▪️ چه كسانى قرآن را نوشته و هدفشان چه بوده است؟
#قسمت_ششم
▪️پراکندگی متن قرآن
پیش از آغاز باید چند نکته را درباره قرآن بیان کرد. #اول از همه، قرآن را نباید کتابی یکپارچه و منسجم دانست.
قرآن در واقع مجموعه‌ای از نوشته‌های پراکنده است که بنا به احادیث رسمی منابع اسلامی، در زمان #حکومت_عثمان، خلیفه سوم، جمع آوری و سرهم بندی شده است. در آن زمان نسخه‌های بسیاری از قرآن موجود بود، اما عثمان تنها نسخه #زید_بن_ثابت (با تایید حفصه همسر محمد) را معتبر قلمداد کرد و دستور داد که دیگر نسخه‌ها جمع آوری و منهدم شوند.
این در حالی بود که نسخه‌های معتبری که نزد ابی بن کعب و عبداالله بن مسعود موجود بود، نادیده گرفته شد.
عبداالله بن مسعود با این ادعا که نسخه وی صحیح است حاضر نشد که قرآن خود را نابود کند. بنا به احادیث، وی معتقد بود که دو سوره آخر قرآن، وحی خدا نیستند و نباید در کتاب گنجانده شوند.
در سال ١٩٧٢، در مسجدی در شهر صنعا در كشور یمن، به طور تصادفی ١٢٠٠٠ کاغذ پوستی از قرآن کشف شد که قدمت آن به سال ٦٧١ بعد از میلاد می رسد یعنی تقریبا همزمان با خلافت عثمان.
در این کاغذهای پوستی دو لایه متن دیده میشود. یک لایه زیرین از متن قرآن شسته شده است و روی آن متن جدیدی از قرآن بازنویسی شده است. متن زیرین به خاطر وجود فلز در جوهر در طول زمان دوباره ظاهر شده است و هنگامی که با متن رویی ونسخه رسمی قرآن مقایسه میشود تغییرات جزئی زیادی در آن دیده می شود.
#قرآن_صنعا قدیمی‌ترین نسخه موجود از قرآن است و تغییرات متن زیرین با متن رویین و قرآن رسمی اثبات می‌کند که متن قرآن تمام و کمال حفظ نشده است و مانند هر متن قدیمی (پیش از صنعت چاپ) در طول زمان با بازنویسی دچار تغییرات شده است.
حتی در متن قرآن نیز می توان فهمید که تمامی قرآن در اختیارما نیست:
وَإِذْ قُلْنَا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤیا الَّتِی أَرَینَاكَ إِلاَّ فِتْنَۀً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَۀَ فِی القرآن وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا یزِیدُهُمْ إِلاَّ طُغْیانًا کَبِیرًا ﴿سوره ١٧ ،آیه ٦٠﴾
«به یاد آور زمانی را که به تو گفتیم پروردگارت احاطه کامل به مردم دارد (و از وضعشان کاملا آگاه است) ما آن رویایی را به تو نشان دادیم فقط براي آزمایش مردم بود، همچنین شجره ملعونه را که در قرآن ذکر کرده ایم، ما آنها را تخویف (و انذار) می کنیم اما جز بر طغیانشان افزوده نمی شود.»(ترجمه #مکارم_شیرازی)
در ترجمه #فولادوند شجره ملعونه، درخت ملعون ترجمه شده است.
در هر حال، در هیچ کجای دیگر قرآن اشاره ای به این شجره ملعونه نیست.
در حالی در این آیه به وضوح گفته می شود که شجره ملعونه در قرآن ذکر شده است. پس باید آیاتی از قرآن وجود داشته باشد که در آن به شجره ملعونه اشاره شده، اما در دست ما نیست.
ﻣﺸﮑﻞ ﻗﺮآن ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻘﺺ آن ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ زﻣﺎﻧﯽ آﯾﺎت ﻧﯿﺰ ﮐﺎﻣﻼ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ. ﺳﻮرهﻫﺎی ﻗﺮآن "ﺑﻪ ﺟﺰ ﺳﻮره اول ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺎﺗﺤﻪ" از ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﻣﺮﺗﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﺮاﺳﺎس زﻣﺎن ﻧﺰول آﯾﺎت. از ﻣﺤﺘﻮای ﻣﺘﻦ ﻣﯽﺗﻮان داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﮐﺪاﻣﯿﮏ از ﺳﻮرهﻫﺎ ﻣﮑﯽ "ﻗﺒﻞ از ﻫﺠﺮت" و ﮐﺪاﻣﯿﮏ ﻣﺪﻧﯽ "ﺑﻌﺪ از ﻫﺠﺮت" ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، در ﻣﯿﺎن ﺑﺮﺧﯽ از ﺳﻮرهﻫﺎی ﻣﺪﻧﯽ، آﯾﺎت ﻣﮑﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺮﻋﮑﺲ.
ادامه دارد .....
@bozoonhigz
#قسمت_ششم
▪️پراکندگی متن قرآن
پیش از آغاز باید چند نکته را درباره قرآن بیان کرد. #اول از همه، قرآن را نباید کتابی یکپارچه و منسجم دانست.
قرآن در واقع مجموعه‌ای از نوشته‌های پراکنده است که بنا به احادیث رسمی منابع اسلامی، در زمان #حکومت_عثمان، خلیفه سوم، جمع آوری و سرهم بندی شده است. در آن زمان نسخه‌های بسیاری از قرآن موجود بود، اما عثمان تنها نسخه #زید_بن_ثابت (با تایید حفصه همسر محمد) را معتبر قلمداد کرد و دستور داد که دیگر نسخه‌ها جمع آوری و منهدم شوند.
این در حالی بود که نسخه‌های معتبری که نزد ابی بن کعب و عبداالله بن مسعود موجود بود، نادیده گرفته شد.
عبداالله بن مسعود با این ادعا که نسخه وی صحیح است حاضر نشد که قرآن خود را نابود کند. بنا به احادیث، وی معتقد بود که دو سوره آخر قرآن، وحی خدا نیستند و نباید در کتاب گنجانده شوند.
در سال ١٩٧٢، در مسجدی در شهر صنعا در كشور یمن، به طور تصادفی ١٢٠٠٠ کاغذ پوستی از قرآن کشف شد که قدمت آن به سال ٦٧١ بعد از میلاد می رسد یعنی تقریبا همزمان با خلافت عثمان.
در این کاغذهای پوستی دو لایه متن دیده میشود. یک لایه زیرین از متن قرآن شسته شده است و روی آن متن جدیدی از قرآن بازنویسی شده است. متن زیرین به خاطر وجود فلز در جوهر در طول زمان دوباره ظاهر شده است و هنگامی که با متن رویی ونسخه رسمی قرآن مقایسه میشود تغییرات جزئی زیادی در آن دیده می شود.
#قرآن_صنعا قدیمی‌ترین نسخه موجود از قرآن است و تغییرات متن زیرین با متن رویین و قرآن رسمی اثبات می‌کند که متن قرآن تمام و کمال حفظ نشده است و مانند هر متن قدیمی (پیش از صنعت چاپ) در طول زمان با بازنویسی دچار تغییرات شده است.
حتی در متن قرآن نیز می توان فهمید که تمامی قرآن در اختیارما نیست:
وَإِذْ قُلْنَا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤیا الَّتِی أَرَینَاكَ إِلاَّ فِتْنَۀً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَۀَ فِی القرآن وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا یزِیدُهُمْ إِلاَّ طُغْیانًا کَبِیرًا ﴿سوره ١٧ ،آیه ٦٠﴾
«به یاد آور زمانی را که به تو گفتیم پروردگارت احاطه کامل به مردم دارد (و از وضعشان کاملا آگاه است) ما آن رویایی را به تو نشان دادیم فقط براي آزمایش مردم بود، همچنین شجره ملعونه را که در قرآن ذکر کرده ایم، ما آنها را تخویف (و انذار) می کنیم اما جز بر طغیانشان افزوده نمی شود.»(ترجمه #مکارم_شیرازی)
در ترجمه #فولادوند شجره ملعونه، درخت ملعون ترجمه شده است.
در هر حال، در هیچ کجای دیگر قرآن اشاره ای به این شجره ملعونه نیست.
در حالی در این آیه به وضوح گفته می شود که شجره ملعونه در قرآن ذکر شده است. پس باید آیاتی از قرآن وجود داشته باشد که در آن به شجره ملعونه اشاره شده، اما در دست ما نیست.
ﻣﺸﮑﻞ ﻗﺮآن ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻘﺺ آن ﻧﯿﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ زﻣﺎﻧﯽ آﯾﺎت ﻧﯿﺰ ﮐﺎﻣﻼ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ. ﺳﻮرهﻫﺎی ﻗﺮآن "ﺑﻪ ﺟﺰ ﺳﻮره اول ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺎﺗﺤﻪ" از ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﻣﺮﺗﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﺮاﺳﺎس زﻣﺎن ﻧﺰول آﯾﺎت. از ﻣﺤﺘﻮای ﻣﺘﻦ ﻣﯽﺗﻮان داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﮐﺪاﻣﯿﮏ از ﺳﻮرهﻫﺎ ﻣﮑﯽ "ﻗﺒﻞ از ﻫﺠﺮت" و ﮐﺪاﻣﯿﮏ ﻣﺪﻧﯽ "ﺑﻌﺪ از ﻫﺠﺮت" ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل، در ﻣﯿﺎن ﺑﺮﺧﯽ از ﺳﻮرهﻫﺎی ﻣﺪﻧﯽ، آﯾﺎت ﻣﮑﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺮﻋﮑﺲ.
ادامه دارد .....
@bozoonhigz
▪️ چه كسانى قرآن را نوشته و هدفشان چه بوده است؟
#قسمت_شانزدهم
این در حالی است که در دیگر آیات، قرآن، ذکر خوانده میشود یا چیزی برای تذکر دادن یا ذکر کردن!
بعنوان مثال:
ولقد یسرنا القرآن للذکر فهل من مدکر (سوره ۵۴، آیه ۲۲)
#ترجمه: و قطعا قرآن را برای پندآموزی آسان کرده‌‌ایم پس آیا پند گیرنده‌‌ای هست»
و یا:
لقد أنزلنا إلیکم کتابا فیه ذکر گم أفلا تعقلون (سوره ۲۱، آیه ۱۰)
#ترجمه: ما بر شما کتابی نازل کردیم که وسیله تذکر (و بیداری) شما در آنست، آیا اندیشه نمی‌کنید؟» (ترجمه مکارم شیرازی)
▪️(بهتر است این طور ترجمه شود: ما به سوی شما کتابی فرستاده‌‌ایم که ذکر و مناجات شما در آن (فیه) است پس آیا اندیشه نمی‌کنید؟ )
در اینجا قرآن عینا معادل با کتاب نیست، بلکه قرآن ذکری است از روی کتاب.
همچنین در سوره ۱۰ آیه ۳۷ می‌خوانیم:
وما کان هذا القرآن أن یفترى من دون الله ولکن تصدیق الذی بین یدیه وتفصیل الکتاب لا ریب فیه من رب العالمین (۳۷)
#ترجمه: و چنان نیست که این قرآن از جانب غیر الله او به دروغ ساخته شده باشد بلکه تصدیق کننده آنچه پیش از آن است می‌باشد و توضیحی از آن کتاب است که در آن تردیدی نیست [او] از پروردگار جهانیان است.»
در اینجا قرآن توضیح و تفصیلی است از کتابی که در الهی بودنش شک نیست.
تفاوت بین قرآن (به عنوان ذکری از روی کتاب) و کتاب، آنچنان واضح است که مفسرین مسلمان مجبور شدهاند که به وجود کتاب یا لوح محفوظی اعتقاد بیاورند که نزد الله است و قرآن آیاتی است که از روی آن بر محمد نازل میشود.
▪️قبول چنین چیزی منجر به پذیرش جبرگرایی میشود زیرا باید بپذیریم که همه رخدادهایی که در قرآن به آن اشاره شده از جمله واکنش مشرکین و منافقین یا مسلمانان، همگی در لوحی محفوظ از پیش نزد الله نوشته شده است.
مشکل دیگر برای این تعبیر تخیلی مفسرین مسلمان این است که در بسیاری از آیات واضح است که منظور از کتاب، نه لوح محفوظ نزد الله بلکه تورات(كتاب دينى يهوديان) است. اما اگر ما فرضیه چهارم را بپذیریم و قبول کنیم که نویسندگان مسیحی برای محمد نامه‌ها و متون ترجمه شده (قرآن عربی) از روی کتب برای محمد ارسال می‌کرده‌‌اند، این آشفتگی و سردرگمی از بین می‌رود.
با قبول این فرض، کتاب همان تورات و دیگر کتب یهودی-مسیحی است که نزد نویسندگان در لوحی محفوظ است و بخشی از آن به صورت ذکر به عربی ترجمه شده و برای محمد به تدریج ارسال می‌شده است.
در آیات نخستین سوره‌های زیر به وضوح می‌بینیم که کتاب و قرآن دو چیز متفاوت هستند زیرا در کنار هم عنوان شدهاند:
١) ذلک الکتاب لا ریب فیه هدى للمتقین (سوره ۲، آیه دوم)
٢) الر تلک آیات الکتاب الحکیم (سوره ۱۰، آیه اول)
٣) الر کتاب أحکمت آیاته ثم فصلت من لدن حکیم خبیر (سوره ۱۱، آیه اول)
٤) الر تلک آیات الکتاب وقرآن مبین (سوره ۱۵، آیه اول)
٥) طس تلک آیات القرآن و کتاب مبین (سوره ۲۷، آیه اول)
٦) کتاب فصلت آیاته قرآنا عربیا لقوم یعلمون (سوره ۴۱، آیه دوم)
٧) والکتاب المبین. إنا جعلناه قرآنا عربیا لعلکم تعقلون (سوره ۴۳، آیات ۲ و ۳)
فهرست فوق نشان می‌دهد که عناوین مختلفی برای آنچه براى محمد فرستاده می‌شده به کار رفته است.
ترجمه #مکارم_شیرازی برای آیه دوم سوره ۴۱ چنین است:
کتابی که آیاتش هر مطلبی را در جای خود بازگو کرده است، فصیح و گویا برای جمعیتی که آگاهند.
و ترجمه #فولادوند: کتابی است که آیات آن به روشنی بیان شده قرآنی است به زبان عربی برای مردمی که می‌دانند.
ادامه دارد .....
@bozoonhigz
#قسمت_شانزدهم
این در حالی است که در دیگر آیات، قرآن، ذکر خوانده میشود یا چیزی برای تذکر دادن یا ذکر کردن!
بعنوان مثال:
ولقد یسرنا القرآن للذکر فهل من مدکر (سوره ۵۴، آیه ۲۲)
#ترجمه: و قطعا قرآن را برای پندآموزی آسان کرده‌‌ایم پس آیا پند گیرنده‌‌ای هست»
و یا:
لقد أنزلنا إلیکم کتابا فیه ذکر گم أفلا تعقلون (سوره ۲۱، آیه ۱۰)
#ترجمه: ما بر شما کتابی نازل کردیم که وسیله تذکر (و بیداری) شما در آنست، آیا اندیشه نمی‌کنید؟» (ترجمه مکارم شیرازی)
▪️(بهتر است این طور ترجمه شود: ما به سوی شما کتابی فرستاده‌‌ایم که ذکر و مناجات شما در آن (فیه) است پس آیا اندیشه نمی‌کنید؟ )
در اینجا قرآن عینا معادل با کتاب نیست، بلکه قرآن ذکری است از روی کتاب.
همچنین در سوره ۱۰ آیه ۳۷ می‌خوانیم:
وما کان هذا القرآن أن یفترى من دون الله ولکن تصدیق الذی بین یدیه وتفصیل الکتاب لا ریب فیه من رب العالمین (۳۷)
#ترجمه: و چنان نیست که این قرآن از جانب غیر الله او به دروغ ساخته شده باشد بلکه تصدیق کننده آنچه پیش از آن است می‌باشد و توضیحی از آن کتاب است که در آن تردیدی نیست [او] از پروردگار جهانیان است.»
در اینجا قرآن توضیح و تفصیلی است از کتابی که در الهی بودنش شک نیست.
تفاوت بین قرآن (به عنوان ذکری از روی کتاب) و کتاب، آنچنان واضح است که مفسرین مسلمان مجبور شدهاند که به وجود کتاب یا لوح محفوظی اعتقاد بیاورند که نزد الله است و قرآن آیاتی است که از روی آن بر محمد نازل میشود.
▪️قبول چنین چیزی منجر به پذیرش جبرگرایی میشود زیرا باید بپذیریم که همه رخدادهایی که در قرآن به آن اشاره شده از جمله واکنش مشرکین و منافقین یا مسلمانان، همگی در لوحی محفوظ از پیش نزد الله نوشته شده است.
مشکل دیگر برای این تعبیر تخیلی مفسرین مسلمان این است که در بسیاری از آیات واضح است که منظور از کتاب، نه لوح محفوظ نزد الله بلکه تورات(كتاب دينى يهوديان) است. اما اگر ما فرضیه چهارم را بپذیریم و قبول کنیم که نویسندگان مسیحی برای محمد نامه‌ها و متون ترجمه شده (قرآن عربی) از روی کتب برای محمد ارسال می‌کرده‌‌اند، این آشفتگی و سردرگمی از بین می‌رود.
با قبول این فرض، کتاب همان تورات و دیگر کتب یهودی-مسیحی است که نزد نویسندگان در لوحی محفوظ است و بخشی از آن به صورت ذکر به عربی ترجمه شده و برای محمد به تدریج ارسال می‌شده است.
در آیات نخستین سوره‌های زیر به وضوح می‌بینیم که کتاب و قرآن دو چیز متفاوت هستند زیرا در کنار هم عنوان شدهاند:
١) ذلک الکتاب لا ریب فیه هدى للمتقین (سوره ۲، آیه دوم)
٢) الر تلک آیات الکتاب الحکیم (سوره ۱۰، آیه اول)
٣) الر کتاب أحکمت آیاته ثم فصلت من لدن حکیم خبیر (سوره ۱۱، آیه اول)
٤) الر تلک آیات الکتاب وقرآن مبین (سوره ۱۵، آیه اول)
٥) طس تلک آیات القرآن و کتاب مبین (سوره ۲۷، آیه اول)
٦) کتاب فصلت آیاته قرآنا عربیا لقوم یعلمون (سوره ۴۱، آیه دوم)
٧) والکتاب المبین. إنا جعلناه قرآنا عربیا لعلکم تعقلون (سوره ۴۳، آیات ۲ و ۳)
فهرست فوق نشان می‌دهد که عناوین مختلفی برای آنچه براى محمد فرستاده می‌شده به کار رفته است.
ترجمه #مکارم_شیرازی برای آیه دوم سوره ۴۱ چنین است:
کتابی که آیاتش هر مطلبی را در جای خود بازگو کرده است، فصیح و گویا برای جمعیتی که آگاهند.
و ترجمه #فولادوند: کتابی است که آیات آن به روشنی بیان شده قرآنی است به زبان عربی برای مردمی که می‌دانند.
ادامه دارد .....
@bozoonhigz