🧠اندیشه ی ممنوعه🧠

🟠 #کاخ_گلستان و #ماجراهای ادامه‌دار

#عکس‌ هایی که از #سایه بیرون آمدند و #تابلویی که #دزدیده شد.

#شهاب_میرزایی
#بی‌بی‌سی
۲۵ خرداد ۱۴۰۳ - ۱۴ ژوئن ۲۰۲۴

از اولین سال‌های پس از انقلاب ایران، گاه و بی‌گاه، خبرهایی درباره #گم شدن، به #فروش رفتن یا #نگهداری_نامناسب و #تخریب اشیا #موزه‌ ها، #کاخ‌ ها و #آثار_باستانی شنیده می‌شود.
در چند سال اخیر، اما، کاخ گلستان در #صدر_خبرهای #حفظ و #نگهداری آثار ثبت‌ شده #میراث_فرهنگی قرار دارد.
در این میان نبود اطلاع‌رسانی دقیق و تکذیبیه های مسئولان درباره خبرها و شایعه‌ها و همچنین سخنان غیر کارشناسانه و نادقیق هم به نگرانی‌های مردم و متخصصان افزوده است.

خبرهایی مانند گم شدن و پیدا شدن یکی از آلبوم‌های قاجاری، فروخته شدن تابلوی مظفرالدین شاه در حراجی کریستیز لندن، که اول تکذیب شد و بعد تایید، و خبرهای ضد‌و‌نقیض درباره گم شدن و پیدا شدن فرش‌های کاخ سعدآباد از طرف قوه قضائیه و مجریه و اتهام‌زنی دولت‌های مختلف جمهوری اسلامی به یکدیگر درباره تاریخ ناپدید شدن آن‌ها.
می‌توان گفت سازمان محیط زیست و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، که مسئولیت حفاظت از میراث طبیعی و میراث فرهنگی ایران را به عهده دارند، از آسیب‌پذیرترین و ضعیف‌ترین سازمان‌ها در ساختار دولتی ایران هستند.
چهار دهه پس از انقلاب، این سازمان و وزارتخانه هنوز نتوانسته‌اند بسیاری از منابع طبیعی یا محل‌های تاریخی را از تصرف سایر وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای حکومتی خارج کنند. بخصوص که اگر آن طرف ماجرا، نهادهای قدرتمند نظامی مانند سپاه پاسداران یا ارتش باشند که اصولا گوش شنوایی برای شنیدن این نوع اعتراضات و درخواست‌ها ندارند.
به گفته کارشناسان امور فرهنگی، در روزهای انقلاب‌ در همه کشورها، هرج‌و‌مرج و آسیب به آثار باستانی و میراث فرهنگی اتفاق می‌افتد. در این مورد به غارت و سرقت کاخ‌های سلطنتی در بحبوحه انقلاب فرانسه یا روسیه اشاره می‌کنند.
اما به گفته آنان، اتفاق نامعمول و نامعقول در ایران این است که با گذشت حدود نیم قرن، هنوز شرایط انقلابی و هرج‌و‌مرج و آشفتگی در حوزه‌ حفظ و نگهداری آثار باستانی و میراث فرهنگی و اشیای تاریخی، وجود دارد.
یک پژوهشگر آثار تاریخی در ایران در گفت‌و‌گو با بی‌بی‌سی فارسی با اشاره به تلاش شخصی بسیاری از کارمندان معمولی این موزه‌ها و کاخ‌ها برای حفظ میراث ملی کشور در جریان انقلاب و جنگ می‌گوید: «پس از انقلاب بسیاری از کسانی که مدیر و رئیس و مسئول موزه‌ها و کاخ‌ها شدند دانش و تجربه لازم را در این زمینه نداشتند. خیلی هم دغدغه مسائل فرهنگی و آثار تاریخی را نداشتند که پیامدش دل‌نگرانی برای تخریب یا سرقت آن‌ها باشد.»
به گفته این کارشناس فرهنگی «بسیاری از مدیران، ریاست این سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها را پله و فرصتی برای رسیدن به مقام‌های بالاتر در ساختار سیاسی کشور می‌دیدند و دل‌نگرانی میراث فرهنگی و تاریخی ایران را نداشته و ندارند.»
«آلبوم‌های سایه» که آفتابی شدند
در چند روز اخیر، خبری که بار دیگر توجه همگانی را به کاخ گلستان و آثار ثبت‌شده آن سوق داد ، بارگذاری ۷۶ آلبوم از آلبوم‌های تاریخی گلستان بود که با موجی از واکنش‌ها از سوی هنرمندان و مسئولان و همچنین فضای مجازی روبرو شد.
این آلبوم‌ها را فردی ناشناس با نام «فرهنگ دوستت» منتشر کرد.
پس از انتشار عکس‌ها، روابط عمومی کاخ گلستان بیانیه‌ای منتشر کرد و نوشت:«اخیراً بخش کوچکی از آلبوم عکس‌های تاریخی کاخ گلستان به صورت مجازی منتشر شده است که به 'آلبوم‌های سایه' شهرت دارند.»
در ادامه بیانیه هم با اشاره به اینکه «انتشار شتابزده و غیرنهایی بخشی از این آرشیو عظیم در دست بررسی است» آمده است که این مجموعه «قصد داشته آن‌ها را در زمانی دیگر منتشر کند.»
بیانیه‌ای که با تردید و سوال بسیاری از مخاطبان و کارشناسان و پژوهشگران تاریخی روبرو شد.

پروین ثقه،الاسلام، که در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ مسئولیت این آرشیو را داشت، در این ارتباط به روزنامه هم‌میهن گفت: «فعلاً قرار بوده این عکس‌ها از کاخ خارج نشود و اینکه چطور این عکس‌ها منتشر شده را نمی‌دانم.» خانم ثقه‌الاسلام همچنین گفت:«نمی‌دانم منظورشان از اینکه گفته‌اند می‌خواستند خودشان منتشر کنند، دقیقاً چیست.»
#حمیدرضا_حسینی، #پژوهشگرتاریخ، هم در یادداشتی در کانال تلگرامی‌اش، با تاکید بر اینکه «مسئولان کاخ باید تبعات بی‌عملی خود را بپذیرند» نوشت: «جا دارد از مدیریت کنونی و مدیریت‌های پیشین کاخ گلستان بپرسیم:
به‌رغم وجود نسخه دیجیتالی عکس‌های آلبوم‌خانه، چرا از بارگذاری آن در فضای وب خودداری کردید؟ پس از سال‌ها محدود کردن علاقمندان از دسترسی به مجموعه‌ای چنین ارزشمند، چه منفعت عمومی را به‌دست آوردید یا جلو چه خسارتی را گرفتید؟»
@bozoonhigz

348 viewsedited 18:51