ጥያቄ፡-

ሰላም doctor Eyob እንዴት ነህ ቤተሰብ ሁሉ ሰላም?

አንድ ነገር ልጠይቅህ አስቤ ነበር፡፡ Love እና attachment ልዩነታቸውን እንዴት ነው ምናዉቀው? ሰው የእዉነት እንዳፈቀረን እንዴት ነው ልናዉቅ የምንችለው? ስለምትሰጠን ጊዜ እና ማራኪ መልሶች በጣም አመሰግናለሁ ክበርልኝ፡፡

መልስ፡-

በመጀመሪያ በጠየከው ጥያቄ አውድ መሰረት በሁለቱ ቃላት የአማርኛ ፍቺ ላይ ለመስማማት ያህል፡- “Love” ማለት ለአንድ ሰው ያለንን ፍቅር ሲያሳይ፣ “attachment” ደግሞ ከአንድ ሰው ጋር ያለንን ትስስር ያሳያል፡፡

በእነዚህ ሁኔታዎች መካከል ያለው ዋና ልዩነት፣ በሁለት ሰዎች መካከል እውነተኛ ፍቅር (Love) ካለ ትስስር (attachment) መከተሉ የማይቀር የመሆኑ ጉዳይና በሁለት ሰዎች መካከል ምንም አይነት ፍቅር (Love) ሳይኖር ትስስር (attachment) ውስጥ ሊገቡ የመቻላቸው ጉዳይ ነው፡፡ አብራራለሁ፡፡

እዚህ ላይ መገንዘብ ያለብን፣ በተቃራኒ ጾታዎች መካከል የሚከሰት ትስስር ከፍቅር ውጪም ብዙ ገጽታዎች ሊኖሩት እንደሚችል ነው፡፡

ለምሳሌ፣

1.  የስሜት ትስስት (emotional attachment)

ሁለት ሰዎች ምንም አይነት የፍቅር ግንኙት ሳይኖቸው በስሜታቸው ግን ትስስር ውስጥ ሊገቡ ይችላሉ፡፡ ይህ አይነቱ ትስስር በተለያዩ የውሎ መስኮች አብሮ በማሳለፍ ከመቀራረብ፣ ከሌላ ሰው ያላገኙትን ትኩረት ከማግኘት፣ የውስጥ ስሜትንና ልምምድን ከመጋራት እና ከመሳሰሉት ሊመጣ ይችላል፡፡ ይህ አይነቱ የስሜት ትስስር የግል ነገርን በማውራት፣ በአካል በመገናኘት፣ ብዙ ቻት በማድረግ፣ ደጋግሞ በመደዋወል በስልክ በማውራትና አንዳንድ ጊዜ አልፎ ወሲብ-ተኮር ስሜቶችን የመለዋወጥ መልክ ሊይዝ ይችላል፡፡ ይህ ልምምድ ቀስ በቀስ ወደ ፍቅር ደረጃ ሊያድግ ቢችልም በፍጹም በፍቅር ጋር አይገናኝም፡፡

2.  የወሲብ ትስስር (sexual attachment)

ሁለት ሰዎች ምንም አይነት የፍቅር ግንኙት ሳይኖቸው ወሲባዊ ትስስር ውስጥ ሊገቡ ይችላሉ፡፡ ምንም እንኳን አንዱ ለሌላው እስከ ትዳር የሚያደርስ ፍቅር ባይኖውም ካላቸው ወሲባዊ ንክኪ የተነሳ በልምምዱ ሲቀጥሉበት ወይም ማቆም ሲያቅታቸው ማለት ነው፡፡ ይህ አይነቱ የወሲብ ትስስር የመገናኘታቸው ዋነኛ ዓላማ ወሲብና ወሲብ በመሆኑ ይለጣል፡፡ በተጨማሪም፣ ወሲብ ከመፈጸም ባሻገር ምንም የወደፊት እቅድና ዓላማ የሌለበት ግንኙነት ሊሆን ይችላል፡፡ ሆኖም፣ አንዳንድ ሰዎች እስከ ጋብቻ እቅድን እያወና ከጋብቻ በፊት ወሲብ መፈጸም ትክክል እንዳልሆነ እየተወያዩ ከፈጠሩት የወሲብ ትስስር የተነሳ ማቆም የሚያስቸግራቸው ደረጃ ላይ ራሳቸውን ሊያገኙት ይችላሉ፡፡

ከላይ ከተጠቀሱት ለየት ያለው፣ የእውነተኛ ፍቅር ግንኑነት ነው፡፡ በእውነተኛ የፍቅር ግንኙነት ውስጥ ከፍተኛ የሆነ የስሜት ትስስር ከመኖሩም ባሻገር ጊዜውን ጠብቆ በሚመጣ የትዳር ግንኙነት ውስጥ የወሲብ ትስስር ይፈጠራል፡፡

ዶር እዮብ ማሞ
✍ታዚ

ለካስ ቀን ይመጣል
ለሁሉም ጊዜ አለው፣
ብድራትን ቆጥሮ
ጌታ የሚመልሰው፣
ቆሞ መጠበቅ ግን
ምንኛ መልካም ነው፣
በግዜው ሲያደርገው
ፍሬውም ጣፋጭ ነው።

ይትባረክ

"ሁሉን በጊዜው ውብ አድርጎ ሰራው" እንዲል መፅሐፉ

✍ታዚ

ለካ እችላለሁ!

በአንድ ወቅት የተከናወነ አስቂኝና አስገራሚ ታሪክ እንደሆነ ይነገራል፡፡ በአሜሪካ ግዛት ውስጥ ባለች አንዲት ከተማ ውስጥ በሚገኝ አንድ የሕዝብ መናፈሻ ውስጥ ለሚዝናኑ ሰዎች መገልገያነት በተዘጋጀው የእንጨት አግዳሚ ወንበር ላይ አንድ እድሜው በአርባዎቹ አካባቢ ያለ ሰው በትካዜ አቀርቅሮ ተቀምጧል፡፡

ይህ ሰው በንግድ ስራ የተወሰኑ አመታትን አሳልፏል፡፡ በዚያ ተቀምጦ የሚያስበው በወቅቱ ስላለበት የገንዘብ ሁኔታ ነው፡፡ ይህ ነጋዴ ብዙ በገንዘብ የማደግ ሙከራዎችን አድርጎ ያልተሳካለት ሰው ነው፡፡ በአሁኑ ወቅት ግን ምንም እንኳን የተወሰነ የገንዘብ አቅም ቢኖረውም ምናልባት አንድን ነገር ሞክሬ እንዳልከስርና ያለችኝን እንዳላጣ በማለት በባንክ ውስጥ አስቀምጦ በስራ ፈትነት ወዲህና ወዲያ ይንከራተታል፡፡

ነጋዴው ወደ እርሱ ቀረብ ያለ የኮቴ ድምጽ ስለሰማ አንገቱን ካቀረቀረበት ቀና አድርጎ ሲመለከት አጠገቡ አንድ ሰው ቆሞ ያይና ከነበረበት ተመስጦ ይባንናል፡፡ ይህ ሰው ጥሩ የለበሰና መልከ መልካም ገጽታ ያለው ሰው ነው፡፡

ሰውየው፣ “አንገትህን አቀርቅረህ የተቀምጥከው ለምድን ነው?” ብሎ ጠየቀው፡፡ ነጋዴውም፣ “ብዙ ሙከራዎችን አድርጌ ስላልተሳካልኝ ትንሽ አዝኛለሁ፡፡ ስላለፈው ታሪኬና አሁን ስላለሁበት ሁኔታ እንዲሁ በትካዜ እያሰብኩ ነው” አለው፡፡

ሰውየው፣ “ሮክፌለር (Rockefeller) ስለሚባል የአሜሪካ ቀንደኛ ሚሊየነርና የበጎ አድራጎት ሰው ሰምተህ ታውቃለህ?” አለው፡፡ ነጋዴውም፣ “ስለዚህ ሚሊየነር ሰው ያልሰማ አሜሪካዊ አለ ብለህ ነው? አዎን፣ እኔም ቢሆን በስምና በዝና አውቀዋለሁ እንጂ ምን እንደሚመስል እንኳ አላውቅም” በማለት መለሰለት፡፡

ሰውየውም በመቀጠል፣ “ሮክፌለር ማለት እኔ ነኝ፡፡ አንዳንድ ጊዜ በእንደዚህ አይነት መናፈሻዎች በመዘዋወር ያዘኑና ለብቻቸው የተቀመጡ ሰዎችን በማነጋገር ችግራቸውን ማቃለል እወዳለሁ፡፡ ምን ማድረግ እንደፈለክ ብትነግረኝ ለዚያ የሚሆን በቂ ገንዘብ እሰጥሃለሁ” አለው፡፡ ነጋዴው የሚሰማውን በማመንና ባለማመን ሃሳብ መካከል እየታገለ ቀስ በቀስ የልቡን ያለፈበትን አስቸጋሪ ጎዳናና ያለውን ምኞት ሁሉ ዝክዝክ አድርጎ አጫወተው፡፡

ሰውየው ምንም ሳይወላውል አጠገቡ ከተቀመጠ በኋላ በእጁ ያንጠለጠለውን የሰነድ ቦርሳ በጉልበቱ ላይ አስቀምጦ በመክፈት አንድን የቼክ ደብተር አወጣ፡፡ በዚያም ቼክ ላይ የነጋዴውን ስም ጠይቆ ካሰፈረ በኋላ አንድ ሚልየን ዶላር ጽፎ በመስጠት እንዲህ አለው፡፡ “ይህንን አንድ ሚልየን ዶላር በምትፈልገው የንግድ መስክ ላይ አውለውና ሕይወትህን አሻሽል፡፡ እቅድ ለማውጣት ጊዜ ስለሚፈጅ እስከ አንድ አመት ድረስ ይህንን ቼክ ባታወጣውም ችግር የለውም፡፡ ብሩ ለአንተ ተቀምጦ ይጠብቅሃል” አለውና ወዲያው ከፊቱ ተሰወረ፡፡

የሚያስበውንና የሚያደርገውን ያጣው ይህ ነጋዴ በደስታ ተነስቶ ወደቤቱ በመሄድ ማሰብ ጀመረ፡፡ ለራሱም እንዲህ አለ፣ “አሁን ይህንን አንድ የሚሊየን ዶላር ቼክ በቤቴ አስቀምጥና ባንክ ያለኝን ገንዘብ በድፍረት በማውጣት አንድን ንግድ እጀምራለሁ”፡፡ ቀደም ብሎ ያስብ የነበረው ንግድ ስለነበረ ቼኩን እቤቱ አስቀምጦ ባንክ ያለውን ገንዘብ በማውጣት በድፍረት መነገድ ጀመረ፡፡ አመት ባልሞላው ጊዜ ውስጥ በጣም ብዙ ብር አተረፈ፡፡ በእጁ ላይ ባለው የገንዘብ መጠን በሚገባ ከተደላደለ በኋላ አንድ ቀን ቼኩን ለማውጣት ወደባንክ ሲሄድ ቼኩ እውነተኛ ቼክ እንዳልሆነ ነገሩት፡፡

በነገሩ ተደናግጦ ወደቤቱ ሲመለስ እግረ መንገዱን ወደዚያ መናፈሻ ቦታ ጎራ ብሎ ስለሆነበት ነገር ትንሽ ማሰብ ፈለገና ወደመናፈሻው ሲሄድ፣ ያንን ቼክ የሰጠውን ሰው ለሌላ ሰው ተመሳሳይ ነገር ሲያደርግ ተመለከተው፡፡ በማየት ላይ ባለው ነገር ተገርሞ ጠጋ ብሎ ማዳመጥ ሲጀምር በእርሱ ላይ የሆነው ነገር በሌላም ሰው ላይ እየተደገመ እንደሆነ ተመለከተ፡፡ ምን ማድረግ እንዳለበት ሲያስብ ሶስት በእድሜ ጠና ያሉ ሰዎች እየተሯሯጡ መጥተው ይህንን “ሮክፌለር ነኝ” ባይ ሰው እጁን ይዘው፣ “እንደዚህ አይነት ነገር ሁለተኛ እንዳታደርግ አልተነገረህም?” በማለት እያዋከቡ ወሰዱት፡፡

ለካስ ይህ ሰው የአእምሮ ሕመምተኛ ሰው ነበር፡፡ ይህንን ሮክፌለር ነኝ በማለት የሚያታልልበትን ቼክ የት እንዳሳተመው ባይታወቅም ቼኩን ለሰዎች እየሰጠ የውሸት ተስፋ በመስጠትና በማታለል ይታወቃል፡፡

ነጋዴው ሁኔታው ቢያበሳጨውም አንድ እውነታ ግን ፍንትው ብሎ በራለት፡፡ በእጁ ያለውን ገንዘብ አውጥቶ እንዳይከስር በመፍራት ከመንቀሳቀስ ታስሮ በነበረበት ጊዜ በዚህ ሰው የውሸት ተስፋ ምክንያት ልክ ብዙ ገንዘብ እንዳለው ወደማመን በመምጣቱ በድፍረት ስራ ውስጥ ገባ፡፡ ከዚህ የተነሳ አትራፊ የሆነን ንግድ በአንድ አመት ውስጥ መሰረተ፡፡ ምንም እንኳን “አንድ ሚልየን ዶላር” የሚለው ቼክ ባዶ ቢሆንም፣ ምንም እንኳን ሰውየው የዋሸው ውሸት ቢያበሳጨውም፣ በዚያ ምክንያት ግን በመነሳሳት አሁን ያለበት ትልቅ ደረጃ ደርሷል፡፡

ይህ ታሪክ አንዳንድ ጊዜ የሚያስፈልገን የገንዘብ ብዛት ሳይሆን የውስጥ መነሳሳትና የአመለካከት ለውጥ እንደሆነ ጠቋሚ ነው፡፡

“የገንዘብ ነጻነት አምዶች” ከተሰኘው የዶ/ር ኢዮብ ማሞ መጽሐፍ የተወሰደ፡፡

✍ታዚ

🔗 ትምህርታዊ ቪድዮዎች በእነዚህ ሊንኮች መከታተል ይችላሉ•
PSYCHOEDUCATIONS

______________


1️⃣ የሁለት ዋልታ ህመም | BIPOLAR DISORDER

👨🏽‍⚕️መምህር፡ ዶ/ር ዮናስ ባህረጥበብ

______________

2️⃣ ሱስ እና ተያያዥ የጤና ችግሮች | SUBSTANCE RELATED DISORDERS

👨🏽‍⚕️መምህር፡ ዶር ግርማ ማሞ

______________

3️⃣ የስኪዞፍሬኒያ ህመም | SCHIZOPHRENIA
👨🏽‍⚕️ መምህር፡ ዶር ዘመኑ ሀሰን

______________

what is Boundary?

✍tazi

“የምገዛው ራሴን ነው”

የታላቂቱ ፕሩሺያ ንጉስ የነበረው ታላቁ ፍሬደሪክ አንድ ጊዜ በበርሊን መንገድ ላይ ሲሄድ ሳለ አንድ በእድሜው እጅግ የሸመገለ ሰው ልክ እንደሱ በመንገድ ላይ ሲሄድ አገኘው፡፡ ይህ እድሜ-ጠገብ ሰው የነበረው አረማመድ የንጉሱን ትኩረት ሳበው፡፡ ይህ ሰው ቀና ብሎ፣ ደረቱን ገልብጦና አይኖቹ በትኩረት እያዩ ግርማ-ሞገስ ያለው ገዢ አይነት አካሄድ እየሄደ ነበር፡፡ ንጉስ ፍሬደሪክ የሰውየውን በራስ መተማመን በመመልከት ለማነጋገር ፈለገ፡፡

ንጉስ ፍሬደሪክ፡- “አንተ ማን ነህ?”

ሽማግሌው፡- “እኔ ንጉስ ነኝ”

ንጉስ ፍሬደሪክ፡- “ግዛትህ ምንድን ነው?

ሽማግሌው፡- “የምገዛው ራሴን ነው”

ይህ ታላቅ ገዢና ንጉስ በዚህ አዛውንት አነጋገር የማይረሳውን ትምህርት አግኝቶ መንገዱን ሄደ፡፡

ለካ፣ የገዢነት ሁሉ ገዢነት ራስን መግዛት ነው!

ለካ፣ የአመራር ሁሉ አመራር ራስን መምራት ነው!

ለካ፣ የኋላ ቀርነት ሁሉ ኋላ ቀርነት ራስን ሳይገዙ ሰውንና ሕብረተሰብን ለመግዛት መሞከር ነው!

ለካ፣ የውድቀት ሁሉ ውድቀት ራስን ሳይመሩ ሌላውን ለመምራት መሞከር ነው!

✍ታዚ

Mental Health Addis, an advocate for mental health and family well-being, is organizing a series of events by the theme of “Fathers’ Mental Health: The Cornerstone of Family Resilience”, which aims to shed light on the pivotal role fathers play in nurturing healthy families. The event is scheduled to be launched on June 16 at Elily International Hotel at 3:00PM or 9:00 local time with an attendance of many fathers by Celebrating Fatherhood on fathers’ day. Do not miss it!
የአእምሮ ጤና ተሟጋች የሆነው እና የቤተሰብ የአእምሮ ደህንነት ላይ ለመስራት በዝግጅት ላይ የሆነው ሜንታል ሄልዝ አዲስ “የአባቶች የአእምሮ ጤና፡ የቤተሰብ ብርታት” በሚል መሪ ቃል ተከታታይ ዝግጅቶችን ለማዘጋጀት እየተዘጋጀ ነው፣ ይህም አባቶች ጤናማ እና ብርቱ ቤተሰብ በማጎልበት ረገድ ስለሚጫወቱት ወሳኝ ሚና አፅንዖት ለመስጠትም ያለመ ነው። ዝግጅቱን በአለም አቀፍ የአባቶች ቀን ሰኔ 9/ 2016 ከቀኑ በ9፡00 ሰዓት በኢሊሊ ኢንተርናሽናል ሆቴል ብዙ አባቶች በተገኙበት አባትነትን በመዘከር የመክፈቻ ፕሮግራም ይደረጋል፡፡ እንዳያመልጥዎ!

“ልቅ የወላጅነት አቀራረብ”

(“የልጆች አስተዳደግ” ከተሰኘው ዶ/ር ኢዮብ ማሞ ከጻፈው አዲስ መጽሐፍ የተወሰደ)

መጽሐፉን በቅናሽ ለማግኘት በ 0904 1 3 02 04 መደወል ትችላላችሁ

አሁን ባለንበት ዘመን በወላጆች ላይ ከሚንጸባረቁ የተለመዱ የልጆች አስተዳደግ ዘይቤ መካከል “ልቅ አቀራረብ” የተሰኘው ይገኝታል፡፡
የልቅ የወላጅነት ዘይቤ (Permissive Parenting) የሚከተሉ ወላጆች ለልጆቻቸው ምንም አይነት መመሪያ ስለማይሰጡ ልጆች የራሳቸውን ውሳኔ የመውሰድ “ነጻነት” አላቸው፡፡

ከፈላጭ ቆራጭ ወላጅነት በተቃራኒው ምንም ነገር የማይከለከልበትና ልጁ ለሚያመጣው ሃሳብም ሆነ ለሚያደርጋቸው ነገሮች ሃሳብ ቢሰነዘርለትም ግልጽ ቀይ መስመር ግን አይሰመርም፡፡ በዚህ የወላጅነት አቀራረብ ስር ያደገ ልጅ ለወደፊት ሕይወቱ የተዛባ የስነ-ልቦናን ዝንባሌ ይዞ ማደጉ አይቀርም፡፡

የልቅ አቀራረብ አመለካከቶች

እንደ ወላጆች የልቅ አቀራረብ እንዳለን ለማወቅ የሚከተሉትን ጥያቄዎች ራሳችንን መጠየቅ እንችላለን፡፡

•  የልጆች ስሜት እንዳይጎዳ በሚል ስጋት ብዙ ነገራቸው ላይ ጣልቃ ከመግባት ራሴን መቆጠብ እንዳለብኝ አስባለሁ?

•  ልጆች ማድረግ የሚፈልጉትን ነገር የማድረግ ነጻነት ሊሰጣቸውና ራሳቸው ከውጤቱ ትምህርትን ማግኘት ይችላሉ ብዬ አምናለሁ?

•  ለልጆች ሕግንና ስርአትን ሰጥቼ ያንን ካልተከተሉ ዲሲፕሊንን ሊያስከትል እንደሚችል ብነግራቸውም ተከታትዬ ዲሲፕሊን አድርጌያቸው አላውቅም?

•  ልጆች ማድረግ የሚፈልጉት ነገር ተገቢ ካልሆነና ክልከላ ሲደረግባቸው ካዘኑ ሁኔታውን በቶሎ እተውላቸዋለሁ?

•  የልጆች የፍላጎት ጥያቄም ሆነ የሚያደርጉት ነገር ስህተት እንደሆነ እያሰብኩኝ እንኳን ስፈቅድላቸው ራሴን አገኘዋለሁ?

ከላይ ከተዘረዘሩት ጥያቄዎች መካከል አብዛኛዎቹ የሚመለከቱን ከሆነ የልቅ ወላጅነት ዝንባሌ ሊኖረን እንደሚችል በማሰብ አስፈላጊውን ማስተካከያ ካላደረግን የዚህ አቀራረባችን አጉል ተጽእኖ የልጆቻችንን የወደፊት እንደሚያበላሽ መገንዘብ አስፈላጊ ነው፡፡

በልቅ ወላጅ ስር ያደገ ልጅ የሚደርስበት አጉል ተጽእኖ

1.  መርህ-አልባ ሕይወት - ልቅ በሆኑ ወላጆች ስር ያደገ ልጅ ምንም አይነት የሥነ-ምግባር “ደንብ” እና መመሪያ ሳያገኝ የሚያድግ ልጅ ነው፡፡

2.  ሕገ-ወጥነት - የፈለገውን ነገር አድርጎ፣ የመጣለትን ሁሉ ተናግሮና ያሻውን አይነት ስሜት ገልጾ ካለምንም ተጠያቂነትና እርማት ያደገ ልጅ በወደፊት ሕይወቱ ተመሳሳይ ሁኔታን ቢያሳይ ምንም እንደማይሆን አምኖ ነው የሚያድገው፡፡

3.  የቀይ መስመር ብዥታ - ልቅ በሆነ አቀራረብ ባላቸው ወላጆች ስር ያደገ ልጅ የቀይ መስመር (personal boundary) የሚባለው ሃሳብ ግንዛቤ እጥረት ያለበት ሰው ወደመሆን ያድጋል፡፡

DR Eyob mamo
✍ታዚ

የምታውቀው ነገር የለም!
፨፨፨፨፨//////////፨፨፨፨፨
አንድ ሰው አንተ የማትፈልገውን ነገር አደረገብህ፣ አንተም ይህን ያደረገብኝ ስለሚጠላኝ ነው፤ ስለማልመቸው ነው፤ ብለህ ለእራስህ ትነግረዋለህ። ባልጠበከው መንገድ ሰዎች ከህይወትህ ይወጣሉ፤ አንተም የወጡበትን ምክንያት ለእራስህ ትደረድራለህ፤ እንዲሁ በመላምት እራስህን ታስጨንቃለህ። እንደዚህ ስለሆኑ ነው፤ እንደዛ ስለሆኑ ነው፤ ይህን አስበው ነው፤ እያሴሩብኝ ነው እያልክ ውስጥህን ትረብሻለህ። ነገር ግን በሚያሳዝን ሁኔታ ቀኑን ሙሉ ሰዎች ስላንተም ሆነ ስለሌላ ነገር የሚያስቡትን ነገር ብታስብ በፍፁም ልታውቀው አትችልም። በመላምት ትደክማለህ፤ በጥርጣሬ እራስህን ተገላለህ፤ በውሸት እራስህን ታስጨንቃለህ። ሰዎች ያንተን ሃሳብ ሊገምቱ ይችላሉ፣ አንዳንዴ ግን በእርግጠኝነት የሚናገሩበት ወቅትም ይኖራል። ነገር ግን መነሻቸው ምንም ይሁን ምንም በፍፁም ስላንተ እርግጡን አመለካከትህን ሊያውቁ አይችሉም።

አዎ! ጀግናዬ..! የምታውቀው ነገር የለም! ሰዎች ለምን የሆኑትን አይነት ሰው እንደሆኑ፣ ለምን የሚያስቡትን እንደሚያስቡ፣ ለምን በሚታወቁበት መንገድ እንደሚታወቁ፣ የሚሄዱበትን አቅጣጫ እንደመረጡ የምታውቀው ነገር የለም፤ ሊኖርም አይችልም። ብዙ ጊዜ አሉታዊነት ሲጫነን የትኛውም መጥፎ ነገር ሲከሰት ቀድሞ ወደ አዕምሯችን የሚመጣው ነገር አድራጊው ሁን ብሎ አስቦበት እንዳደረገው ነው፤ ለዚህም ብዙ መላምቶችን እንደ እውነተኛ ማረጋገጫ በመጠቀም ሰውየውን አላስፈላጊ ስም እንሰጠዋለን። ይህ መንገድ ግን ጉዳቱ እጅግ ብዙ ነው። ማንም ያደረገበትን የሚያደርግበት ምክንያት ይኖረዋል የእኛ ድርሻ ፈጥኖ ላደረገበት ነገር ምክንያት መደርደር ወይም ፍርድን መስጠት ሳይሆን በተቻለን አቅም ለመረዳት መሞከርና ከጀርባው ያለውን ነገር ማጣራት ነው።

አዎ! አንተ ሰዎች አይተው የሚያስቡህን አይነት ሰው እንዳለመሆንህ ሁሉ፣ ሌሎችም አንተ አይተህ የምታስባቸውን አይነት ሰዎች እንዳልሆኑ መገንዘብ ይኖርብሃል። ይህን ሁኔታ በስነልቦናው  Fundamental Attribution Error ማለት እንችላለን። ካየነው ጊዜያዊ ገፅታ ነገር ተነስተን ፈጣን መደምደሚያ መስጠት። አዲስ ሰው ስንተዋወቅ ሰውየው በሰዓቱ ጥሩ ስሜት ላይ ካልነበረና በስረዓት ካላናገረን መጥፎ ሰው እደሆነ ስንደመድም እንደማለት ነው። ወቅታዊ ገፅታውን አየህ እንጂ ይህን ማንነት እንዲያሳይ የዳረገውን ትክክለኛ ምክንያት አታውቅምና የሰው ማንነት ላይ መደምደሚያ ለመስጠት አትቸኩል። ከፍርጃህና ከመደምደሚያህ በፊት የሰው ልጅ የሆነወን አይነት ሰው የሆነበት ጠንካራ ምክንያት ሊኖረው እንደሚችል ለመገንዘብ ሞክር።


✍ታዚ