمایز می‌کند:
۱- محافل بخارا به‌نظر می‌رسد پایدارترین و پرشمارترین محفل فرهنگی در طول تاریخ ایران در دوره‌ای کوتاه باشد. با گذشت حدود ۱۸ سال و نیم از برگزاری این محافل (از ۲۲ دی‌ماه ۱۳۸۴)، بیش از ۱۲۰۰ برنامه برگزار شده است؛ یعنی هرماه ۵ تا ۶ برنامه که در نوع خود بی‌نظیر است.
۲- محافل بخارا توانسته است به ارتباطات میان‌فرهنگی دامن زند. برگزاری شبهای نویسندگان و سفرای کشورهای خارجی حاضر در ایران، ازاین‌جمله است. ۳- محافل بخارا، از حوزه تنگ روشنفکران و نویسندگان برجسته که ویژگی محفل جهانبگلو بود، فراتر رفته و حوزه عمومی را با خود همراه کرده است. در محافل بخارا اقشار گوناگون اجتماعی حضور دارند. حتی زنان خانه‌دار و کارگران علاقه‌مند را نیز می‌توان در این محافل یافت.
۴- محافل بخارا، فاصله بین نویسندگان و مردم را شکسته است. آنان را در کنار یکدیگر نشانده است. حضور رودر‌روی علاقه‌مندان با نویسندگان و دانشمندان ایرانی، تعلق‌خاطر به ایران را در این محافل تقویت کرده است. ۵- محافل بخارا، چهاردیواری مکانی خاص را شکاند و به فضاهای گوناگون سرک کشید. در نقاط مختلف تهران، سپس شهرهای گوناگون ایران و حتی برخی شهرهای جهان برگزار شده و توانسته، ایرانیان را در نقاط مختلف به یکدیگر پیوند زند و در ایجاد حس مشترک آنان مؤثر باشد.
۶- محافل بخارا، دنیایی از تنوع فرهنگی است. در آن ناخواسته ایران‌دوستی بازتولید می‌شود. رواداری نسبت به یکدیگر شکل می‌گیرد. از دل آن انقلاب بیرون نمی‌آید که شکاف فرهنگی تولید کند. از بخارا تداوم فرهنگی و تلاش برای بازتولید ارزش‌های فرهنگی ایرانی و انسانی حاصل می‌شود.
به قلم حسین نوری‌نیا
نقل از: روزنامه «هم‌میهن»، شمارۀ ۵۰۵، دوشنبه بیست و چهارم اردیبهشت ۱۴۰۳
امیرحسین جهانبلگو از کارگزاران و روشنفکران دهه ۳۰ تا ۵۰ بود. او ابتدا کارمند وزارت دارایی بود. در دانشگاه تهران حقوق، سپس در سوربن فرانسه ابتدا فلسفه خواند و بعد دکترای اقتصاد گرفت. بعد از بازگشت به ایران، جذب شرکت ملی نفت شد، سپس به‌عنوان یک مقام ارشد دولت ایران نقش مؤثری در سازمان اوپک داشت.
در اواخر دهه ۴۰ و پس از بازگشت از الجزایر با فشار ساواک، به اجبار بازنشسته شد، ولی از اوایل دهه ۵۰ به درخواست دانشکده اقتصاد وارد دانشگاه تهران شد و در کسوت استادی، باتوجه به احاطه‌اش به فلسفه، اقتصاد، سیاست، ادبیات، عرفان، حقوق به‌ویژه حقوق بین‌الملل و حتی هنر و شیوایی کلام و جاذبه‌های شخصیتی، توانست نقش مؤثری در تربیت دانشجویان داشته باشد.
جهانبگلو چند جلد کتاب در حوزه‌های مختلف نیز ترجمه کرد، اما نقش او در فضای فرهنگی ایران پیش از انقلاب بسیار فراتر از جایگاه استادی و مترجمی است.
او به‌عنوان یک روشنفکر ایرانی، در دهه ۳۰ و ۴۰ زمینه طرح مباحث فلسفی غرب را در ایران فراهم آورد. جهانبگلو با تشکیل محفلی در باغ شخصی خود و دعوت از تعدادی از سرشناس‌ترین نویسندگان و روشنفکران، با سخنرانی‌های فلسفی احمد فردید، به‌ویژه حول محور هایدگر، که به جلسه‌های فردیدیه معروف شد، نقش مؤثری در جریان روشنفکری و اندیشگی ایران پیش از انقلاب داشت که اثرات آن در انقلاب ۵۷ نمایان بود و دهه‌ها تداوم یافت؛ جریانی که نتوانست ایران را مرکز بحث و گفتوگو قرار دهد.
علی دهباشی، اما از ابتدا روزنامه‌نگاری بود که در ماهنامه‌ها و نشریه‌های ادبی و فرهنگی جریان‌های روشنفکری پس از انقلاب می‌نوشت. او از سال ۷۷ نشریه بخارا را راه‌اندازی کرد که تاکنون خوش درخشیده و ۱۶۱ شماره انتشار یافته است. بخارا که از سال ۱۴۰۰ سمرقند نیز با آن همراه شد، همچون دایره‌المعارفی در شناساندن نویسندگان ایرانی و خارجی به‌شمار می‌آید.
این نشریه با اختصاص ویژه‌نامه‌هایی در هر شماره به یک نویسنده، جایگاهی ارزشمند در تاریخ مطبوعات ایران و دوران پس از انقلاب دارد. علاوه بر این به همت او کتاب‌های بسیاری که به‌نحوی موضوع آن‌ها به ایران بازمی‌گردد انتشار یافته است. بااین‌همه دهباشی را باید با تلاشی دیگر شناخت که او را به جهانبگلو پیوند می‌زند.
او بنیانگذار محافل بخاراست؛ محافلی شامل؛ شبهای بخارا، عصر شنبه‌های بخارا، عصر دوشنبه‌ها، عصر سه‌شنبه‌ها، عصر چهارشنبه‌ها، پنجشنبه صبح‌ها و جمعه‌های بخارا که در آن‌ها به معرفی شخصیت‌های علمی و فرهنگی ایرانی و خارجی، کتاب‌های ارزشمند انتشاریافته، نشریه‌های پا به میدان نهاده، میراث فرهنگی به‌جای‌مانده و فضاهای ارزشمند فرهنگی و طبیعی، دیدار و گفتوگو با شخصیت‌های علمی و فرهنگی و تجلیل از آن‌ها پرداخته شده است. محافل بخارا دارای چند ویژگی است که آن را از محفل جهانبگلو متمایز می‌کند:
۱- محافل بخارا به‌نظر می‌رسد پایدارترین و پرشمارترین محفل فرهنگی در طول تاریخ ایران در دوره‌ای کوتاه باشد. با گذشت حدود ۱۸ سال و نیم از برگزاری این محافل (از ۲۲ دی‌ماه ۱۳۸۴)، بیش از ۱۲۰۰ برنامه برگزار شده است؛ یعنی هرماه ۵ تا ۶ برنامه که در نوع خود بی‌نظیر است.
۲- محافل بخارا توانسته است به ارتباطات میان‌فرهنگی دامن زند. برگزاری شبهای نویسندگان و سفرای کشورهای خارجی حاضر در ایران، ازاین‌جمله است. ۳- محافل بخارا، از حوزه تنگ روشنفکران و نویسندگان برجسته که ویژگی محفل جهانبگلو بود، فراتر رفته و حوزه عمومی را با خود همراه کرده است. در محافل بخارا اقشار گوناگون اجتماعی حضور دارند. حتی زنان خانه‌دار و کارگران علاقه‌مند را نیز می‌توان در این محافل یافت.
۴- محافل بخارا، فاصله بین نویسندگان و مردم را شکسته است. آنان را در کنار یکدیگر نشانده است. حضور رودر‌روی علاقه‌مندان با نویسندگان و دانشمندان ایرانی، تعلق‌خاطر به ایران را در این محافل تقویت کرده است. ۵- محافل بخارا، چهاردیواری مکانی خاص را شکاند و به فضاهای گوناگون سرک کشید. در نقاط مختلف تهران، سپس شهرهای گوناگون ایران و حتی برخی شهرهای جهان برگزار شده و توانسته، ایرانیان را در نقاط مختلف به یکدیگر پیوند زند و در ایجاد حس مشترک آنان مؤثر باشد.
۶- محافل بخارا، دنیایی از تنوع فرهنگی است. در آن ناخواسته ایران‌دوستی بازتولید می‌شود. رواداری نسبت به یکدیگر شکل می‌گیرد. از دل آن انقلاب بیرون نمی‌آید که شکاف فرهنگی تولید کند. از بخارا تداوم فرهنگی و تلاش برای بازتولید ارزش‌های فرهنگی ایرانی و انسانی حاصل می‌شود.
محافل بخارا نشان داده، در ایران امروز که با موج مهاجرتی بزرگ مواجه شده و مسائل درهم‌تنیده‌ای آن را فرا گرفته است، شخصیت‌های ارزشمند علمی و فرهنگی در گوشه و کنار ایران بدون چشمداشتی خاص، به تولید دانش و فرهنگ مشغول هستند؛ شخصیت‌هایی که جامعه ایرانی می‌تواند به آنان تکیه و افتخار کند. وجود دهباشی و کار مداوم او در بخارا، در امروز ایران، منحصربه‌فرد است. دهباشی، گوهر ایران است.
شب مستند اجتماعی
نقد و بررسی فیلم «رادیوگرافی یک خانواده» ساختۀ فیروزه خسروانی، با سخنرانی: زیبا جلالی نائینی، نعمت‌الله فاضلی، مهرداد زاهدیان، مجید برزگر، مرتضی احمدوند، فیروزه خسروانی و علی دهباشی
چهارشنبه بیست و ششم اردیبهشت ۱۴۰۳
خانه هنرمندان ایران، تالار استاد جلیل شهناز
نقد و بررسی فیلم «رادیوگرافی یک خانواده» ساختۀ فیروزه خسروانی، با سخنرانی: زیبا جلالی نائینی، نعمت‌الله فاضلی، مهرداد زاهدیان، مجید برزگر، مرتضی احمدوند، فیروزه خسروانی و علی دهباشی
چهارشنبه بیست و ششم اردیبهشت ۱۴۰۳
خانه هنرمندان ایران، تالار استاد جلیل شهناز
شب آسیا پترووا
با حضور: یلنا پاولووا، آسیا پترووا و علی دهباشی
ترجمه به فارسی و روسی: یکاترینا منجمی
شهر کتاب مرکزی
پنجشنبه بیست و هفتم اردیبهشت ۱۴۰۳
با حضور: یلنا پاولووا، آسیا پترووا و علی دهباشی
ترجمه به فارسی و روسی: یکاترینا منجمی
شهر کتاب مرکزی
پنجشنبه بیست و هفتم اردیبهشت ۱۴۰۳
شب احمد عربانی
هفتصد و چهل و دومین شب از شبهای بخارا را اختصاص داده‌ایم به تجلیل از احمد عربانی (کارتونیست، کاریکاتوریست، انیماتور و طنزپرداز). این نشست در ساعت پنج بعدازظهر یکشنبه ششم خرداد ۱۴۰۳ با حضور و سخنرانی: یونس شکرخواه، نادره رضایی، مجید کاشانی، عباس یاری، هادی حیدری و علی دهباشی در تالار فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار خواهد شد.
هم‌چنین در این مراسم از کتاب مجموعه آثار کارتون و کاریکاتور احمد عربانی با عنوان «کتاب عربانی» که به کوشش هادی حیدری و توسط نشر «مُدام» منتشر شده است، رونمایی خواهد شد.
احمد عربانی (متولد ۱۳۲۶) از جمله مهم‌ترین کارتونیست‌های مطبوعاتی پس از انقلاب است. او خالق خاطره‌انگیزترین جلدهای مجله «گل‌آقا» است که حافظه تصویری چندین نسل از ایرانیان را تشکیل داده‌اند.
عربانی فعالیت حرفه‌ای خود را به عنوان کاریکاتوریست از سال ۱۳۴۷ با مجله «توفیق» آغاز کرد و تا امروز طی بیش از نیم قرن فعالیت هنری با بسیاری از مجلات و روزنامه‌های مطرح ایرانی همکاری کرده است.
در سال‌های ابتدایی دهه شصت، به تصویرسازی کتاب‌های کودک و نوجوان پرداخت.
هم‌چنین او از سال ۱۳۵۲ به عنوان انیماتور، فعالیت خود را با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد که حاصل این همکاری، ساخت ۵ انیمیشن بود. بسیاری از مخاطبان، انیمیشن معروف «تبر» را به خاطر دارند که حاصل نویسندگی و کارگردانی احمد عربانی است.
او کارگردانی ۷ انیمیشن را نیز برای موسسه صبا بر عهده داشته است.
عربانی طراح چند پوستر سینمایی از جمله پوستر فیلم «ناصرالدین شاه، آکتور سینما» بوده است.
احمد عربانی در زمینه طنز ویدئویی هم طبع‌آزمایی کرده؛ از جمله می‌توان به اجرای آیتم طنز «تونل مکان» در مجموعه «دُم خروس» اشاره کرد که مخاطبان فراوانی در زمان خود یافت.
برگزاری چند نمایشگاه انفرادی، شرکت در چندین نمایشگاه داخلی و خارجی و داوری بسیاری از جشنواره‌های کاریکاتور نیز از جمله فعالیت‌های اوست.
او برنده جوایز متعدد داخلی و بین‌المللی در رشته کاریکاتور بوده که از آن جمله می‌توان به دریافت دیپلم افتخار و مدال ویژه از جشنواره معتبر جهانی کاریکاتور «اسکوپیه» کشور یوگسلاوی اشاره کرد.
احمد عربانی در سال ۱۳۷۲ خورشیدی در کنار ۹ تن از شخصیت‌های فرهنگی و هنری (مرتضی فرجیان، حسین امیرخانی، محمود فرشچیان و ...) به عنوان کاریکاتوریست برگزیده سال به دریافت مدال و حمایل افتخار از انجمن حافظان فرهنگ و هنر ایران، نائل آمد.
عربانی در سال ۱۳۸۹ نشان درجه یک هنری (معادل دکترا) را از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد.
خانه اندیشمندان علوم انسانی: خیابان نجات‌اللهی (ویلا)، چهارراه ورشو، تالار فردوسی
هفتصد و چهل و دومین شب از شبهای بخارا را اختصاص داده‌ایم به تجلیل از احمد عربانی (کارتونیست، کاریکاتوریست، انیماتور و طنزپرداز). این نشست در ساعت پنج بعدازظهر یکشنبه ششم خرداد ۱۴۰۳ با حضور و سخنرانی: یونس شکرخواه، نادره رضایی، مجید کاشانی، عباس یاری، هادی حیدری و علی دهباشی در تالار فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار خواهد شد.
هم‌چنین در این مراسم از کتاب مجموعه آثار کارتون و کاریکاتور احمد عربانی با عنوان «کتاب عربانی» که به کوشش هادی حیدری و توسط نشر «مُدام» منتشر شده است، رونمایی خواهد شد.
احمد عربانی (متولد ۱۳۲۶) از جمله مهم‌ترین کارتونیست‌های مطبوعاتی پس از انقلاب است. او خالق خاطره‌انگیزترین جلدهای مجله «گل‌آقا» است که حافظه تصویری چندین نسل از ایرانیان را تشکیل داده‌اند.
عربانی فعالیت حرفه‌ای خود را به عنوان کاریکاتوریست از سال ۱۳۴۷ با مجله «توفیق» آغاز کرد و تا امروز طی بیش از نیم قرن فعالیت هنری با بسیاری از مجلات و روزنامه‌های مطرح ایرانی همکاری کرده است.
در سال‌های ابتدایی دهه شصت، به تصویرسازی کتاب‌های کودک و نوجوان پرداخت.
هم‌چنین او از سال ۱۳۵۲ به عنوان انیماتور، فعالیت خود را با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد که حاصل این همکاری، ساخت ۵ انیمیشن بود. بسیاری از مخاطبان، انیمیشن معروف «تبر» را به خاطر دارند که حاصل نویسندگی و کارگردانی احمد عربانی است.
او کارگردانی ۷ انیمیشن را نیز برای موسسه صبا بر عهده داشته است.
عربانی طراح چند پوستر سینمایی از جمله پوستر فیلم «ناصرالدین شاه، آکتور سینما» بوده است.
احمد عربانی در زمینه طنز ویدئویی هم طبع‌آزمایی کرده؛ از جمله می‌توان به اجرای آیتم طنز «تونل مکان» در مجموعه «دُم خروس» اشاره کرد که مخاطبان فراوانی در زمان خود یافت.
برگزاری چند نمایشگاه انفرادی، شرکت در چندین نمایشگاه داخلی و خارجی و داوری بسیاری از جشنواره‌های کاریکاتور نیز از جمله فعالیت‌های اوست.
او برنده جوایز متعدد داخلی و بین‌المللی در رشته کاریکاتور بوده که از آن جمله می‌توان به دریافت دیپلم افتخار و مدال ویژه از جشنواره معتبر جهانی کاریکاتور «اسکوپیه» کشور یوگسلاوی اشاره کرد.
احمد عربانی در سال ۱۳۷۲ خورشیدی در کنار ۹ تن از شخصیت‌های فرهنگی و هنری (مرتضی فرجیان، حسین امیرخانی، محمود فرشچیان و ...) به عنوان کاریکاتوریست برگزیده سال به دریافت مدال و حمایل افتخار از انجمن حافظان فرهنگ و هنر ایران، نائل آمد.
عربانی در سال ۱۳۸۹ نشان درجه یک هنری (معادل دکترا) را از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد.
خانه اندیشمندان علوم انسانی: خیابان نجات‌اللهی (ویلا)، چهارراه ورشو، تالار فردوسی
درگذشت ناگهانی نیلوفر امرایی را به دوست دانشورم، اسدالله امرایی، و خانوادۀ داغدارشان تسلیت می‌گویم.
شبِ «یوزف فون همر پورگشتال و جهانِ ایرانی»
به مناسبت دویست‌وپنجاهمین سالگرد تولد «یوزف فون همر پورگشتال»، هفتصدوچهل‌وسومین شب از سلسلۀ شبهای بخارا به بررسی زندگی و آثار این ایرانشناس بزرگ اتریشی اختصاص یافته است.
این نشست با همکاری انجمن فرهنگی اتریش در تهران و مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چهارشنبه نهم خرداد ۱۴۰۳، ساعت پنج بعدازظهر در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار می‌شود و در آن، اهمیت یوزف فون همر پورگشتال به‌عنوان مترجم قرآن و دیوان حافظ، و هم‌چنین مشارکت او در انتشار و فهم ادبیات اسلامی در کشورهای آلمانی‌زبان مورد توجه قرار می‌گیرد.
حاضران و سخنرانان این رویداد، کاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی؛ ولف دیتریش هایم، سفیر اتریش در تهران؛ امیل بریکس، رئیس آکادمی دیپلماتیک وین، دیپلمات و تاریخ‌شناس؛ سعید فیروزآبادی، استاد دانشگاه و پژوهشگر مطالعات ایرانیِ آلمانی‌زبان؛ سیبیله ونتکر، عضو مؤسسۀ تحقیقات تاریخی اتریش و آکادمی علوم اتریش؛ علیرضا بردونی، دانشجوی دکتری و پژوهشگر ادبیات و علی دهباشی، مدیر مجلۀ بخارا خواهند بود.
یوزف فون همر پورگشتال (Joseph von Hammer-Purgstall) از شرق‌شناسان به‌نام اتریشی است که در طول زندگی خود کتب مختلفی را دربارۀ کشورهای شرقی و تاریخ و فرهنگ آن‌ها نگاشت و آثار زیادی را نیز به زبان آلمانی ترجمه کرد.
همر پورگشتال متولد شهر گراتس اتریش در سال ۱۷۷۴ است. پدر او از مقامات عالی‌رتبه شهر گراتس بود و پس از آن‌که تحصیلاتش را به پایان رساند به‌عنوان دیپلمات و مترجم مدتی را در امپراطوری عثمانی (ترکیۀ امروزی) و مصر سپری کرد. پورگشتال در دوران تحصیل خود به آموختن زبان‌های عثمانی، عربی و فارسی پرداخت و هم‌چنین پس از آن در آکادمی‌های مختلف شرق‌شناسی در اروپا فعالیت‌های مختلف علمی و پژوهشی داشت.
وی ترجمۀ بخش‌هایی از قرآن را به زبان آلمانی و ترجمۀ اشعار حافظ را در کارنامۀ خود دارد. او را از حیث تعداد آثاری که تألیف یا ترجمه کرده است، می‌توان یکی از پرکارترین شرق‌شناسان آلمانی‌زبان به شمار آورد.
این نشست، در تالار رسول اکرمِ مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن واقع در مرکز دائرﺓالمعارف بزرگ اسلامی به نشانی میدان شهید باهنر (نیاوران)، خیابان شهید پورابتهاج (کاشانک)، نرسیده به سه‌راه آجودانیه، شمارۀ ٢١٠ برپا می‌شود.
به مناسبت دویست‌وپنجاهمین سالگرد تولد «یوزف فون همر پورگشتال»، هفتصدوچهل‌وسومین شب از سلسلۀ شبهای بخارا به بررسی زندگی و آثار این ایرانشناس بزرگ اتریشی اختصاص یافته است.
این نشست با همکاری انجمن فرهنگی اتریش در تهران و مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چهارشنبه نهم خرداد ۱۴۰۳، ساعت پنج بعدازظهر در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار می‌شود و در آن، اهمیت یوزف فون همر پورگشتال به‌عنوان مترجم قرآن و دیوان حافظ، و هم‌چنین مشارکت او در انتشار و فهم ادبیات اسلامی در کشورهای آلمانی‌زبان مورد توجه قرار می‌گیرد.
حاضران و سخنرانان این رویداد، کاظم موسوی بجنوردی، رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی؛ ولف دیتریش هایم، سفیر اتریش در تهران؛ امیل بریکس، رئیس آکادمی دیپلماتیک وین، دیپلمات و تاریخ‌شناس؛ سعید فیروزآبادی، استاد دانشگاه و پژوهشگر مطالعات ایرانیِ آلمانی‌زبان؛ سیبیله ونتکر، عضو مؤسسۀ تحقیقات تاریخی اتریش و آکادمی علوم اتریش؛ علیرضا بردونی، دانشجوی دکتری و پژوهشگر ادبیات و علی دهباشی، مدیر مجلۀ بخارا خواهند بود.
یوزف فون همر پورگشتال (Joseph von Hammer-Purgstall) از شرق‌شناسان به‌نام اتریشی است که در طول زندگی خود کتب مختلفی را دربارۀ کشورهای شرقی و تاریخ و فرهنگ آن‌ها نگاشت و آثار زیادی را نیز به زبان آلمانی ترجمه کرد.
همر پورگشتال متولد شهر گراتس اتریش در سال ۱۷۷۴ است. پدر او از مقامات عالی‌رتبه شهر گراتس بود و پس از آن‌که تحصیلاتش را به پایان رساند به‌عنوان دیپلمات و مترجم مدتی را در امپراطوری عثمانی (ترکیۀ امروزی) و مصر سپری کرد. پورگشتال در دوران تحصیل خود به آموختن زبان‌های عثمانی، عربی و فارسی پرداخت و هم‌چنین پس از آن در آکادمی‌های مختلف شرق‌شناسی در اروپا فعالیت‌های مختلف علمی و پژوهشی داشت.
وی ترجمۀ بخش‌هایی از قرآن را به زبان آلمانی و ترجمۀ اشعار حافظ را در کارنامۀ خود دارد. او را از حیث تعداد آثاری که تألیف یا ترجمه کرده است، می‌توان یکی از پرکارترین شرق‌شناسان آلمانی‌زبان به شمار آورد.
این نشست، در تالار رسول اکرمِ مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن واقع در مرکز دائرﺓالمعارف بزرگ اسلامی به نشانی میدان شهید باهنر (نیاوران)، خیابان شهید پورابتهاج (کاشانک)، نرسیده به سه‌راه آجودانیه، شمارۀ ٢١٠ برپا می‌شود.
.
به همراه یادداشتی از رضا صائمی درباره‌ی زری خوشکام و آثار و گفتاری از فرشین کاظمی‌نیا، شیوا شکوری، محمد صادقی و تایپوشهر به نگاه و قلمِ مرتضا آکوچکیان.
.
مدیر مسئول تجربه کتایون بناساز است و پژمان موسوی سردبیری آن را بر عهده دارد. سما بابایی هم دبیر تحریریه‌ی «تجربه» است. طرح جلد هم از مرتضا آکوچکیان است.
به همراه یادداشتی از رضا صائمی درباره‌ی زری خوشکام و آثار و گفتاری از فرشین کاظمی‌نیا، شیوا شکوری، محمد صادقی و تایپوشهر به نگاه و قلمِ مرتضا آکوچکیان.
.
مدیر مسئول تجربه کتایون بناساز است و پژمان موسوی سردبیری آن را بر عهده دارد. سما بابایی هم دبیر تحریریه‌ی «تجربه» است. طرح جلد هم از مرتضا آکوچکیان است.
دورهمی‌های غیررسمیِ اهالی فرهنگ در «تجربه»
شماره‌ی سی‌اُم دوره‌ی جدید مجله‌ی «تجربه» با پرونده‌ی ویژه‌ی «دورهمی‌های غیررسمیِ اهالی فرهنگ در غیابِ آزادی» منتشر شد. گفتوگو با بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم درباره‌ی جدال سینمای مستقل با سینمای رسمی/دولتی در کنار پرونده‌ای در شادباشِ ۷۰ سالگی شهرداد روحانی آهنگساز و رهبر ارکستر از دیگر عناوینِ این شماره‌ی مجله‌ی تجربه است.
در این شماره می‌خوانید:
.
مطالعات ایرانی: پرونده‌ی ویژه‌ی دورهمی‌های غیررسمیِ اهالی فرهنگ » با آثار و گفتاری از عبدالله انوار درباره‌ی محافل انواریه، مهدی محقق درباره‌ی چهارشنبه‌های مدرسه‌ی سپه‌سالار، شاهین آریامنش درباره‌ی خانه‌ی ادیب برومند، علی دهباشی درباره‌ی جمعه‌های انجوی شیرازی، محمد صادقی درباره‌ی دوشنبه‌های اسلامی‌ند‌وشن، سیدعلی آل داوود درباره‌ی یغما و دشتی، فتح‌الله مجتبایی درباره‌ی محفل ناتل خانلری، علی‌اشرف صادقی درباره‌ی جمعه‌صبح‌های مجتبی مینوی، غلامحسین زرگری‌نژاد درباره‌ی گعده‌ی استادان تاریخ، مجتبی نریمان درباره‌ی خانه‌ی نجف دریابندری، محمدجواد کسایی درباره‌ی محفل خانه‌ی پدر، فریبا افتخار درباره‌ی محفل کتابسرا، محمدجعفر یاحقی درباره‌ی انجمن‌های ادبی مشهد، شیرین عاصمی درباره‌ی محفل محمدعلی محود، حسام‌الدین نبوی‌نژاد درباره‌ی جنگ ادبی اصفهان، شهریار شاهین‌دژی درباره‌ی محفل فتح‌الله مجتبایی، جواد میرهاشمی درباره‌ی محفل ایرج افشار، لاله خوشکنابی درباره‌ی پنجشنبههای حمید مصدق، مهدی حجت درباره‌ی محافل پیرنیا و مهدوی دامغانی، شیفته سلطانی درباره‌ی محفل پوری سلطانی، حسن نیکبخت درباره‌ی محافل شفیعی کدکنی و علیرضا پورامید، غلامحسین سالمی درباره‌ی محافل پوران فرخزاد، احمد ناهید درباره‌ی دوشنبه‌های زرین‌کوب، گلی امامی درباره‌ی پنجشنبههای زمینه، فضل‌الله صلواتی درباره‌ی محافل محمدتقی جعفری، ناستین و پوپک مجابی درباره‌ی جلسات خانواده مجابی، پوریا سوری درباره‌ی گروه سه‌شنبه و منزل جواد مجابی و …/ زبان انقلاب: شعارهای اعتراضی و آهنگ‌های تبلیغاتی به قلم نیما خرم‌روز/ وارثان زعفران و نمک به قلم علی اتحاد.
.
چهره‌ی ماه: پرونده‌ی ویژه‌ی شهداد روحانی، آهنگساز و رهبر ارکستر با آثار و گفتاری از کارل سن کلر، گوتیه کپوسان، فرهاد فخرالدینی، بیژن بیرنگ، علیرضا عصار، مینا افتاده، محمد دلنوازی، فرشاد شیخی، شهرام رکودی، سارا روحانی به همراه گفتگوی آزیتا حمزه با شهرداد روحانی با عنوان اصلی «ایران مانند ققنوس دوباره برمی‌خیزد»
.
کتاب‌خانه: گفتوگو با منصوره اتحادیه درباره‌ی کتابخانه‌اش/ گفتوگو با ستاره عارف‌کشفی درباره‌ی ناداستان خلاق/ معرفی پادکست‌ها و کتاب‌فروشی‌های مهمِ ایران و کتاب‌خانه‌های مهم جهان/ سکوت بین نت‌ها: یادداشتی از محمود معتقدی/ گزارشی از کتاب «من پدر هفتاد و دو بچه هستم» اثری از پژمان سلطانی/ یادداشتی از فرزاد ادیبی درباره‌ی کتاب «شازده کوچولو با ترجمه‌ی لی‌لی گلستان/ گفتوگو با زهرا شاهی، درباره‌ی نوشتن برای کودک و نوجوان/ نقد و بررسی کتاب‌های روز فلسفه، جامعه‌شناسی و...
.
سینمای ایران: گفت‌وگوی حامد قریب با بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم درباره‌ی جدال سینمای مستقل با سینمای رسمی با عنوان «می‌خواهند سینمای متفکر را به حاشیه ببرند» / یادداشتی از کیوان کثیریان درباره‌ی شرایط تاریخی سینمای ایران پس از ۱۴۰۱ / یادداشتی از پوریا ذوالفقاری درباره‌ی ظهور سینمای زیرزمینی/ روایتی از دیدار پشت صحنه‌ی برنامه‌ی «مهمانی» به قلم حسین پاکدل/ درنگی بر فیلم تمرین مدارا به قلم همایون امامی/ یادداشتی درباره‌ی توران مهرزاد از امیرابراهیم جلالیان
.
معماری: غیبت معماری در روز معمار به قلم محمدرضا حائری/ مجتمع‌های مسکونی و جوانه‌های پیاده‌سازی دموکراسی از امیررضا پوررضایی/ نقش طیف در ایجاد کیفیت در معماری به قلم مونا نوذزی/ نگاهی به کتاب معماری و راز جاودانگی از بهزاد مهدوی
.
تجسمی: سهم هنر دیجیتال در صحنه‌ی هنر معاصر با آثار و گفتاری از امین شاهد، مریم اسفندیاری، شهرزاد رویایی، شرمین دالوند، رزا متین‌فر، مه‌سیما شکریان، حسین گنجی و میزگرد سارا کریمان با سعید خاورنژا‌د و علیرضا امتیاز/ گفتگوی صالح تصبیحی با پرستو فروهر درباره‌ی آثار تازه‌اش/ یادداشتی از سهراب احمدی درباره‌ی درخت‌های داوود امدادیان/ گفتگوی افسانه پرچکانی با محمود زنده‌رودی از روزهای اوج افول و بازگشت به نقاشی/ یادداشتی از مجید جلیلی درباره‌ی این دوره‌ی جشنواره‌ی دامون‌فر
.
عمق میدان: نگاهی به دنیای سورئال دورامار به قلم کاوه کرمی.
شماره‌ی سی‌اُم دوره‌ی جدید مجله‌ی «تجربه» با پرونده‌ی ویژه‌ی «دورهمی‌های غیررسمیِ اهالی فرهنگ در غیابِ آزادی» منتشر شد. گفتوگو با بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم درباره‌ی جدال سینمای مستقل با سینمای رسمی/دولتی در کنار پرونده‌ای در شادباشِ ۷۰ سالگی شهرداد روحانی آهنگساز و رهبر ارکستر از دیگر عناوینِ این شماره‌ی مجله‌ی تجربه است.
در این شماره می‌خوانید:
.
مطالعات ایرانی: پرونده‌ی ویژه‌ی دورهمی‌های غیررسمیِ اهالی فرهنگ » با آثار و گفتاری از عبدالله انوار درباره‌ی محافل انواریه، مهدی محقق درباره‌ی چهارشنبه‌های مدرسه‌ی سپه‌سالار، شاهین آریامنش درباره‌ی خانه‌ی ادیب برومند، علی دهباشی درباره‌ی جمعه‌های انجوی شیرازی، محمد صادقی درباره‌ی دوشنبه‌های اسلامی‌ند‌وشن، سیدعلی آل داوود درباره‌ی یغما و دشتی، فتح‌الله مجتبایی درباره‌ی محفل ناتل خانلری، علی‌اشرف صادقی درباره‌ی جمعه‌صبح‌های مجتبی مینوی، غلامحسین زرگری‌نژاد درباره‌ی گعده‌ی استادان تاریخ، مجتبی نریمان درباره‌ی خانه‌ی نجف دریابندری، محمدجواد کسایی درباره‌ی محفل خانه‌ی پدر، فریبا افتخار درباره‌ی محفل کتابسرا، محمدجعفر یاحقی درباره‌ی انجمن‌های ادبی مشهد، شیرین عاصمی درباره‌ی محفل محمدعلی محود، حسام‌الدین نبوی‌نژاد درباره‌ی جنگ ادبی اصفهان، شهریار شاهین‌دژی درباره‌ی محفل فتح‌الله مجتبایی، جواد میرهاشمی درباره‌ی محفل ایرج افشار، لاله خوشکنابی درباره‌ی پنجشنبههای حمید مصدق، مهدی حجت درباره‌ی محافل پیرنیا و مهدوی دامغانی، شیفته سلطانی درباره‌ی محفل پوری سلطانی، حسن نیکبخت درباره‌ی محافل شفیعی کدکنی و علیرضا پورامید، غلامحسین سالمی درباره‌ی محافل پوران فرخزاد، احمد ناهید درباره‌ی دوشنبه‌های زرین‌کوب، گلی امامی درباره‌ی پنجشنبههای زمینه، فضل‌الله صلواتی درباره‌ی محافل محمدتقی جعفری، ناستین و پوپک مجابی درباره‌ی جلسات خانواده مجابی، پوریا سوری درباره‌ی گروه سه‌شنبه و منزل جواد مجابی و …/ زبان انقلاب: شعارهای اعتراضی و آهنگ‌های تبلیغاتی به قلم نیما خرم‌روز/ وارثان زعفران و نمک به قلم علی اتحاد.
.
چهره‌ی ماه: پرونده‌ی ویژه‌ی شهداد روحانی، آهنگساز و رهبر ارکستر با آثار و گفتاری از کارل سن کلر، گوتیه کپوسان، فرهاد فخرالدینی، بیژن بیرنگ، علیرضا عصار، مینا افتاده، محمد دلنوازی، فرشاد شیخی، شهرام رکودی، سارا روحانی به همراه گفتگوی آزیتا حمزه با شهرداد روحانی با عنوان اصلی «ایران مانند ققنوس دوباره برمی‌خیزد»
.
کتاب‌خانه: گفتوگو با منصوره اتحادیه درباره‌ی کتابخانه‌اش/ گفتوگو با ستاره عارف‌کشفی درباره‌ی ناداستان خلاق/ معرفی پادکست‌ها و کتاب‌فروشی‌های مهمِ ایران و کتاب‌خانه‌های مهم جهان/ سکوت بین نت‌ها: یادداشتی از محمود معتقدی/ گزارشی از کتاب «من پدر هفتاد و دو بچه هستم» اثری از پژمان سلطانی/ یادداشتی از فرزاد ادیبی درباره‌ی کتاب «شازده کوچولو با ترجمه‌ی لی‌لی گلستان/ گفتوگو با زهرا شاهی، درباره‌ی نوشتن برای کودک و نوجوان/ نقد و بررسی کتاب‌های روز فلسفه، جامعه‌شناسی و...
.
سینمای ایران: گفت‌وگوی حامد قریب با بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم درباره‌ی جدال سینمای مستقل با سینمای رسمی با عنوان «می‌خواهند سینمای متفکر را به حاشیه ببرند» / یادداشتی از کیوان کثیریان درباره‌ی شرایط تاریخی سینمای ایران پس از ۱۴۰۱ / یادداشتی از پوریا ذوالفقاری درباره‌ی ظهور سینمای زیرزمینی/ روایتی از دیدار پشت صحنه‌ی برنامه‌ی «مهمانی» به قلم حسین پاکدل/ درنگی بر فیلم تمرین مدارا به قلم همایون امامی/ یادداشتی درباره‌ی توران مهرزاد از امیرابراهیم جلالیان
.
معماری: غیبت معماری در روز معمار به قلم محمدرضا حائری/ مجتمع‌های مسکونی و جوانه‌های پیاده‌سازی دموکراسی از امیررضا پوررضایی/ نقش طیف در ایجاد کیفیت در معماری به قلم مونا نوذزی/ نگاهی به کتاب معماری و راز جاودانگی از بهزاد مهدوی
.
تجسمی: سهم هنر دیجیتال در صحنه‌ی هنر معاصر با آثار و گفتاری از امین شاهد، مریم اسفندیاری، شهرزاد رویایی، شرمین دالوند، رزا متین‌فر، مه‌سیما شکریان، حسین گنجی و میزگرد سارا کریمان با سعید خاورنژا‌د و علیرضا امتیاز/ گفتگوی صالح تصبیحی با پرستو فروهر درباره‌ی آثار تازه‌اش/ یادداشتی از سهراب احمدی درباره‌ی درخت‌های داوود امدادیان/ گفتگوی افسانه پرچکانی با محمود زنده‌رودی از روزهای اوج افول و بازگشت به نقاشی/ یادداشتی از مجید جلیلی درباره‌ی این دوره‌ی جشنواره‌ی دامون‌فر
.
عمق میدان: نگاهی به دنیای سورئال دورامار به قلم کاوه کرمی.