🌤 Bugun 2-iyun Yozning ikkinchi kuni!

Ish-ish deb oylarning ham farqiga bormay qolganlarga yoz kelganini eslatib qo'yamiz! 😃🥰

🚀 Yaqinlaringizga ham ulashib qo'ying!

Kanalga ulanish:
@Bolajon_parvarishi

​​Yangi onalarning eng ko'p takrorlaydigan xatoliklari

Boshqa chaqaloqlar bilan taqqoslash - Har bir chaqaloq o'z tezligida o'sadi va rivojlanadi. Farzandingizni boshqa chaqaloqlar bilan solishtirish foydali emas!

Bilim va ko'nikmalarni egallamaslik - Chaqaloqlar kattalarga nisbatan chidamli, shu bilan birga nozik hamdir. Ularni cho'miltirish, kiyintirish, uyqu tartibini o'rnatish, shaxsiy gigiyenasini to'g'ri tashkillashtirish yosh onadan ko'nikmalar talab qiladi.

Emizishda stress - Ko'krak suti bilan boqish chaqaloq boqishning eng yaxshi usuli hisoblanadi, lekin bu ilk davrlarda qiyin bo'lishi mumkin. Agar qiynalsangiz yoki tashvishlansangiz albatta emizish bo'yicha mutaxassisdan maslahat oling.

Eng yomonini taxmin qilish - chaqaloqlar haqiqiy sog'liq muammolariga ham duch kelishi mumkin, lekin shifokor maslahatisiz har xil taxminlarni qilmang, bu ortiqcha tashvish va stressga duchor qiladi.

Lahzalarni saqlamaslik - chaqalog'ingiz juda tez o'sadi, ko'z ochib yumguningizcha oylar, yillar o'tadi. Shuning uchun uning har bir o'ziga xos lahzasini rasm, video, ijodiy porter yoki boshqa usulda saqlab boring.

Kanalga ulanish:
@Bolajon_parvarishi

Bolalar tirnog'ini tishlasa nima qilish lozim?

▪️Bolani bu odati uchun koyimang. Ayniqsa qo‘llariga urmang.
▪️Bola bilan yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan kasalliklar haqida gaplashing va bu odati unda shu kasalliklari rivojlanishi mumkinligini tushuntiring.
▪️Uyqu, uyg‘oqlik vaqtlarini to‘g‘ri taqsimlang va bir rejimga o‘rgating. Kichik motorikani (chizish, konstruktordarda o‘yin, musiqa asboblarini chalish kabi) rivojlantiring.
▪️Qo‘llarni regulyar gigiyenasini o‘rgating.
▪️Bola atrofida me'yoriy ruhiy holat yarating. Bolani ruhiyatini yuzaga chiqarishni o‘rgating.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bir kinoni koʻrishni tavsiya qilaman

✍🏻 Juda koʻp postlarimizda farzandlarga ishonch bildirish, ularni fikrini hurmat qilish va motivatsiyasini soʻndirib qoʻymaslik haqida koʻp yozganmiz.

Hozir siz ko'rib turgan filmda aynan shu mavzuga urgʻu berilgan. Ilm – johillikdan yorugʻlikka olib chiquvchi yagona yoʻl!

Hayotiy voqealar asosida suratga olingan ekan. Koʻrib oʻzim uchun juda katta "insayd" oldim. Albatta koʻring. Seriallaringizdan oʻlsa - oʻligi afzal film.

🎥 Kino nomi "Shamolni boʻysundirgan bola"

Filmni ko'rish uchun havola👇
http://uzmovi.com/tarjima-kino/3356-shamolni-boysundirgan-bola-premyera.html

Emizikli bolasi bor ona quyidagi mahsulotlarni iste’mol qilmasligi zarur:

✅Yangi uzilgan bodring, kvas (kvasli yaxna sho‘rva, ya’ni okroshka), poliz mahsulotlari (qovun, tarvuz) – bularning barchasi chaqaloqning qornini og‘ritishi, ichak ish faoliyatining buzilishiga olib kelishi mumkin.

✅Ko‘zga tashlanadigan yorqin ranglardagi meva va sabzavotlarni (qizil olma, apelsin, shaftoli, o‘rik, lavlagi, sabzi, pomidor, malina, qulupnay) ehtiyotlik bilan iste’mol qiling. Ushbu shirin mahsulotlar chaqaloqda allergiya qo‘zg‘ashi mumkin.

✅Sutni iste’mol qilishdan oldin uni albatta pishirib oling, chunki u chaqaloqning qorni dam bo‘lishiga olib keladi. Bundan tashqari pishirilmagan sut ayniqsa yoz mavsumida o‘tkir ichak infeksiyasiga sababchi bo‘lishi mumkin.

✅Sarimsoq, piyoz, selderey va turli ziravorlar ona sutiga yoqimsiz ta’m berishi mumkin, shu sababli ularni suiste’mol qilmang.

✅Alkogol va tamaki ona sutiga taxir ta’m beradi. Buning ustiga ularning tarkibidagi moddalar bolaning rivojlanishiga salbiy ta’sir qilishi mumkin, chunki ular bola organizmiga tushadigan kislorodni yopib qo‘yadi.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

❓Chaqaloqqa qancha suv ichirish kerak?

JSST bergan tavsiyasiga ko'ra 6 oylikkacha bo'lgan, ona suti bilan katta qilinayotgan bolalarga suv berilmaydi. Chunki ularning suyuqlikka bo'lgan ehtiyojini ona suti to'liq qondiradi. Lekin issiq yoz oylarida bola terlash orqali me'yoridan ko'p suyuqlik yo'qotadi. Bunday holatda bolaga belgilangan miqdorda suv berish mumkin.

Kichkintoylarga yozning issiq kunlarida beriladigan suv miqdorlari:
▪️1 oylik chaqaloqlarga 60 ml dan
▪️3 oylikkacha bo'lgan go'daklarga 60-120 ml dan
▪️3 oylikdan 6 oylikkacha bo'lgan go'daklarga 120-180 ml dan
▪️6 oylikdan 1 yoshgacha bo'lgan bolalarga 240 ml dan oshmasligi kerak.

Suv berishda quyidagi tavsiyalarga rioya qiling:
▫️Issiq kunlarda bolaga suvni faqat ovqatlantirishlar oralig'ida berish lozim.
▫️Bolaga beriladigan suv toza(qaynatilgan), iliq, uzoq turib qolmagan, gazsiz bo‘lishi kerak.
▫️Bola ochlik va chanqoq hissini adashtirmasligi lozim.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👉
@Bolajon_parvarishi

Issiqda toshmalar toshsa, qanday chora ko‘rish kerak?

Yoz jaziramasida bolalar va ayrim yoshi kattalar issiqlik toshishidan aziyat chekadi. Bundan kuchli va yoqimsiz qichishish, achishish paydo bo‘ladi. Uni keltirib chiqaruvchi sabablar va davolash usullari haqida quyida to‘xtalib o‘tamiz.

Issiqlik toshishi kuchli terlash va terning sekin bug‘lanishi natijasida paydo bo‘ladi. Issiq kunlarda go‘daklar va yosh bolalarda ko‘proq kuzatiladi. Bola badaniga issiqlik toshishining birinchi sababi uning haddan ortiq isib ketishidir. Ularda tana haroratini muvozanatlashtirib turuvchi markaz yaxshi rivojlanmagani bois, ter teri hujayralarida uzoq vaqt ushlanib qoladi. Oqibatda teri hujayralari ta’sirlanib, toshmalar toshadi.

✅Kattalarda esa o‘tkir yuqumli kasalliklarda isitmalash va qattiq terlash natijasida, semiz kishilarga isituvchi kom­press qo‘yilganda ham issiqlik toshishi mumkin.

Issiqlik badanning yopiq joylariga — bolalarda ko‘pincha orqa, bo‘yin terisiga, qo‘ltiq ostidagi teri burmalariga, bosh, yelka, qo‘l-oyoqlarning ichki sohasiga, kattalarda ko‘pincha ko‘krak bezlari tagidagi teri burmalari, chov-yorg‘oq burmalari va qo‘ltiq ostiga yoyilib yoki to‘p-to‘p bo‘lib toshadi. Toshmalar ichida tiniq suyuqligi bo‘lgan pufakchalardan iborat bo‘lib, kattaligi to‘g‘nag‘ich boshchasidek keladi. Ba’zida bir-biriga qo‘shilib ketadi. Davolamay o‘tkazib yuborilganda esa yiringlab turuvchi joylar (ayniqsa, teri burmalarida) hosil bo‘ladi.

Badanga issiqlik toshishi kasallik emas. Shu bois bolaning umumiy ahvoli o‘zgarmaydi, isitma, bezovtalik kuzatilmaydi. Toshmalar kun davomida tashqi muhit haroratiga bog‘liq holda ko‘payishi yoki kamayishi mumkin.

💊Davolash
Issiqlik toshishiga shifokor tavsiyasiga ko‘ra davo qilinadi. Qizib ketishga olib keladigan omillarni bartaraf etish muhim ahamiyatga ega. Ko‘proq ochiq havoda bo‘lish, xonani tez-tez shamollatib turish foydalidir. Bunday vaziyatda sintetik matodan tikilgan kiyim kiyish tavsiya etilmaydi.

❗️Oldini olish
Issiqlik toshishi oldini olish uchun terlashga qarshi kurashish maqsadida bemor terisini toza saqlab, ichki kiyimlarini tez-tez almashtirib turishi, issiq kunda tabiiy matolardan tikilgan kiyimlar kiyishi maqsadga muvofiq. Bolalarni haddan tashqari issiq kiyintirish, ortiqcha o‘rab-chirmash yaramaydi. Ularga muntazam ravishda havo va suv vannalari qabul qildirib turish foydali.

✅Foydali tavsiyalar:
1️⃣bolaga paxta matodan kiyim kiydiring;
2️⃣yoz oylarida bolalar tagliklaridan kamroq foydalaning;
3️⃣toshma toshgan sohalarni nam latta bilan artib oling;
4️⃣yozda iloji boricha farzandingizni har kuni cho‘miltiring;
5️⃣bolani imkon qadar ertalab va kechqurun tashqarida ko‘proq sayr qildiring;
6️⃣toshma toshgan sohalarga malhamlar va losonlar surmang;
7️⃣bolaning shaxsiy gigiyenasiga e’tibor qiling;
8️⃣bola yotadigan xonani har kuni shamollatib turing, xona harorati +25 darajadan oshmasligi kerak;
9️⃣bolaning teri burmalariga tez-tez e’tibor bering.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

🍎 Olma pyuresi
#6oylikdan #qoʻshimcha

Mahsulotlar:
• olma - 3 dona.
• suv - 250 ml.

Tayyorlanishi:
1. Olmalarni yuving, so'ng qobig'ini tozalang, oʻzakni olib tashlang va kub shaklida kesing.
2. Tug'ralgan olma boʻlaklarini qaynoq suvga soling, yumshoq bo'lgunga qadar taxminan 20 daqiqa davomida past olovda qaynating.
3. Tayyor olma boʻlaklarini suzgichdan o'tkazing, blender bilan pyure qilishingiz ham mumkin.

Kanalga ulanish:👉@Bolajon_parvarishi

🤱Ko‘krak suti bilan ovqatlantirishning afzalliklari

1. Ovqatlantirish turining o‘ziga xosligi (Ona o‘z farzandini ona 
suti bilan boqadi).
2. Bolalar yuqumli kasalliklari va oshqozon-ichak infeksiyalarining passiv immunoprofilaktikasi (Agar ona suvchechak, qizamiq, parotit va shu kabi kasalliklarni boshdan kechirgan bo‘lsa, bolada bunday infeksiyalar rivojlanmaydi).
3. Intellektual (aqliy) rivojlanish Ko‘krak suti tarkibida mavjud 
bo‘lgan polito‘yinmagan yog‘ kislotalari 6–9 oy davomida tabiiy usulda boqiladigan bolalarda yuqori aqliy qobiliyatlar rivojlanishiga xizmat qiladi.
4. Onada sut bezi saratoni profilaktikasi (Statistika ma’lumotlariga ko‘ra, bolasini emizib boqayotgan onaning sut bezi saratoniga chalinishi ehtimoli 30 % ga kamayadi, mastopatiya holati yuzaga kelmaydi).
5. Tug‘ruqdan keyin bachadondan qon ketishi profilaktikasi (Bola 
ko‘krak emayotgan vaqtda ona organizmida ajralib chiqadigan oksitosin gormoni bachadonning silliq mushaklari qisqarishiga olib keladi, bu esa tug‘ruq yo‘llaridan qon ajralib chiqishini kamaytiradi).
6. Yaqinlik (tug‘ishganlik) his-tuyg‘ulari paydo bo‘lishi (Tabiiy 
usulda boqiladigan bolalar katta boʻlganda keksa ota-onalarini qariyalar uylariga tashlab ketmaydilar, emizikli onalar esa o‘z farzandlarini bolalar uylariga topshirmaydilar).
7. Kontrasepsiya (saqlanish) Laktatsiya yetarli darajada bo‘lganda, yangi hayz davri va homiladorlik boshlanishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
8. Gipoallergenlik (Ona sutidagi oqsillarning 1/3 qismi oshqozonda 
parchalanmay soʻriladi, begona oqsilga nisbatan oziq-ovqat allergiyasi xavfi kamayadi).
9. Iste’mol qilish osonligi (Ona suti doimo iste’mol qilish uchun tayyor, sterillangan, isitilgan, ko‘krak uchini qaynatish, idishlarni sterilizatsiyalash va qaynatish kerak emas).
10. Bepullik (Emizikli ona to‘g‘ri ovqatlanishini tashkil qilish kifoya – ikki kishi ovqatlanadi, bolalar uchun mo‘ljallangan sun'iy aralashmalar esa – bu anchagina qimmatga tushadigan ozuqa hisoblanadi). 

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

❓Bola qanday rivojlanadi

⏳1-oylik - tur xil ovozlar chiqaradi, oyoq-qo‘llarda tartibsiz harakatlar

⏳2-oylik - harakatdagi narsalarni kuzatadi, jilmayadi.

⏳3-oylik - kuladi, gu-gulaydi, vertikal holatda boshini ushlaydi.

⏳4-oylik - tovush kelgan tomonga boshini buradi, yaqinlar ovozini faqlaydi. O‘yinchoqni ushlaydi, og‘ziga olib boradi.

⏳5-6-oylik - qo‘lidan ushlasa yoki ba'zan mustaqil o‘tiradi, chalqancha holatdan yonboshga yoki qorniga o‘griladi, o‘yinchoqlarni kuzatadi va ko‘taradi.

⏳7-8-oylik - mustaqil o‘tira oladi, oyoqqa turishga harakat qiladi, onasiga va tanishlar qo‘l cho‘zadi va chapak chaladi, ma-ma, da-da deya oladi.

⏳9-10-oylik - emaklaydi, tizzasiga tura oladi, kattalar yordamida oyoqqa turadi va ushlab yuradi, qoshiqdan ovqat yeydi. Dada mama so‘zlarini ayta oladi

⏳11-12-oylik - qo‘lidan ushlasa o‘zi yuradi, lekin ko‘p yiqiladi, mustaqil ovqat yeyishga harakat qiladi, ba'zi so‘zlarni ayta oladi.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

Ota-onalarning haddan tashqari qattiqqoʻl boʻlishi bolalarda depressiya holatlarini ortishiga sabab boʻladi!

✍️ Ahadjon Abduxalilov, sogʻlom hayot targʻibotchisi

🔹Amerikaning webmd nashri bergan maʼlumotlarga koʻra, ota-onalar farzandlarini tarbiyalashda psixologik bosim, jismoniy jazolar qoʻllashi va ular bilan muloqotni cheklashi bolalarni keyingi hayotida depressiya xavfini orttiradi.

🔹Ayniqsa, aqliy va ruhiy jihatdan oʻsib borayotgan bolalarda har qanday jiddiy va uzoq muddatli stress oʻzini asoratini koʻrsatishi mumkin.

🔹Tadqiqotlarga koʻra, bolalarni tarbiyalashda ragʻbatlantirish va ruhiy qoʻllab-quvvatlashni asosiy mezon qilib olgan ota-onalarning farzandlarida ruhiy va aqliy salomatlik nisbatan ancha yuqori ekanligi maʼlum boʻlgan.

Kanalga ulanish:👉@Bolajon_parvarishi

🧠 Suzish bolani aqlli qiladi

✍️ Maksim Zohidjonov, sogʻlom hayot targʻibotchisi

🏊 Erta yoshda suzishni oʻrgangan bolalar ertaroq yura boshlaydi, yaxshi nutqqa ega boʻladi va murakkab vosita koʻnikmalarini egallaydi.

🧒 Suzish nafaqat sport turi, balki erta rivojlanishining eng mashhur usullaridan biridir. Haqiqatan ham, bachadonda toʻqqiz oylik “suzish”dan soʻng, chaqaloqlar suzish reflekslarini, shu jumladan mashhur “gʻavvos refleksini” saqlab qolishadi.

🧒 Ammo bu reflekslar, boshqalar kabi, yosh oʻtishi bilan yoʻqoladi. Reflekslarning barqaror koʻnikmalarga aylanishi uchun chaqaloqni muntazam suzish mashgʻulotlariga berish kerak.

Kanalga ulanish:👉
@Bolajon_parvarishi

Bolalarni sport to‘garaklariga necha yoshdan bergan ma’qul?(Vrach pediatr tavsiyasi)

⚽️Futbol - 10-11 yosh

🏀Basketbol - 10-12 yosh

🏐Voleybol - 10-12 yosh

🎾Tennis - 7-9 yosh

🤼Kurash(barcha turi) - 10-12 yosh

🏃‍♂Yengil atletika - 10-12 yosh

🏒Xokkey - 10-11 yosh

🏓Stol tennis - 7-9 yosh

🤸Sport gimnastikasi
-o‘g‘il bolalar 8-9 yosh
-qiz bolalar 7-8 yosh

🚴Velosport - 12-13 yosh

🤽Suv polosi - 10-12 yosh

🥊Boks - 12-14 yosh

🏸Badminton - 10-12 yosh

♟Shaxmat - 9-12 yosh

🏊‍♀Suzish - 7-8 yosh

🏋Og‘ir atletika - 13 yosh

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz
Kanalga ulanish:👉@Bolajon_parvarishi

❗️Farzandingizga yoshligidan kitob o'qib berishga odatlaning!

✅ Tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, haftasiga 3-5-marta kitob oʻqib berish 4-5 yoshli bolalar tengdoshlariga qaraganda aqlliroqdir.
✅ Bolalar uchun kitob oʻqish, hatto ishlaydigan ota-onalar ham qila oladigan narsadir.
✅ Farzandingizga kitob oʻqish sizga ham, farzandingizga ham doimiy taʼsir koʻrsatadi.
✅ Shunday qilib, siz birga oʻtkazgan vaqtingiz sifatini oshirishingiz mumkin, chunki farzandingiz bu vaqtda otasi yoki onasining barcha eʼtibori faqat unga qaratilganligini biladi.
✅ Farzandingizga kitob oʻqib berish maktabda oʻqish qobiliyatiga ham foyda keltiradi.

Kanalga ulanish:👉@Bolajon_parvarishi

⚡️Bugun — Otalar kuni

Bir qator mamlakatlarda har yili nishonlanadi. Otalar kuni otalar tarbiyasining ahamiyatini eslash va minnatdorchilik so‘zlarini aytish uchun ajoyib imkoniyatdir. Ushbu kunda, an’anaga ko‘ra, oilaviy kechki ovqat o‘tkaziladi va otaga sovg‘alar beriladi

YAQINLARIZGA YUBORIB ESLATIB QO‘YING!

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz
Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

​​✅ yoki ❌

📌 Bolangizga "Devorga chizma" demang, "rasm daftarda chizganing chiroyliroq ko'rinadi" deng.
📌 "Telefon o'ynama" demang, "Kitob o'qisang, hozirgidan ham aqlli bo'lasan" deng.
📌 "Shuniyam eplab pishira olmadingmi?" demang, "Boshqa retsept bo'yicha pishirsang aniq o'xshaydi" deb ayting.
📌 "Noshudsan, ovqat yemaysan" deya ko'rmang, "Ovqat yesang sen sog'lom bo'lasan, men xursand bo'laman, meni xursand bo'lishimni xohlamaysanmi?" deganingiz ma'qul.
📌 "Kiyimingni kir qilma" demang. "Ozoda kiyimda judayam chiroyli ko'rinasan" deb aytib ko'ring.
📌 "E, basharang qursin, qanaqa bolasan o'zi" — bu gaplarni umuman aytmang. "Qori bo'lgur bolam-a hech kimga o'xshamading sen" deganingiz yaxshi.
📌 Yuqoridagi usulni qo'llab, so'zning qudrati nimalarga qodir ekanligini ko'rishingiz mumkin.Ularga ta'qiq qo'ymang, aksincha to'g'ri yo'nalish ko'rsating.

Kanalga ulanish:
@Bolajon_parvarishi

O‘zbekistonda o‘g‘il bolalar ko‘p tug‘ilmoqdami yoki qiz bolalar?

🏢 Statistika agentligining dastlabki ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda 2024 yilning yanvar-may oylarida FHDYO organlarida 374,4 ming nafar tirik tug‘ilish holatlari qayd etilgan.

Shundan:

o‘g‘il bolalar – 180,4 ming nafar;

qiz bolalar – 167 ming nafarni tashkil etgan.

✅ 2024 yilning 5 oyida O‘zbekistonda qiz bolalarga nisbatan 13,4 ming nafar o‘g‘il bolalar ko‘p tug‘ilgan.

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz
Kanalga ulanish:
@Bolajon_parvarishi

Hozirgi tug‘ilayotgan chaqaloqlar😁

Nimagadir tug‘ilishi bilan atrofdagilarga gumon bilan qarayapti.

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz
Kanalga ulanish:
@Bolajon_parvarishi

👶🏻 Bolalar nega kech gapiradi?

— Bolalar odatda 1-2 yoshdan gapirishni boshlaydi. Ammo, ba‘zi bolalar 3-4 yoshga yetsa ham gapirmaydilar. Bunga sabab, jismoniy yoki ruhiy zoʻriqishlar boʻlishi, bola bilan gaplashmaslik, oiladagi ba‘zi shovqinli holatlar va boshqa shu kabi e‘tiborsizlik hamda salbiy sabablar boʻlishi mumkin.

— Bolaning tili chiqmagan boʻlsa ham unga gapiring, u bilan gaplashing. Bola sizni sal boʻlsada tushunadi, albatta. Agar sizga ma‘qul kelsa, bolangiz bilan muhim mavzularda suhbat quring.

— Shuningdek, u bilan birga harakatli oʻyinlar oʻynang, aqlni charhlovchi oʻyinchoqlar bilan uni qiziqtiring. Eng kamida u bilan bir kunda 15-35 daqiqa shu kabi mashgʻulotlar oʻtkazing.

— Agar, biz bergan maslahat va tavsiyalar samara bermasa, uni iloji boricha tezroq bolalar shifokoriga koʻrsating. Iloji boʻlsa, bolalar psixoligiga ham olib borsangiz, yaxshi boʻladi

Kanalga ulanish:
@Bolajon_parvarishi