«مردی قریشی از اهل مکه نقل می کند که همراه سفیان ثوری بودم. او گفت مرا نزد جعفربن محمد علیهما السلام ببر. مرد مکی می گويد: من با سفیان خدمت امام علیه‌السلام شرفیاب شدیم. وقتى رسيديم كه حضرت بر مركب خود سوار شده بودند.
سفيان به امام صادق علیه السلام عرض كرد: يا ابا عبد الله حديث خطبۀ رسول اکرم صلی الله علیه و آله را در مسجد خيف براى ما بازگو فرمائید.
امام علیه‌السلام فرمودند:
اكنون بگذار به دنبال كار خودم بروم؛ [می بینی که] سوار شده ام؛ وقتی برگشتم حدیث را براى تو خواهم گفت.
سفیان عرض كرد: شما را به خویشاوندیتان با رسول خدا سوگند می‌دهم كه اين حديث را برای من بفرمائيد. امام ع [به ناچار،] پياده شدند.
سفيان عرض كرد:
دستور بفرمائيد تا دوات و كاغذی براى من بياورند تا حدیث را بنويسم.
امام فرمان آوردن دوات و كاغذ را به اطرافیان خود دادند؛
سپس فرمودند:
بنويس بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، اين خطبۀ رسول خداست در مسجد خيف:
💠 «خداوند شاد گرداند بندهاى را كه گفتار مرا بشنود و آن را آویزۀ گوش خویش قرار دهد؛ و به هر كس که آن را نشنيده است برساند. ای مردم بايد که حاضران به غائبان برسانند؛ ای بسا كسى كه حامل دانائی است، اما دانا نمی باشد؛ و ای بسا كسى كه دانائی را به فردی دانا تر از خود می رساند. سه چيز است كه قلب هر مسلمانی در آنها ناراستی را روا نمی دارد [یعنی هیچ کس نمی تواند خود را فریب بدهد؛ و هر کس از درون خویش آگاه است.] پاکی نیت در عمل براى خدا، #خير_خواهی_براى_ائمۀ مسلمين و #همراهی_با_جماعت_مسلمانان.
زيرا دین آنان همۀ آنها را فرا گرفته است.
#مؤمنان_برادرند؛ چنان که خون هر یک از ایشان با دیگران برابر است؛ و آنان در مقابل دشمنانشان یک دست واحد هستند؛ و عهد فرودست ترین ایشان بر عهدۀ همۀ آنان است [یعنی اگر هر مسلمانی به کافری امان دهد، همۀ مسلمین موظفند که آن عهد را محترم بشمرند.]»
سفيان حدیث را نوشت و بر حضرت باز خواند. امام صادق علیه السلام سوار شدند و حرکت کردند.
من و سفيان باز گشتیم. در ميانۀ راه سفیان به من گفت:
کمی صبر کن و بگذار نگاهی به اين حديث بیندازم. [منظور اینست که سفیان خواست تقدس به خرج دهد؛ لذا گفت صبر کن تا این حدیث را نگاه کنم؛ بلکه خوب آن را حفظ کنم.]
به وی گفتم: به خدا قسم ابا عبد الله باری بر گردنت گذاشتند كه هرگز نخواهی توانست از زیر آن شانه خالی کنی.
گفت: چه باری؟
گفتم: از آن سه چيزی كه دل هیچ مسلمانی در آنها خيانت روا ندارد، معنای اخلاص عمل براى خدا را كه همۀ ما می‌دانیم؛ اما در مورد خير خواهی براى ائمۀ مسلمين،
اين امامانی كه خير خواهی برای آنها بر همگان واجب است كیانند؟
آیا آنان #معاويه بن ابى سفيان و #يزيد بن معاويه و مروان بن الحكم و همۀ آن افرادی هستند كه نمی توان پشت سرشان نماز خواند؟
اما همراهی با جماعت آنها، مقصود كدام جماعت است؟
آیا مقصود از جماعت، مرجئه هستند كه می‌گويند هر كسی حتی اگر #نماز هم نخواند، و #روزه هم نگيرد، و غسل جنابت هم نكند، و خانۀ كعبه را هم خراب كند، و با مادر خود هم فجور کند، به مجرد آن که نام مسلمان بر خود نهاد، در ايمان هم درجۀ جبرئيل و ميكائيل است؟
یا مقصود از جماعت، قدری‌ها هستند؟ كه می‌گويند: آنچه خدا خواسته است نمی شود؛ ولی آنچه ابليس خواسته است می‌شود؟ یا مقصود از جماعت، حروری‌ها و خوارج هستند؟ كه از على بن ابى طالب بيزاری می جویند و ایشان را والعیاذ بالله، كافر می‌دانند؟
یا مقصود جهمیه هستند؟ كه می‌گويند ايمان تنها عبارت است از معرفت خدای واحد؛ و چيز ديگرى جز آن نيست؟
سفيان گفت: واى بر تو! پس نظر اینان [در مورد ائمۀ مسلمین] چیست؟
👈👈 گفتم: می‌گويند سوگند به خدا آن امامى كه خير خواهی براى او بر ما واجب است، فقط علی بن ابی طالب علیه السلام است؛ و آن کسانی كه همراهی جماعتشان واجب است خاندان او هستند.
راوی گفت: سفیان آن حدیث را گرفت و پاره کرد؛ و سپس به من گفت: دربارۀ آن به هیچ کس چیزی نگو.»
_______________
🕌 مسجد خیف مسجدی است در مِنا كه فضل خاصی دارد.
خاتم انبیاء صلی الله علیه و آله در #حجة_الوداع ، در مسجد خیف، خطبه ای خوانده اند؛ جبر ابن مطعم، انس بن مالك وابو درداء این خطبه را از پیغمبر اكرم صلی الله علیه و آله نقل می‌كنند.
《2》
سفيان به امام صادق علیه السلام عرض كرد: يا ابا عبد الله حديث خطبۀ رسول اکرم صلی الله علیه و آله را در مسجد خيف براى ما بازگو فرمائید.
امام علیه‌السلام فرمودند:
اكنون بگذار به دنبال كار خودم بروم؛ [می بینی که] سوار شده ام؛ وقتی برگشتم حدیث را براى تو خواهم گفت.
سفیان عرض كرد: شما را به خویشاوندیتان با رسول خدا سوگند می‌دهم كه اين حديث را برای من بفرمائيد. امام ع [به ناچار،] پياده شدند.
سفيان عرض كرد:
دستور بفرمائيد تا دوات و كاغذی براى من بياورند تا حدیث را بنويسم.
امام فرمان آوردن دوات و كاغذ را به اطرافیان خود دادند؛
سپس فرمودند:
بنويس بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، اين خطبۀ رسول خداست در مسجد خيف:
💠 «خداوند شاد گرداند بندهاى را كه گفتار مرا بشنود و آن را آویزۀ گوش خویش قرار دهد؛ و به هر كس که آن را نشنيده است برساند. ای مردم بايد که حاضران به غائبان برسانند؛ ای بسا كسى كه حامل دانائی است، اما دانا نمی باشد؛ و ای بسا كسى كه دانائی را به فردی دانا تر از خود می رساند. سه چيز است كه قلب هر مسلمانی در آنها ناراستی را روا نمی دارد [یعنی هیچ کس نمی تواند خود را فریب بدهد؛ و هر کس از درون خویش آگاه است.] پاکی نیت در عمل براى خدا، #خير_خواهی_براى_ائمۀ مسلمين و #همراهی_با_جماعت_مسلمانان.
زيرا دین آنان همۀ آنها را فرا گرفته است.
#مؤمنان_برادرند؛ چنان که خون هر یک از ایشان با دیگران برابر است؛ و آنان در مقابل دشمنانشان یک دست واحد هستند؛ و عهد فرودست ترین ایشان بر عهدۀ همۀ آنان است [یعنی اگر هر مسلمانی به کافری امان دهد، همۀ مسلمین موظفند که آن عهد را محترم بشمرند.]»
سفيان حدیث را نوشت و بر حضرت باز خواند. امام صادق علیه السلام سوار شدند و حرکت کردند.
من و سفيان باز گشتیم. در ميانۀ راه سفیان به من گفت:
کمی صبر کن و بگذار نگاهی به اين حديث بیندازم. [منظور اینست که سفیان خواست تقدس به خرج دهد؛ لذا گفت صبر کن تا این حدیث را نگاه کنم؛ بلکه خوب آن را حفظ کنم.]
به وی گفتم: به خدا قسم ابا عبد الله باری بر گردنت گذاشتند كه هرگز نخواهی توانست از زیر آن شانه خالی کنی.
گفت: چه باری؟
گفتم: از آن سه چيزی كه دل هیچ مسلمانی در آنها خيانت روا ندارد، معنای اخلاص عمل براى خدا را كه همۀ ما می‌دانیم؛ اما در مورد خير خواهی براى ائمۀ مسلمين،
اين امامانی كه خير خواهی برای آنها بر همگان واجب است كیانند؟
آیا آنان #معاويه بن ابى سفيان و #يزيد بن معاويه و مروان بن الحكم و همۀ آن افرادی هستند كه نمی توان پشت سرشان نماز خواند؟
اما همراهی با جماعت آنها، مقصود كدام جماعت است؟
آیا مقصود از جماعت، مرجئه هستند كه می‌گويند هر كسی حتی اگر #نماز هم نخواند، و #روزه هم نگيرد، و غسل جنابت هم نكند، و خانۀ كعبه را هم خراب كند، و با مادر خود هم فجور کند، به مجرد آن که نام مسلمان بر خود نهاد، در ايمان هم درجۀ جبرئيل و ميكائيل است؟
یا مقصود از جماعت، قدری‌ها هستند؟ كه می‌گويند: آنچه خدا خواسته است نمی شود؛ ولی آنچه ابليس خواسته است می‌شود؟ یا مقصود از جماعت، حروری‌ها و خوارج هستند؟ كه از على بن ابى طالب بيزاری می جویند و ایشان را والعیاذ بالله، كافر می‌دانند؟
یا مقصود جهمیه هستند؟ كه می‌گويند ايمان تنها عبارت است از معرفت خدای واحد؛ و چيز ديگرى جز آن نيست؟
سفيان گفت: واى بر تو! پس نظر اینان [در مورد ائمۀ مسلمین] چیست؟
👈👈 گفتم: می‌گويند سوگند به خدا آن امامى كه خير خواهی براى او بر ما واجب است، فقط علی بن ابی طالب علیه السلام است؛ و آن کسانی كه همراهی جماعتشان واجب است خاندان او هستند.
راوی گفت: سفیان آن حدیث را گرفت و پاره کرد؛ و سپس به من گفت: دربارۀ آن به هیچ کس چیزی نگو.»
_______________
🕌 مسجد خیف مسجدی است در مِنا كه فضل خاصی دارد.
خاتم انبیاء صلی الله علیه و آله در #حجة_الوداع ، در مسجد خیف، خطبه ای خوانده اند؛ جبر ابن مطعم، انس بن مالك وابو درداء این خطبه را از پیغمبر اكرم صلی الله علیه و آله نقل می‌كنند.
《2》