در بررسی تصمیمات نهایی سیاست خارجی کشور پیچیده ای مثل ایران، که در منطقه ای پرتنش قراردارد و پس از اسلام در غرب آسیا دچار #تنهایی_ژئوپولتیک در میانه نیروهای نوظهور عرب و ترک شده است و بعد هم رقابت سنی_شیعه؛ ضمن داشتن دشمنان و رقبای همیشگی فرامنطقه ای (غربی ها، از یونان و روم و روسیه قدیم، تا امریکای جدید)، فاکتورها و عوامل متعدد پیدا و پنهان، دخیل است. گاهی کشورها #مجبور می شوند با کشوری نزدیک شوند که منافع حداکثری آنها را تامین نمی کند، چون نتوانسته اند با کشوری رابطه بسازند که منافع بیشتری برایشان تامین می کرده است. #جبر_زمان و #جبر_جغرافیا، واقعیاتی در مناسبات منطقه ای و بین المللی است