#архітэктурабсср #публікуеццаўпершыню
Цікавая знаходка ў архіве БДАНТД: аказваецца дом па вул.Кірава, 19 ў Мінску, вядомы таксама як Дом энергетыкаў, пабудаваны ў 1929-30 гадах (фота 1) у першыя пасляваенныя гады думалі рэканструяваць з наданнем яго фасадам рысаў ужо больш пышнай пасляваеннай псеўдакласічнай архітэктуры - такі праект быў распрацаваны ў 1946 годзе ў Белдзяжпраекце (фота 2). Але нейкім дзіўным чынам праект не пайшоў у работу і будынак захаваў свой арыгінальны выгляд, характэрны для архітэктуры пачатку 1930-х (фота 3).

Спісывай, але не рыхт у рыхт...
На сайце музея Акадэміі мастацтваў Пецярбурга знайшоўся праект Залі народных сходаў 1906 года ад архітэктара Перацятковіча Мар'яна Мар'янавіча (1872-1916), які нешта вельмі нагадвае)
З гэтай нагоды паўстае пытанне, ці не быў гэты праект крыніцай натхнення для савецкіх архітэктараў, якія ў 1930-я прыняліся праектаваць "цыліндрычныя" тэатры? І Лангбард тут не адзіны, хто прыгадваецца, бо на конкурс опернага тэатра ў Мінску 1933 года не толькі ён прапанаваў будынак у форме цыліндраў пастаўленых адзін на адзін, былі яшчэ "цылідрычныя" праекты Ноя Троцкага і братоў Бархіных. Але ж ягоны праект найбольш падобны да праекта Перацятковіча 1906 года.
Перацятковіч у 1906 скончыў Акадэмію мастацтваў у Пецярбурзе (праект залі ягоная дыпломная праца), а пазней і сам там выкладаў, прычым, як раз у тыя гады, калі там вучыўся Лангбард (1907-1914). Ці не падгледзеў студэнт у выкладчыка тоё-сёе, ці не узяў на ўзбраенне творчы метад старэйшага калегі? Мне здаецца, гэтая тэма вартая даследвання.

Школа №18, 1940 г. (типовой проект на 880 учащихся)
НАРБ, Ф. 4п
Проект послевоенного восстановления БГАНТД, Ф. 3

#архітэктурабсср
Учора здарылася яшчэ адно архітэктурнае адкрыццё - на расійскім музейным дзяржкаталогу з'явіўся здымак падпісаны, як "будынак аэрапорта ў Менску 1936-1938 гг" (тут нічога дзіўнага, падобны здымак публікаваўся ў беларускай прэсе ў 1936 годзе - пра гэта я ўжо пісаў). Адкрыццём стала тое, што будынак гэты аказаўся тыповым: аналагічныя аэрапорты былі пабудаваныя як мінімум у Душанбэ (фота 2) і Омску (фота 3-5). Там будынкі захаваліся да нашага часу, праўда, са значнымі зменамі ў выглядзе (фота 6, Омск).
Адзінае, застаецца пытанне, дзе такі будынак аэрапорта знаходзіўся ў Менску фізічна? Бо здаўна быў вядомы зусім іншы даваенны павільён менскага аэрапорта (фота 7), які быў знесены некалькі гадоў таму. Па габарытах ён значна большы за той тыповы аэрапорт з першага здымку і выгляд мае такі грунтоўны і сіметрычны, што сказаць, што гэта перабудова старога будынку цяжка. Тут, мабыць, свой арыгінальны праект. На АФЗ 1941 таксама нічога падобнага на стары будынак няма. Таму загадка яшчэ застаецца.