✅ تواتر روایات تقلید

علامه سیدخوئی مینویسد::

الروایات الدلاله علی جواز العمل بالتقلید و حجیه الفتوی فی الفروع وهی کثیره بالغه حدالتواتر الاجمالی

#ترجمه : «روایات رهنمون به جواز عمل به تقلید و حجیت فتوی در فروع ، فراوان و در حد متواتر اجمالی است.»

الاجتهاد والتقلید ص ۹۲

همچنین شیخ انصاری در رساله اجتهاد و تقلید مبنویسد:

و السنه المتواتره الوارده فی الاذن فی الافتاء و الاستفتاء عموما و خصوصا منطوقا و مفهوما.

#ترجمه « و دلیل دیگر سنت متواتره ای است که در روا بودن (تجویز) فتوی دهی (مرجعیت) و طلب فتوی (تقلید) بطور فرا گیر با ویژه و بصورت منطوق یا مفهوم روایت شده است .»

رساله الاجتهاد و التقلید ص ۴۸

#اجتهاد_و_تقلید (۲۴)
@borrhan

‍ #اجتهاد_و_تقلید (۲۵)
#اسلام_و_ایرانیان (۵۶)
#پیدایش_شیعه (۳۲)

✅ سابقه تقلید از فقهای عظام شیعه در ایران قرن هفتم هجری

✅ نیاز جامعه ایرانی قرن هفتم به متون فقهی فارسی زبان

✧❁﷽❁✧

عکس الحاقی↓↓

📜 نسخهٔ خطی ترجمهٔ فارسی کتاب «النهایة» نوشتهٔ شیخ طوسی (درگذشته در سال 460).

این نسخه در سال 686 نوشته شده (عکس دوم را ببینید) و مترجم آن مشخص نیست.

این نسخه به شماره 328-ج در کتابخانهٔ دانشکدهٔ حقوق دانشگاه تهران نگهداری می‌شود.

شرح مطلب آنکه:

1⃣ فقه مورد نیاز تمام گروه های جامعه به شمار می‌رود و تمامی قشور(*) جامعه (پیر و جوان، زن و مرد، ثروتمند و فقیر و ...) به دانستن آن احتیاج دارند؛ اما مباحث کلامی و امثال آن چندان مورد نیاز تمامی گروه های جامعه نیست.

2⃣ شیخ طوسی سه کتاب مهم در فقه دارد که عبارتند از «النهایة»، «المبسوط» و «الخلاف».
کتاب النهایة فتوایی (مثل رساله های امروزین) و مختصر (چاپ شده در یک جلد) است، اما دو کتاب دیگر استدلالی و مفصل هستند (المبسوط در 8 جلد چاپ شده و الخلاف در 6 جلد).

←اگر کسی بخواهد دو کتاب المبسوط و الخلاف را بخواند، قطعا عربی بلد است و نیازی به ترجمهٔ این دو کتاب نیست، اما کتاب فتوایی شیخ طوسی (یعنی النهایة) مورد نیاز مردم و جامعهٔ فارسی زبان بوده، که به فارسی ترجمه شده است؛ و همان طور که بیان شد مورد نیاز تمامی اقشار جامعه بوده است.

3⃣ به علاوه باید گفت اگر این کتاب مورد نیاز عده ای محدود بود، ترجمه نمی‌شد؛←لذا به نظر می‌رسد عده زیادی به ترجمهٔ این کتاب نیاز داشتند، که شخصی به انجام آن اقدام کرده است.


(*) : پی‌نوشت ادبی: باید بدانیم جمع صحیح کلمهٔ «قشر» «قشور» است، نه «اقشار». کلمه اقشار در سه ، چهار دههٔ اخیر باب شده است و صحیح نیست.

➖➖➖➖
@borrhan

‍ #کشتی_نجات_بشریت (۹۰)
#شیعه_کشی (۵۴) #نذری (۱۸)
#گسترش_تشیع (۸۴) #شبهات_محرم
#اجتهاد_و_تقلید #شبهات_مهدوی
#توسل #تبری #فرقه_ناجیه
#فراسوی_ادیان #قدمت_عاشورا


⚫️ گزارش جالب و مهمِ مستشرق فرانسوی، درباره عزاداری شیعیان و آثار آن

💡این گزارش را بخوانید تا از علت تلاش گسترده مخالفین مکتب اهل بیت علیهم السلام در کمرنگ کردن عزاداری بر سالار شهیدان مطلع شوید!

┄┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄┄

🔶 هموار ه شرق‌شناسان در تحرکات مذهبی مسلمانان تأمل کرده و به دنبال جريان‌شناسی برخی از فعالیت‌ها بوده‌اند. یکی از مسائلی که در این میان حایز اهمیت بوده، بحث #عزاداری است که توجه پیروان ادیان و مکاتب دیگر را به خود جلب کرده؛
←دکتر ژوزف (جوزف) از مستشرقان فرانسوی، پس از ذکر اجمالی از تاریخ اسلام و اشاره به غصب ولایت و وقایع کربلا، به قلم فرسایی درباره عزاداری و نوع فعالیت شیعیان می‌پردازد و به گوشه‌ای از برکات عظیم اقامه عزا بر سالار شهیدان علیه‌السلام اعتراف میکند.

🔻اعترافات جوزف در 📔سفرنامه مرحوم آیت الله سید احمد زنجانی نوشته شده در سال ۱۳۳۵ هجری قمری ؛ مندرج است که اسکن کامل آن در ادامه خواهد آمد.

🔻به خلاصه ای از کلام ایشان به نقل از کتاب📔میراث اسلامی ایران، رسول جعفریان ، دفتر نهم، ص ٦٣٥ اشاره می‌شود:

«اين فرقه در قرنهاى اوليۀ اسلاميه مثل آن فرقه ديگر (سُنیان) بارز و آفتابى نبود، چون رياست كه موجب ازدياد تبعه است، در دست آن فرقه بود كه از قتل و غارت شیعیان فروگذارى نمى‌كردند. ولى در اوايل قرن دوم، يكى از ائمه‌شان #تقيه را بر آنها لازم نمود كه آنها اصلا، قولا و عملا خودشان را از آن فرقه امتياز ندهند. پس اين موجب نيرومندى اينها گرديد. چون دشمن با آن قدرت و قوتی كه داشت مُتمكن از بين بردن آنها نشد و آنها در باطن و محرمانه عزادارى و بر امام حسين (عليه السلام) و اصحابش سوگوارى مى‌نمودند. تا اين‌كه اين عاطفه در دلهاى آنها مستحكم گرديد تا به تدريج نيرو گرفته، صاحب تخت و تاج شدند. پس از امير تيمور كه سلاطين صفويه روى كار آمدند ايران مركز شيعه گرديد.
بعضى از علماى فرانسه تخمين مى‌زنند كه شيعه به قدر سدس مابين مسلمين باشند. و پس نظر به اين ترقى كه شيعه در اندك زمان داشت، مى‌توان گفت كه به زودى آنها بر ساير فِرَق غلبه كنند. يك قرن يا دو قرن نمى‌گذرد كه آنها به سبب همين اقامۀ عزا پيش مى‌افتند.
←چون هريك از ايشان در اين سوگوارى مُبَلغ مذهب است.
امروز جايى پيدا نمى‌شود كه در آنجا يك نفر يا دو نفر از شيعيان باشند كه در آنجا بساط‍‌ عزا را برپا نكنند و در اين راه مالهاى زياد خرج مى‌كنند. من خودم در مارسِل يك نفر شيعۀ عربى را ديدم از اهالى بحرين كه به تنهايى عزادارى مى‌نمود و به منبر مى‌رفت و كتابى مى‌خواند و گريه مى‌كرد و بعد طعامى حاضر نموده بود، آن را بر فُقَرا قسمت مى‌كرد.
اين طايفه به دو طريق در اين راه مال صرف مى‌كنند: يكى بذل از مال شخصى خودشان است كه هركس از مال خالص خود به فراخور استطاعت و مكنت خود بذل مى‌كند. وجوهى كه اين‌طور مصرف مى‌شود، از دو ميليون فِرانْك بيشتر مى‌شود، و ديگرى اوقافى است كه براى اين موضوع ثبت مى‌كنند.
عوائد اين اوقاف، اضعاف آن قِسم اول مى‌شود و شايد تمامى فِرَق مسلمين من حيث المجموع آنقدر در راه تأييد مذهبشان خرج نمى‌كنند كه اين طايفه به تنهايى خرج مى‌كنند. پس در حقيقت هريك از شيعه دعوت بر مذهب خود مى‌كند بى‌آنكه خود و فِرَق ديگر ملتفت اين معنى باشد. چون شيعه منظورش از اين عمل اجر و ثواب اخروى است. ديگر توجه ندارد كه چه فايدۀ امروزه بر اين عمل مترتب است و معلوم است كه هر چيز اثر طبيعى در عالم اجتماع دارد و آن اثر بر آن چيز مرتب خواهد شد، چه صاحبش قصد آن‌را داشته باشد يا نه، پس مذهبى كه پنجاه يا شصت ميليون داعی مُبلّغ داشته باشد، معلوم است كه آن به تدريج ترقى مى‌كند. به قدرى كه شايستۀ شأن آنهاست.
حتى اين‌كه رؤساى روحانيين و سلاطين و وُزراشان نيز از وصف مُبَلغ بودن كنار نيستند و بلكه سعى فُقرا و ضعيفان ايشان در اقامه عزا كمتر از اعيان و اكابر نيست و بلكه بيشتر از آنهاست. زيرا كه آنها در اين امر هم خير دنيا مى‌بينند و هم خير آخرت.
اين است كه اكثر عُقلاى اين فرقه را مى‌بينى كه شغل و كسب و كار خود را گذاشته، مشغول عزادارى شده، خُطَباى اين فرقه نيز بر جميع خطباى فرق اسلاميه برترى دارند. چون آنها در جمع كردن مطالب سودمند با عبارات شيوا و جملات زيبا زحمت مى‌كِشند و تحمل مشقت مى‌كنند. اين است كه خطيب ورزيده مى‌شوند و از اين‌كه تكرار يك امر ملال آور مى‌شود، براى تجديد مطلب از مسائل اسلاميه و تواريخ گذشتگان در منابر به هم مخلوط‍‌ مى‌كنند كه مجالس تازه مى‌شود.
←حتى عوام اين فرقه از بركت اين مجالس و فيض اين منابر بر مسائل مذهب خودشان اعرف از تمامى فِرَق مسلمين گرديده‌اند.

«1⃣»

‍ #اجتهاد_و_تقلید (۲۷)
#پیدایش_شیعه (۵۲)
#اسلام_و_ایرانیان (۷۷)

🔻سابقهٔ تقلید از فقهای عظام شیعه در ایران قرن هفتم

۞༅🕊️✿﷽✿༅࿇༅═┅┅┄•

شرح اسکنهای الحاقی↓↓

نسخهٔ خطی ترجمهٔ فارسی کتاب «المختصر النافع» نوشتۀ محقق حلی (در گذشته در سال 676).

این نسخه در سال 696 نگاشته شده (عکس تکی سمت چپ) و کاتب (و شاید مترجم) آن «حسن بن محمد بن ابی الحسن» است.

این نسخه به شماره 2407 در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می شود.


1⃣ همان طور که در شرح ترجمه فارسی النهایة نوشته شیخ طوسی عرض شد، فقه فراگیرترین نیاز در جامعه به شمار می‌رود.
در اینجا نیز ، اینکه کتاب محقق حلی تنها بیست سال پس از درگذشت نویسنده به فارسی ترجمه شده است، نشان از نیازی فراگیر در جامعۀ فارسی زبان نسبت به این کتاب دارد، آن هم در قرن هفتم.

2⃣ کتاب «المختصر النافع» خلاصهٔ کتاب «شرائع الاسلام» است و حجم آن نیز بسیار کمتر است. لذا ترجمهٔ آن برای تودهٔ مردم، مورد نیازتر بوده تا کتاب شرائع.

پ.ن 1: جعفر بن حسن حلی، معروف به محقق حلی، از مشهورترین فقهای شیعه اثنی عشری است که در سال 602 در شهر حله به دنیا آمد و در سال 676 از دنیا رفت. وی ابتدا کتاب مشهور «شرائع الاسلام» را نگاشت و بعدها آن را خلاصه کرده و بر آن نام «المختصر النافع» نهاد. در ادامه٬ کتاب دوم را در تألیفی جدید، با عنوان «المعتبر فی شرح المختصر» شرح نمود.

پ.ن 2: ترجمه فارسی مختصر النافع (همین نسخه) توسط مرحوم محمدتقی دانش پژوه در سال 1343 تصحیح و چاپ شده است.

➖➖➖➖➖
@borrhan

‍ #نقد_تصوف #علم_دین
#امی #اجتهاد_و_تقلید

⁉️❔سوال کاربران:

آیا انسانی که تحصیلات حوزوی و دینی ندارد می‌تواند سیر و سلوک عرفانی داشته باشد و کلاس های اخلاق و عرفان دائر کند و به اصطلاح، شاگرد تربیت نماید؟ اگر عالِم بودن اهمیت دارد، پس چرا پیامبر اکرم با اینکه سواد خواندن و نوشتن نداشتند مردم را هدایت می‌کردند؟

❥༻⃘⃕࿇﷽༻⃘⃕❀༅⊹━┅┄

✅ پاسخ :

بنابر روایات متواتر از جمله #حدیث_ثقلین ، تمام مسلمان ها، در صورتی که به قرآن و اهل بیت (در کنار یکدیگر) رجوع کنند به سعادت دنیا و آخرت می‌رسند به عبارت دیگر راه رسیدن به کمال منحصر در پیروی محض و تام از اهل بیت علیهم السلام است.

حال کسانی که فرمایشات و دستورات اهل بیت را فرا گرفته‌اند و از سرچشمه های علم و معدن حکمت الهی خود را سیراب کرده اند و به اصطلاح «عالم به احادیث» گشته‌اند، می‌توانند به ارشاد و راهنمایی اشخاصی که «نسبت به احادیث علم ندارند» ، اقدام کرده و آنها را در احکام ، عقائد و سلوک عرفانی هدایت نمایند. از این افراد، در روایات با عنوان «راویان احادیث» و امروزه در جامعه با عنوان «مجتهدین» و «مراجع» نام برده می‌شود.

🔸با مراجعه به روایات، مدح و تمجید فراوانی از اهلبیت علیهم السلام نسبت به «عالم» ها می‌یابیم و در عین حال به برتری اشخاص عالم ، نسبت به اشخاص زاهد و عابد که به فراگیری علم نپرداخته و زندگی خود را صرف عبادت خدا کرده است پی می‌بریم.
←به این علت که معمولاً شخص عابد و زاهد، نمی‌تواند دیگران را هدایت کند و حداکثر می‌تواند گلیم خود را از آب بکشد، لکن شخص عالم به احادیث، علاوه بر خود ، می‌تواند به هدایت دیگران نیز بپردازد لذا در روایات می‌فرمایند: شخص عالم هزار برابر بهتر از شخص عابد است.(بصائر،ج1،ص7)

✅🔚 به این روایت زیبا با سند صحیح که در کافی شریف نقل شده توجه کنید و ببینید امروزه چند مصداق می توان برای آن یافت! :

امام صادق علیه السلام:
🔸إِنَّ آيَةَ الْكَذَّابِ بِأَنْ يُخْبِرَكَ خَبَرَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ فَإِذَا سَأَلْتَهُ عَنْ حَرَامِ اللَّهِ وَ حَلَالِهِ لَمْ يَكُنْ عِنْدَهُ شَيْ‏ء
«نشانه و علامت فرد دروغ گو این است که به تو از آسمان و زمین و شرق و غرب خبر می‌دهد (یعنی ادعای سلوک دارد) لکن اگر از او راجع به حرام و حلال خداوند (احکام شرعی) سوال نمایی، هیچ چیزی نمی‌داند»(کافی‌ ج۲، ص۳۴۰ - تصویر الحاقی)

روایات در این زمینه فراوان است ، به عنوان مثال در کتاب شریف بصائر الدرجات، مرحوم صفار (قدس سره) بابی را تحت عنوان فضل العالم علی العابد باز کرده است و در آن روایاتی را پیرامون همین موضوع گردآوری نموده است از جمله این روایت شریف :

🔸فَضْلُ الْعَالِمِ عَلَى الْعَابِدِ كَفَضْلِ الْقَمَرِ عَلَى سَائِرِ النُّجُومِ
«فضل و برتری شخص عالم (به احادیث) بر شخص عابد، مانند برتری ماه نسبت به دیگر ستارگان است.»

+روایات دیگر برتری عالم بر عابد در:
اینجا - اینجا - اینجا - اینجا - اینجا


✅🔚 در نتیجه باید خیلی نسبت به افرادی که تحصیلات حوزوی و دینی ندارند با احتیاط برخورد کرد چراکه روایات اهل بیت علیهم السلام ما را از این افراد (جاهل) بر حذر داشته اند و نباید فریب کشف و شهودهای آنها را خورد زیرا کشف و شهود حجت نیست و هیچ چیزی را ثابت نمی‌کند.

▼↓▼↓▼↓▼↓▼

🔻اما در رابطه با سواد حضرت رسول الله صلی‌الله علیه و آله باید گفت :

✔️1_با توجه به روایات متواتر، پیامبر اکرم ص از زمان تولد تا شهادت، علم ما کان و ما یکون(گذشته و آینده) را داشتند و اگر حجت خدا، نسبت به کوچکترین مساله ای جاهل باشد، حجت بودن او لغو می گردد زیرا در همان مساله باید از دیگران تقلید و تبعیت کند و این قول واضح البطلان است .

✔️2_ اینکه خداوند می‌فرماید : وَ ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتابٍ وَ لا تَخُطُّهُ بِيَمينِكَ : سواد پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله نفی نشده است بلکه خداوند می‌فرماید : تو (پیامبر) قبل از بعثت کتاب نمی خواندی و نمی‌نوشتی. خداوند اشاره به علم لدنی و غیب حضرت رسول ص دارد نه نفی سواد... .

✔️3_ روایاتی در ذیل ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ ، بیان شده است که حضرات می‌فرمایند: پیامبر اکرم به هفتاد و سه زبان مسلط بودند.
 
✔️4_اما معنای این آیه شریفه : الَّذينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْأُمِّي‏ . با توجه به روایات شریفه، امی بودن پیامبر اکرم ص اشاره به ام القری یعنی شهر مکه دارد. مانند اینکه به شخص ساکن قم می‌گویند قمی

امام‌باقرعلیه‌السلام : وَ إِنَّمَا سُمِّيَ الْأُمِّيَّ لِأَنَّهُ كَانَ مِنْ أَهْلِ مَكَّةَ وَ مَكَّةُ مِنْ أُمَّهَاتِ الْقُرَى وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى فِي كِتَابِهِ لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرى‏ وَ مَنْ حَوْلَها. ( بصائر266/1 )

➖➖➖
@borrhan

🔰علامه مجلسی در شرح کلام نورانی امام صادق علیه‌السلام که فرمودند : اِيّاكَ و اَن تَنصِبَ رَجُلاً دونَ الحُجَّةِ فَتُصَدِّقَهُ في كُلِّ ما قالَ .
#ترجمه : بپرهیز از اینکه فردی جز حجت (معصوم) را به عنوان پیشوا و مقتدای خود برگزینی و او را در تمام آنچه که میگوید تصدیقش کنی !

می‌نویسد:
«..مراد این است که مردی را بدون دلیل نصب‌العین خود قرار دهی و در هرچه از رأیش بدون استناد به معصوم گوید، او را تصدیق نمایی؛ اما کسی که از معصوم روایت می‌کند یا چیزی را که از سخنان معصوم فهمیده تفسیر می‌کند، برای کسی که صلاحیت فهمیدن کلام معصومین را بدون تلقین از جانب دیگری ندارد،👈 پس اخذ احکام از چنان شخصی، مثل گرفتن احکام از معصوم است. و بر جاهلان رجوع بسوی آن شخص واجب است تا احکام خداوند متعال را بشناسند.👉»

 بحار الأنوار ج٢ص٨٣

✍🏻 پی‌نوشت: در مکتب ما ، فقها همان راویان سخن معصوم علیه السلام هستند؛←در فقه ، وظیفه شرعی مقلد را از کلام معصومین علیهم‌السلام استنباط می‌کنند ؛ پس اجتهاد یعنی تلاش ضابطه‌مند فقها برای درک کلام معصوم علیه السلام.

#اجتهاد_و_تقلید (۳۵)

@borrhan