🟣 افزایش ۲۶ درصدی زنان «خود سرپرست» در کشور: ۹۳ هزار زن سرپرست خانوار، تنها در سیستان و بلوچستان

زهرا ابراهیمی، مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری سیستان و بلوچستان در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا گفته است که گزارش آمارهای رسمی در ارتباط با زنان سرپرست خانوار نشان می‌دهد که در دهه‌های اخیر تعداد خانوار دارای سرپرست زن افزایش حدود ۸، ۲۶ درصدی داشته است و سیستان و بلوچستان با ۱، ۲۰ درصد  بیشترین زنان گروه یاد شده را به خود اختصاص داده‌ است، سیستان و بلوچستان ۹۳ هزار زن خود سرپرست دارد.

به گفته ابراهیمی به طور کلی جمعیت فعال زن سرپرست خانوار  رشد ۶، ۲۳ درصدی داشته و جمعیت شاغل زنان خانوار نیز در بازه مذکور با رشد ۱، ۲۳ درصدی همراه بوده است.

او محوری‌ترین دلیل به گسترش شمار زنان سرپرست خانوار را، توسعه نیافتگی فراگیر منطقه دانسته و گفته درحقیقت این «فقر» است که توانمندی زنان را در مواجهه با مسایل معیشتی با مشکل روبرو ساخته است. سیاری از زنان استان به ویژه ساکنان روستاها و سکونتگاه‌های حاشیه‌ای به دلیل فقدان تحصیلات دانشگاهی و مهارت‌های زندگی و همچنین شغل مناسب از امنیت مالی بی‌بهره بوده و در تامین اصلی‌ترین مایحتاج زندگی خود به شوهران‌شان وابستگی شدید دارند و مسایلی نظیر اعتیاد و... به چالش های پیرامون آنان دامن زده است. همچنین  پاندمی کرونا نیز محدودیت های این گروه از زنان را بیشتر کرده و با تغییر مناسبات اجتماعی و اقتصادی متاثر از این بحران، زنان سیستان و بلوچستان برای امرار معاش با مشکلات زیادی روبرو شده است.
ابراهیمی گفته: «این گروه از زنان اغلب با عوامل آسیب‌زایی همچون تبعیضات فرهنگی، ضعف دسترسی به فرصت‌های شغلی، بی‌سوادی یا کم‌سوادی، نداشتن درآمد مستمر و مشکلات روحی و روانی مواجهند».

او ثبت نشدن رسمی ازدواج های سنتی و شرعی را از مشکلات دیگر در این زمینه خوانده و گفته این گونه ازدواج‌ها بار مضاعفی را بر دوش زنان خواهد گذاشت چرا که اکثریت کسانی که به صورت سنتی ازدواج می‌کنند از دهک‌های پایین درآمدی جامعه هستند و علاوه بر اینکه بد سرپرست «تلقی می‌شوند»، در صورت طلاق یا فوت همسر، باز هم از منظر قانونی هیچ گونه حقوقی نخواهند داشت.

ازدواج زنان با مردان غیر ایرانی در استان‌های مرزی که فقر اقتصادی از عمده دلایل آن است نیر باعث می‌شود که زنان از هیچ گونه حقوقی برخوردار نشوند و با فوت یا ترک همسر سرپرستی زندگی و کودکانی که شناسنامه ندارند بر عهده آنها باقی می‌ماند.

سیستان و بلوچستان جزو چهار استان نخست کشور در تعداد ازدواج دختران در سنین پایین است، که علاوه بر این که پدیده کودک مادری را رقم می‌زند، در صورت ترک همسر، سن زنان خود سرپرست را به زیر ۲۰ سال می رساند که خود مقدمه‌ای برای افزایش مشکلات این گروه از زنان است.

#همبستگی_علیه_نابرابری_فقر_خشونت
#تبعیض_سیستماتیک

@bidarzani

🟣 خودسوزی؛ نمایش اعتراض زنان به وضع موجود

اغلب زنانی که خودسوزی کرده‌اند جوان و قربانی کودک‌همسری بودند

آمارهای سال‌های اخیر سازمان پزشکی قانونی نشان می‌دهد که تعداد زنانی که با خودسوزی به زندگی خود پایان می‌دهند افزایش یافته است به‌طوری‌که گفته شده در موارد منجر به فوت خودکشی زنان، سهم خودسوزی از ۶۹ درصد بیشتر است.

▪️خودسوزی زنان که پیش‌ از این بارها در نوار مرزی استان‌های غربی و جنوب غربی ایران خبرساز شده بود, این بار به شهرستان ارومیه رسیده است. در یک ماه گذشته سه زن جوان در مرکز استان آذربایجان غربی با خودسوزی به زندگی خود پایان دادند. آخرین آن‌ها #زهرا_صابری بود زنی جوان اهل روستای «قونی» از توابع شهرستان ارومیه که گفته شد به دلیل «اختلافات خانوادگی» خودکشی کرد. پیش از او نیز #کبار_صحت و #ژاله_صحراپیما در آذرماه خودسوزی کرده بودند. کمی پیش تر نیز #فاطمه_علی‌پور و #روناک_عزیزوند با همین روش به زندگی خود پایان دادند. همه آنان جوان بودند و اغلب قربانی کودک‌همسری.

▪️پس از خودسوزی و مرگ روناک عزیزوند در آذرماه سال ۱۳۹۹ یکی از نزدیکانش به رسانه‌های داخلی ایران گفت که او در ۱۴ سالگی ازدواج کرده بود و به دلیل اختلاف و مشاجره با همسرش اقدام به خودسوزی کرد. زندگی روناک، شباهت زیادی به زندگی دیگر قربانیان خودسوزی در مناطق محروم و روستایی ایران دارد. 

از محل زندگی روناک در روستایی از توابع ارومیه تا شهرستان #دیشموک واقع در استان کهگیلویه‌ و بویراحمد، ساعت‌ها راه است اما زنان این مناطق به خاطر دردها و رنج‌های مشترک قرابتی دیرین با هم دارند. 

▪️سال ۱۳۹۸ نیز خودسوزی سریالی زنان در روستاهای اطراف دیشموک خبرساز شد به‌طوری‌که در شش ماه نخست این سال بیش از ۱۱ مورد خودسوزی زنان در این منطقه اتفاق افتاد. نام یکی از قربانیان ثریا بود، دختری که در ۱۱ سالگی با پسر ۱۲ ساله‌ای ازدواج کرد و به دلیل اختلاف‌های بسیار با همسرش خود را به آتش کشید. 

یکی دیگر از قربانیان نیز زنی باردار بود که خود را هفت روز پیش از به دنیا آمدن فرزندش سوزاند. اغلب زنانی که خودسوزی کردند ۱۴ تا ۱۷ سال سن داشتند و کودک‌همسر بودند و به دلیل اختلاف‌های خانوادگی، مسائل ناموسی و ازدواج‌های اجباری به زندگی خود پایان دادند. 

یکی از زنان ساکن شهرستان دیشموک درباره چرایی خودسوزی زنان همشهری‌اش به روزنامه ایران گفته بود: «اینجا همه زنان از بس کتک می‌خورند خودشان را می‌سوزانند. همه این روستاهای اطراف از چنین زنانی پر است.» سلمان بینا عضو شورای شهر دیشموک نیز گفته بود که اغلب زنانی که خودسوزی می‌کنند ترک تحصیل کرده‌اند و با مشکلاتی همچون فقر، بیکاری، نبود مدرسه و خوابگاه‌های دخترانه دست‌وپنجه می‌کنند. 

خودسوزی، یکی از قدیمی‌ترین روش‌های خودکشی است که از سال‌ها پیش در مناطق روستایی و محروم ایران به‌خصوص استان‌های غربی و جنوب غربی رواج داشته است اما آمارهای سال‌های اخیر سازمان پزشکی قانونی نشان می‌دهد که تعداد زنانی که با خودسوزی به زندگی خود پایان می‌دهند افزایش یافته است به‌طوری‌که گفته شده در موارد منجر به فوت خودکشی زنان، سهم خودسوزی از ۶۹ درصد بیشتر است. 

یافته‌های یک کار مطالعاتی با عنوان «تعیین شیوع روش‌های فیزیکی مورداستفاده برای خودکشی در ایران» که در سال ۱۳۹۲ انجام شد نیز حاکی از آن است که بیشترین شیوع خودسوزی به ترتیب در استان‌های کهگیلویه‌ و‌ بویراحمد، ایلام و خراسان جنوبی بوده است. این پژوهش نشان می‌دهد که خودکشی از طریق خودسوزی در ایران از کشورهای آفریقایی مثل زیمباوه و آفریقای جنوبی بیشتر است.

منبع: زمانه

#همبستگی_علیه_نابرابری_فقر_خشونت

@bidarzani